1
00:00:00,201 --> 00:00:01,893
Het onderwerp van mijn talk is

2
00:00:01,893 --> 00:00:05,101
'Wees kunstenaar, nu meteen'.

3
00:00:05,101 --> 00:00:08,158
Als dit onderwerp ter sprake komt,

4
00:00:08,158 --> 00:00:10,784
volgt meestal weerstand:

5
00:00:10,784 --> 00:00:13,778
"Kunst geeft me niet te eten.
Ik heb nu geen tijd.

6
00:00:13,778 --> 00:00:16,154
Ik moet naar school, werk vinden,

7
00:00:16,154 --> 00:00:18,441
mijn kinderen les laten volgen ..."

8
00:00:18,441 --> 00:00:23,976
Je denkt: "Ik heb het te druk.
Ik heb geen tijd voor kunst.

9
00:00:23,976 --> 00:00:27,437
Er zijn honderden redenen
waarom we nu geen kunstenaar kunnen zijn.

10
00:00:27,437 --> 00:00:28,992
Schieten ze je niet vanzelf te binnen?

11
00:00:28,992 --> 00:00:30,815
Er zijn zoveel redenen waarom het niet kan,
en waarom het zelfs geen goed idee zou zijn.

12
00:00:30,815 --> 00:00:33,375
Er zijn zoveel redenen waarom het niet kan,
en waarom het zelfs geen goed idee zou zijn.

13
00:00:33,375 --> 00:00:35,068
We zien geen redenen om kunstenaar te zijn
en vele redenen om het niet te kunnen.

14
00:00:35,068 --> 00:00:38,971
We zien geen redenen om kunstenaar te zijn
en vele redenen om het niet te kunnen.

15
00:00:38,971 --> 00:00:43,346
Waarom verzetten mensen zich er meteen tegen
als ze zich met kunst associëren?

16
00:00:43,346 --> 00:00:47,214
Misschien denk je dat kunst 
iets voor hoogbegaafden is,

17
00:00:47,214 --> 00:00:52,266
of voor de intens professioneel geschoolden.

18
00:00:52,266 --> 00:00:56,609
Misschien denk je dat kunst 
te ver van je bed is.

19
00:00:56,609 --> 00:01:01,227
Misschien is dat zo,
maar ik denk het niet.

20
00:01:01,227 --> 00:01:03,696
Dat is het thema van mijn talk vandaag.

21
00:01:03,696 --> 00:01:05,498
We zijn allemaal geboren kunstenaars.

22
00:01:05,498 --> 00:01:08,542
Als je kinderen hebt,
weet je wat ik bedoel.

23
00:01:08,542 --> 00:01:13,427
Bijna alles wat kinderen doen,
is kunst.

24
00:01:13,427 --> 00:01:16,005
Ze tekenen met krijtjes op de muur.

25
00:01:16,005 --> 00:01:19,157
Ze dansen mee met Son Dam Bi op tv,

26
00:01:19,157 --> 00:01:23,015
maar het is niet eens Son Dam Bi's dans,
het is hun eigen dans.

27
00:01:23,015 --> 00:01:28,301
Ze dansen dus een raar dansje
en teisteren iedereen met hun liedjes.

28
00:01:28,301 --> 00:01:32,275
Misschien is hun kunst
iets dat alleen hun ouders kunnen velen.

29
00:01:32,275 --> 00:01:37,472
Omdat ze die kunst de hele dag beoefenen,

30
00:01:37,472 --> 00:01:40,751
zijn kinderen voor sommige mensen nogal vermoeiend.

31
00:01:40,751 --> 00:01:43,906
Kinderen voeren soms monodrama's op --

32
00:01:43,906 --> 00:01:47,452
moeke en vake spelen 
is inderdaad een monodrama of een theaterstuk.

33
00:01:47,452 --> 00:01:50,131
Als kinderen wat ouder worden,
gaan sommigen

34
00:01:50,131 --> 00:01:52,151
liegen.

35
00:01:52,151 --> 00:01:57,242
Meestal herinneren ouders zich
de eerste leugen van hun kind.

36
00:01:57,242 --> 00:01:58,587
Ze zijn geschokt.

37
00:01:58,587 --> 00:02:02,155
"Nu toon je je ware aard," zegt mama.
Ze denkt: "Waarom lijkt hij op zijn vader?"

38
00:02:02,155 --> 00:02:05,361
Ze vraagt hem: "Wat voor mens zal je worden?"

