WEBVTT

00:00:05.527 --> 00:00:08.443
Αυτή είναι η φωτογραφία ενός άντρα

00:00:08.443 --> 00:00:11.915
που για πολλά χρόνια 
σχεδίαζα να σκοτώσω.

00:00:13.630 --> 00:00:15.452
Είναι ο πατέρας μου,

00:00:16.610 --> 00:00:20.330
Κλίντον Τζορτζ «Σακουλιάρης» Γκραντ.

00:00:20.330 --> 00:00:22.218
Τον φωνάζουν Σακουλιάρη

00:00:22.218 --> 00:00:25.595
γιατί έχει μόνιμα σακούλες 
κάτω από τα μάτια του.

00:00:26.749 --> 00:00:30.513
Ως 10χρονος, 
μαζί με τα αδέρφια μου,

00:00:30.513 --> 00:00:37.320
ονειρευόμουν να ξύσω το δηλητήριο 
μιας μυγοπαγίδας μέσα στον καφέ του,

00:00:37.320 --> 00:00:43.105
να θρυμματίσω γυαλί
και να το πασπαλίσω πάνω στο πρωινό του,

00:00:43.105 --> 00:00:45.280
να λασκάρω το χαλί στις σκάλες

00:00:45.280 --> 00:00:47.382
ώστε να σκοντάψει
και να σπάσει τον λαιμό του.

00:00:48.079 --> 00:00:50.159
Αλλά εκείνη τη μέρα,

00:00:50.159 --> 00:00:52.231
αυτός απέφευγε πάντα 
εκείνο το σκαλί,

00:00:52.231 --> 00:00:53.960
έφευγε από το σπίτι

00:00:53.960 --> 00:00:56.166
χωρίς να πιει 
μια γουλιά καφέ,

00:00:56.166 --> 00:00:58.618
ή να φάει μια μπουκιά.

00:00:58.618 --> 00:01:00.004
Για πάρα πολλά χρόνια,

00:01:00.004 --> 00:01:01.994
φοβόμουν πως ο πατέρας μου θα πεθάνει

00:01:01.994 --> 00:01:04.108
προτού βρω την ευκαιρία 
να τον σκοτώσω.

00:01:04.108 --> 00:01:06.450
(Γέλια)

00:01:08.330 --> 00:01:11.601
Μέχρι τη στιγμή που η μητέρα μας
του ζήτησε να φύγει

00:01:11.603 --> 00:01:13.508
και να μην ξαναγυρίσει,

00:01:13.508 --> 00:01:16.157
ο Σακουλιάρης 
ήταν ένα τρομακτικό τέρας.

00:01:17.505 --> 00:01:20.549
Ταλαντευόταν διαρκώς
στα όρια της οργής,

00:01:20.549 --> 00:01:23.067
κάπως σαν κι εμένα, 
όπως βλέπετε.

00:01:24.512 --> 00:01:27.687
Δούλευε τη νύχτα 
στη Βόξχολ Μότορς στο Λούτον

00:01:27.687 --> 00:01:31.235
και απαιτούσε απόλυτη ησυχία
μέσα στο σπίτι,

00:01:31.235 --> 00:01:34.538
οπότε όταν επιστρέφαμε από το σχολείο 
στις 3.30 το απόγευμα,

00:01:34.538 --> 00:01:36.608
στριμωχνόμαστε
δίπλα στην τηλεόραση,

00:01:36.608 --> 00:01:39.118

και σα να ληστεύουμε 
χρηματοκιβώτιο,

00:01:39.118 --> 00:01:41.754
γυρίζαμε το κουμπί 
της έντασης του ήχου της τηλεόρασης

00:01:41.754 --> 00:01:44.227
ώστε ίσα ίσα ν' ακούγεται.

00:01:44.227 --> 00:01:47.638
Κάποιες φορές, 
ακούγαμε τόσο πολύ «Σσσσ...»,

00:01:47.638 --> 00:01:50.960

τόσο πολύ «Σσσσ...» 
μέσα στο σπίτι

00:01:50.960 --> 00:01:53.710
που φανταζόμουν ότι ήμασταν

00:01:53.710 --> 00:01:56.030
το γερμανικό πλήρωμα 
ενός υποβρυχίου

00:01:56.030 --> 00:01:58.492
που έπλεε αθόρυβα
στην άκρη του ωκεανού

00:01:58.492 --> 00:02:00.848
ενώ από πάνω, 
στην επιφάνεια,

00:02:00.848 --> 00:02:03.963
το βασιλικό σκάφος του Σακουλιάρη
έκανε περιπολία

00:02:03.963 --> 00:02:06.490
έτοιμος να εξαπολύσει βόμβες βάθους

00:02:06.490 --> 00:02:08.782
στην πρώτη αφορμή
οποιασδήποτε ενόχλησης.

00:02:10.007 --> 00:02:12.612
Το μάθημα που πήραμε λοιπόν ήταν:

00:02:12.612 --> 00:02:14.800
«Μην τραβάς την προσοχή

00:02:14.800 --> 00:02:16.994
είτε εντός, είτε εκτός σπιτιού».

00:02:16.994 --> 00:02:20.060
Ίσως είναι ένα μάθημα
για τους μετανάστες.

