0:00:00.201,0:00:01.893
Het onderwerp van mijn talk is

0:00:01.893,0:00:05.101
'Wees kunstenaar, nu meteen'.

0:00:05.101,0:00:08.158
Als dit onderwerp ter sprake komt,

0:00:08.158,0:00:10.784
volgt meestal weerstand:

0:00:10.784,0:00:13.778
"Kunst geeft me niet te eten.[br]Ik heb nu geen tijd.

0:00:13.778,0:00:16.154
Ik moet naar school, werk vinden,

0:00:16.154,0:00:18.441
mijn kinderen les laten volgen ..."

0:00:18.441,0:00:23.976
Je denkt: "Ik heb het te druk.[br]Ik heb geen tijd voor kunst.

0:00:23.976,0:00:27.437
Er zijn honderden redenen[br]waarom we nu geen kunstenaar kunnen zijn.

0:00:27.437,0:00:28.992
Schieten ze je niet vanzelf te binnen?

0:00:28.992,0:00:30.815
Er zijn zoveel redenen waarom het niet kan,[br]en waarom het zelfs geen goed idee zou zijn.

0:00:30.815,0:00:33.375
Er zijn zoveel redenen waarom het niet kan,[br]en waarom het zelfs geen goed idee zou zijn.

0:00:33.375,0:00:35.068
We zien geen redenen om kunstenaar te zijn[br]en vele redenen om het niet te kunnen.

0:00:35.068,0:00:38.971
We zien geen redenen om kunstenaar te zijn[br]en vele redenen om het niet te kunnen.

0:00:38.971,0:00:43.346
Waarom verzetten mensen zich er meteen tegen[br]als ze zich met kunst associëren?

0:00:43.346,0:00:47.214
Misschien denk je dat kunst [br]iets voor hoogbegaafden is,

0:00:47.214,0:00:52.266
of voor de intens professioneel geschoolden.

0:00:52.266,0:00:56.609
Misschien denk je dat kunst [br]te ver van je bed is.

0:00:56.609,0:01:01.227
Misschien is dat zo,[br]maar ik denk het niet.

0:01:01.227,0:01:03.696
Dat is het thema van mijn talk vandaag.

0:01:03.696,0:01:05.498
We zijn allemaal geboren kunstenaars.

0:01:05.498,0:01:08.542
Als je kinderen hebt,[br]weet je wat ik bedoel.

0:01:08.542,0:01:13.427
Bijna alles wat kinderen doen,[br]is kunst.

0:01:13.427,0:01:16.005
Ze tekenen met krijtjes op de muur.

0:01:16.005,0:01:19.157
Ze dansen mee met Son Dam Bi op tv,

0:01:19.157,0:01:23.015
maar het is niet eens Son Dam Bi's dans,[br]het is hun eigen dans.

0:01:23.015,0:01:28.301
Ze dansen dus een raar dansje[br]en teisteren iedereen met hun liedjes.

0:01:28.301,0:01:32.275
Misschien is hun kunst[br]iets dat alleen hun ouders kunnen velen.

0:01:32.275,0:01:37.472
Omdat ze die kunst de hele dag beoefenen,

0:01:37.472,0:01:40.751
zijn kinderen voor sommige mensen nogal vermoeiend.

0:01:40.751,0:01:43.906
Kinderen voeren soms monodrama's op --

0:01:43.906,0:01:47.452
moeke en vake spelen [br]is inderdaad een monodrama of een theaterstuk.

0:01:47.452,0:01:50.131
Als kinderen wat ouder worden,[br]gaan sommigen

0:01:50.131,0:01:52.151
liegen.

0:01:52.151,0:01:57.242
Meestal herinneren ouders zich[br]de eerste leugen van hun kind.

0:01:57.242,0:01:58.587
Ze zijn geschokt.

0:01:58.587,0:02:02.155
"Nu toon je je ware aard," zegt mama.[br]Ze denkt: "Waarom lijkt hij op zijn vader?"

0:02:02.155,0:02:05.361
Ze vraagt hem: "Wat voor mens zal je worden?"