39
00:02:05,361 --> 00:02:06,932
Maar je moet je geen zorgen maken.

40
00:02:06,932 --> 00:02:13,152
Als het kind begint te liegen,
begint het verhalen vertellen.

41
00:02:13,152 --> 00:02:15,340
Ze praten over wat ze niet gezien hebben.

42
00:02:15,340 --> 00:02:17,131
Het is een wonderlijk moment.

43
00:02:17,131 --> 00:02:19,198
Ouders zouden het moeten vieren.

44
00:02:19,198 --> 00:02:23,355
"Hoera! Mijn zoontje is eindelijk beginnen liegen!"

45
00:02:23,355 --> 00:02:25,584
Dat verdient een feestje.

46
00:02:25,584 --> 00:02:28,973
Een kind zegt: "Mama, ik heb op weg naar huis
een buitenaards wezen gezien ."

47
00:02:28,973 --> 00:02:33,424
Een typische mama antwoordt:
"Genoeg onzin!"

48
00:02:33,424 --> 00:02:37,040
Een ideale ouder antwoordt ongeveer zo:

49
00:02:37,040 --> 00:02:40,112
"Echt? Een buitenaards wezen? 
Hoe zag het eruit? Zei het iets?"

50
00:02:40,112 --> 00:02:41,816
Waar zag je het?"
"Bij de supermarkt."

51
00:02:41,816 --> 00:02:44,138
Als je dit soort gesprek hebt,

52
00:02:44,138 --> 00:02:50,513
moet het kind een vervolg verzinnen
om verder te zetten wat het is begonnen.

53
00:02:50,513 --> 00:02:52,677
Zo ontstaat al snel een verhaal.

54
00:02:52,677 --> 00:02:57,154
Dit is een kinderachtig verhaal,

55
00:02:57,154 --> 00:03:00,970
maar zin na zin verzinnen

56
00:03:00,970 --> 00:03:05,038
is precies wat ik als professioneel auteur doe.

57
00:03:05,038 --> 00:03:07,417
Wezenlijk is er geen verschil.

58
00:03:07,417 --> 00:03:10,103
Roland Barthes zei ooit over de romans van Flaubert:

59
00:03:10,103 --> 00:03:12,709
"Flaubert heeft geen roman geschreven,

60
00:03:12,709 --> 00:03:15,714
hij heeft gewoon de zinnen
met elkaar verbonden.

61
00:03:15,714 --> 00:03:20,441
De eros tussen de zinnen,
dat is het wezen van de roman van Flaubert."

62
00:03:20,441 --> 00:03:23,224
Dat klopt. Een roman is:
een zin schrijven,

63
00:03:23,224 --> 00:03:26,683
en binnen de scope van die eerste zin

64
00:03:26,683 --> 00:03:28,388
de volgende zin schrijven.

65
00:03:28,388 --> 00:03:29,897
En je gaat verder met verbindingen maken.

66
00:03:29,897 --> 00:03:31,963
Kijk eens naar deze zin:

67
00:03:31,963 --> 00:03:34,430
"Toen Gregor Samsa op een ochtend ontwaakte 
uit onrustige dromen, ontdekte hij dat hij in bed 
was veranderd in een reusachtig eng beest."

68
00:03:34,430 --> 00:03:36,876
Dit is de eerste zin van 'De gedaanteverwisseling'
van Franz Kafka.

69
00:03:36,876 --> 00:03:40,044
Zo'n niet te verantwoorden zin schrijven,

70
00:03:40,044 --> 00:03:42,492
en voort gaan om hem te kunnen verantwoorden.

71
00:03:42,492 --> 00:03:46,921
Zo werd het werk van Kafka een meesterwerk
van de hedendaagse literatuur.

72
00:03:46,921 --> 00:03:49,670
Kafka toonde zijn werk niet aan zijn vader.

73
00:03:49,670 --> 00:03:51,994
Ze stonden niet op goede voet met elkaar.

74
00:03:51,994 --> 00:03:55,790
Hij schreef deze zinnen alleen.

75
00:03:55,790 --> 00:03:59,053
Had hij ze aan papa getoond, dan had die gedacht:
"Mijn zoon is de pedalen kwijt."

76
00:03:59,053 --> 00:04:00,965
Dat klopt. Kunst gaat over gek worden
en de volgende zin verantwoorden,

77
00:04:00,965 --> 00:04:03,212
Dat klopt. Kunst gaat over gek worden
en de volgende zin verantwoorden,

78
00:04:03,212 --> 00:04:06,473
wat niet erg verschilt 
van wat kinderen doen.

