0:00:00.690,0:00:04.730
Арифметиканын эң алгачкы баскычтарынан баштап

0:00:04.730,0:00:06.330
"барабар" белгиси менен таанышпыз.

0:00:06.330,0:00:10.480
1+1=2 сымал туюнтмаларды көргөн чыгарсыз.

0:00:10.480,0:00:14.180
Азыркы күндөрдө, көптөгөн адамдар барабар белгиси туюнтманын

0:00:14.180,0:00:17.440
жообун көрсөт дегенди билдирет деп ойлонушу мүмкүн.

0:00:17.440,0:00:19.100
1 кошуу 1 бул көнүгүү.

0:00:19.100,0:00:22.540
Барабар белгиси "мага жообун бер" дегенди билдирет. Жана 1 кошуу 1 бул 2.

0:00:22.540,0:00:24.940
Чынында, барабар белгиси андайды билдирбейт.

0:00:24.940,0:00:28.860
Чынында, барабар белгиси эки барабардыкты салыштырып турат.

0:00:28.860,0:00:32.250
Биз 1 кошуу 1 барабар 2 деп жазууда,

0:00:32.250,0:00:34.640
мындайча айтканда, барабардыктын сол

0:00:34.640,0:00:39.370
жагындагы туюнтма оң жактагы

0:00:39.370,0:00:42.420
туюнтмага так барабар экенин түшүндүрөт.

0:00:42.420,0:00:48.990
Буга чейин жазып кеткендей, 2 барабар 1 кошуу 1ге.

0:00:48.990,0:00:50.950
Бул эки нерсе бири-бирине барабар.

0:00:50.950,0:00:54.250
2 барабар 2ге деп жазсам болот.

0:00:54.250,0:00:56.040
Бул туп-туура айтуу.

0:00:56.040,0:00:57.500
Бул эки нерсе барабар.

0:00:57.500,0:01:02.970
Жана 1 кошуу 1 барабар 1 кошуу 1 деп да жазсам болот.

0:01:02.970,0:01:12.650
1 кошуу 1 кемитүү 1 барабар 3 кемитүү 2 деп жазсам болот.

0:01:12.650,0:01:14.860
Баары тең барабар туюнтмалар.

0:01:14.860,0:01:18.880
Сол жагындагы нерсе

0:01:18.880,0:01:23.680
1 кошуу 1 кемитүү 1 бул 1ге барабар.

0:01:23.680,0:01:26.580
Баары тең брбр туюнтмалар.

0:01:26.580,0:01:29.600
Эми, мен силерди сандарды салыштыруунун

0:01:29.600,0:01:31.520
башка жолдору менен таныштырам.

0:01:31.520,0:01:34.760
Барабардыктын эки жагы тең бирдей туюнтмага ээ болгондо,

0:01:34.760,0:01:35.805
барабар белгисин коём.

0:01:35.805,0:01:37.180
Эми, барабардыктын эки жагы ар кандай туюнтмага

0:01:37.180,0:01:40.430
ээ болгон учурун карайлы.

0:01:40.430,0:01:47.780
Бизде 3 жана 1 сандары бар дейли

0:01:47.780,0:01:50.140
жана аларды салыштыралы.

0:01:50.140,0:01:53.130
3 жана 1 бири-бирине барабар эмес.

0:01:53.130,0:01:54.630
Чынында, булар бири-бирине барабар эмес деп

0:01:54.630,0:01:56.080
ырастасам болот.

0:01:56.080,0:01:59.740
Ошондо, 3 барабар эмес 1ге деп айта алам.

0:01:59.740,0:02:02.410
Мисалы, мен кайсынысы чоң жана кайсыны кичине экенин

0:02:02.410,0:02:03.860
тапкым келди дейли.

0:02:03.860,0:02:08.210
Салыштыруу үчүн, кайсынысы чоң экенин айтууга,

0:02:08.210,0:02:12.900
мага бир белги керек.

0:02:12.900,0:02:16.536
Ал символ кайсынысы чоң экенин көрсөтүп турат.