0:02:05.361,0:02:06.932
Maar je moet je geen zorgen maken.

0:02:06.932,0:02:13.152
Als het kind begint te liegen,[br]begint het verhalen vertellen.

0:02:13.152,0:02:15.340
Ze praten over wat ze niet gezien hebben.

0:02:15.340,0:02:17.131
Het is een wonderlijk moment.

0:02:17.131,0:02:19.198
Ouders zouden het moeten vieren.

0:02:19.198,0:02:23.355
"Hoera! Mijn zoontje is eindelijk beginnen liegen!"

0:02:23.355,0:02:25.584
Dat verdient een feestje.

0:02:25.584,0:02:28.973
Een kind zegt: "Mama, ik heb op weg naar huis[br]een buitenaards wezen gezien ."

0:02:28.973,0:02:33.424
Een typische mama antwoordt:[br]"Genoeg onzin!"

0:02:33.424,0:02:37.040
Een ideale ouder antwoordt ongeveer zo:

0:02:37.040,0:02:40.112
"Echt? Een buitenaards wezen? [br]Hoe zag het eruit? Zei het iets?"

0:02:40.112,0:02:41.816
Waar zag je het?"[br]"Bij de supermarkt."

0:02:41.816,0:02:44.138
Als je dit soort gesprek hebt,

0:02:44.138,0:02:50.513
moet het kind een vervolg verzinnen[br]om verder te zetten wat het is begonnen.

0:02:50.513,0:02:52.677
Zo ontstaat al snel een verhaal.

0:02:52.677,0:02:57.154
Dit is een kinderachtig verhaal,

0:02:57.154,0:03:00.970
maar zin na zin verzinnen

0:03:00.970,0:03:05.038
is precies wat ik als professioneel auteur doe.

0:03:05.038,0:03:07.417
Wezenlijk is er geen verschil.

0:03:07.417,0:03:10.103
Roland Barthes zei ooit over de romans van Flaubert:

0:03:10.103,0:03:12.709
"Flaubert heeft geen roman geschreven,

0:03:12.709,0:03:15.714
hij heeft gewoon de zinnen[br]met elkaar verbonden.

0:03:15.714,0:03:20.441
De eros tussen de zinnen,[br]dat is het wezen van de roman van Flaubert."

0:03:20.441,0:03:23.224
Dat klopt. Een roman is:[br]een zin schrijven,

0:03:23.224,0:03:26.683
en binnen de scope van die eerste zin

0:03:26.683,0:03:28.388
de volgende zin schrijven.

0:03:28.388,0:03:29.897
En je gaat verder met verbindingen maken.

0:03:29.897,0:03:31.963
Kijk eens naar deze zin:

0:03:31.963,0:03:34.430
"Toen Gregor Samsa op een ochtend ontwaakte [br]uit onrustige dromen, ontdekte hij dat hij in bed [br]was veranderd in een reusachtig eng beest."

0:03:34.430,0:03:36.876
Dit is de eerste zin van 'De gedaanteverwisseling'[br]van Franz Kafka.

0:03:36.876,0:03:40.044
Zo'n niet te verantwoorden zin schrijven,

0:03:40.044,0:03:42.492
en voort gaan om hem te kunnen verantwoorden.

0:03:42.492,0:03:46.921
Zo werd het werk van Kafka een meesterwerk[br]van de hedendaagse literatuur.

0:03:46.921,0:03:49.670
Kafka toonde zijn werk niet aan zijn vader.

0:03:49.670,0:03:51.994
Ze stonden niet op goede voet met elkaar.

0:03:51.994,0:03:55.790
Hij schreef deze zinnen alleen.

0:03:55.790,0:03:59.053
Had hij ze aan papa getoond, dan had die gedacht:[br]"Mijn zoon is de pedalen kwijt."

0:03:59.053,0:04:00.965
Dat klopt. Kunst gaat over gek worden[br]en de volgende zin verantwoorden,

0:04:00.965,0:04:03.212
Dat klopt. Kunst gaat over gek worden[br]en de volgende zin verantwoorden,

0:04:03.212,0:04:06.473
wat niet erg verschilt [br]van wat kinderen doen.

