0:00:00.000,0:00:06.064
Şu an soğuk algınlığım olduğunu için, virüsler hakkında bir video yapmayı çok uygun buluyorum

0:00:06.064,0:00:07.164
.

0:00:08.503,0:00:09.242
Çok da kalın olmasın

0:00:09.542,0:00:11.380
Virüs ya da virüsler.

0:00:13.929,0:00:16.920
Virüsler.

0:00:16.920,0:00:19.080
Ve bana göre virüsler biyolojideki en etkileyici şey.

0:00:19.080,0:00:21.450
.

0:00:21.450,0:00:25.560
Çünkü virüsler, canlılık ve cansızlık arasındaki çizgiyi bulanıklaştırıyorlar

0:00:25.560,0:00:27.440
.

0:00:30.080,0:00:33.410
Demek istediğim, kendimize bakarsak, ya da

0:00:33.410,0:00:35.210
yaşam öyle bir şey ki onu görünce anlayabilirsiniz.

0:00:35.210,0:00:39.300
Öyle bir şey görüyorsunuz ki doğmuş, büyüyor ve sürekli değişiyor.

0:00:39.300,0:00:40.460
.

0:00:40.460,0:00:41.510
Belki hareket ediyor.

0:00:41.510,0:00:42.260
Belki de etmiyor.

0:00:42.260,0:00:44.400
Ama şu bir gerçek ki, o çevresindeki şeyleri kendi metabolizmasına katıyor

0:00:44.400,0:00:46.310
Ürüyor ve sonra da ölüyor.

0:00:46.310,0:00:48.300
"Bu muhtemelen hayat," diyorsunuz,

0:00:48.300,0:00:50.960
.

0:00:50.960,0:00:52.815
.

0:00:52.815,0:00:55.360
Bakterileri hayata dahil ediyoruz

0:00:55.360,0:00:57.120
Bitkileri...

0:00:57.120,0:01:00.830
Demek istediğim-- burada taksonomi sistemini biraz katlediyorum,

0:01:00.830,0:01:03.275
ama "yaşam"ı gördüğümüzde onu tanımaya meyilliyiz.

0:01:03.275,0:01:07.480
Ama virüs dediğin, bir proteinin içindeki genetik bilgidenn başka bir şey değil.

0:01:07.480,0:01:09.740
.

0:01:09.740,0:01:11.230
Bir protein kapsülünün içinde.

0:01:11.230,0:01:13.490
Çiziyorum.

0:01:13.490,0:01:16.340
Bu genetik bilgi herhangi bir formda karşımıza çıkabilir.

0:01:16.340,0:01:22.240
Yani bu bir RNA, DNA, tek ya da çift sarmallı RNA olabilir.

0:01:22.240,0:01:24.670
.

0:01:24.670,0:01:27.260
Bazen tek sarmal için iki "S" yazılır.

0:01:27.260,0:01:29.250
.

0:01:29.250,0:01:30.950
Diyelim ki çift sarmal bir DNA'dan bahsediyoruz,

0:01:30.950,0:01:32.910
önüne bir "ds" koyulur.

0:01:32.910,0:01:35.330
Virüsler bu formlardan herhangi birinde gelebilir.

0:01:35.330,0:01:38.110
Buradaki anafikir ise virüsler genetik bilgiye ve

0:01:38.110,0:01:40.530
bazı nükleik asit zincirlerine sahiptir.

0:01:40.530,0:01:43.730
İster tek ya da çift sarmal RNA olsunlar, ister tek ya da çift sarmal DNA.

0:01:43.730,0:01:44.560
.

0:01:44.560,0:01:47.970
Bir tür protein yapısının içinde

0:01:47.970,0:01:49.880
muhafaza edilen bu yapıya kılıf denir.

0:01:49.880,0:01:53.240
Klasik bir çizimi, ikosahedronu-20 yüzlü- andırmaktadır.

0:01:53.240,0:01:56.650
.

0:01:56.650,0:01:58.200
Bakalım çizebilecek miyim.

0:01:58.200,0:02:00.610
Bunun gibi bir şey

0:02:00.610,0:02:02.800
Ve tüm virüsler aynı bu şekilde gözükmek zorunda değiller.

0:02:02.800,0:02:05.160
Binlerce çeşitte virüs vardır.

0:02:05.160,0:02:06.850
Bizim yağtığımız sadece yüzeyi eşelemek ve ne tarz virüsler olduğunu keşfetmek.

0:02:06.850,0:02:09.630
Virüslerin hangi yollarla çoğaldığını anlamaya çalışıyorz.

0:02:09.630,0:02:14.800
.

0:02:14.800,0:02:15.220
.

0:02:15.220,0:02:16.620
Bunun hakkında ileride de konuşacağız.

0:02:16.620,0:02:19.110
Ve varolan tüm üreme yollarının virüsler için de geçerli olduğu düşüncesindeyim.

0:02:19.110,0:02:21.530
.

0:02:21.530,0:02:22.750
.

0:02:22.750,0:02:25.260
Ama virüsler sadece bu tip proteinler, bu protein kapsidleri, birtakım proteinin bir araya konulmuş halleri.

0:02:25.260,0:02:27.450
.

0:02:27.450,0:02:29.070
.

0:02:29.070,0:02:31.250
Ve içlerinde genetik materyel var,

0:02:31.250,0:02:33.700
Bu genetik materyal DNA ya da RNA olabilir.

0:02:33.700,0:02:35.870
Şimdi çizdiğim, genetik materyal.

0:02:35.870,0:02:38.420
Protein transparan olmak zorunda değil, ama olsaydı, içindeki genetik materyeli görürdük.

0:02:38.420,0:02:42.960
.

0:02:42.960,0:02:48.440
şimdi soru şu: bu şey canlı mı?