0:02:20.230,0:02:26.130
Мындайча айтканда, үч бирден чоң деп окулмак.

0:02:26.130,0:02:28.450
3 бул чоңураак туюнтма.

0:02:28.450,0:02:31.580
Эгерде сиз бул символдун түшүндүрмөсүн унута берсеңиз,

0:02:31.580,0:02:36.105
Чоңураак туюнтма ачык жеринде турат.

0:02:38.740,0:02:41.200
Буну сиз жебе катары карасаңыз болот,

0:02:41.200,0:02:45.370
же символдун бир түрү катары, бирок бул чоңурак жагы.

0:02:45.370,0:02:47.540
Бул жагы кичине, кичине чекит

0:02:47.540,0:02:49.895
жана бул жагында чоң жагы, чоңураак туюнтма

0:02:49.895,0:02:50.850
чоң жагында жайгашат.

0:02:50.850,0:02:52.860
Ошондо, бул "3 чоң..."

0:02:52.860,0:02:55.550
ылдыйраак жазайын

0:02:55.550,0:03:02.420
3 чоң 1ден деп окулат.

0:03:02.420,0:03:05.100
Кайрадан, бул жакта сандар болбошу керек.

0:03:05.100,0:03:06.470
Түшүндүрмөсүн жазайын.

0:03:06.470,0:03:18.130
1+1+1 чоң 1ден дейли

0:03:18.130,0:03:20.110
деп жазсам болот.

0:03:20.110,0:03:21.800
Бул - салыштыруу.

0:03:21.800,0:03:23.910
Бирок башка жол менен жазсакчы?

0:03:23.910,0:03:28.620
5 менен 19ду салыштыралы

0:03:28.620,0:03:33.040
дейли.

0:03:33.040,0:03:35.500
Бул жакта чоңураак символу коюлбайт.

0:03:35.500,0:03:38.320
5 19дан чоңураак деген бул туура эмес.

0:03:38.320,0:03:40.800
Бирок мен 5 19га барабр эмес деп айта алам.

0:03:40.800,0:03:43.647
Бул ырастоону айта алам.

0:03:43.647,0:03:45.980
Бирок экоонун ортосунда кайсыны чоң жана

0:03:45.980,0:03:48.124
кайсыны кичине деп ырастасамчы?

0:03:48.124,0:03:49.540
Мейли, 5 19дн кичинерээк

0:03:49.540,0:03:53.110
деп айтмакмын.

0:03:53.110,0:03:55.720
Мен ... ылдыйрак жазайын

0:03:55.720,0:04:08.890
"5 19дан" кичине деп жазгым келди.

0:04:08.890,0:04:10.189
Ушуну айткым келди.

0:04:10.189,0:04:12.480
Бирок биз "кичине" деген сөздү математикалык жол менен

0:04:12.480,0:04:16.769
жазышыбыз керек.

0:04:16.769,0:04:19.010
Макул, эшер бул "чоңураак" болсо, анда

0:04:19.010,0:04:21.329
ошонун эле тескерисин алсак, ошол эле маанини билдирет.

0:04:21.329,0:04:23.292
Кайрадан жазып көрөлү,

0:04:23.292,0:04:26.400
чекит кичине туюнтманы көрсөтсө,

0:04:26.400,0:04:28.710
символдун чоң жагы чоң туюнтманы көздөйт.

0:04:28.710,0:04:30.810
Бул жакта 5 кичине чоңдук, ошондо

0:04:30.810,0:04:32.390
мен чекитти 5ти көздөй каратам.

0:04:32.390,0:04:37.050
Жана 19 чоңураак, ошондо ачык жагын 19га көздөйм.

0:04:37.050,0:04:42.320
ошондо бул "5 кичине 19дан" деп окулат.

0:04:42.320,0:04:46.160
5 19дан кичине чоңдук.

0:04:46.160,0:04:52.700
Буну 1+1 кичине 1+1+1

0:04:52.700,0:04:54.620
деп жаза алам.

0:04:54.620,0:04:56.830
Бул чоңдук, 1+1 кичине 1+1+1 ден

0:04:56.830,0:05:03.401
деген туура.