[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.37,0:00:01.93,Default,,0000,0000,0000,,Mən leksikoqrafam.
Dialogue: 0,0:00:01.93,0:00:03.68,Default,,0000,0000,0000,,Lüğətlər hazırlayıram.
Dialogue: 0,0:00:03.68,0:00:05.12,Default,,0000,0000,0000,,Bir leksikoqraf kimi mənim işim
Dialogue: 0,0:00:05.12,0:00:08.84,Default,,0000,0000,0000,,mümkün olan bütün sözləri lüğətə salmaqdır.
Dialogue: 0,0:00:08.84,0:00:14.92,Default,,0000,0000,0000,,Nəyin söz olduğunu düşünmək mənim\Nişim deyil: bu sizin işinizdir.
Dialogue: 0,0:00:14.92,0:00:17.82,Default,,0000,0000,0000,,İngiliscə danışan hər kəs
Dialogue: 0,0:00:17.82,0:00:20.15,Default,,0000,0000,0000,,nəyin söz olduğuna və nəyin olmadığına \Nbirlikdə qərar verir.
Dialogue: 0,0:00:20.15,0:00:25.30,Default,,0000,0000,0000,,Hər dil bir-birini başa düşdüyüylə razılaşan\Ninsanların birliyidir.
Dialogue: 0,0:00:25.30,0:00:29.91,Default,,0000,0000,0000,,Bəzən insanlar sözün yaxşı, yoxsa pis \Nolduğuna qərar vermək istəyəndə
Dialogue: 0,0:00:29.91,0:00:31.68,Default,,0000,0000,0000,,onların həqiqətən də əsaslı səbəbləri olmur.
Dialogue: 0,0:00:31.68,0:00:34.49,Default,,0000,0000,0000,,Onlar "qrammatik olaraq səhvdir!" deyirlər.
Dialogue: 0,0:00:34.49,0:00:36.42,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüş)
Dialogue: 0,0:00:36.86,0:00:40.42,Default,,0000,0000,0000,,Düzü, heç kəsə deməyin, amma qrammatikanın mənim üçün elə də təvafütü yoxdur.
Dialogue: 0,0:00:40.42,0:00:43.56,Default,,0000,0000,0000,,Amma "qrammatika" deyəndə, bu iki mənaya gəlir.
Dialogue: 0,0:00:43.56,0:00:46.43,Default,,0000,0000,0000,,Biri var beyninizdə yaşayan qrammatika.
Dialogue: 0,0:00:46.43,0:00:48.54,Default,,0000,0000,0000,,Və əgər bu sizin ana dilinizdirsə,
Dialogue: 0,0:00:48.54,0:00:50.13,Default,,0000,0000,0000,,ya da həmin dildə çox yaxşı danışırsınızsa
Dialogue: 0,0:00:50.13,0:00:53.53,Default,,0000,0000,0000,,o dildə danışanda instinktiv qaydaları izləyirsiniz.
Dialogue: 0,0:00:53.53,0:00:56.55,Default,,0000,0000,0000,,Və siz bunu hələ uşaq olanda öyrənirsiniz.
Dialogue: 0,0:00:56.55,0:00:58.19,Default,,0000,0000,0000,,Misal üçün:
Dialogue: 0,0:00:58.19,0:00:59.71,Default,,0000,0000,0000,,Bu "vaq"dır, düzdür?
Dialogue: 0,0:00:59.71,0:01:01.78,Default,,0000,0000,0000,,Bu "vaq"dır.
Dialogue: 0,0:01:01.78,0:01:03.47,Default,,0000,0000,0000,,İndi başqa biri də gəldi.
Dialogue: 0,0:01:03.47,0:01:04.63,Default,,0000,0000,0000,,Onlar iki dənədirlər.
Dialogue: 0,0:01:04.63,0:01:05.92,Default,,0000,0000,0000,,Onlar ...
Dialogue: 0,0:01:05.92,0:01:07.11,Default,,0000,0000,0000,,Tamaşaçılar: "Vaq"lardır.
Dialogue: 0,0:01:07.11,0:01:10.82,Default,,0000,0000,0000,,Erin Makkin: Tamamilə! Siz "vaq"ları cəmdə\Nişlədə bilirsiniz.
Dialogue: 0,0:01:10.82,0:01:12.30,Default,,0000,0000,0000,,Bu qayda sizin beyninizdədir.
Dialogue: 0,0:01:12.30,0:01:15.25,Default,,0000,0000,0000,,Bu qayda sizə öyrədilməyib, siz bunu \Nsadəcə başa düşürsünüz.