0:04:06.473,0:04:08.004
Een kind dat begint met liegen,

0:04:08.004,0:04:11.130
zet zijn eerste stapjes als verhalenverteller.

0:04:11.130,0:04:13.691
Kinderen doen aan kunst.

0:04:13.691,0:04:15.116
Ze worden niet moe[br]en ze vinden het leuk.

0:04:15.116,0:04:16.877
Ik was enkele dagen geleden op het eiland Jeju.

0:04:16.877,0:04:21.989
Als kinderen op het strand zijn,[br]spelen ze meestal graag in het water.

0:04:21.989,0:04:24.896
Maar sommigen spelen graag in het zand.

0:04:24.896,0:04:27.140
Ze maken bergen en zeeën -- geen zeeën,

0:04:27.140,0:04:31.087
maar andere dingen: mensen, dieren en zo.

0:04:31.087,0:04:32.500
Hun ouders zeggen:

0:04:32.500,0:04:34.263
"De zee zal het wegspoelen."

0:04:34.263,0:04:36.085
Anders gezegd: het is zinloos.[br]Het is overbodig.

0:04:36.085,0:04:37.229
Anders gezegd: het is zinloos.[br]Het is overbodig.

0:04:37.229,0:04:39.095
Maar kinderen vinden dat niet erg.

0:04:39.095,0:04:40.266
Ze genieten van het moment[br]en ze blijven in het zand spelen.

0:04:40.266,0:04:42.432
Ze genieten van het moment[br]en ze blijven in het zand spelen.

0:04:42.432,0:04:44.698
Kinderen doen dat niet op bevel.

0:04:44.698,0:04:46.294
Ze hebben geen baas die het oplegt,

0:04:46.294,0:04:49.219
ze doen het gewoon.

0:04:49.219,0:04:54.615
Toen je klein was,[br]had je vast veel plezier aan primitieve kunst.

0:04:54.615,0:04:58.977
Als ik studenten vraag[br]om hun gelukkigste moment te beschrijven,

0:04:58.977,0:05:04.901
hebben velen het over een vroege [br]kunstervaring als kind.

0:05:04.901,0:05:07.656
Piano leren spelen,[br]vierhandig spelen met een vriend,

0:05:07.656,0:05:12.672
een belachelijke sketch opvoeren met vrienden[br]en er idioot uitzien, dat soort dingen.

0:05:12.672,0:05:16.023
Of toen je je eerste film ontwikkelde[br]die je met een oude camera draaide.

0:05:16.023,0:05:18.346
Ze hebben het over dit soort ervaringen.

0:05:18.346,0:05:20.611
Je hebt vast ook zo'n moment gehad.

0:05:20.611,0:05:22.544
Op zo'n moment maakt kunst je gelukkig

0:05:22.544,0:05:24.221
omdat het geen werk is.

0:05:24.221,0:05:26.754
Werk maakt je niet gelukkig.[br]Het is meestal lastig.

0:05:26.754,0:05:29.855
Er is een bekende uitspraak [br]van de Franse auteur Michel Tournier.

0:05:29.855,0:05:31.545
Ze getuigt van een slecht karakter.

0:05:31.545,0:05:36.517
"Werk is tegen de menselijke natuur.[br]Het bewijs is dat we er moe van worden.

0:05:36.517,0:05:38.002
Waarom zouden we moe worden van werk[br]als het onze natuur is? Van spelen word je niet moe.

0:05:38.002,0:05:39.663
Waarom zouden we moe worden van werk[br]als het onze natuur is? Van spelen word je niet moe.

0:05:39.663,0:05:41.098
We kunnen de hele nacht door spelen.

0:05:41.098,0:05:43.531
Als we het nachtje door werken,[br]krijgen we overuren betaald.

0:05:43.531,0:05:46.815
Waarom? Omdat we moe worden.

0:05:46.815,0:05:51.497
Maar kinderen doen meestal kunst voor het plezier.[br]Het is een spel.