0:02:48.440,0:02:49.580
Pek canlı gözükmüyor.

0:02:49.580,0:02:50.540
Büyümüyor.

0:02:50.540,0:02:51.510
Değişmiyor.

0:02:51.510,0:02:53.200
Metabolik aktivitelere sahip değil.

0:02:53.200,0:02:55.200
Bu şey kendi haline bırakılsa, sadece orada oturacak.

0:02:55.200,0:02:55.850
.

0:02:55.850,0:02:59.600
Bir kitabın masanın üstünde durduğu gibi oturacak.

0:02:59.600,0:03:00.690
.

0:03:00.690,0:03:02.280
Hiçbir şey değiştirmeyecek.

0:03:02.280,0:03:06.560
Ama olan şu ki, virüsler tartışmaya sebep oluyorlar.

0:03:06.560,0:03:08.470
Benim tanımlamamdan yola çıkarak diyebilirsiniz ki,

0:03:08.470,0:03:10.690
virüsler sadece bir avuç molekülün birlikte durmasından ibaret.

0:03:10.690,0:03:11.740
Bu şey canlı değil.

0:03:11.740,0:03:14.350
Ama bu şey, yaşayan herhangi bir şeyle temasa geçtiği anda 'canlı'lık özellikleri gösteriyor.

0:03:14.350,0:03:17.100
.

0:03:17.100,0:03:18.220
.

0:03:18.220,0:03:22.480
Yani virüslerin yaptığı, kendini bir hücreye bağlamak.

0:03:22.480,0:03:24.680
.

0:03:24.680,0:03:28.590
Biraz daha küçük çizelim.

0:03:28.590,0:03:30.260
Bu benim virüsüm olsun.

0:03:30.260,0:03:32.562
Bunu altıgen olarak çiziyorum.

0:03:32.562,0:03:34.980
Ve yaptığı şey kendini bir hücreye bağlamak.

0:03:34.980,0:03:35.795
Ve bu herhangi bir hücre olabilir.

0:03:35.795,0:03:39.155
Bir bakteri, bitki ya da insan hücresi olabilir.

0:03:39.155,0:03:41.190
.

0:03:41.190,0:03:43.820
Hücreyi çiziyorum.

0:03:43.820,0:03:48.540
Hücreler genellikle virüslerden daha büyüklerdir.

0:03:48.540,0:03:51.610
Eğer bir hücrenin zarı yumuşaksa, virüs içeri girmek için bir yol bulmayı becerir.

0:03:51.610,0:03:53.850
.

0:03:53.850,0:03:58.780
Bazen basitçe kendilerini kaynaştırırlar.

0:03:58.780,0:04:01.390
ama bazı virüslerin kendi zarları vardır.

0:04:01.390,0:04:02.480
.

0:04:02.480,0:04:03.740
Ve birazdan bu zarları nereden aldıklarını konuşacağız.

0:04:03.740,0:04:04.760
.

0:04:04.760,0:04:08.270
Virüsün kendi zarı olabilir.

0:04:08.270,0:04:10.520
Bu zar, kılıfın çevresindedir.

0:04:10.520,0:04:13.470
Sonra, bu zarlar konak hücreyle kaynaşacak.

0:04:13.470,0:04:16.785
Sonuç olara, virüs hücreye girer.

0:04:16.785,0:04:18.000
Bu bahsettiğim ilk method.

0:04:18.000,0:04:19.670
Diğer methodlar nadiren gözlemlenmektedir.

0:04:19.670,0:04:20.589
.

0:04:20.589,0:04:24.020
Bir diğer method, virüsün hücrenin üstündeki protein reseptörleri ikna etmesi olabilir.

0:04:24.020,0:04:26.910
.

0:04:26.910,0:04:29.810
.

0:04:29.810,0:04:31.650
.

0:04:31.650,0:04:33.600
Hücre, virüsleri istemez.

0:04:33.600,0:04:36.390
Bu yüzden virüsler hücreye, kendilerinin yabancı madde olmadığına ikna etmeliler.

0:04:36.390,0:04:38.050
.

0:04:38.050,0:04:41.770
Virüslerin bunu nasıl başardığı hakkında yüzlerce video yapılabilir ve bu konudaki çaılşmalar devam etmekte.

0:04:41.770,0:04:43.430
.

0:04:43.430,0:04:47.580
Ama bazen de, virüsün hücrenin kendisi tarafından içeri alındığı olur.

0:04:47.580,0:04:48.120
.

0:04:48.120,0:04:49.930
Belki de hücre, virüse ihtiyacı olduğunu düşünüyordur.

0:04:49.930,0:04:50.960
.

0:04:50.960,0:04:53.130
Hücre virüsü bu şekilde sarıyor.

0:04:56.780,0:04:58.930
Bu köşeler birleşecek.

0:04:58.930,0:05:01.670
Ve virüs, hücrenin içine alınmış olacak.

0:05:01.670,0:05:03.160
Bu sürece endositoz denir.

0:05:03.160,0:05:04.020
.

0:05:04.020,0:05:06.640
Hücrenin tek yaptığı, virüsü sitoplazmasına almak.

0:05:06.640,0:05:11.020
İçeri alınan, yalnızca virüsler değil.

0:05:11.020,0:05:12.890
.

0:05:12.890,0:05:17.320
Bakteriler gibi çok kalın kabuklu hücrelerde ne olduğuna bakacağız şimdi.

0:05:17.320,0:05:20.280
.

0:05:20.280,0:05:25.520
.

0:05:25.520,0:05:29.040
Buradaki bir bakteri.

0:05:29.040,0:05:30.510
Ve sert bir kabuğu var.

0:05:30.510,0:05:32.830
Virüsler içeri bile girmiyorlar.