00:02:20.060 --> 00:02:22.800
Έπρεπε να μη μας πιάνουν τα ραντάρ,

00:02:22.800 --> 00:02:24.915
οπότε στην ουσία,
δεν υπήρχε καμμία επικοινωνία

00:02:24.915 --> 00:02:28.236
μεταξύ του Σακουλιάρη και εμάς
και εμάς με τον Σακουλιάρη,

00:02:28.236 --> 00:02:30.444
και ο ήχος που ανυπομονούσαμε
να ακούσουμε,

00:02:30.444 --> 00:02:32.068
ξέρετε, όταν είσαι παιδί

00:02:32.068 --> 00:02:35.316
και θες να γυρίσει ο πατέρας σου σπίτι
και θα είναι όλα χαρούμενα

00:02:35.316 --> 00:02:37.270
και περιμένεις τον ήχο
της πόρτας που ανοίγει.

00:02:37.270 --> 00:02:39.356
Ο ήχος που εμείς περιμέναμε,

00:02:39.356 --> 00:02:41.649
ήταν ο ήχος της πόρτας να κλείνει,

00:02:41.649 --> 00:02:44.247
που σήμαινε ότι είχε φύγει
και δε θα επέστρεφε.

00:02:45.165 --> 00:02:47.706
Έτσι, για τρεις δεκαετίες,

00:02:47.706 --> 00:02:51.487
δεν είδα ποτέ τον πατέρα μου,
ούτε εκείνος εμένα.

00:02:51.487 --> 00:02:53.275
Δε μιλήσαμε ποτέ για τρεις δεκαετίες,

00:02:53.275 --> 00:02:56.306
και τότε, καναδυό χρόνια πριν,
αποφάσισα

00:02:56.306 --> 00:02:58.587
να στρέψω την προσοχή πάνω του.

00:02:58.587 --> 00:03:00.935
«Σας παρακολουθούν.

00:03:00.935 --> 00:03:02.831
Στην κυριολεξία.

00:03:02.831 --> 00:03:05.165
Σας παρακολουθούν».

00:03:05.165 --> 00:03:07.869
Αυτό ήταν το ρητό του για μας,
τα παιδιά του.

00:03:07.869 --> 00:03:09.672
Μας το έλεγε ξανά και ξανά.

00:03:09.672 --> 00:03:12.345
Μιλάμε για το 1970, για το Λούτον,

00:03:12.345 --> 00:03:14.204
όπου δούλευε στη Βόξχολ Μότορς,

00:03:14.204 --> 00:03:15.771
ήταν Τζαμαϊκανός,

00:03:15.771 --> 00:03:17.270
και αυτό που ήθελε να πει

00:03:17.270 --> 00:03:19.991
ήταν πως εσένα, 
το παιδί Τζαμαϊκανού μετανάστη,

00:03:19.991 --> 00:03:22.599
σε παρακολουθούν 
για να δουν που πηγαίνεις,

00:03:22.599 --> 00:03:26.855
να δουν αν εντάσσεσαι 
στο στερεότυπο που έχουν για σένα,

00:03:26.855 --> 00:03:29.445
αν είσαι ανεύθυνος, τεμπέλης,

00:03:29.445 --> 00:03:32.306
αν προορίζεσαι
για μια ζωή μες στο έγκλημα.

00:03:32.306 --> 00:03:33.680
Σε παρακολουθούν,

00:03:33.680 --> 00:03:38.043
γι' αυτό ανέτρεψε 
τις προσδοκίες τους.

00:03:38.043 --> 00:03:42.171
Γι' αυτό τον λόγο,
ο Σακουλιάρης και οι φίλοι του,

00:03:42.171 --> 00:03:44.357
κυρίως Τζαμαϊκανοί,

00:03:44.357 --> 00:03:47.740
επιδείκνυαν ένα είδος
τζαμαϊκανού καθωσπρεπισμού:

00:03:47.740 --> 00:03:50.874
να δείχνεις τον καλύτερό σου
εαυτό στον κόσμο,

00:03:50.874 --> 00:03:53.008
να δείχνεις το καλό σου πρόσωπο 
στον κόσμο.

00:03:55.331 --> 00:03:57.438
Αν έχετε δει κάποιες από τις εικόνες

00:03:57.438 --> 00:04:01.124
με την άφιξη ανθρώπων της Καραϊβικής 
τις δεκαετίες του '40 και του '50,

00:04:01.124 --> 00:04:05.256
ίσως έχετε παρατηρήσει πως πολλοί 
από τους άντρες φορούν «καβουράκι».

00:04:05.256 --> 00:04:07.927
Δεν υπήρχε παράδοση να φορούν
αυτά τα καπέλα στη Τζαμάικα.

00:04:07.927 --> 00:04:10.959
Εφήυραν αυτήν την παράδοση
για την άφιξή τους εδώ.

00:04:10.959 --> 00:04:14.741
Ήθελαν να προβάλλονται 
όπως ήθελαν να τους βλέπουν,

00:04:14.741 --> 00:04:19.179
έτσι, η εμφάνισή τους 
και τα παρατσούκλια τους

00:04:19.179 --> 00:04:20.816
τους χαρακτήριζαν.

00:04:20.816 --> 00:04:23.417
Έτσι, ο Σακουλιάρης 
είναι καραφλός

00:04:23.417 --> 00:04:26.418
και έχει σακούλες 
κάτω απ' τα μάτια.

00:04:26.418 --> 00:04:30.441
Ο Παπουτσάκιας είναι ιδιότροπος
σχετικά με τα υποδήματά του.