0:05:51.497,0:05:54.231
Ze tekenen niet om hun werk te verkopen.

0:05:54.231,0:05:57.256
Ze spelen geen piano om geld te verdienen.

0:05:57.256,0:06:00.032
Sommige kinderen moesten dat natuurlijk wel.

0:06:00.032,0:06:01.334
Deze jongeman kennen jullie wel.[br]Hij tourde door Europa om zijn familie te onderhouden.

0:06:01.334,0:06:05.420
Deze jongeman kennen jullie wel.[br]Hij tourde door Europa om zijn familie te onderhouden.

0:06:05.420,0:06:07.310
Wolfgang Amadeus Mozart --

0:06:07.310,0:06:10.273
maar dat was eeuwen geleden.[br]Hij is een uitzondering.

0:06:10.273,0:06:14.138
Helaas komt er ooit een eind[br]aan onze leuke hobby 'kunst'.

0:06:14.138,0:06:17.528
Kinderen gaan naar school,[br]maken huiswerk

0:06:17.528,0:06:21.046
en volgen pianoles of balletles,[br]maar niet meer voor de lol.

0:06:21.046,0:06:22.815
en volgen pianoles of balletles,[br]maar niet meer voor de lol.

0:06:22.815,0:06:26.147
Het moet, en er is concurrentie.[br]Waar is de lol?

0:06:26.147,0:06:31.739
Als je op de lagere school[br]nog op de muur mag tekenen,

0:06:31.739,0:06:35.654
krijg je vast last met je mama.

0:06:35.654,0:06:39.521
Trouwens,

0:06:39.521,0:06:42.101
als je je bij het opgroeien[br]als kunstenaar blijft gedragen,

0:06:42.101,0:06:45.769
voel je de druk toenemen.

0:06:45.769,0:06:51.824
Mensen stellen je daden in vraag[br]en eisen dat je je gedraagt.

0:06:51.824,0:06:58.011
Dit is mijn verhaal. Ik was 12 en deed mee [br]aan een tekenwedstrijd in Gyeongbokgung.

0:06:58.011,0:07:00.918
Ik deed mijn best.[br]Mijn leerkracht kwam langs

0:07:00.918,0:07:04.506
en vroeg: "Wat ben je aan het doen?"

0:07:04.506,0:07:06.320
"Ik ben druk aan het tekenen," zei ik.

0:07:06.320,0:07:08.223
"Waarom gebruik je alleen zwart?"

0:07:08.223,0:07:10.603
Ik vulde het schetsboek inderdaad met zwart.

0:07:10.603,0:07:13.672
Ik legde uit:

0:07:13.672,0:07:16.919
"Het is een donkere nacht,[br]en een kraai zit op een tak."

0:07:16.919,0:07:17.917
Mijn leerkracht zei:

0:07:17.917,0:07:23.239
"Echt? Young-ha, je hebt niet zoveel talent[br]voor tekenen, maar je bent een rasverteller."

0:07:23.239,0:07:25.974
Was dat maar waar geweest.

0:07:25.974,0:07:28.742
"Het zal je leren, deugniet!" was de reactie.[br](Gelach)

0:07:28.742,0:07:30.346
"Het zal je leren!" zei hij.

0:07:30.346,0:07:33.028
Je moest het paleis tekenen,[br]het Gyeonghoeru en zo,

0:07:33.028,0:07:35.463
maar ik kleurde alles zwart,

0:07:35.463,0:07:37.147
dus haalde hij mij uit de groep.

0:07:37.147,0:07:39.167
Er zaten ook een hoop meisjes,

0:07:39.167,0:07:40.718
dus ik was diep vernederd.

0:07:40.718,0:07:45.170
Hij aanvaardde mijn uitleg en excuses niet.

0:07:45.170,0:07:48.383
Ik leerde mijn lesje.

0:07:48.383,0:07:52.901
Een ideale leraar[br]zou hebben gereageerd zoals ik zei:

0:07:52.901,0:07:55.214
"Young-ha heeft misschien geen tekentalent,

0:07:55.214,0:07:58.589
maar hij kan goed verhalen verzinnen."[br]Hij zou me hebben aangemoedigd.

