1
00:00:00,690 --> 00:00:04,730
Bir çoxlarınız bərabərlik işarəsi ilə

2
00:00:04,730 --> 00:00:06,330
artıq tanışsınız.

3
00:00:06,330 --> 00:00:10,480
Siz, 1 üstəgəl 1 bərabərdir 2
ifadəsi ilə qarşılaşmışsınızdır.

4
00:00:10,480 --> 00:00:14,180
Bir çoxları isə bu bərabərlik
işarəsini gördükdə, onun

5
00:00:14,180 --> 00:00:17,440
hansısa bir cavabı göstərdiyini
başa düşür.

6
00:00:17,440 --> 00:00:19,100
Məsələn, 1 üstəgəl 1 bizə verilmişdir.

7
00:00:19,100 --> 00:00:22,540
Bərabərlik işarəsi o deməkdir ki,
bu cəmin cavabı nədir?

8
00:00:22,540 --> 00:00:24,940
Ancaq bu əslində
yanlış yanaşmadır.

9
00:00:24,940 --> 00:00:28,860
Belə ki, bərabərlik işarəsi
iki kəmiyyəti müqayisə edir.

10
00:00:28,860 --> 00:00:32,250
Biz, 1 üstəgəl 1 bərabərdir 2
yazdıqda,

11
00:00:32,250 --> 00:00:34,640
bu o deməkdir ki, 
bərabərliyin sol tərəfindəki

12
00:00:34,640 --> 00:00:39,370
kəmiyyət ilə sağ tərəfindəki
kəmiyyət

13
00:00:39,370 --> 00:00:42,420
eynidir.

14
00:00:42,420 --> 00:00:48,990
Biz, 2 bərabərdir 1 üstəgəl 1
kimi yaza bilərdik.

15
00:00:48,990 --> 00:00:50,950
Bu ikisi bir-birinə bərabərdir.

16
00:00:50,950 --> 00:00:54,250
Biz, 2 bərabərdir 2 
yaza bilərdir.

17
00:00:54,250 --> 00:00:56,040
Bu, həqiqətən də doğru
ifadədir.

18
00:00:56,040 --> 00:00:57,500
Bu ikisi bir-birinə bərabərdir.

19
00:00:57,500 --> 00:01:02,970
Biz, 1 üstəgəl 1 bərabərdir
1 üstəgəl 1 də yaza bilərdik.

20
00:01:02,970 --> 00:01:12,650
Biz həmçinin 1 üstəgəl 1 çıx 1
bərabərdir 3 çıx 2 də yaza bilərdik.

21
00:01:12,650 --> 00:01:14,860
Bunlar bərabər və ya eyni kəmiyyətlərdir.

22
00:01:14,860 --> 00:01:18,880
Bərabərliyin sol tərəfindəki

23
00:01:18,880 --> 00:01:23,680
1 üstəgəl 1 çıx 1, 1 edir və
bu da 1-ə bərabərdir.

24
00:01:23,680 --> 00:01:26,580
Deməli, bunlar bərabər kəmiyyətlərdir.

25
00:01:26,580 --> 00:01:29,600
İndi sizə ədədləri müqayisə
etmək üçün

26
00:01:29,600 --> 00:01:31,520
başqa yollar göstərəcəyəm.

27
00:01:31,520 --> 00:01:34,760
Bərabərlik işarəsi hər iki
tərəfdə də eyni

28
00:01:34,760 --> 00:01:35,805
kəmiyyətlər olduqda qoyulur.

29
00:01:35,805 --> 00:01:37,180
İndi biz, müxtəlik kəmiyyətlər

30
00:01:37,180 --> 00:01:40,430
olan hala baxacağıq.

31
00:01:40,430 --> 00:01:47,780
Gəlin fərz edək ki, 
biz 3 və 1 ədədlərini

32
00:01:47,780 --> 00:01:50,140
müqayisə etmək istəyirik.

33
00:01:50,140 --> 00:01:53,130
Aydındır ki, 3 və 1 bərabər
kəmiyyətlər deyil.

34
00:01:53,130 --> 00:01:54,630
Elə isə bura bərabər deyil
işarəsi

35
00:01:54,630 --> 00:01:56,080
qoya bilərik.

36
00:01:56,080 --> 00:01:59,740
Deməli, 3 və 1 bir-birinə
bərabər deyil.

37
00:01:59,740 --> 00:02:02,410
İndi gəlin hansının böyük və
hansının kiçik olduğuna

38
00:02:02,410 --> 00:02:03,860
baxaq.