0:05:32.830,0:05:36.440
Yalnız hücrenin dışında takılıyorlar.

0:05:36.440,0:05:37.740
Tabi çizimlerimin ölçeği doğru değil.

0:05:37.740,0:05:40.690
Ve virüslerin yaptığı, genetik materyallerini hücrenin içince enjekte etmek.

0:05:40.690,0:05:43.790
Sonuç olarak, virüslerin hücrenin içine girebileceği çok sayıda farklı yol var.

0:05:43.790,0:05:45.680
.

0:05:45.680,0:05:46.780
.

0:05:46.780,0:05:49.420
İlginç olan, virüslerin hücrenin içine girmeleri.

0:05:49.420,0:05:52.240
Ve bunu yaptıkları zaman, genetik materyallerini hücrenin içine bırakabiliryorlar.

0:05:52.240,0:05:54.570
.

0:05:54.570,0:05:56.970
Virüsün genetik materyali, etrafta gezinecek.

0:05:56.970,0:06:01.390
Eğer genetik materyal RNA formundaysa,

0:06:01.390,0:06:05.700
Virüslerin doğada varolabileceği neredeyse bütün yolları tahmin edebiliyorum.

0:06:05.700,0:06:08.160
.

0:06:08.160,0:06:09.400
Yalnızca bu yolları henüz keşfetmedik.

0:06:09.400,0:06:11.630
Amak bildiklerimiz, mümkün olan her yolda yapıyorlar.

0:06:11.630,0:06:13.880
.

0:06:13.880,0:06:20.720
Yani eğer RNAları varsa, RNA anında kullanılmaya başlayabilir.

0:06:20.720,0:06:23.170
.

0:06:23.170,0:06:25.540
.

0:06:25.540,0:06:28.850
Bu hücrenin çekirdeği ve normal olarak içinde DNA var.

0:06:28.850,0:06:29.480
.

0:06:29.480,0:06:30.720
DNAyı başka bir renk ile çizeceğim.

0:06:30.720,0:06:37.260
Ama normalde DNA, RNAya kopyalanır.

0:06:37.260,0:06:39.940
Normal çalışan bir hücrede RNA, çekirdekten çıkar, ribosomlara gider.

0:06:39.940,0:06:43.540
tRNA ile bağlanmış RNA, bu proteinleri oluşturur.

0:06:43.540,0:06:46.690
.

0:06:46.690,0:06:49.260
.

0:06:49.260,0:06:51.030
RNAde farklı proteinler kodlanır.

0:06:51.030,0:06:53.670
Bunlar başka bir videonun konusu.

0:06:53.670,0:06:57.000
Yani, oluşturulan bu proteinler artık hücre içinde farklı yapılar meydana getirebilirler.

0:06:57.000,0:06:58.800
.

0:06:58.800,0:07:03.190
Virüs ise işlemin bu kısmını ele geçirir.

0:07:03.190,0:07:04.490
Mekanizmayı rehin alır.

0:07:04.490,0:07:08.550
Virüs tarafından kontrol altına alınmış RNA, normalde hücre RNAyi ne yapıyorsa aynısını yapmaya devam edecek.

0:07:08.550,0:07:09.230
.

0:07:09.230,0:07:11.140
Ve kendi proteinlerini kodlamaya başlayacak.

0:07:11.140,0:07:12.250
Normal işleyen bir hücreyle aynı şeyleri kodlamayacak tabii ki.

0:07:12.250,0:07:13.260
.

0:07:13.260,0:07:15.790
İşin aslı, kodlanan ilk proteinler, DNA ve RNAyı öldürmeye başlıyor.

0:07:15.790,0:07:19.670
Hiç olmadı onlarla rekabete giriyor.

0:07:19.670,0:07:20.380
.

0:07:20.380,0:07:22.390
Yani, kendi proteinlerini kodluyor.

0:07:22.390,0:07:26.860
Sonrasında bu proteinler daha vazla viral kabuklar oluşturur.

0:07:26.860,0:07:31.520
Yani bu proteinler daha gittikçe daha çok viral kabuklar inşa ediyorlar.

0:07:31.520,0:07:33.840
.

0:07:33.840,0:07:36.000
Aynı zamanda, bu RNA kendini kopyalıyor.

0:07:36.000,0:07:39.730
Hücrenin kendi mekanizmasını kullanıyor.

0:07:39.730,0:07:40.820
Kendi başına olsa, orada sadece oturuyor olurdu.

0:07:40.820,0:07:43.800
Ama bir hücrenin içine girdiği anda, hücrenin sahip olduğu tüm mekanizmayı kendini kopyalamek için kullanabilir.

0:07:43.800,0:07:47.000
.

0:07:47.000,0:07:51.360
Bu işin biyokimyası gerçekten ilginç.

0:07:51.360,0:07:54.810
Bu RNA moleküllerü daha sonra kendilerini yeniden bu kılıfların için buluyorlar.

0:07:54.810,0:07:57.470
.

0:07:57.470,0:08:00.290
Yeterince RNA kopyalanıp hücrenin tüm kaynakları tüketilince,

0:08:00.290,0:08:05.620
hücre mekanizması sölürülerek oluşmuş bu yeni virüsler, hücre dışına çıkacak bir yol bulurlar.

0:08:05.620,0:08:09.990
.

0:08:09.990,0:08:15.410
.

0:08:15.410,0:08:17.370
.

0:08:17.370,0:08:20.860
Hakkında en çok konuşulan tür virüsler, kendi proteinlerini bırakırlar ya da kendi proteinlerini oluştururlar.

0:08:20.860,0:08:23.110
Bu işlemi yapan virüsleri en 'tipik' olarak adlandırmak istemiyorum çünkü henüz tüm virüs çeşitlerini kesşfetmiş değiliz.

0:08:23.110,0:08:26.750
.