0:07:58.589,0:08:02.041
Dat soort leerkrachten is zeldzaam.

0:08:02.041,0:08:05.004
Ik werd groot en trok naar de musea van Europa --

0:08:05.004,0:08:06.905
als universiteitsstudent.[br]Ik vond het echt niet eerlijk.

0:08:06.905,0:08:12.303
Kijk wat ik vond. (Gelach)

0:08:12.303,0:08:16.628
Dit soort werken hingen in Basel[br]terwijl ik straf kreeg

0:08:16.628,0:08:22.021
en voor het paleis stond[br]met een tekening in mijn mond.

0:08:22.021,0:08:25.027
Kijk eens. Ziet het er niet als behang uit?

0:08:25.027,0:08:26.943
Hedendaagse kunst, zo ontdekte ik, leg je niet uit met een verhaaltje. Er komen geen kraaien bij kijken.

0:08:26.943,0:08:30.888
Hedendaagse kunst, zo ontdekte ik, leg je niet uit met een verhaaltje. Er komen geen kraaien bij kijken.

0:08:30.888,0:08:34.221
De meeste werken hebben geen titel.[br]Zonder titel.

0:08:34.221,0:08:37.322
In de 20e eeuw gaat hedendaagse kunst erom

0:08:37.322,0:08:42.691
dat je iets raars doet en de leegte vult[br]met uitleg en interpretatie --

0:08:42.691,0:08:44.170
net wat ik deed.

0:08:44.170,0:08:46.918
Mijn werk was amateuristisch,

0:08:46.918,0:08:50.207
maar laten we naar beroemde voorbeelden kijken.

0:08:50.207,0:08:52.808
Dit is van Picasso.

0:08:52.808,0:08:58.609
Hij stak een stuur in een zadel en noemde het[br]'Ossenkop'. Overtuigend, niet?

0:08:58.609,0:09:03.253
Een pissoir op zijn kant heet 'Fontein'.

0:09:03.253,0:09:04.847
Dat was Duchamp.

0:09:04.847,0:09:09.297
De leegte tussen een rare daad en zijn uitleg[br]met verhalen vullen,

0:09:09.297,0:09:13.424
daar draait hedendaagse kunst om.

0:09:13.424,0:09:14.812
Picasso zei zelfs:

0:09:14.812,0:09:18.989
"Ik teken niet wat ik zie,[br]maar wat ik denk."

0:09:18.989,0:09:21.506
Dat wil zeggen dat ik Gyeonghoeru[br]niet hoefde te tekenen.

0:09:21.506,0:09:25.577
Had ik Picasso's woorden toen gekend,[br]ik zou mijn leerkracht van antwoord hebben gediend.

0:09:25.577,0:09:29.379
Helaas worden de kleine kunstenaars in ons

0:09:29.379,0:09:34.866
verstikt voor we kunnen vechten[br]tegen de verdrukkers van de kunst.

0:09:34.866,0:09:36.471
Ze worden opgesloten.

0:09:36.471,0:09:37.554
Dat is onze tragedie.

0:09:37.554,0:09:42.814
Wat gebeurt er als kleine kunstenaars,[br]opgesloten, verbannen of vermoord worden?

0:09:42.814,0:09:44.197
Onze zucht naar kunst verdwijnt niet.

0:09:44.197,0:09:47.294
We willen onszelf uitdrukken, onthullen,

0:09:47.294,0:09:52.532
maar als de kunstenaar dood is,[br]komt de zucht naar kunst in duistere vorm naar voren.

0:09:52.532,0:09:55.499
In karaokebars zijn er altijd mensen die

0:09:55.499,0:09:58.041
'She's gone' zingen, of 'Hotel California'.

0:09:58.041,0:10:00.361
Ze doen de gitaarriffs na.

0:10:00.361,0:10:02.603
Ze klinken meestal vreselijk.

0:10:02.603,0:10:05.082
Dus worden mensen dit soort rockers.

0:10:05.082,0:10:07.155
Sommigen dansen in clubs.