79
00:04:06,473 --> 00:04:08,004
Een kind dat begint met liegen,

80
00:04:08,004 --> 00:04:11,130
zet zijn eerste stapjes als verhalenverteller.

81
00:04:11,130 --> 00:04:13,691
Kinderen doen aan kunst.

82
00:04:13,691 --> 00:04:15,116
Ze worden niet moe
en ze vinden het leuk.

83
00:04:15,116 --> 00:04:16,877
Ik was enkele dagen geleden op het eiland Jeju.

84
00:04:16,877 --> 00:04:21,989
Als kinderen op het strand zijn,
spelen ze meestal graag in het water.

85
00:04:21,989 --> 00:04:24,896
Maar sommigen spelen graag in het zand.

86
00:04:24,896 --> 00:04:27,140
Ze maken bergen en zeeën -- geen zeeën,

87
00:04:27,140 --> 00:04:31,087
maar andere dingen: mensen, dieren en zo.

88
00:04:31,087 --> 00:04:32,500
Hun ouders zeggen:

89
00:04:32,500 --> 00:04:34,263
"De zee zal het wegspoelen."

90
00:04:34,263 --> 00:04:36,085
Anders gezegd: het is zinloos.
Het is overbodig.

91
00:04:36,085 --> 00:04:37,229
Anders gezegd: het is zinloos.
Het is overbodig.

92
00:04:37,229 --> 00:04:39,095
Maar kinderen vinden dat niet erg.

93
00:04:39,095 --> 00:04:40,266
Ze genieten van het moment
en ze blijven in het zand spelen.

94
00:04:40,266 --> 00:04:42,432
Ze genieten van het moment
en ze blijven in het zand spelen.

95
00:04:42,432 --> 00:04:44,698
Kinderen doen dat niet op bevel.

96
00:04:44,698 --> 00:04:46,294
Ze hebben geen baas die het oplegt,

97
00:04:46,294 --> 00:04:49,219
ze doen het gewoon.

98
00:04:49,219 --> 00:04:54,615
Toen je klein was,
had je vast veel plezier aan primitieve kunst.

99
00:04:54,615 --> 00:04:58,977
Als ik studenten vraag
om hun gelukkigste moment te beschrijven,

100
00:04:58,977 --> 00:05:04,901
hebben velen het over een vroege 
kunstervaring als kind.

101
00:05:04,901 --> 00:05:07,656
Piano leren spelen,
vierhandig spelen met een vriend,

102
00:05:07,656 --> 00:05:12,672
een belachelijke sketch opvoeren met vrienden
en er idioot uitzien, dat soort dingen.

103
00:05:12,672 --> 00:05:16,023
Of toen je je eerste film ontwikkelde
die je met een oude camera draaide.

104
00:05:16,023 --> 00:05:18,346
Ze hebben het over dit soort ervaringen.

105
00:05:18,346 --> 00:05:20,611
Je hebt vast ook zo'n moment gehad.

106
00:05:20,611 --> 00:05:22,544
Op zo'n moment maakt kunst je gelukkig

107
00:05:22,544 --> 00:05:24,221
omdat het geen werk is.

108
00:05:24,221 --> 00:05:26,754
Werk maakt je niet gelukkig.
Het is meestal lastig.

109
00:05:26,754 --> 00:05:29,855
Er is een bekende uitspraak 
van de Franse auteur Michel Tournier.

110
00:05:29,855 --> 00:05:31,545
Ze getuigt van een slecht karakter.

111
00:05:31,545 --> 00:05:36,517
"Werk is tegen de menselijke natuur.
Het bewijs is dat we er moe van worden.

112
00:05:36,517 --> 00:05:38,002
Waarom zouden we moe worden van werk
als het onze natuur is? Van spelen word je niet moe.

113
00:05:38,002 --> 00:05:39,663
Waarom zouden we moe worden van werk
als het onze natuur is? Van spelen word je niet moe.

114
00:05:39,663 --> 00:05:41,098
We kunnen de hele nacht door spelen.

115
00:05:41,098 --> 00:05:43,531
Als we het nachtje door werken,
krijgen we overuren betaald.

116
00:05:43,531 --> 00:05:46,815
Waarom? Omdat we moe worden.

117
00:05:46,815 --> 00:05:51,497
Maar kinderen doen meestal kunst voor het plezier.
Het is een spel.

118
00:05:51,497 --> 00:05:54,231
Ze tekenen niet om hun werk te verkopen.