0:08:26.750,0:08:28.760
.

0:08:28.760,0:08:30.880
.

0:08:30.880,0:08:32.390
Kendi proteinlerini bırakıyor ya da hücrenin mekanizması aracılığıyla inşa ediyorlar çünkü kendi başlarına çoğalamazlar.

0:08:32.390,0:08:35.860
Bütün bunlar, hücrenin kendini öldürmesi ya da zarının erimesiyle sonuçlanır.

0:08:35.860,0:08:37.140
.

0:08:37.140,0:08:39.260
Ve zar erir.

0:08:39.260,0:08:41.480
Öz itibariyle, hücrenin kendisi de erir.

0:08:41.480,0:08:42.409
.

0:08:42.409,0:08:43.840
Hücre eriyor.

0:08:43.840,0:08:46.110
Buradaki erime, hücre zarının yok olması demek.

0:08:46.110,0:08:46.900
.

0:08:46.900,0:08:50.480
Ve sonra tüm bu elemanlar-yani virüsler- ortaya çıkıyor.

0:08:50.480,0:08:53.470
Daha önce dediğim gibi bu virüslerin bazılarının kendi zarları var.

0:08:53.470,0:08:54.750
.

0:08:54.750,0:08:56.710
Peki bu iki sıralı lipid zar nasıl oluştu?

0:08:56.710,0:08:58.400
.

0:08:58.400,0:09:00.900
Bazıları, hücrenin içinde çoğaldıktan sonra hücreyi öldürmeden ya da yok etmeden dışarı çıkıyorlar.

0:09:00.900,0:09:07.380
.

0:09:07.380,0:09:08.650
.

0:09:08.650,0:09:11.620
Bahsettiklerim, virüslerin çalışma biçimlerinin spesifik halleri.

0:09:11.620,0:09:12.150
.

0:09:12.150,0:09:15.630
Farklı tip virüslerin neredeyse farklı çoğalma, kodlama ve hücre dışına çıkma yöntemlerinin tümünü yaptıklaru gözlemlenebilir.

0:09:15.630,0:09:17.620
.

0:09:17.620,0:09:22.610
.

0:09:22.610,0:09:23.400
.

0:09:23.400,0:09:24.720
Bazıları yalnızca gelişiverir.

0:09:24.720,0:09:26.560
Ve bu olduğunda, tahmin edebileceğiniz gibi hücre duvarına ya da zarına kuvvet uygularlar.

0:09:26.560,0:09:28.070
.

0:09:28.070,0:09:29.670
.

0:09:29.670,0:09:30.740
Hücre duvarı demek pek de doğru değil.

0:09:30.740,0:09:32.630
Hücrenin dış zarı daha uygun bir söylem.

0:09:32.630,0:09:36.130
Ve itmeyle beraber, virüsler bu zarı kendileriyle birlikte götürürler.

0:09:36.130,0:09:38.070
.

0:09:38.070,0:09:41.260
.

0:09:41.260,0:09:43.810
.

0:09:43.810,0:09:44.565
.

0:09:44.565,0:09:47.280
Ve bunun virüs için neden yararlı bir şey olduğunu tahmin edebilirsiniz.

0:09:47.280,0:09:49.030
.

0:09:49.030,0:09:51.260
Çünkü artık bu yeni zarla, virüs hücreye benzemekte.

0:09:51.260,0:09:52.520
.

0:09:52.520,0:09:55.300
Ve buna benzer başka bir hücreye hastalık bulaştırmak istediği zaman, yabancı bir madde olarak gözükmeyecek.

0:09:55.300,0:09:58.530
.

0:09:58.530,0:10:02.780
Olmadığın bir şey gibi görünmek çok etkili bir yol.

0:10:02.780,0:10:03.470
.

0:10:03.470,0:10:06.940
Ve dahası, virüsler doğrudan organizmanın DNAsını da değiştirebilirler.

0:10:06.940,0:10:10.780
.

0:10:10.780,0:10:14.740
.

0:10:14.740,0:10:18.830
Bunun en bilindik örneği HIV virüsü

0:10:18.830,0:10:21.480
.

0:10:21.480,0:10:27.480
HIV bir retrovirüs.

0:10:27.480,0:10:28.280
Gerçekten büyüleyiciler.

0:10:28.280,0:10:31.930
Retrovirüslerin içerisinde RNA var

0:10:35.810,0:10:38.030
Bir hücrenin içine girdiklerinde-burası hücrenin içi olsun-yanlarında bir protein getiriyorlar.

0:10:38.030,0:10:39.430
.

0:10:39.430,0:10:42.950
.

0:10:42.950,0:10:46.570
.

0:10:46.570,0:10:49.600
Her seferinde bu proteini nereden buluyorlar?

0:10:49.600,0:10:51.390
Bu şeylerin hepsi farklı bir hücreden geliyorlar.

0:10:51.390,0:10:54.490
Farklı bir hücrenin amino asitlerini, ribozomlarını, nükleik asitlerini ve kendilerini yapılandırabilmek için gereken diğer her şeyini kullanıyorlar.

0:10:54.490,0:10:56.800
.

0:10:56.800,0:10:58.780
Yani sahip oldukları proteinlerin hepsi, aslında başka bir hücreden.

0:10:58.780,0:11:00.080
.

0:11:00.080,0:11:04.610
Ama bu proteinleri yanlarına alııyorlar. Bu protein, revers transkriptaz.

0:11:04.610,0:11:07.850
Revers transkriptaz RNAlarını lıyor ve onu DNAya kodluyor.

0:11:07.850,0:11:11.490
.

0:11:11.490,0:11:14.790
RNAdan DNAya.

0:11:14.790,0:11:16.810
Bu ilk keşfedildiğinde, varolan paradigmaları yıktı.