0:10:07.155,0:10:10.557
Mensen die graag verhalen hadden verteld,

0:10:10.557,0:10:13.567
houden de hele nacht lang huis op het internet.

0:10:13.567,0:10:16.962
Zo toont een schrijftalent[br]zijn duistere kant.

0:10:16.962,0:10:20.915
Soms vinden papa's het spannender dan hun kinderen

0:10:20.915,0:10:23.900
om met lego te spelen,[br]of met plastic robots.

0:10:23.900,0:10:25.633
"Niet aankomen![br]Papa zal het voor je doen!"

0:10:25.633,0:10:27.268
Het kind is al met iets anders bezig,

0:10:27.268,0:10:31.277
maar papa bouwt kastelen in z'n eentje.

0:10:31.277,0:10:35.755
Dit toont dat onze kunstenaarsimpuls[br]onderdrukt is, niet verdwenen.

0:10:35.755,0:10:39.547
Maar ze kunnen zich negatief manifesteren,[br]als jaloezie.

0:10:39.547,0:10:44.841
Ken je het liedje 'Ik zou graag op tv komen'?[br]Waarom willen we dat?

0:10:44.841,0:10:48.669
Op tv zijn veel mensen die doen wat wij wilden,

0:10:48.669,0:10:50.609
maar nooit konden.

0:10:50.609,0:10:56.738
Ze dansen, ze acteren,[br]en ze worden erom geprezen.

0:10:56.738,0:10:59.888
Dus worden we jaloers.

0:10:59.888,0:11:03.982
We worden dictators met de afstandsbediening.[br]We geven kritiek op de tv-mensen.

0:11:03.982,0:11:09.835
"Hij kan niet acteren."[br]"Noem je dat zingen? Ze zingt vals."

0:11:09.835,0:11:12.125
We zijn snel met dat soort commentaar.

0:11:12.125,0:11:15.068
We zijn jaloers,[br]niet omdat we slecht zijn,

0:11:15.068,0:11:19.605
maar omdat er kleine kunstenaars in ons zitten.

0:11:19.605,0:11:23.191
Dat denk ik ervan.

0:11:23.191,0:11:25.029
Wat moeten we dan doen?

0:11:25.029,0:11:25.806
Inderdaad. We moeten met onze eigen kunst starten.

0:11:25.806,0:11:29.000
Inderdaad. We moeten met onze eigen kunst starten.

0:11:29.000,0:11:30.009
We kunnen nu meteen de tv uitzetten,

0:11:30.009,0:11:32.458
het internet uitschakelen,

0:11:32.458,0:11:35.158
opstaan en ergens aan beginnen.

0:11:35.158,0:11:36.893
In de theaterschool waar ik lesgeef,[br]is er een cursus Drama.

0:11:36.893,0:11:39.627
In de theaterschool waar ik lesgeef,[br]is er een cursus Drama.

0:11:39.627,0:11:43.817
Alle studenten moeten een stuk opzetten.

0:11:43.817,0:11:47.929
Acteurs in opleiding mogen niet acteren.

0:11:47.929,0:11:49.949
Ze mogen het stuk schrijven,

0:11:49.949,0:11:52.673
en de schrijvers mogen aan het decor werken.

0:11:52.673,0:11:54.969
Decorbouwers in opleiding mogen acteren.[br]Zo zet je een show op.

0:11:54.984,0:11:58.732
Eerst vragen de studenten zich af[br]of ze het kunnen,

0:11:58.732,0:12:03.295
maar later hebben ze zoveel plezier.[br]Niemand is ooit ongelukkig als hij toneel speelt.

0:12:03.295,0:12:07.457
Op school, in het leger of zelfs in een gekkenhuis[br]vinden mensen het leuk als je ze ertoe aanzet.

0:12:07.457,0:12:12.353
Ik zag dit in het leger --[br]vele mensen genoten van het toneelspelen.

0:12:12.353,0:12:15.285
Ik heb nog een ervaring:

0:12:15.285,0:12:18.919
in mijn schrijfklas geef ik een bijzondere opdracht.