119
00:05:54,231 --> 00:05:57,256
Ze spelen geen piano om geld te verdienen.

120
00:05:57,256 --> 00:06:00,032
Sommige kinderen moesten dat natuurlijk wel.

121
00:06:00,032 --> 00:06:01,334
Deze jongeman kennen jullie wel.
Hij tourde door Europa om zijn familie te onderhouden.

122
00:06:01,334 --> 00:06:05,420
Deze jongeman kennen jullie wel.
Hij tourde door Europa om zijn familie te onderhouden.

123
00:06:05,420 --> 00:06:07,310
Wolfgang Amadeus Mozart --

124
00:06:07,310 --> 00:06:10,273
maar dat was eeuwen geleden.
Hij is een uitzondering.

125
00:06:10,273 --> 00:06:14,138
Helaas komt er ooit een eind
aan onze leuke hobby 'kunst'.

126
00:06:14,138 --> 00:06:17,528
Kinderen gaan naar school,
maken huiswerk

127
00:06:17,528 --> 00:06:21,046
en volgen pianoles of balletles,
maar niet meer voor de lol.

128
00:06:21,046 --> 00:06:22,815
en volgen pianoles of balletles,
maar niet meer voor de lol.

129
00:06:22,815 --> 00:06:26,147
Het moet, en er is concurrentie.
Waar is de lol?

130
00:06:26,147 --> 00:06:31,739
Als je op de lagere school
nog op de muur mag tekenen,

131
00:06:31,739 --> 00:06:35,654
krijg je vast last met je mama.

132
00:06:35,654 --> 00:06:39,521
Trouwens,

133
00:06:39,521 --> 00:06:42,101
als je je bij het opgroeien
als kunstenaar blijft gedragen,

134
00:06:42,101 --> 00:06:45,769
voel je de druk toenemen.

135
00:06:45,769 --> 00:06:51,824
Mensen stellen je daden in vraag
en eisen dat je je gedraagt.

136
00:06:51,824 --> 00:06:58,011
Dit is mijn verhaal. Ik was 12 en deed mee 
aan een tekenwedstrijd in Gyeongbokgung.

137
00:06:58,011 --> 00:07:00,918
Ik deed mijn best.
Mijn leerkracht kwam langs

138
00:07:00,918 --> 00:07:04,506
en vroeg: "Wat ben je aan het doen?"

139
00:07:04,506 --> 00:07:06,320
"Ik ben druk aan het tekenen," zei ik.

140
00:07:06,320 --> 00:07:08,223
"Waarom gebruik je alleen zwart?"

141
00:07:08,223 --> 00:07:10,603
Ik vulde het schetsboek inderdaad met zwart.

142
00:07:10,603 --> 00:07:13,672
Ik legde uit:

143
00:07:13,672 --> 00:07:16,919
"Het is een donkere nacht,
en een kraai zit op een tak."

144
00:07:16,919 --> 00:07:17,917
Mijn leerkracht zei:

145
00:07:17,917 --> 00:07:23,239
"Echt? Young-ha, je hebt niet zoveel talent
voor tekenen, maar je bent een rasverteller."

146
00:07:23,239 --> 00:07:25,974
Was dat maar waar geweest.

147
00:07:25,974 --> 00:07:28,742
"Het zal je leren, deugniet!" was de reactie.
(Gelach)

148
00:07:28,742 --> 00:07:30,346
"Het zal je leren!" zei hij.

149
00:07:30,346 --> 00:07:33,028
Je moest het paleis tekenen,
het Gyeonghoeru en zo,

150
00:07:33,028 --> 00:07:35,463
maar ik kleurde alles zwart,

151
00:07:35,463 --> 00:07:37,147
dus haalde hij mij uit de groep.

152
00:07:37,147 --> 00:07:39,167
Er zaten ook een hoop meisjes,

153
00:07:39,167 --> 00:07:40,718
dus ik was diep vernederd.

154
00:07:40,718 --> 00:07:45,170
Hij aanvaardde mijn uitleg en excuses niet.

155
00:07:45,170 --> 00:07:48,383
Ik leerde mijn lesje.

156
00:07:48,383 --> 00:07:52,901
Een ideale leraar
zou hebben gereageerd zoals ik zei:

157
00:07:52,901 --> 00:07:55,214
"Young-ha heeft misschien geen tekentalent,

158
00:07:55,214 --> 00:07:58,589
maar hij kan goed verhalen verzinnen."
Hij zou me hebben aangemoedigd.