00:04:30.441 --> 00:04:32.717
Ο Ανυπόμονος 
είναι πάντα ανυπόμονος.

00:04:32.717 --> 00:04:35.788
Ο Ρολόης έχει ένα χέρι
μακρύτερο από το άλλο.

00:04:35.788 --> 00:04:38.533
(Γέλια)

00:04:39.438 --> 00:04:43.140
Ο πιο αγαπημένος μου ήταν αυτός
που τον φώναζαν Καλοκαιρινά Ρούχα.

00:04:43.140 --> 00:04:45.760
Όταν ο Καλοκαιρινά Ρούχα
ήρθε εδώ από τη Τζαμάικα,

00:04:45.760 --> 00:04:47.403
στις αρχές του '60,

00:04:47.403 --> 00:04:49.810
φόραγε μόνο λεπτά 
καλοκαιρινά κουστούμια,

00:04:49.810 --> 00:04:51.535
ό,τι καιρό κι αν είχε,

00:04:51.535 --> 00:04:53.446
και καθώς ερευνούσα 
τις ζωές τους,

00:04:53.446 --> 00:04:55.912
ρώτησα τη μητέρα μου,
«Τι απέγινε ο Καλοκαιρινά Ρούχα;»

00:04:55.912 --> 00:04:58.068
και μου είπε, 
«Πέθανε από κρύωμα».

00:04:58.068 --> 00:05:00.224
(Γέλια)

00:05:00.224 --> 00:05:02.382
Αλλά άντρες 
όπως ο Καλοκαιρινά Ρούχα

00:05:02.382 --> 00:05:03.945
μας έμαθαν τη σημασία του στυλ.

00:05:03.945 --> 00:05:06.460
Ίσως το παράκαναν με το στυλ τους

00:05:06.460 --> 00:05:08.413
γιατί νόμιζαν πως δεν τους θεωρούσαν

00:05:08.413 --> 00:05:10.417
ιδιαίτερα πολιτισμένους

00:05:10.417 --> 00:05:14.783
και μετέφεραν αυτή τη συμπεριφορά
ή το άγχος της γενιάς τους

00:05:14.783 --> 00:05:16.593
σε μας, την επόμενη γενιά,

00:05:16.593 --> 00:05:18.590
τόσο πολύ που καθώς μεγάλωνα,

00:05:18.590 --> 00:05:21.559
αν ακούγαμε ποτέ στις ειδήσεις,
στην τηλεόραση ή στο ράδιο

00:05:21.559 --> 00:05:24.263
κάτι για κάποιον μαύρο 
που διέπραττε ένα έγκλημα,

00:05:24.263 --> 00:05:27.309
ληστεία, φόνο, διάρρηξη,

00:05:27.309 --> 00:05:30.801
ντρεπόμαστε κι εμείς 
και οι γονείς μας,

00:05:30.801 --> 00:05:34.006
γιατί απογοήτευαν όλους εμάς.

00:05:34.006 --> 00:05:35.658
Δεν εκπροσωπούσες 
απλά τον εαυτό σου,

00:05:35.658 --> 00:05:37.720
εκπροσωπούσες 
όλη την ομάδα.

00:05:39.817 --> 00:05:45.022
Ήταν τρομακτικό να συνειδητοποιείς 
ότι κατά κάποιο τρόπο,

00:05:45.022 --> 00:05:49.040
ίσως να σε αντιμετωπίσουν 
κι εσένα έτσι.

00:05:50.963 --> 00:05:54.038
Αυτό λοιπόν έπρεπε 
ν' αντικρούσουμε.

00:05:59.368 --> 00:06:03.508
Ο πατέρας μας και πολλοί
από τους συναδέλφους του

00:06:03.508 --> 00:06:07.438
παρουσίαζαν ένα είδος μετάδοσης,
αλλά όχι λήψης.

00:06:07.438 --> 00:06:11.204
Ήταν φτιαγμένοι για να μεταδίδουν
αλλά όχι για να λαμβάνουν.

00:06:11.204 --> 00:06:13.534
Εμείς έπρεπε 
να κάνουμε ησυχία.

00:06:14.595 --> 00:06:16.654
Όταν ο πατέρας μας μάς μιλούσε,

00:06:16.654 --> 00:06:19.472
ήταν από τον άμβωνα
του μυαλού του.

00:06:23.732 --> 00:06:26.091
Ήταν προσκολλημένοι
στη βεβαιότητα της πεποίθησης

00:06:26.091 --> 00:06:28.914
πως η αμφισβήτηση
θα τους υποβάθμιζε.

00:06:28.914 --> 00:06:33.635
Αλλά όταν εργάζομαι 
στο σπίτι μου και γράφω,

00:06:33.635 --> 00:06:36.614
μετά από μια μέρα γραψίματος,
τρέχω στον κάτω όροφο

00:06:36.614 --> 00:06:40.581
και μιλάω γεμάτος ενθουσιασμό
για τον Μάρκους Γκάρβεϊ ή τον Μπομπ Μάρλεϊ

00:06:40.581 --> 00:06:43.270
και οι λέξεις ξεπηδούν
από το στόμα μου σαν πεταλούδες

00:06:43.270 --> 00:06:44.773
και είμαι τόσο ενθουσιασμένος


00:06:44.773 --> 00:06:46.856
που τα παιδιά μου 
με σταματάνε και λένε,

00:06:46.856 --> 00:06:49.039
«Μπαμπά, κανείς δε νοιάζεται».