0:11:16.810,0:11:19.950
Çünkü herzaman bu işlemin DNAdan RNAya olduğu düşünülmekteydi.

0:11:19.950,0:11:22.110
.

0:11:22.110,0:11:23.850
Ama bu enzim, RNAdan DNAya.

0:11:23.850,0:11:29.020
Ve bundan kötüsü, DNAyı; konak hücrenin DNAsıyla birleştirecek.

0:11:29.020,0:11:31.350
.

0:11:31.350,0:11:34.500
Bu şekilde DNA kendini konak hücrenin DNAsıyla birleştiriyor.

0:11:34.500,0:11:35.200
.

0:11:35.200,0:11:37.690
Sarı olan konak hücrenin DNAsı olsun.

0:11:37.690,0:11:41.000
Bu da çekirdek.

0:11:41.000,0:11:44.070
Aslında, hastelık bulaştırdığı hücrenin genetik makyajını karıştırıyor.

0:11:44.070,0:11:46.030
.

0:11:46.030,0:11:51.570
Bakteriler hakkındaki videoda her bir insan hücresi için 20 tane bakteri hücresi olduğundan bahsetmiştim.

0:11:51.570,0:11:53.790
.

0:11:53.790,0:11:56.420
Bakteriler bizimle yaşıyorlar ve işimize yarıyorlar.

0:11:56.420,0:12:00.100
Onlar vücudumuzun bir parçası olarak, kuru ağırlığın %10 unu oluşturuyorlar.

0:12:00.100,0:12:02.170
Bakteriler hep ordalar.

0:12:02.170,0:12:03.860
Kim olduğumuzu değiştirmiyorlar.

0:12:03.860,0:12:07.010
Ama bu retrovirüsler, genetik makyajımızı gerçekten değiştiriyorlar.

0:12:07.010,0:12:07.940
.

0:12:07.940,0:12:10.650
Bunu kişisel alıyorum! Değiştirdikleri benim genlerim.

0:12:10.650,0:12:12.380
Sonuçta genler kim olduğumu tanımlıyor.

0:12:12.380,0:12:14.630
Ama bu elemanlar gerçekten içeri girip genetik makyajımla oynuyorlar.

0:12:14.630,0:12:16.240
.

0:12:16.240,0:12:19.300
Ve DNAnın bir parçası haline geldikleri anda, DNAdan RNAya doğru olan protein kopyalama işlemi, virüsün proteinlerini kodlayacak.

0:12:19.300,0:12:25.330
.

0:12:25.330,0:12:27.180
.

0:12:27.180,0:12:30.160
Bazı zamanlarda, pasif kalıp hiçbir şey yapmıyorlar.

0:12:30.160,0:12:31.420
.

0:12:31.420,0:12:33.730
Ve bazen bazı çevresel tetiklemeler sonucu, kendileri için yenidenkodlamaya başlıyorlar.

0:12:33.730,0:12:35.790
.

0:12:35.790,0:12:37.110
.

0:12:37.110,0:12:38.620
Ve daha fazla üretmeye başlıyorlar.

0:12:38.620,0:12:41.980
Ama bunu doğrudan hücrenin DNAsından üretiyorlar.

0:12:41.980,0:12:43.110
.

0:12:43.110,0:12:45.120
Organismanın bir parçası haline geliyorlar.

0:12:45.120,0:12:49.280
Organizma olabilmek için onun DNAsının bir parçası haline gelmekten daha iyi bir yol düşünemiyorum.

0:12:49.280,0:12:51.530
.

0:12:51.530,0:12:52.870
Aslında organizmayı tanımlayan başka bir yol düşünemiyorum.

0:12:52.870,0:12:55.680
.

0:12:55.680,0:13:00.910
Tüm bunlar yeterince ürkütücü gelmediyse, bilin diye söylüyorum, virüs organismanın DNAsının parçası haline geldiğine provirüs diye adlandırılır.

0:13:00.910,0:13:06.770
.

0:13:06.770,0:13:09.430
.

0:13:13.180,0:13:16.890
Dahası, eğer bu burnumdaki ya da kolumdaki bir hücreye bulaşırsa, bulaştığı hücrede de bu viral DNAdan olacak.

0:13:16.890,0:13:23.500
Ve bu hücre ve hücrenin kendisiyle aynı olan dölleri de aynı şekilde bu DNAyı taşıyacak.

0:13:23.500,0:13:27.250
.

0:13:27.250,0:13:29.030
.

0:13:29.030,0:13:30.600
.

0:13:30.600,0:13:32.060
İşin iyi tarafı, bunu çocuklarıma aktarmayacak olmam.

0:13:32.060,0:13:33.120
.

0:13:33.120,0:13:35.980
En azından benim türümün bir parçası heline gelmeyecek.

0:13:35.980,0:13:38.710
Virüs illa vücutsal hücrelerime bulaşacak diye bir şart yok.

0:13:38.710,0:13:41.170
Üreme hücrelerimize de bulaşabilir.

0:13:41.170,0:13:44.510
Diyelim ki bir üreme hücresine girdi.

0:13:44.510,0:13:46.850
Öğrendiğimiz gibi, üreme hücreleri, gamte üretirler.

0:13:46.850,0:13:49.380
.

0:13:49.380,0:13:52.930
Erkek gametine sperm, kadın gametine ise yumurta denir.

0:13:52.930,0:13:55.180
Tahmin edebileceğiniz gibi,

0:13:55.180,0:13:59.010
üreme hücresinin parçası haline gelen, çocuklarınıza geçecektir.

0:13:59.010,0:14:02.600
.

0:14:02.600,0:14:05.540
Ve onlar da kendi çocuklarına geçirecekler.

0:14:05.540,0:14:10.260
En azından benim için, düşüncesi bile hoş değil.