Dialogue: 0,0:01:15.25,0:01:18.88,Default,,0000,0000,0000,,Bu təcrübə Boston Universitetində\NCin Berko Qlison
Dialogue: 0,0:01:18.88,0:01:22.02,Default,,0000,0000,0000,,adlı bir professor tərəfindən 1958-ci ildə aparılıb.
Dialogue: 0,0:01:22.02,0:01:25.05,Default,,0000,0000,0000,,Biz bu haqda hələ çox danışacağıq.
Dialogue: 0,0:01:25.05,0:01:28.56,Default,,0000,0000,0000,,Beyninizdəki bu anadangəlmə qaydalar
Dialogue: 0,0:01:28.56,0:01:32.78,Default,,0000,0000,0000,,yol hərəkəti qaydaları kimi deyillər,\Nheç təbiətin qanunlarına da oxşamırlar.
Dialogue: 0,0:01:32.78,0:01:36.14,Default,,0000,0000,0000,,Və heç kəs də təbiət qanunlarına tabe olmağı \Nsizə xatırlatmamalıdır, düzdür?
Dialogue: 0,0:01:36.14,0:01:39.09,Default,,0000,0000,0000,,Səhər evdən çıxanda ananız demir ki,
Dialogue: 0,0:01:39.09,0:01:41.97,Default,,0000,0000,0000,,"Əzizim, görünür bu gün \Nsoyuq olacaq, kapüşonunu götür,
Dialogue: 0,0:01:41.97,0:01:44.44,Default,,0000,0000,0000,,ağırlıq qüvvəsinə tabe olmağı da unutma."
Dialogue: 0,0:01:44.44,0:01:46.32,Default,,0000,0000,0000,,Heç kəs belə demir.
Dialogue: 0,0:01:46.32,0:01:53.18,Default,,0000,0000,0000,,Amma təbiətdən daha çox ədəb-ərkanla bağlı\Nqaydalar da var.
Dialogue: 0,0:01:53.18,0:01:56.05,Default,,0000,0000,0000,,İndi "şlyapa" sözünü fikirləşin.
Dialogue: 0,0:01:56.05,0:01:58.30,Default,,0000,0000,0000,,Siz şlyapanın nə işə yaradığını \Nbiləndən sonra
Dialogue: 0,0:01:58.30,0:02:01.16,Default,,0000,0000,0000,,heç kəs sizə deyə bilməz ki, \Nşlyapanı ayağına keçirmə.
Dialogue: 0,0:02:01.16,0:02:04.51,Default,,0000,0000,0000,,Onlar sizə içəridə şlyapanı qoya biləcəyinizi,
Dialogue: 0,0:02:04.51,0:02:06.26,Default,,0000,0000,0000,,şlyapanı kimin qoymalı olduğunu,
Dialogue: 0,0:02:06.26,0:02:09.40,Default,,0000,0000,0000,,sizin nə cür şlyapa qoymalı olduğunuzu \Ndeyə bilərlər.
Dialogue: 0,0:02:09.40,0:02:11.82,Default,,0000,0000,0000,,Bu da qrammatikanın ikinci növüdür.
Dialogue: 0,0:02:11.82,0:02:16.12,Default,,0000,0000,0000,,Dilçilər çox vaxt onu qrammatikadan daha çox \N"vərdiş" adlandırırlar.
Dialogue: 0,0:02:16.12,0:02:20.26,Default,,0000,0000,0000,,Bəzən insanlar qrammatikanın qaydalarını
Dialogue: 0,0:02:20.26,0:02:23.04,Default,,0000,0000,0000,,söz yaradan insanları ruhdan salarkən\Nəsas gətirirlər.
Dialogue: 0,0:02:23.04,0:02:25.73,Default,,0000,0000,0000,,Məncə bu səfehlikdir.
Dialogue: 0,0:02:25.73,0:02:28.99,Default,,0000,0000,0000,,Misal üçün, insanlar sizə həmişə deyir ki,
Dialogue: 0,0:02:28.99,0:02:34.23,Default,,0000,0000,0000,,yaradıcı ol, yeni mahnılar yarat, incəsənətlə məşğul ol,\Nyeni şeylər, elm və texnologiya kəşf et.
Dialogue: 0,0:02:34.23,0:02:36.27,Default,,0000,0000,0000,,Amma sözlərə sıra gələndə onlar deyirlər:
Dialogue: 0,0:02:36.27,0:02:40.99,Default,,0000,0000,0000,,"Eləmə! Yox. Yaradıcılığa son verin, gədə-güdələr.\NƏl çəkin dildən."