00:06:49.039 --> 00:06:51.346
(Γέλια)

00:06:52.632 --> 00:06:55.041
Αλλά στην πραγματικότητα, 
νοιάζονται.

00:06:55.041 --> 00:06:56.584
Αλλάζουν πλευρά.

00:06:56.584 --> 00:06:58.909
Με κάποιο τρόπο
καταφέρνουν να το κάνουν.

00:06:58.909 --> 00:07:03.130
Διαμορφώνουν τις ζωές τους 
σύμφωνα με την αφήγηση της ζωής σου,

00:07:03.130 --> 00:07:06.458
ίσως όπως έκανα κι εγώ
με τον πατέρα και τη μητέρα μου,

00:07:06.458 --> 00:07:09.408
και ίσως όπως έκανε ο Σακουλιάρης
με τον δικό του πατέρα.

00:07:09.408 --> 00:07:14.702
Αυτό γινόταν πιο ξεκάθαρο 
καθώς εξέταζα τη ζωή του

00:07:14.702 --> 00:07:18.308
και κατανοώντας αυτό που λένε 
οι αυτόχθονες Αμερικανοί:

00:07:18.308 --> 00:07:20.551
«Μην κατακρίνεις κάποιον


00:07:20.551 --> 00:07:22.513
πριν περπατήσεις
με τα παπούτσια του».

00:07:22.513 --> 00:07:24.970
Αλλά αναλογιζόμενος τη ζωή του,

00:07:24.970 --> 00:07:28.143
μπορεί με ακρίβεια 
ν' αποτυπωθεί

00:07:28.143 --> 00:07:32.674
η ζωή της Καραϊβικής
στην Αγγλία στα 1970

00:07:32.674 --> 00:07:36.247
με μπολ με πλαστικά φρούτα,

00:07:36.247 --> 00:07:38.629
με φελιζόλ στο ταβάνι,

00:07:38.629 --> 00:07:41.684
με πολυθρόνες μόνιμα τυλιγμένες

00:07:41.684 --> 00:07:44.978
με τα διάφανα καλύμματα
που είχαν όταν αγοράστηκαν.

00:07:44.978 --> 00:07:47.532
Αλλά αυτό που είναι
δυσκολότερο να περιγράψεις

00:07:47.532 --> 00:07:50.616
είναι το συναισθηματικό τοπίο 
ανάμεσα στις γενιές.

00:07:50.616 --> 00:07:55.008
Το παλιό γνωμικό,
πως με την ηλικία έρχεται η σοφία,

00:07:55.008 --> 00:07:57.235
δεν είναι αλήθεια.

00:07:57.235 --> 00:08:00.319
Με την ηλικία έρχεται
η πρόσοψη του καθωσπρεπισμού

00:08:00.319 --> 00:08:03.845
και η πρόσοψη της άβολης αλήθειας.

00:08:03.845 --> 00:08:06.847
Αλλά αυτό που ίσχυε,
ήταν πως οι γονείς μου

00:08:06.847 --> 00:08:09.421
-και οι δύο συμφωνούσαν με αυτό-

00:08:09.421 --> 00:08:11.809
δεν εμπιστεύονταν το κράτος
για την εκπαίδευσή μου,

00:08:11.809 --> 00:08:14.521
γι' αυτό ακούγομαι έτσι.

00:08:14.521 --> 00:08:18.066
Αποφάσισαν να με στείλουν
σε ιδιωτικό σχολείο,

00:08:18.066 --> 00:08:20.840
αλλά ο πατέρας μου
δούλευε στη Βόξχολ Μότορς.

00:08:20.840 --> 00:08:24.144
Είναι αρκετά δύσκολο να καλύψεις
τα δίδακτρα ενός ιδιωτικού σχολείου

00:08:24.144 --> 00:08:26.595
και να ταΐσεις μια στρατιά παιδιά.

00:08:26.595 --> 00:08:29.894
Θυμάμαι καθώς πήγαινα στο σχολείο 
για τις εισαγωγικές εξετάσεις,

00:08:29.894 --> 00:08:31.634

κι ο πατέρας μου είπε στον ιερέα

00:08:31.634 --> 00:08:34.393
-ήταν καθολικό σχολείο-

00:08:34.393 --> 00:08:38.606
πως ήθελε μια καλύτερη
«εκπαίδεψη» για το αγόρι του,

00:08:38.606 --> 00:08:41.573
όμως ο πατέρας μου

00:08:41.573 --> 00:08:44.496
δεν κατάφερε ποτέ
να τελειώσει το δημοτικό,


00:08:44.496 --> 00:08:46.932
πόσο μάλλον να δώσει
εισαγωγικές εξετάσεις.

00:08:46.932 --> 00:08:48.984
Για να χρηματοδοτήσει
την εκπαίδευσή μου,

00:08:48.984 --> 00:08:52.060
θα έπρεπε να κάνει
μερικά ύποπτα πράγματα.

00:08:52.060 --> 00:08:54.811
Έτσι, ο πατέρας μου
χρηματοδοτούσε τις σπουδές μου

00:08:54.811 --> 00:08:58.253
μεταφέροντας παράνομα προϊόντα
με το αυτοκίνητό του,

00:08:58.253 --> 00:09:00.423
και αυτό δυσκόλευε,
γιατί ο πατέρας μου...