0:14:10.260,0:14:12.130
.

0:14:12.130,0:14:16.050
Tahminimizce insan genomunun yaklaşık %5-8inin -gerçi bu değerlerndirmeler bizi insan yapan nitelikleri iyice belirsizleştiriyor-

0:14:16.050,0:14:19.480
.

0:14:19.480,0:14:26.800
.

0:14:26.800,0:14:29.500
Yani bakteriler hakkında konuştuğumda,

0:14:29.500,0:14:30.850
.

0:14:30.850,0:14:33.240
Şu anki düşünce, bu değerin %5 ila %8 arasında bir yerde olduğu yönünde.

0:14:33.240,0:14:35.210
.

0:14:35.210,0:14:35.990
Sanırım hepsi bu.

0:14:35.990,0:14:37.650
Demek istediğim, bu değerlendirme insan DNAsının diğer organizmaların DNAsına ne kadar benzediğine bakılarak yapılıyor.

0:14:37.650,0:14:40.690
.

0:14:40.690,0:14:47.390
Ama tahminimizce, insan genomunun %5-8i, eşey hücre öncüllerine kendilerini katmayı başaran kadim retrovirüslerden kalma.

0:14:47.390,0:14:51.760
.

0:14:51.760,0:14:53.530
.

0:14:53.530,0:14:55.725
Yani insan DNAsının içine.

0:14:55.725,0:14:57.860
Bunlara endojen retrovirüsler adı verilier.

0:15:04.800,0:15:07.150
Bu benim için şaşırtıcı.

0:15:07.150,0:15:09.290
Çünkü bu şeyler illa ki bize yardım ediyor ya da zarar veriyor değiller.

0:15:09.290,0:15:10.070
.

0:15:10.070,0:15:14.000
Deniyor ki, biz-yani DNAmısın %5-8- virüslerden geliyoruz.

0:15:14.000,0:15:16.390
.

0:15:16.390,0:15:17.850
Bir diğer konu, genetik çeşitlilik.

0:15:17.850,0:15:19.720
.

0:15:19.720,0:15:24.210
Virüsler yatay DNA transferi yaparlar.

0:15:24.210,0:15:27.760
.

0:15:27.760,0:15:30.480
Ve tahmin edebileceğiniz gibi virüs, bir türden diğerine geçtikçe, hücrelerden içeri sızabilecek şekilde mutasyon geçiriyor.

0:15:30.480,0:15:37.220
.

0:15:37.220,0:15:41.310
.

0:15:41.310,0:15:43.810
.

0:15:43.810,0:15:45.490
.

0:15:45.490,0:15:48.180
Ama bazen, başkaları için kodlamaya başladığında, diyelim ki şuradaki retrovirüs.

0:15:48.180,0:15:52.830
.

0:15:52.830,0:15:55.860
Mavi kısım virüsün asıl hali.

0:15:55.860,0:16:00.960
Sarı kısım, organizmanın evrimsel DNAsı.

0:16:00.960,0:16:04.230
Bazen kodladığında, diğer organizmanın DNAsının küçük bölümleriyle uğraşır.

0:16:04.230,0:16:07.200
.

0:16:07.200,0:16:11.810
Yani belki büyük bölümü viral DNA, ama kendini kopyaladığında ve translasyon yaptığında, biraz

0:16:11.810,0:16:14.070
.

0:16:14.070,0:16:16.710
.

0:16:16.710,0:16:18.460
.

0:16:18.460,0:16:20.540
.

0:16:20.540,0:16:23.690
Yani aslında olan, bir organizmanın DNAsını kesip başka bie organizmaya taşımak.

0:16:23.690,0:16:24.950
.

0:16:24.950,0:16:27.490
DNA parçasını bir türün bir üyesinden başka bir üyesine taşımak.

0:16:27.490,0:16:27.810
.

0:16:27.810,0:16:29.750
Ama tabi ki türler arası da olabilir bu geçiş.

0:16:29.750,0:16:32.860
Yani şimdi DNAnın türkler arasında geçiş yapabilceği düşüncesindesiniz.

0:16:32.860,0:16:34.090
.

0:16:34.090,0:16:36.410
Aslında -- çok da emin değilim.

0:16:36.410,0:16:39.930
Türlerin nasıl birbirine bağlı olduğunu görmek gerçekten bende bir hayranlık uyandırıyor.

0:16:39.930,0:16:41.950
Biz düşünüyoruz ki, yalnız kendi türümüzle üreyebiliriz ve genetik çelşitlilik popülasyon içinde mevcuttur.

0:16:41.950,0:16:45.110
.

0:16:45.110,0:16:45.860
.

0:16:45.860,0:16:50.190
Ama virüsler transdüksiyon yoluyla yatay transferi gerçekleştiriyorlar.

0:16:50.190,0:16:53.090
.

0:16:53.090,0:16:57.640
Yatay transdüksiyon, şöyle ki, bir virüsü çoğalttığımda, DNAsının bir kısmını alabilir.

0:16:57.640,0:17:00.660
.

0:17:00.660,0:17:04.349
.

0:17:04.349,0:17:06.010
.

0:17:06.010,0:17:09.160
Ve bu DNAyı başka bir organizmaya enjekte edebilir.

0:17:09.160,0:17:11.329
Ve gerçekten bu organizmalar arası zıplayan DNAya sahipsiniz.

0:17:11.329,0:17:13.119
.

0:17:13.119,0:17:17.300
Bu bir anlamda tüm DNA tabanlı yaşamı birbine bağlıyor.

0:17:17.300,0:17:20.609
Ki bu gezegende bildiğimiz tek yaşam formu.

0:17:20.609,0:17:24.900
Ve tüm bunların yetmemesi ihtimaline karşın, en ürkütücüsünü sona sakladım.