159
00:07:58,589 --> 00:08:02,041
Dat soort leerkrachten is zeldzaam.

160
00:08:02,041 --> 00:08:05,004
Ik werd groot en trok naar de musea van Europa --

161
00:08:05,004 --> 00:08:06,905
als universiteitsstudent.
Ik vond het echt niet eerlijk.

162
00:08:06,905 --> 00:08:12,303
Kijk wat ik vond. (Gelach)

163
00:08:12,303 --> 00:08:16,628
Dit soort werken hingen in Basel
terwijl ik straf kreeg

164
00:08:16,628 --> 00:08:22,021
en voor het paleis stond
met een tekening in mijn mond.

165
00:08:22,021 --> 00:08:25,027
Kijk eens. Ziet het er niet als behang uit?

166
00:08:25,027 --> 00:08:26,943
Hedendaagse kunst, zo ontdekte ik, leg je niet uit met een verhaaltje. Er komen geen kraaien bij kijken.

167
00:08:26,943 --> 00:08:30,888
Hedendaagse kunst, zo ontdekte ik, leg je niet uit met een verhaaltje. Er komen geen kraaien bij kijken.

168
00:08:30,888 --> 00:08:34,221
De meeste werken hebben geen titel.
Zonder titel.

169
00:08:34,221 --> 00:08:37,322
In de 20e eeuw gaat hedendaagse kunst erom

170
00:08:37,322 --> 00:08:42,691
dat je iets raars doet en de leegte vult
met uitleg en interpretatie --

171
00:08:42,691 --> 00:08:44,170
net wat ik deed.

172
00:08:44,170 --> 00:08:46,918
Mijn werk was amateuristisch,

173
00:08:46,918 --> 00:08:50,207
maar laten we naar beroemde voorbeelden kijken.

174
00:08:50,207 --> 00:08:52,808
Dit is van Picasso.

175
00:08:52,808 --> 00:08:58,609
Hij stak een stuur in een zadel en noemde het
'Ossenkop'. Overtuigend, niet?

176
00:08:58,609 --> 00:09:03,253
Een pissoir op zijn kant heet 'Fontein'.

177
00:09:03,253 --> 00:09:04,847
Dat was Duchamp.

178
00:09:04,847 --> 00:09:09,297
De leegte tussen een rare daad en zijn uitleg
met verhalen vullen,

179
00:09:09,297 --> 00:09:13,424
daar draait hedendaagse kunst om.

180
00:09:13,424 --> 00:09:14,812
Picasso zei zelfs:

181
00:09:14,812 --> 00:09:18,989
"Ik teken niet wat ik zie,
maar wat ik denk."

182
00:09:18,989 --> 00:09:21,506
Dat wil zeggen dat ik Gyeonghoeru
niet hoefde te tekenen.

183
00:09:21,506 --> 00:09:25,577
Had ik Picasso's woorden toen gekend,
ik zou mijn leerkracht van antwoord hebben gediend.

184
00:09:25,577 --> 00:09:29,379
Helaas worden de kleine kunstenaars in ons

185
00:09:29,379 --> 00:09:34,866
verstikt voor we kunnen vechten
tegen de verdrukkers van de kunst.

186
00:09:34,866 --> 00:09:36,471
Ze worden opgesloten.

187
00:09:36,471 --> 00:09:37,554
Dat is onze tragedie.

188
00:09:37,554 --> 00:09:42,814
Wat gebeurt er als kleine kunstenaars,
opgesloten, verbannen of vermoord worden?

189
00:09:42,814 --> 00:09:44,197
Onze zucht naar kunst verdwijnt niet.

190
00:09:44,197 --> 00:09:47,294
We willen onszelf uitdrukken, onthullen,

191
00:09:47,294 --> 00:09:52,532
maar als de kunstenaar dood is,
komt de zucht naar kunst in duistere vorm naar voren.

192
00:09:52,532 --> 00:09:55,499
In karaokebars zijn er altijd mensen die

193
00:09:55,499 --> 00:09:58,041
'She's gone' zingen, of 'Hotel California'.

194
00:09:58,041 --> 00:10:00,361
Ze doen de gitaarriffs na.

195
00:10:00,361 --> 00:10:02,603
Ze klinken meestal vreselijk.

196
00:10:02,603 --> 00:10:05,082
Dus worden mensen dit soort rockers.

197
00:10:05,082 --> 00:10:07,155
Sommigen dansen in clubs.