00:09:00.423 --> 00:09:02.580
παρεμπιπτόντως, αυτό δεν είναι
το αμάξι του.

00:09:02.580 --> 00:09:04.459
Ο πατέρας μου ήθελε ένα τέτοιο αμάξι,

00:09:04.459 --> 00:09:06.651
αλλά είχε ένα χτυπημένο Μίνι,

00:09:06.651 --> 00:09:10.514
και ως Τζαμαϊκανός
που ήρθε σ'αυτή τη χώρα,

00:09:10.514 --> 00:09:12.696
ποτέ δεν είχε δίπλωμα οδήγησης,

00:09:12.696 --> 00:09:15.278
ποτέ δεν είχε ασφάλεια,
ή σήμα κυκλοφορίας ή ΚΤΕΟ.

00:09:15.278 --> 00:09:17.799
Σκεφτόταν πως, 
«Ξέρω να οδηγώ,

00:09:17.799 --> 00:09:20.502
γιατί χρειάζομαι
την έγκριση του κράτους;»

00:09:20.502 --> 00:09:23.539
Αλλά γινόταν λιγάκι δύσκολο
όταν μας σταματούσε η αστυνομία,

00:09:23.539 --> 00:09:26.134
και μας σταματούσε συχνά η αστυνομία,

00:09:26.134 --> 00:09:27.651
και με εντυπωσίαζε ο τρόπος

00:09:27.651 --> 00:09:29.903
που ο πατέρας μου
αντιμετώπιζε την αστυνομία.

00:09:29.903 --> 00:09:32.748
Προβίβαζε αμέσως τον αστυνόμο, 
έτσι, ο αστυφύλακας Μπλογκς

00:09:32.748 --> 00:09:37.826
γινόταν υπαστυνόμος Μπλογκς 
στην πορεία της συζήτησης

00:09:37.826 --> 00:09:39.792
και μας χαιρετούσε γεμάτος χαρά.

00:09:39.792 --> 00:09:42.168
Ο πατέρας μου εφάρμοζε
αυτό που λέμε στην Τζαμάικα

00:09:42.168 --> 00:09:45.358
«Το παίζω χαζός
για να πάρω αυτό που θέλω».

00:09:45.361 --> 00:09:48.420
Αλλά επίσης δημιουργούσε την ιδέα

00:09:48.420 --> 00:09:51.065
πως στην πραγματικότητα

00:09:51.065 --> 00:09:53.140
τον μείωνε ή τον υποτιμούσε 
ο αστυνομικός,

00:09:53.140 --> 00:09:55.517
- σα δεκάχρονο αγόρι, αυτό έβλεπα-

00:09:55.517 --> 00:09:57.889
αλλά υπήρχε επίσης
μια σύγχυση απέναντι στις αρχές.

00:09:57.889 --> 00:10:00.953
Έτσι, από τη μια μεριά, 
κορόιδευε τις αρχές,

00:10:00.953 --> 00:10:04.851
αλλά από την άλλη υπήρχε σεβασμός
απέναντι στις αρχές,

00:10:04.851 --> 00:10:07.404
Oι άνθρωποι από την Καραϊβική

00:10:07.404 --> 00:10:11.052
έδειχναν μια αλλαζονική
υπακοή απένταντι στις αρχές,

00:10:11.052 --> 00:10:13.538
κι αυτό είναι πολύ εντυπωσιακό,
και κάπως παράξενο

00:10:13.538 --> 00:10:16.596
αφού οι μετανάστες είναι 
πολύ γενναίοι άνθρωποι,

00:10:16.596 --> 00:10:18.523
αφήνουν τα σπίτια τους.


00:10:18.523 --> 00:10:22.834
Οι γονείς μου έφυγαν από την Τζαμάικα
και ταξίδεψαν 6.500 χιλιόμετρα,

00:10:22.834 --> 00:10:26.715
κι όμως το ταξίδι
τους έκανε και πάλι παιδιά,

00:10:26.715 --> 00:10:28.636
τους έκανε συνεσταλμένους,

00:10:28.636 --> 00:10:30.680
και κάπου στην πορεία,

00:10:30.680 --> 00:10:32.669
η φυσική τάξη αντιστράφηκε.

00:10:32.669 --> 00:10:35.409
Τα παιδιά έγιναν
οι γονείς για τους γονείς.

00:10:36.460 --> 00:10:40.114
Οι άνθρωποι από την Καραϊβική ήρθαν
σ' αυτή τη χώρα με σχέδιο 5 ετών:

00:10:40.114 --> 00:10:42.546
θα έβγαζαν μερικά χρήματα
και μετά θα επέστρεφαν,

00:10:42.546 --> 00:10:44.803
αλλά τα 5 χρόνια έγιναν 10,
τα 10 έγιναν 15,

00:10:44.803 --> 00:10:47.460
και πριν το καταλάβεις,
αλλάζεις την ταπετσαρία,

00:10:47.460 --> 00:10:50.681
και σ' εκείνο το σημείο,
ξέρεις ότι ήρθες για να μείνεις.

00:10:50.681 --> 00:10:53.888
Αν και υπάρχει ακόμα
αυτή η προσωρινότητα

00:10:53.888 --> 00:10:55.578
που ένιωθαν οι γονείς μας εδώ,

00:10:55.578 --> 00:10:58.539
εμείς τα παιδιά ξέραμε
πως το παιχνίδι ήταν χαμένο.