Dialogue: 0,0:02:41.00,0:02:42.42,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüş)
Dialogue: 0,0:02:42.42,0:02:44.14,Default,,0000,0000,0000,,Mən bunu başa düşə bilmirəm.
Dialogue: 0,0:02:44.14,0:02:46.47,Default,,0000,0000,0000,,Sözlər möhtəşəm şeylərdir.\NOnlardan daha çox olmalıdır.
Dialogue: 0,0:02:46.47,0:02:50.53,Default,,0000,0000,0000,,Mən sizin mümkün olduğu qədər daha çox\Nyeni söz yaratmağınızı istəyirəm.
Dialogue: 0,0:02:50.53,0:02:55.54,Default,,0000,0000,0000,,Sizə ingilis dilində yeni söz yaratmaq üçün\N6 yol deyəcəm.
Dialogue: 0,0:02:55.55,0:02:57.64,Default,,0000,0000,0000,,Birinci yol ən sadəsidir.
Dialogue: 0,0:02:57.64,0:02:59.86,Default,,0000,0000,0000,,Sadə desəm, başqa dillərdən oğurlayın.
Dialogue: 0,0:02:59.86,0:03:02.69,Default,,0000,0000,0000,,["Gedin başqalarını qarət edin"]\N(Gülüş)
Dialogue: 0,0:03:03.94,0:03:05.76,Default,,0000,0000,0000,,Dilçilər buna iqtibas etmək deyir,
Dialogue: 0,0:03:05.76,0:03:08.82,Default,,0000,0000,0000,,amma biz sözü geri qaytarmırıq\Ndeyə mən ədalətli olub
Dialogue: 0,0:03:08.82,0:03:10.78,Default,,0000,0000,0000,,bunu oğurluq adlandırıram.
Dialogue: 0,0:03:10.78,0:03:14.15,Default,,0000,0000,0000,,Biz adətən ləzzətli yeməklər kimi xoşladığımız\Nşeylərlə bağlı sözləri götürürük.
Dialogue: 0,0:03:14.15,0:03:17.94,Default,,0000,0000,0000,,Çincədən "kumquat"ı götürmüşük, fransız dilindən "caramel"i.
Dialogue: 0,0:03:17.94,0:03:20.85,Default,,0000,0000,0000,,Həmçinin "ninja" kimi təmkinli\Nsözləri də götürürük, düzdü?
Dialogue: 0,0:03:20.85,0:03:22.30,Default,,0000,0000,0000,,Yapon dilindən götürmüşük.
Dialogue: 0,0:03:22.30,0:03:25.57,Default,,0000,0000,0000,,Ninjalardan oğurlamaq çətindir deyə\Nbu kələk həm də xoşumuza gəlir.
Dialogue: 0,0:03:25.57,0:03:27.68,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüş)
Dialogue: 0,0:03:27.68,0:03:30.94,Default,,0000,0000,0000,,İngilis dilində söz yaratmağın bir başqa yolu da
Dialogue: 0,0:03:30.94,0:03:33.88,Default,,0000,0000,0000,,iki ingiliscə sözü bir-birinə vurmaqdır.
Dialogue: 0,0:03:33.88,0:03:35.57,Default,,0000,0000,0000,,Bu mürəkkəb söz yaratmaq adlanır.
Dialogue: 0,0:03:35.57,0:03:37.08,Default,,0000,0000,0000,,İngiliscədəki sözlər leqo kimidir:
Dialogue: 0,0:03:37.08,0:03:40.45,Default,,0000,0000,0000,,Əgər kifayət qədər güc sərf etsəniz\Nistənilən iki sözü birləşdirə bilərsiniz.
Dialogue: 0,0:03:40.45,0:03:42.11,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüş)
Dialogue: 0,0:03:42.83,0:03:44.63,Default,,0000,0000,0000,,İngilis dilində biz bunu həmişə edirik:
Dialogue: 0,0:03:44.63,0:03:50.10,Default,,0000,0000,0000,,"Ürəkparçalayan", "kitabqurdu", "qum-qalası" mürəkkəb sözlərdir.
Dialogue: 0,0:03:50.10,0:03:53.61,Default,,0000,0000,0000,,Davam edin və "ördəksifət" kimi sözlər yaradın,\Namma sifətinizi ördək kimi etməyin.