198
00:10:07,155 --> 00:10:10,557
Mensen die graag verhalen hadden verteld,

199
00:10:10,557 --> 00:10:13,567
houden de hele nacht lang huis op het internet.

200
00:10:13,567 --> 00:10:16,962
Zo toont een schrijftalent
zijn duistere kant.

201
00:10:16,962 --> 00:10:20,915
Soms vinden papa's het spannender dan hun kinderen

202
00:10:20,915 --> 00:10:23,900
om met lego te spelen,
of met plastic robots.

203
00:10:23,900 --> 00:10:25,633
"Niet aankomen!
Papa zal het voor je doen!"

204
00:10:25,633 --> 00:10:27,268
Het kind is al met iets anders bezig,

205
00:10:27,268 --> 00:10:31,277
maar papa bouwt kastelen in z'n eentje.

206
00:10:31,277 --> 00:10:35,755
Dit toont dat onze kunstenaarsimpuls
onderdrukt is, niet verdwenen.

207
00:10:35,755 --> 00:10:39,547
Maar ze kunnen zich negatief manifesteren,
als jaloezie.

208
00:10:39,547 --> 00:10:44,841
Ken je het liedje 'Ik zou graag op tv komen'?
Waarom willen we dat?

209
00:10:44,841 --> 00:10:48,669
Op tv zijn veel mensen die doen wat wij wilden,

210
00:10:48,669 --> 00:10:50,609
maar nooit konden.

211
00:10:50,609 --> 00:10:56,738
Ze dansen, ze acteren,
en ze worden erom geprezen.

212
00:10:56,738 --> 00:10:59,888
Dus worden we jaloers.

213
00:10:59,888 --> 00:11:03,982
We worden dictators met de afstandsbediening.
We geven kritiek op de tv-mensen.

214
00:11:03,982 --> 00:11:09,835
"Hij kan niet acteren."
"Noem je dat zingen? Ze zingt vals."

215
00:11:09,835 --> 00:11:12,125
We zijn snel met dat soort commentaar.

216
00:11:12,125 --> 00:11:15,068
We zijn jaloers,
niet omdat we slecht zijn,

217
00:11:15,068 --> 00:11:19,605
maar omdat er kleine kunstenaars in ons zitten.

218
00:11:19,605 --> 00:11:23,191
Dat denk ik ervan.

219
00:11:23,191 --> 00:11:25,029
Wat moeten we dan doen?

220
00:11:25,029 --> 00:11:25,806
Inderdaad. We moeten met onze eigen kunst starten.

221
00:11:25,806 --> 00:11:29,000
Inderdaad. We moeten met onze eigen kunst starten.

222
00:11:29,000 --> 00:11:30,009
We kunnen nu meteen de tv uitzetten,

223
00:11:30,009 --> 00:11:32,458
het internet uitschakelen,

224
00:11:32,458 --> 00:11:35,158
opstaan en ergens aan beginnen.

225
00:11:35,158 --> 00:11:36,893
In de theaterschool waar ik lesgeef,
is er een cursus Drama.

226
00:11:36,893 --> 00:11:39,627
In de theaterschool waar ik lesgeef,
is er een cursus Drama.

227
00:11:39,627 --> 00:11:43,817
Alle studenten moeten een stuk opzetten.

228
00:11:43,817 --> 00:11:47,929
Acteurs in opleiding mogen niet acteren.

229
00:11:47,929 --> 00:11:49,949
Ze mogen het stuk schrijven,

230
00:11:49,949 --> 00:11:52,673
en de schrijvers mogen aan het decor werken.

231
00:11:52,673 --> 00:11:54,969
Decorbouwers in opleiding mogen acteren.
Zo zet je een show op.

232
00:11:54,984 --> 00:11:58,732
Eerst vragen de studenten zich af
of ze het kunnen,

233
00:11:58,732 --> 00:12:03,295
maar later hebben ze zoveel plezier.
Niemand is ooit ongelukkig als hij toneel speelt.

234
00:12:03,295 --> 00:12:07,457
Op school, in het leger of zelfs in een gekkenhuis
vinden mensen het leuk als je ze ertoe aanzet.

235
00:12:07,457 --> 00:12:12,353
Ik zag dit in het leger --
vele mensen genoten van het toneelspelen.

236
00:12:12,353 --> 00:12:15,285
Ik heb nog een ervaring:

237
00:12:15,285 --> 00:12:18,919
in mijn schrijfklas geef ik een bijzondere opdracht.