00:10:59.678 --> 00:11:01.875
Νομίζω ότι υπήρχε η σκέψη πως,

00:11:01.875 --> 00:11:07.877
δε θα κατάφερναν
ν' ακολουθήσουν τα ιδανικά

00:11:07.877 --> 00:11:10.275
της ζωής που προσδοκούσαν.

00:11:10.275 --> 00:11:11.936
Η πραγματικότητα διέφερε πολύ.

00:11:11.936 --> 00:11:15.849
Επίσης, διαφορετική ήταν η πραγματικότητα 
για την εκπαίδευσή μου.

00:11:15.849 --> 00:11:19.437
Έχοντας ξεκινήσει τη διαδικασία,
ο πατέρας μου δε συνέχισε.

00:11:19.437 --> 00:11:22.119
Έτσι, η εκπαίδευσή μου 
ανατέθηκε στη μητέρα μου,

00:11:22.119 --> 00:11:24.701
και όπως έλεγε ο Τζωρτζ Λάμινγκ,

00:11:24.701 --> 00:11:28.289
η μητέρα ήταν ο πατέρας μου.

00:11:30.116 --> 00:11:33.066
Ακόμα και στην απουσία του,
το παλιό του ρητό παρέμενε:

00:11:33.066 --> 00:11:35.162
Σε παρακολουθούν.

00:11:35.162 --> 00:11:38.614
Όμως τόση αδιάκοπη επιφυλακτικότητα,
μπορεί να οδηγήσει σε άγχος,

00:11:38.614 --> 00:11:40.830
τόσο πολύ, που μερικά χρόνια αργότερα,

00:11:40.830 --> 00:11:43.143
καθώς ερευνούσα 
γιατί τόσο πολλοί νέοι μαύροι

00:11:43.143 --> 00:11:44.777
είχαν διαγνωσθεί με σχιζοφρένεια,

00:11:44.777 --> 00:11:46.701
έξι φορές περισσότερο
απ' το κανονικό,

00:11:46.701 --> 00:11:50.050
δεν ήταν έκπληξη που άκουσα
τον ψυχίατρο να λέει,

00:11:50.050 --> 00:11:53.449
«Οι μαύροι εκπαιδεύονται
μέσα στην παράνοια».

00:11:55.228 --> 00:11:58.143
και αναρωτήθηκα τι θα καταλάβαινε
μ' αυτό ο Σακουλιάρης.

00:11:58.566 --> 00:12:01.579
Τότε είχα κι εγώ ένα δεκάχρονο γιο

00:12:01.579 --> 00:12:04.198
κι έστρεψα την προσοχή μου
στον Σακουλιάρη

00:12:04.198 --> 00:12:06.026
και άρχισα να τον ψάχνω.

00:12:06.026 --> 00:12:08.486
Ήταν πίσω στο Λούτον,
ήταν 82 χρονών,

00:12:08.486 --> 00:12:12.161
και είχα να τον δω πάνω από 30 χρόνια.

00:12:12.161 --> 00:12:14.572
Όταν άνοιξε την πόρτα

00:12:14.572 --> 00:12:17.984
είδα αυτόν τον μικροσκοπικό άντρα,
με θαμπά, χαμογελαστά μάτια

00:12:17.984 --> 00:12:19.925
και χαμογελούσε.

00:12:19.925 --> 00:12:21.866
Δεν τον είχα δει
ποτέ να χαμογελάει.

00:12:21.866 --> 00:12:23.809
Με μπέρδεψε πολύ αυτό.

00:12:23.809 --> 00:12:27.010
Αλλά καθίσαμε, και ήταν κι ένας
φίλος του από την Καραϊβική μαζί,

00:12:27.010 --> 00:12:29.238
μιλούσαν για τα παλιά,

00:12:29.238 --> 00:12:31.549
και ο πατέρας μου με κοιτούσε,

00:12:31.549 --> 00:12:34.767
και με κοιτούσε λες 
και θα εξαφανιζόμουν ξαφνικά,

00:12:34.767 --> 00:12:37.177

όπως ακριβώς εμφανίστηκα.

00:12:37.177 --> 00:12:38.871
Γύρισε στο φίλο του
και του είπε:

00:12:38.871 --> 00:12:41.786
«Αυτό το αγόρι κι εγώ,
έχουμε ένα βαθύ, βαθύ δεσμό.

00:12:41.786 --> 00:12:43.967
Έναν βαθύ, βαθύ δεσμό».

00:12:44.753 --> 00:12:46.881
Αλλά εγώ ποτέ δεν ένιωσα
αυτόν τον δεσμό.

00:12:46.881 --> 00:12:49.239
Αν υπήρχε κάποιος παλμός,
ήταν πολύ αδύναμος,

00:12:49.239 --> 00:12:50.962
ή δεν υπήρχε καθόλου.

00:12:51.767 --> 00:12:54.433
Στη διάρκεια της επανασύνδεσης 
ένοιωσα σχεδόν

00:12:54.433 --> 00:12:57.676
σα να περνούσα από ακρόαση
για να είμαι ο γιος του πατέρα μου.