0:17:24.900,0:17:28.540
.

0:17:28.540,0:17:30.800
Ama farklı virüsler hakkında konuşabileceğimiz bir sürü şey var.

0:17:30.800,0:17:31.670
.

0:17:31.670,0:17:33.810
Ama yalnızca teminolojiyle kulak dolgunluğunuz olsun diye,

0:17:33.810,0:17:37.895
virüs bir bakterite saldırdığı zaman, ki genelde bunu yapıyorlar.

0:17:37.895,0:17:41.150
Bunlar üzerinde çalışıyoruz çünkü bunları antibiyotiklere alternatif olarak sunabiliriz.

0:17:41.150,0:17:42.630
.

0:17:42.630,0:17:45.430
Virüsşer bakterilere saldırdığı için--bazen bakteriler virüsler için çok daha kötü olabiliyorla--ama bunlar bakteriyofajlar.

0:17:45.430,0:17:47.820
.

0:17:47.820,0:17:49.070
.

0:17:52.610,0:17:55.320
Ve zaten onların DNAsına nasıl sahip olduklarını anlattım.

0:17:55.320,0:17:57.890
Ama bakterilerin hücre duvarları kalın olduğu için,

0:17:57.890,0:18:00.940
DNAlarını bakterinin içine enjekte edecekler.

0:18:00.940,0:18:06.630
Konu DNA olduğun, buradaki fikir provirüstür.

0:18:06.630,0:18:09.170
Yani, bir virüs bu şekilde arittiğinde, buna litik döngü denir.

0:18:09.170,0:18:11.090
.

0:18:11.090,0:18:13.760
Eğer bu konuyla ilgili bir sınava gireceksiniz, bu terimi bilmesni iyi olabilir.

0:18:13.760,0:18:16.250
.

0:18:16.250,0:18:18.600
Virüs konak hücrenin DNAsıyla birleşmesine ve sonrasında bir süre pasif kalmasına lisojenik döngü adı verilir.

0:18:18.600,0:18:22.350
.

0:18:22.350,0:18:25.420
.

0:18:25.420,0:18:28.030
.

0:18:28.030,0:18:32.030
Ökaryot-yani çekirdek zarı olan- canlılarda, provirüs lisojenik döngüden geçer.

0:18:32.030,0:18:35.910
.

0:18:35.910,0:18:38.250
.

0:18:38.250,0:18:40.890
Normalde lisojenik döngü, bakteri DNAsında pasif durran viral DNA için kullanılır.

0:18:40.890,0:18:44.750
.

0:18:44.750,0:18:45.600
.

0:18:45.600,0:18:48.600
Ya da, bakteri DNAsında pasif bekleyen bekteriyofaj DNAsı için.

0:18:48.600,0:18:51.050
.

0:18:51.050,0:18:53.380
Size bunun neye benzediğine dair bir fikir kazandırmak için.

0:18:53.380,0:18:59.480
.

0:18:59.480,0:19:01.550
Bu iki resim Vikipedi'den.

0:19:01.550,0:19:02.800
Bir tanesi CDCden.

0:19:11.360,0:19:14.200
Yüzeyde gördüğünüz bu küçük yeşil noktalar, burada gördüğünüz büyük şey, bu bir akyuvar.

0:19:14.200,0:19:17.540
.

0:19:17.540,0:19:20.330
.

0:19:20.330,0:19:21.760
Bağışıklık sistemimizin bir parçası.

0:19:21.760,0:19:23.050
Bu bir akyuvar.

0:19:27.540,0:19:31.060
Akyuvarın yüzeyinden dışarı çıkan şey HIV 1 virüsü.

0:19:31.060,0:19:34.510
Bu görüntü size ölçek hakkında da bir fikir vermeli,

0:19:34.510,0:19:36.300
.

0:19:36.300,0:19:39.700
.

0:19:39.700,0:19:46.970
Terminolojiye aşina olduğnuza göre, HIV akyuvarlara hastalık bulaştırıyor.

0:19:46.970,0:19:51.810
.

0:19:51.810,0:19:54.890
AIDS, bağışıklık sistemi çok zayıfladığında yaşanan sendrom.

0:19:54.890,0:19:55.900
.

0:19:55.900,0:19:58.860
Ve sonra güçlü bağışıklık sistemine ship olan birinin zarar göreyeceği zararı görürler.

0:19:58.860,0:20:01.450
.

0:20:01.450,0:20:03.050
Bu korkunç.

0:20:03.050,0:20:06.360
Bu şeyler koca hücrenin içine girdiler, kensi DNAsını, RNAsını ve protein kılıfını çoğaltmak için hücrenin kendi mekanizmasını kullanıla

0:20:06.360,0:20:11.555
.

0:20:11.555,0:20:14.300
.

0:20:14.300,0:20:16.270
Ve hücre zarının bir kısmını da yanlarında götürerek hücrenin dışına çıktılar.

0:20:16.270,0:20:17.490
.

0:20:17.490,0:20:20.990
Hatta, kendi DNAlarının bir kısmını hücrenin DNAsında bile bırakabilirler.

0:20:20.990,0:20:22.340
.

0:20:22.340,0:20:25.280
Yani, hücrenin gerçekte ne olduğunu gerçekten değiştiriyorlar.

0:20:25.280,0:20:26.890
Bu da başka bir korkunç tablo.

0:20:26.890,0:20:28.140
Bunlar bakteriyofajlar.

0:20:34.500,0:20:36.110
Size daha önce söylediklerimi resmediyor.

0:20:36.110,0:20:38.450
Buradaki bir bakteri.

0:20:38.450,0:20:41.360
Bıurası bakterinin hücre duvarı.

0:20:41.360,0:20:42.100
.

0:20:42.100,0:20:45.020
Buradan çıkmak gerçekten zor.