0:12:18.919,0:12:24.819
Er zitten studenten zoals jullie.[br]Schrijven is voor velen niet hun hoofdvak.

0:12:24.819,0:12:29.396
Sommigen volgen een maior kunst of muziek[br]en denken dat ze niet kunnen schrijven.

0:12:29.396,0:12:33.123
Ik geef hen dan witte vellen[br]en een thema.

0:12:33.123,0:12:34.737
Dat kan eenvoudig zijn:

0:12:34.737,0:12:37.251
schrijf over de ongelukkigste ervaring[br]uit je kindertijd.

0:12:37.251,0:12:41.164
Er is één voorwaarde:[br]je moet als gek schrijven. Als gek!

0:12:41.164,0:12:43.897
Ik loop rond om hen aan te moedigen.

0:12:43.897,0:12:47.641
"Komaan!" Je moet als gek schrijven,[br]twee uur lang.

0:12:47.641,0:12:50.849
Ze mogen enkel de eerste vijf minuten nadenken.

0:12:50.849,0:12:54.071
De reden waarom ik ze als gek laat schrijven, is deze:

0:12:54.071,0:12:56.829
als je traag schrijft[br]en vele gedachten door je heen gaan,

0:12:56.829,0:12:59.276
sluipt het artistieke duiveltje binnen.

0:12:59.276,0:13:03.308
Dat duiveltje geeft je honderden redenen

0:13:03.308,0:13:06.238
waarom je niet kan schrijven:

0:13:06.238,0:13:09.073
"Ze zullen je uitlachen.[br]Je schrijft niet goed!

0:13:09.073,0:13:10.623
Wat voor zin is dat?[br]Wat een handschrift!"

0:13:10.623,0:13:12.200
Hij zal vele dingen zeggen.

0:13:12.200,0:13:14.704
Je moet snel lopen[br]zodat de duivel je niet inhaalt.

0:13:14.704,0:13:18.776
Het betere schrijfwerk in mijn les

0:13:18.776,0:13:21.449
kwam niet van taken[br]met verre deadlines

0:13:21.449,0:13:24.933
maar van het '40 tot 60 minuten als gek schrijven'

0:13:24.933,0:13:28.335
in mijn bijzijn, met potlood.

0:13:28.335,0:13:30.174
De studenten raken in een soort trance.

0:13:30.174,0:13:34.636
Na 30 tot 40 minuten[br]schrijven ze zonder te weten wat ze schrijven.

0:13:34.636,0:13:37.601
Op dat moment verdwijnt het zeurderige duiveltje.

0:13:37.601,0:13:39.310
Ik zeg je dus:

0:13:39.310,0:13:43.325
het zijn niet de honderden redenen[br]waarom je geen kunstenaar kan zijn,

0:13:43.325,0:13:47.575
maar de ene reden[br]waarom we kunstenaars moeten zijn.

0:13:47.575,0:13:49.284
Het is niet belangrijk[br]waarom we iets niet kunnen zijn.

0:13:49.284,0:13:52.434
De meeste kunstenaars werden het[br]om de ene reden.

0:13:52.434,0:13:56.104
Als we het duiveltje in ons hart laten inslapen[br]en met onze eigen kunst beginnen,

0:13:56.104,0:13:58.438
komen er vijanden aan de zijlijn.

0:13:58.438,0:14:01.294
Meestal zien ze eruit als onze ouders. (Gelach)

0:14:01.294,0:14:04.395
Soms als onze echtgenoten,

0:14:04.395,0:14:06.163
maar het zijn je ouders of echtgenoot niet.

0:14:06.163,0:14:09.057
Het zijn duiveltjes.

0:14:09.057,0:14:11.001
Ze komen vermomd naar de Aarde

0:14:11.001,0:14:14.947
om je ervan te weerhouden[br]kunstenaar te worden.

0:14:14.947,0:14:16.869
Ze hebben een magische vraag.

0:14:16.869,0:14:23.027
Zeg je "Ik ga proberen te acteren.[br]Er is een theatercursus in het cultuurcentrum," of

0:14:23.027,0:14:27.504
"Ik wil Italiaanse liedjes leren", dan vragen ze:[br]"O ja? Theater? Met welk doel?"