00:12:58.713 --> 00:13:00.442
Όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο,

00:13:00.442 --> 00:13:02.580
είχε καλές κριτικές
στις εθνικές εφημερίδες,

00:13:02.580 --> 00:13:05.323
αλλά η πρώτη εφημερίδα
στο Λούτον δεν είναι η Γκάρντιαν,

00:13:05.323 --> 00:13:07.665
είναι τα Νέα του Λούτον,

00:13:07.665 --> 00:13:11.302
και τα Νέα του Λούτον
είχαν τίτλο για το βιβλίο:

00:13:11.302 --> 00:13:14.837
«Το Βιβλίο Που Μπορεί
Να Γιατρέψει Χάσμα 32 Χρόνων».

00:13:16.518 --> 00:13:19.633
Κατάλαβα ότι αυτό μπορεί επίσης 
να εκπροσωπούσε

00:13:19.633 --> 00:13:22.160
το χάσμα ανάμεσα 
σε μια γενιά και την επόμενη,

00:13:22.160 --> 00:13:26.069
ανάμεσα σε ανθρώπους σαν κι εμένα
και τη γενιά του πατέρα μου.

00:13:26.069 --> 00:13:28.292
Αλλά δεν υπάρχει
παράδοση στην Καραϊβική

00:13:28.292 --> 00:13:30.178
για απομνημονεύματα 
και βιογραφίες.

00:13:30.178 --> 00:13:34.340
Ήταν παράδοση να μη μιλάς
για τις δουλειές σου δημόσια.

00:13:34.340 --> 00:13:39.119
Αλλά μου άρεσε ο τίτλος
και σκέφτηκα πως, ναι,

00:13:39.119 --> 00:13:42.364
υπάρχει η πιθανότητα αυτό 
να γίνει αφορμή για συζητήσεις

00:13:42.364 --> 00:13:45.011

που δεν είχαμε κάνει ξανά.

00:13:45.011 --> 00:13:48.388
Ίσως έτσι να κλείσει
το χάσμα των γενεών.

00:13:49.126 --> 00:13:51.870
Μπορεί να είναι το όργανο
για την επανόρθωση.

00:13:51.870 --> 00:13:54.544
Μάλιστα άρχισα να αισθάνομαι
πως αυτό το βιβλίο

00:13:54.544 --> 00:13:57.082
μπορεί να το εκλάβει
ο πατέρας μου


00:13:57.082 --> 00:13:59.878
σαν μια πράξη συμφιλίωσης.

00:14:01.150 --> 00:14:03.113
Καημένε, παραπλανημένε ανόητε...

00:14:04.698 --> 00:14:08.030
Ο Σακουλιάρης θίχτηκε,
επειδή νόμιζε

00:14:08.030 --> 00:14:11.405
πως τα ελαττώματά του βγήκαν
στο φως της δημοσιότητας.

00:14:11.913 --> 00:14:14.124
Θίχτηκε από την προδοσία μου.

00:14:14.124 --> 00:14:16.926
Πήγε στις εφημερίδες
την επόμενη μέρα

00:14:16.926 --> 00:14:18.759
και απαίτησε ν' απαντήσει,

00:14:18.759 --> 00:14:20.596
και τα κατάφερε με τον τίτλο,


00:14:20.596 --> 00:14:22.788
«Ο Σακουλιάρης Ανταποδίδει»

00:14:23.690 --> 00:14:26.397
Ήταν μια φαντασμαγορική
περιγραφή της προδοσίας μου.

00:14:26.397 --> 00:14:29.222
Δεν ήμουν γιος του.

00:14:29.222 --> 00:14:31.420
Στο μυαλό του πίστευε

00:14:31.420 --> 00:14:34.257
ότι η εικόνα του είχε αμαυρωθεί
και δε θα το επέτρεπε αυτό.

00:14:34.257 --> 00:14:36.485
Έπρεπε ν' αποκαταστήσει
την αξιοπρέπειά του, και το έκανε,

00:14:36.485 --> 00:14:39.170
κι ενώ στην αρχή απογοητεύτηκα,

00:14:39.170 --> 00:14:41.762
με τον καιρό θαύμασα τη στάση του.

00:14:41.762 --> 00:14:43.723
Το αίμα στις φλέβες του
ακόμα σιγοέβραζε,

00:14:43.723 --> 00:14:46.619
κι ας ήταν 82 χρονών.

00:14:47.370 --> 00:14:50.117
Αν αυτό σήμαινε
ότι τώρα θα επιστρέφαμε

00:14:50.117 --> 00:14:54.237
σε 30 χρόνια σιωπής, 
ο πατέρας μου θα έλεγε,

00:14:55.527 --> 00:14:58.039

«Αν είναι έτσι, έτσι είναι».

00:14:59.142 --> 00:15:02.322
Οι Τζαμαϊκανοί θα σου πουν,
πως δεν υπάρχουν γεγονότα,

00:15:02.322 --> 00:15:04.906
υπάρχουν μόνο εκδοχές.

00:15:04.906 --> 00:15:07.247
Όλοι λέμε στους εαυτούς μας
τις εκδοχές της ιστορίας

00:15:07.247 --> 00:15:09.683
που μας βολεύουν περισσότερο.

00:15:09.683 --> 00:15:12.374
Κάθε γενιά χτίζει ένα οικοδόμημα

00:15:12.374 --> 00:15:14.830
το οποίο είναι απρόθυμη,


00:15:14.830 --> 00:15:17.388
ή μερικές φορές ανίκανη 
να διαλύσει.