0:20:45.020,0:20:47.040
Öyle hemen zarları birleştiremezsiniz.

0:20:47.040,0:20:52.290
Bu yüzden, bakterinin dışında takılıyorlar.

0:20:52.290,0:20:55.410
Ve temel olarak, kendi genetik materyallerini bakteriye enjekte ediyorlar.

0:20:55.410,0:20:58.280
.

0:20:58.280,0:20:59.890
Bu şeylerin sadece boyutuna bakarak tahmin edebilirsiniz.

0:20:59.890,0:21:01.000
.

0:21:01.000,0:21:02.090
Demek istediğim, bu bir hücre.

0:21:02.090,0:21:04.350
Ve kocaman bir gezegeni falan andırıyor.

0:21:04.350,0:21:05.650
Ya da bu bir bakteri ve bu şeyler çok daha küçükler.

0:21:05.650,0:21:06.620
.

0:21:06.620,0:21:08.170
Yaklaşık bir bakterinin 100de 1.

0:21:08.170,0:21:10.570
Ve bunlar, bahsettiğimiz hücrenin 100de birinden çok daha azlar.

0:21:10.570,0:21:11.110
.

0:21:11.110,0:21:15.510
Ve hüce tarafından filtrelenmeleri de oldukça zor.

0:21:15.510,0:21:16.520
Dışarıda tutulmaları.

0:21:16.520,0:21:20.780
Çünkü çok ama çok küçük parçacıkları.

0:21:20.780,0:21:23.290
Eğer bu egzotik şeylerin HIV, Ebole ya da SARSa sebep olduklarını düşünüyorsanız, haklısınız.

0:21:23.290,0:21:31.360
.

0:21:31.360,0:21:32.340
.

0:21:32.340,0:21:33.730
Ama aynı zamanda sıradan şeyler.

0:21:33.730,0:21:35.490
Yani, videonun başında dedim ki soğuk algınlığım var.

0:21:35.490,0:21:36.300
.

0:21:36.300,0:21:40.040
Soğuk algınlığım var çünkü bir takım virüsler nazal kanalımdaki dokuları hastalık bulaştırmışlar.

0:21:40.040,0:21:42.610
..

0:21:42.610,0:21:46.190
Ve bunlar burnumun akmasına falan sebep oluyorlar.

0:21:46.190,0:21:48.540
Ayrıca virüsşer, suçiçeğine de sebep olabilirler.

0:21:48.540,0:21:50.550
Onlar basit uçuk virüsüne sebep olurlar.

0:21:50.550,0:21:51.540
Ve sonuç, uçuk.

0:21:51.540,0:21:53.430
Virüsler, hep bizimleler.

0:21:53.430,0:21:56.000
Konuştuğunuz zaman üzerinizde virüs olduğuna iddiaya girerim.

0:21:56.000,0:21:57.740
.

0:21:57.740,0:21:58.630
Onlar her tarafınızda.

0:21:58.630,0:22:04.320
Bu, filozofik açıdan kafa karıştırıcı bir soru.

0:22:04.320,0:22:06.480
.

0:22:06.480,0:22:09.090
Çünkü, başlangıçte bu şeylerin yaşayıp yaşamadığını sorguladam.

0:22:09.090,0:22:11.495
Ve ilk başta, bir pretin içindeki nükleik asit molekülünden ibarettiler.

0:22:11.495,0:22:13.740
.

0:22:13.740,0:22:15.280
.

0:22:15.280,0:22:16.340
Ve zararsızdılar.

0:22:16.340,0:22:17.780
Bana sorarsanız, canlıyı andırmıyorlardı.

0:22:17.780,0:22:18.610
Hareket etmiyorlar.

0:22:18.610,0:22:19.660
Metabolizması yok.

0:22:19.660,0:22:20.390
Ve beslenmiyor.

0:22:20.390,0:22:21.560
Çoğalmıyor.

0:22:21.560,0:22:23.120
Ancak, hücrelere ne yaptıklarını ve hücreleri üremek için nasıl kullanıklarını bir düşünün...

0:22:23.120,0:22:27.130
.

0:22:27.130,0:22:29.700
Binevi işi başkasına yığmak.

0:22:29.700,0:22:31.920
Tüm o mekanizmöaya sahip olmasına gerek yok, çünkü diğerlerininkini çoğalmak için kullanabilir.

0:22:31.920,0:22:35.850
.

0:22:35.850,0:22:38.080
Neredeyse, yaşamın daha zeki bir hali olarak tanımlamak istiyor insan.

0:22:38.080,0:22:39.520
.

0:22:39.520,0:22:42.480
Çünkü tüm diğer canlıların yaşadığı tüm o sıkıntılatı çekmiyor.

0:22:42.480,0:22:44.110
.

0:22:44.110,0:22:47.570
Bu insana yaşamın ne olduğunu ve dahadı "bizim" ne doluğumuz sorgulatıyor.

0:22:47.570,0:22:51.510
Biz, DNAya sahip şeyler miyiz, yoksa yalnızca DNAnın taşınma mekanizması mıyız?

0:22:51.510,0:22:54.170
.

0:22:54.170,0:22:56.260
Bunlar daha önemli sorular gibi.

0:22:56.260,0:22:59.710
Bu viral enfeksiyonlar, DNA ve RNA arasındaki savaşlar.

0:22:59.710,0:23:02.340
.

0:23:03.335,0:23:04.330
Neyse, felsefeye çok da girmek istemiyorum.

0:23:04.330,0:23:08.840
Umarım, bu size virüsleirn ne olduğu hakkında fikir vermiştir.

0:23:08.840,0:23:12.940
Benim için biyolojideki en büüyüleyici psödo organizmalar.

0:23:12.940,0:23:15.870
..