Dialogue: 0,0:03:53.61,0:03:55.08,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüş)
Dialogue: 0,0:03:55.84,0:03:59.85,Default,,0000,0000,0000,,İngiliscədə söz yaratmağın digər yolu da\Nmürəkkəb söz yaratmağa oxşayır,
Dialogue: 0,0:03:59.85,0:04:04.90,Default,,0000,0000,0000,,amma güc işlədib sözləri birləşdirəndə
Dialogue: 0,0:04:04.90,0:04:06.53,Default,,0000,0000,0000,,onların bəzi hissəsi itir.
Dialogue: 0,0:04:06.53,0:04:08.22,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar kontaminasiyalardır,
Dialogue: 0,0:04:08.22,0:04:12.06,Default,,0000,0000,0000,,məsələn "branç" sözü "brekfest" və \N"lanç" sözlərinin kontaminasiyasıdır.
Dialogue: 0,0:04:12.06,0:04:14.80,Default,,0000,0000,0000,,"Motel" sözü də "motor" və "otel" sözünün.
Dialogue: 0,0:04:14.80,0:04:17.74,Default,,0000,0000,0000,,"Motel"in kontaminasiya olduğunu kim bilirdi?
Dialogue: 0,0:04:17.74,0:04:19.58,Default,,0000,0000,0000,,Bəli, bu söz ingiliscədə çoxdan var
Dialogue: 0,0:04:19.58,0:04:22.69,Default,,0000,0000,0000,,amma çox insan bəzi hissələrin\Nçatışmadığını bilmir.
Dialogue: 0,0:04:22.69,0:04:26.99,Default,,0000,0000,0000,,"Əylənərəköyrənmək" sözü "öyrənmək" və\N"əylənmək" sözlərinin birləşməsidir.
Dialogue: 0,0:04:26.99,0:04:32.20,Default,,0000,0000,0000,,Və əlbəttə "elektroedam" sözü də "elektrik" və\N"edam" sözlərinin.
Dialogue: 0,0:04:32.20,0:04:34.01,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüş)
Dialogue: 0,0:04:34.01,0:04:37.33,Default,,0000,0000,0000,,Bundan əlavə siz sözlərin istifadəsini \Ndəyişməklə yeni sözlər yarada bilərsiniz.
Dialogue: 0,0:04:37.33,0:04:38.94,Default,,0000,0000,0000,,Bu funskional dəyişiklik adlanır.
Dialogue: 0,0:04:38.94,0:04:41.24,Default,,0000,0000,0000,,Siz bir nitq hissəsində olan sözü götürürsünüz
Dialogue: 0,0:04:41.24,0:04:43.52,Default,,0000,0000,0000,,və onu digərində işlədirsiniz.
Dialogue: 0,0:04:43.52,0:04:47.54,Default,,0000,0000,0000,,Yaxşı, kim bilirdi ki, "dost" sözünün əvvəllər \Nfeil forması olmayıb?
Dialogue: 0,0:04:48.88,0:04:53.08,Default,,0000,0000,0000,,"Dost" sözü isim kimi işlənirdi və sonra \Nondan feil düzəltdik.
Dialogue: 0,0:04:53.08,0:04:56.34,Default,,0000,0000,0000,,Demək olar, ingiliscədəki hər sözü \Nfeilləşdirmək mümkündür.
Dialogue: 0,0:04:56.34,0:04:58.98,Default,,0000,0000,0000,,Siz həmçinin sifətləri isim edə bilərsiniz.
Dialogue: 0,0:04:58.98,0:05:02.70,Default,,0000,0000,0000,,"Kommersial" sözü əvvəlllər sifət olsa da,\Nindi isimdir.
Dialogue: 0,0:05:02.70,0:05:05.15,Default,,0000,0000,0000,,Və əlbəttə, siz əşyaları yaşıllaşdıra bilərsiniz.
Dialogue: 0,0:05:05.15,0:05:08.49,Default,,0000,0000,0000,,İngilis dilində söz yaratmağın bir başqa yolu da\Ngeri-törəmədir.
Dialogue: 0,0:05:08.49,0:05:11.75,Default,,0000,0000,0000,,Siz sözü götürüb, elə bil, azca aşağı çəkirsiz.
Dialogue: 0,0:05:11.75,0:05:16.57,Default,,0000,0000,0000,,Məsələn, ingilis dilində "redaktor" sözü "redaktə"\Nsözündən daha əvvəl var.
Dialogue: 0,0:05:16.57,0:05:18.32,Default,,0000,0000,0000,,"Redaktə" sözü "redaktor"dan törəyib.