00:15:17.388 --> 00:15:21.209
Αλλά στην πορεία,
η δική μου εκδοχή της ιστορίας

00:15:21.209 --> 00:15:26.295
άρχισε ν' αλλάζει 
και αποσυνδέθηκε από μένα.

00:15:26.295 --> 00:15:29.370
Έχασα το μίσος μου
για τον πατέρα μου.

00:15:29.370 --> 00:15:32.507
Δεν ήθελα πια να πεθάνει,
ή να τον δολοφονήσω.

00:15:33.617 --> 00:15:36.310
Ένιωθα ελεύθερος,

00:15:38.047 --> 00:15:40.720
πολύ πιο ελεύθερος
απ' ό,τι είχα νιώσει ποτέ.

00:15:42.411 --> 00:15:44.783
Αναρωτιέμαι
αν αυτή η απελευθέρωση

00:15:44.783 --> 00:15:47.367
θα μπορούσε
να μεταφερθεί σ'αυτόν.

00:15:49.148 --> 00:15:52.183
Σ' αυτήν την αρχική επανένωση,

00:15:54.591 --> 00:15:56.745
με ταρακούνησε η ιδέα

00:15:56.745 --> 00:15:59.863
πως είχα πολύ λίγες 
φωτογραφίες μου

00:15:59.863 --> 00:16:02.120
ως μικρό παιδί.

00:16:02.960 --> 00:16:04.764
Σ' αυτή τη φωτογραφία,

00:16:04.764 --> 00:16:06.763
είμαι εννέα μηνών.

00:16:06.763 --> 00:16:08.916
Στην πρωτότυπη φωτογραφία,

00:16:08.916 --> 00:16:11.967
με κρατάει ο πατέρας μου,
ο Σακουλιάρης,

00:16:11.967 --> 00:16:13.871
αλλά όταν χώρισαν οι γονείς μου,

00:16:13.871 --> 00:16:16.922
η μητέρα μου τον απέκοψε από όλες
τις πλευρές της ζωής μας.

00:16:16.922 --> 00:16:20.389
Πήρε ένα ψαλίδι και τον έκοψε
από κάθε φωτογραφία.

00:16:20.389 --> 00:16:24.568
Για χρόνια έλεγα στον εαυτό μου,
πως η αλήθεια αυτής της φωτογραφίας

00:16:24.568 --> 00:16:26.773
ήταν πως είσαι μόνος,

00:16:26.773 --> 00:16:29.818
δε σε στηρίζει κανείς.

00:16:29.818 --> 00:16:32.273
Αλλά υπάρχει κι άλλος τρόπος
να δεις τη φωτογραφία.

00:16:32.273 --> 00:16:34.544
Είναι μια φωτογραφία

00:16:34.544 --> 00:16:37.493
που έχει την προοπτική
μιας επανένωσης,

00:16:37.493 --> 00:16:40.533
την προοπτική της επανένωσης
με τον πατέρα μου,

00:16:40.533 --> 00:16:44.124
και από τη λαχτάρα μου
να με κρατήσει ο πατέρας μου,

00:16:44.124 --> 00:16:46.722
τον κρατούσα ψηλά στο φως.

00:16:48.001 --> 00:16:50.398
Σ' εκείνη την πρώτη επανένωση,

00:16:52.418 --> 00:16:55.142
οι στιγμές ήταν πολύ άβολες και έντονες,

00:16:55.142 --> 00:16:56.884
και για να ελαφρύνουμε την ένταση,

00:16:56.884 --> 00:16:59.269
αποφασίσαμε να πάμε μια βόλτα.

00:16:59.822 --> 00:17:01.823
Καθώς περπατούσαμε,
συνειδητοποίησα

00:17:01.823 --> 00:17:04.219
ότι είχα γίνει ξανά το παιδί,

00:17:04.219 --> 00:17:07.382
ακόμα κι αν έριχνα μερικά
κεφάλια στον πατέρα μου.

00:17:07.382 --> 00:17:09.892
Ήμουν σχεδόν 30 εκ.
ψηλότερος από τον πατέρα μου.

00:17:09.892 --> 00:17:12.344
Παρ' όλα αυτά,
εκείνος ήταν ο μεγάλος

00:17:12.344 --> 00:17:15.902
και προσπαθούσα να ταιριάξω
το βήμα μου με το δικό του.

00:17:17.239 --> 00:17:19.047
Κατάλαβα πως περπατούσε

00:17:19.047 --> 00:17:21.457
σα να ήταν ακόμα υπό επιτήρηση,

00:17:21.457 --> 00:17:23.770
αλλά θαύμαζα το περπάτημά του.

00:17:23.770 --> 00:17:26.321
Περπατούσε όπως κάποιος

00:17:26.321 --> 00:17:29.112
που έχει χάσει στον τελικό
του Κυπέλου Ποδοσφαίρου

00:17:29.112 --> 00:17:33.454
και σκαρφαλώνει τα σκαλιά
για να πάρει το μετάλλιο της παρηγοριάς.

00:17:33.454 --> 00:17:35.727
Υπήρχε αξιοπρέπεια στην ήττα.

00:17:36.511 --> 00:17:37.969
Σας ευχαριστώ.

00:17:37.969 --> 00:17:40.554
(Χειροκρότημα)