238
00:12:18,919 --> 00:12:24,819
Er zitten studenten zoals jullie.
Schrijven is voor velen niet hun hoofdvak.

239
00:12:24,819 --> 00:12:29,396
Sommigen volgen een maior kunst of muziek
en denken dat ze niet kunnen schrijven.

240
00:12:29,396 --> 00:12:33,123
Ik geef hen dan witte vellen
en een thema.

241
00:12:33,123 --> 00:12:34,737
Dat kan eenvoudig zijn:

242
00:12:34,737 --> 00:12:37,251
schrijf over de ongelukkigste ervaring
uit je kindertijd.

243
00:12:37,251 --> 00:12:41,164
Er is één voorwaarde:
je moet als gek schrijven. Als gek!

244
00:12:41,164 --> 00:12:43,897
Ik loop rond om hen aan te moedigen.

245
00:12:43,897 --> 00:12:47,641
"Komaan!" Je moet als gek schrijven,
twee uur lang.

246
00:12:47,641 --> 00:12:50,849
Ze mogen enkel de eerste vijf minuten nadenken.

247
00:12:50,849 --> 00:12:54,071
De reden waarom ik ze als gek laat schrijven, is deze:

248
00:12:54,071 --> 00:12:56,829
als je traag schrijft
en vele gedachten door je heen gaan,

249
00:12:56,829 --> 00:12:59,276
sluipt het artistieke duiveltje binnen.

250
00:12:59,276 --> 00:13:03,308
Dat duiveltje geeft je honderden redenen

251
00:13:03,308 --> 00:13:06,238
waarom je niet kan schrijven:

252
00:13:06,238 --> 00:13:09,073
"Ze zullen je uitlachen.
Je schrijft niet goed!

253
00:13:09,073 --> 00:13:10,623
Wat voor zin is dat?
Wat een handschrift!"

254
00:13:10,623 --> 00:13:12,200
Hij zal vele dingen zeggen.

255
00:13:12,200 --> 00:13:14,704
Je moet snel lopen
zodat de duivel je niet inhaalt.

256
00:13:14,704 --> 00:13:18,776
Het betere schrijfwerk in mijn les

257
00:13:18,776 --> 00:13:21,449
kwam niet van taken
met verre deadlines

258
00:13:21,449 --> 00:13:24,933
maar van het '40 tot 60 minuten als gek schrijven'

259
00:13:24,933 --> 00:13:28,335
in mijn bijzijn, met potlood.

260
00:13:28,335 --> 00:13:30,174
De studenten raken in een soort trance.

261
00:13:30,174 --> 00:13:34,636
Na 30 tot 40 minuten
schrijven ze zonder te weten wat ze schrijven.

262
00:13:34,636 --> 00:13:37,601
Op dat moment verdwijnt het zeurderige duiveltje.

263
00:13:37,601 --> 00:13:39,310
Ik zeg je dus:

264
00:13:39,310 --> 00:13:43,325
het zijn niet de honderden redenen
waarom je geen kunstenaar kan zijn,

265
00:13:43,325 --> 00:13:47,575
maar de ene reden
waarom we kunstenaars moeten zijn.

266
00:13:47,575 --> 00:13:49,284
Het is niet belangrijk
waarom we iets niet kunnen zijn.

267
00:13:49,284 --> 00:13:52,434
De meeste kunstenaars werden het
om de ene reden.

268
00:13:52,434 --> 00:13:56,104
Als we het duiveltje in ons hart laten inslapen
en met onze eigen kunst beginnen,

269
00:13:56,104 --> 00:13:58,438
komen er vijanden aan de zijlijn.

270
00:13:58,438 --> 00:14:01,294
Meestal zien ze eruit als onze ouders. (Gelach)

271
00:14:01,294 --> 00:14:04,395
Soms als onze echtgenoten,

272
00:14:04,395 --> 00:14:06,163
maar het zijn je ouders of echtgenoot niet.

273
00:14:06,163 --> 00:14:09,057
Het zijn duiveltjes.

274
00:14:09,057 --> 00:14:11,001
Ze komen vermomd naar de Aarde

275
00:14:11,001 --> 00:14:14,947
om je ervan te weerhouden
kunstenaar te worden.

276
00:14:14,947 --> 00:14:16,869
Ze hebben een magische vraag.

277
00:14:16,869 --> 00:14:23,027
Zeg je "Ik ga proberen te acteren.
Er is een theatercursus in het cultuurcentrum," of

278
00:14:23,027 --> 00:14:27,504
"Ik wil Italiaanse liedjes leren", dan vragen ze:
"O ja? Theater? Met welk doel?"