39
00:02:03,860 --> 00:02:08,210
Hansı ədədin böyük olduğunu
göstərmək üçün

40
00:02:08,210 --> 00:02:12,900
bir işarə mövcuddur.

41
00:02:12,900 --> 00:02:16,536
Bu işarə böyükdür işarəsidir.

42
00:02:20,230 --> 00:02:26,130
Bu yazılış belə oxunur: üç böyükdür birdən.

43
00:02:26,130 --> 00:02:28,450
Deməli, 3 daha böyük kəmiyyətdir.

44
00:02:28,450 --> 00:02:31,580
Bu işarənin açıq tərəfi

45
00:02:31,580 --> 00:02:36,105
hər zaman böyük kəmiyyətə tərəf
qoyulur.

46
00:02:38,740 --> 00:02:41,200
İşarənin bu hissəsi

47
00:02:41,200 --> 00:02:45,370
böyük tərəfi göstərir.

48
00:02:45,370 --> 00:02:47,540
İşarənin bu hissəsi isə
kiçik tərəfi göstərir.

49
00:02:47,540 --> 00:02:49,895
Deməli, bunun açıq tərəfi

50
00:02:49,895 --> 00:02:50,850
böyük kəmiyyətə tərəf dayanır.

51
00:02:50,850 --> 00:02:52,860
İfadəni yenidən oxusaq:
3

52
00:02:52,860 --> 00:02:55,550
böyükdür

53
00:02:55,550 --> 00:03:02,420
1-dən.

54
00:03:02,420 --> 00:03:05,100
Bir daha deyim ki, burada 
ədədlərdən başqa

55
00:03:05,100 --> 00:03:06,470
ifadələr də qeyd oluna bilər.

56
00:03:06,470 --> 00:03:18,130
Məsələn, 1 üstəgəl 1 üstəgəl 1
böyükdür

57
00:03:18,130 --> 00:03:20,110
1-dən.

58
00:03:20,110 --> 00:03:21,800
Bu da müqayisəni göstərir.

59
00:03:21,800 --> 00:03:23,910
İndi isə gəlin

60
00:03:23,910 --> 00:03:28,620
5 və 19 ədədləri arasındakı

61
00:03:28,620 --> 00:03:33,040
müqayisəyə baxaq.

62
00:03:33,040 --> 00:03:35,500
İndi biz böyükdür işarəsini
yaza bilmirik.

63
00:03:35,500 --> 00:03:38,320
Ona görə ki, beş 19-dan böyük deyil.

64
00:03:38,320 --> 00:03:40,800
Həmçinin beş 19-a bərabər deyil.

65
00:03:40,800 --> 00:03:43,647
Bu fikri qeyd edə bilərik.

66
00:03:43,647 --> 00:03:45,980
Ancaq gəlin hansının böyük və
hansının kiçik olduğunu

67
00:03:45,980 --> 00:03:48,124
işarə ilə göstərək.

68
00:03:48,124 --> 00:03:49,540
Belə ki, bu verilmiş
ifadə belə oxunur:

69
00:03:49,540 --> 00:03:53,110
5 kiçikdir 19-dan.

70
00:03:53,110 --> 00:03:55,720
Gəlin bunu sözlə yazaq.

71
00:03:55,720 --> 00:04:08,890
Beş 19-dan kiçikdir.

72
00:04:08,890 --> 00:04:10,189
Demək istədiyim budur.

73
00:04:10,189 --> 00:04:12,480
İndi isə bu "kiçikdir"
ifadəsini

74
00:04:12,480 --> 00:04:16,769
riyazi yolla göstərmək
istəyirik.

75
00:04:16,769 --> 00:04:19,010
Əgər bu böyükdür işarəsidirsə,

76
00:04:19,010 --> 00:04:21,329
biz bunu tərsinə çevirə bilərik.

77
00:04:21,329 --> 00:04:23,292
Bir də xatırladım ki, 
işarənin

78
00:04:23,292 --> 00:04:26,400
açıq tərəfi böyük kəmiyyəti
göstərir və digər

79
00:04:26,400 --> 00:04:28,710
tərəfdə duran kiçik kəmiyyət olur.

80
00:04:28,710 --> 00:04:30,810
Burada 5 kiçik

81
00:04:30,810 --> 00:04:32,390


82
00:04:32,390 --> 00:04:37,050


83
00:04:37,050 --> 00:04:42,320


84
00:04:42,320 --> 00:04:46,160


85
00:04:46,160 --> 00:04:52,700


86
00:04:52,700 --> 00:04:54,620


87
00:04:54,620 --> 00:04:56,830


88
00:04:56,830 --> 00:05:03,401