Dialogue: 0,0:05:18.32,0:05:21.06,Default,,0000,0000,0000,,Hərdən geriyə-törəmələr bir az axmaq səslənir:
Dialogue: 0,0:05:21.06,0:05:25.45,Default,,0000,0000,0000,,Buldozerlər buldoz edir, eşik ağaları ağalıq edir, evyaranlar yarır.
Dialogue: 0,0:05:25.45,0:05:27.08,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüş)
Dialogue: 0,0:05:27.28,0:05:29.05,Default,,0000,0000,0000,,İngiliscədə söz yaratmağın başqa yolu
Dialogue: 0,0:05:29.05,0:05:32.22,Default,,0000,0000,0000,,nələrinsə ilk hərflərini götürmək və \Nhamsını birləşdirməkdir.
Dialogue: 0,0:05:32.22,0:05:35.25,Default,,0000,0000,0000,,National Aeronautics and Space Administration \N(Milli Aeronavtika və Kosmos İdarəsi) olur NASA.
Dialogue: 0,0:05:35.25,0:05:38.96,Default,,0000,0000,0000,,Bunu siz hər şeyə tətbiq edə bilərsiniz, məsənlən, OMG!
Dialogue: 0,0:05:38.96,0:05:44.60,Default,,0000,0000,0000,,Sözlər nə qədər axmaq olur olsun.
Dialogue: 0,0:05:44.60,0:05:46.61,Default,,0000,0000,0000,,Onlar ingilis dili üçün həqiqətən də yaxşı sözlər ola bilər.
Dialogue: 0,0:05:46.61,0:05:50.63,Default,,0000,0000,0000,,"Absquatulate" (aradan çıxmaq) ingiliscədəki\Nyaxşı sözlərindəndir.
Dialogue: 0,0:05:50.63,0:05:53.49,Default,,0000,0000,0000,,"Mugwump" (müstəqil) də ingiliscədəki yaxşı sözlərdəndir.
Dialogue: 0,0:05:53.49,0:05:58.07,Default,,0000,0000,0000,,Sözlər normal səslənməlidi deyə bir qayda yoxdur,\Nonlar axmaq də səslənə bilər.
Dialogue: 0,0:05:58.07,0:06:00.26,Default,,0000,0000,0000,,Niyə söz yaratmalısınız?
Dialogue: 0,0:06:00.26,0:06:02.40,Default,,0000,0000,0000,,Ona görə yaratmalısınız ki, hər söz
Dialogue: 0,0:06:02.40,0:06:06.92,Default,,0000,0000,0000,,fikirlənizi ifadə etmək üçün bir imkandır\Nvə mənanı bu yolla ötürürsünüz.
Dialogue: 0,0:06:06.92,0:06:09.51,Default,,0000,0000,0000,,Və yeni sözlər insanların diqqətini çəkir.
Dialogue: 0,0:06:09.51,0:06:12.16,Default,,0000,0000,0000,,Onların sayəsində insanlar dediklərinizə fikir verir
Dialogue: 0,0:06:12.16,0:06:15.43,Default,,0000,0000,0000,,və bu mahiyyəti çatdırmaq üçün daha çox imkan yaradır.
Dialogue: 0,0:06:15.43,0:06:18.38,Default,,0000,0000,0000,,Bu gün bu səhnədə bir çox insan dedi:
Dialogue: 0,0:06:18.38,0:06:19.94,Default,,0000,0000,0000,,"Gələcəkdə siz bunu edə bilərsiniz,
Dialogue: 0,0:06:19.94,0:06:23.47,Default,,0000,0000,0000,,bunun köməyiylə edə bilərsiniz, siz bizə tətqiqatda,\Nixtirada kömək edə bilərsiniz."
Dialogue: 0,0:06:23.47,0:06:25.10,Default,,0000,0000,0000,,Yeni söz yaratmağa elə indi başlaya bilərsiniz.
Dialogue: 0,0:06:25.10,0:06:27.43,Default,,0000,0000,0000,,İngilis dilinin yaş məhdudiyyəti yoxdur.
Dialogue: 0,0:06:27.43,0:06:29.86,Default,,0000,0000,0000,,Başlayın, elə bu gün yeni sözlər yaradın,
Dialogue: 0,0:06:29.86,0:06:33.55,Default,,0000,0000,0000,,onları mənə göndərin və mən onları \Nonlayn lüğətimə - Wordnik-ə yerləşdirəcəm.
Dialogue: 0,0:06:33.55,0:06:34.84,Default,,0000,0000,0000,,Çox sağ olun.
Dialogue: 0,0:06:34.84,0:06:39.64,Default,,0000,0000,0000,,(Alqış)