279
00:14:27,504 --> 00:14:31,166
De magische vraag is:
"Met welk doel?"

280
00:14:31,166 --> 00:14:34,878
Kunst dient geen doel.

281
00:14:34,878 --> 00:14:37,132
Kunst is het ultieme doel.

282
00:14:37,132 --> 00:14:41,272
Ze redt onze ziel
en laat ons gelukkig leven.

283
00:14:41,272 --> 00:14:46,778
We kunnen onszelf uitdrukken
en gelukkig zijn zonder alcohol of drugs.

284
00:14:46,778 --> 00:14:51,103
Ons antwoord op zo'n pragmatische vraag

285
00:14:51,118 --> 00:14:53,537
moet stoutmoedig zijn.

286
00:14:53,537 --> 00:14:57,981
"Gewoon voor het plezier.
Sorry dat ik zonder jou plezier maak,"

287
00:14:57,981 --> 00:15:02,006
moet je zeggen,
"ik doe het toch!"

288
00:15:02,006 --> 00:15:07,106
In mijn ideale toekomstbeeld
hebben we meerdere identiteiten,

289
00:15:07,106 --> 00:15:10,887
en minstens één ervan is een kunstenaar.

290
00:15:10,887 --> 00:15:14,056
Ik was eens in New York en nam een taxi.
Ik ging achteraan zitten.

291
00:15:14,056 --> 00:15:18,213
Voor me zag ik iets over een theaterstuk.

292
00:15:18,213 --> 00:15:19,350
Ik vroeg de chauffeur: "Wat is dit?"

293
00:15:19,350 --> 00:15:23,395
Hij zei dat het zijn profiel was. 
"Wat ben je dan?" vroeg ik. "Acteur," zei hij.

294
00:15:23,395 --> 00:15:26,818
Hij was taxichauffeur en acteur. Ik vroeg:
"Wat voor rollen speel je meestal?"

295
00:15:26,818 --> 00:15:28,844
Hij antwoordde trots: King Lear.

296
00:15:28,844 --> 00:15:30,289
King Lear.

297
00:15:30,289 --> 00:15:31,915
"Wie kan me zeggen wie ik ben?" -- King Lear.
Dat is de wereld waar ik van droom.

298
00:15:31,915 --> 00:15:35,306
"Wie kan me zeggen wie ik ben?" -- King Lear.
Dat is de wereld waar ik van droom.

299
00:15:35,306 --> 00:15:39,241
Iemand is golfspeler overdag
en schrijver 's nachts.

300
00:15:39,241 --> 00:15:41,760
Taxichauffeur en acteur.
Bankier en schilder.

301
00:15:41,760 --> 00:15:47,336
Ze beoefenen hun kunst in het geheim
of openlijk.

302
00:15:47,336 --> 00:15:52,207
In 1990 kwam Martha Graham, legende
van de moderne dans, naar Korea.

303
00:15:52,207 --> 00:15:57,963
De grote kunstenares, 90-plusser,
kwam op de luchthaven aan.

304
00:15:57,979 --> 00:16:01,044
Een journalist stelde een typische vraag:

305
00:16:01,044 --> 00:16:03,651
"Wat moet je doen om een goede danser te worden?

306
00:16:03,651 --> 00:16:06,231
Heb je tips voor aankomende Koreaanse dansers?"

307
00:16:06,231 --> 00:16:11,226
Zij was de meester. Deze foto
is van 1948. Ze was toen al beroemd.

308
00:16:11,226 --> 00:16:13,417
Ze kreeg deze vraag in 1990.

309
00:16:13,417 --> 00:16:16,101
Dit was haar antwoord:

310
00:16:16,101 --> 00:16:20,018
"Gewoon doen!"

311
00:16:20,018 --> 00:16:21,536
Dat ontroerde me.

312
00:16:21,536 --> 00:16:25,628
Een paar woorden maar, en ze verliet de luchthaven.
Dat is alles.

313
00:16:25,628 --> 00:16:28,859
Wat moeten we nu doen?

314
00:16:28,859 --> 00:16:32,585
Laten we kunstenaars zijn, nu meteen.
Hoe?

315
00:16:32,585 --> 00:16:33,577
Gewoon doen!

316
00:16:33,577 --> 00:16:35,191
Dankuwel

317
00:16:35,191 --> 00:16:36,995
(Applaus)