0:14:27.504,0:14:31.166
De magische vraag is:[br]"Met welk doel?"

0:14:31.166,0:14:34.878
Kunst dient geen doel.

0:14:34.878,0:14:37.132
Kunst is het ultieme doel.

0:14:37.132,0:14:41.272
Ze redt onze ziel[br]en laat ons gelukkig leven.

0:14:41.272,0:14:46.778
We kunnen onszelf uitdrukken[br]en gelukkig zijn zonder alcohol of drugs.

0:14:46.778,0:14:51.103
Ons antwoord op zo'n pragmatische vraag

0:14:51.118,0:14:53.537
moet stoutmoedig zijn.

0:14:53.537,0:14:57.981
"Gewoon voor het plezier.[br]Sorry dat ik zonder jou plezier maak,"

0:14:57.981,0:15:02.006
moet je zeggen,[br]"ik doe het toch!"

0:15:02.006,0:15:07.106
In mijn ideale toekomstbeeld[br]hebben we meerdere identiteiten,

0:15:07.106,0:15:10.887
en minstens één ervan is een kunstenaar.

0:15:10.887,0:15:14.056
Ik was eens in New York en nam een taxi.[br]Ik ging achteraan zitten.

0:15:14.056,0:15:18.213
Voor me zag ik iets over een theaterstuk.

0:15:18.213,0:15:19.350
Ik vroeg de chauffeur: "Wat is dit?"

0:15:19.350,0:15:23.395
Hij zei dat het zijn profiel was. [br]"Wat ben je dan?" vroeg ik. "Acteur," zei hij.

0:15:23.395,0:15:26.818
Hij was taxichauffeur en acteur. Ik vroeg:[br]"Wat voor rollen speel je meestal?"

0:15:26.818,0:15:28.844
Hij antwoordde trots: King Lear.

0:15:28.844,0:15:30.289
King Lear.

0:15:30.289,0:15:31.915
"Wie kan me zeggen wie ik ben?" -- King Lear.[br]Dat is de wereld waar ik van droom.

0:15:31.915,0:15:35.306
"Wie kan me zeggen wie ik ben?" -- King Lear.[br]Dat is de wereld waar ik van droom.

0:15:35.306,0:15:39.241
Iemand is golfspeler overdag[br]en schrijver 's nachts.

0:15:39.241,0:15:41.760
Taxichauffeur en acteur.[br]Bankier en schilder.

0:15:41.760,0:15:47.336
Ze beoefenen hun kunst in het geheim[br]of openlijk.

0:15:47.336,0:15:52.207
In 1990 kwam Martha Graham, legende[br]van de moderne dans, naar Korea.

0:15:52.207,0:15:57.963
De grote kunstenares, 90-plusser,[br]kwam op de luchthaven aan.

0:15:57.979,0:16:01.044
Een journalist stelde een typische vraag:

0:16:01.044,0:16:03.651
"Wat moet je doen om een goede danser te worden?

0:16:03.651,0:16:06.231
Heb je tips voor aankomende Koreaanse dansers?"

0:16:06.231,0:16:11.226
Zij was de meester. Deze foto[br]is van 1948. Ze was toen al beroemd.

0:16:11.226,0:16:13.417
Ze kreeg deze vraag in 1990.

0:16:13.417,0:16:16.101
Dit was haar antwoord:

0:16:16.101,0:16:20.018
"Gewoon doen!"

0:16:20.018,0:16:21.536
Dat ontroerde me.

0:16:21.536,0:16:25.628
Een paar woorden maar, en ze verliet de luchthaven.[br]Dat is alles.

0:16:25.628,0:16:28.859
Wat moeten we nu doen?

0:16:28.859,0:16:32.585
Laten we kunstenaars zijn, nu meteen.[br]Hoe?

0:16:32.585,0:16:33.577
Gewoon doen!

0:16:33.577,0:16:35.191
Dankuwel

0:16:35.191,0:16:36.995
(Applaus)