0:00:06.841,0:00:09.999 Một trong những điểm nổi[br]bật của bộ não con người 0:00:10.023,0:00:13.651 là khả năng nhận ra họa tiết[br]và mô tả nó. 0:00:13.675,0:00:16.331 Trong số những họa tiết khó nhất[br]mà ta cố tìm hiểu 0:00:16.355,0:00:20.765 là khái niệm về dòng chảy hỗn loạn[br]trong động lực học chất lỏng. 0:00:20.789,0:00:23.272 Nhà vật lý người Đức[br]Werner Heisenberg nói, 0:00:23.296,0:00:27.357 "Khi tôi gặp Chúa,[br]tôi sẽ hỏi ngài hai câu hỏi: 0:00:27.381,0:00:30.818 tại sao lại có tương đối[br]và tại sao lại có hỗn loạn? 0:00:30.842,0:00:34.908 Tôi tin rằng ngài sẽ có câu trả lời[br]cho điều thứ nhất." 0:00:34.932,0:00:38.280 Dù sự hỗn loạn rất khó để hiểu[br]dựa trên toán học, 0:00:38.304,0:00:42.170 chúng ta có thể dùng hội họa[br]để minh họa nó. 0:00:42.194,0:00:47.284 Tháng 6 năm 1889, Vincent van Gogh[br]vẽ cảnh ngay trước bình minh 0:00:47.308,0:00:51.635 từ cửa sổ phòng ông[br]ở nhà thương điên Saint-Paul-de-Mausole 0:00:51.659,0:00:53.564 ở Saint-Rémy-de-Provence, 0:00:53.588,0:00:56.816 nơi ông đã tự nhập viện[br]sau khi cắt một bên tai 0:00:56.840,0:00:58.415 khi bị rối loạn tâm thần. 0:00:59.312,0:01:02.032 Trong bức Trời Sao,[br]những nét cọ tròn 0:01:02.056,0:01:07.803 tạo nên một bầu trời đầy những[br]đám mây xoáy và xoáy lốc của các ngôi sao. 0:01:07.827,0:01:11.724 Van Gogh và những họa sĩ [br]trường phái Ấn tượng khác 0:01:11.748,0:01:12.955 thể hiện ánh sáng[br]khác với người đi trước, 0:01:12.979,0:01:15.749 dường như bắt lấy[br]chuyển động của chúng, ví dụ như 0:01:15.773,0:01:17.836 mặt nước[br]sáng lấp lánh ánh mặt trời, 0:01:17.860,0:01:21.506 hoặc trong ánh sao[br]nhấp nháy và tan chảy 0:01:21.530,0:01:23.919 trong biển sao của trời đêm. 0:01:24.844,0:01:27.391 Hiệu ứng này là do[br]độ chói của ánh sáng, 0:01:27.415,0:01:30.916 cường độ của ánh sáng[br]trong màu sắc trên bức vẽ. 0:01:30.940,0:01:33.608 Các phần tế bào nguyên thủy[br]của vỏ não, 0:01:33.632,0:01:37.554 phần nhìn thấy ánh sáng tương phản[br]và chuyển động, nhưng không thấy màu, 0:01:37.578,0:01:40.603 sẽ trộn hai cùng màu khác nhau lại 0:01:40.627,0:01:42.949 nếu chúng có cùng[br]cường độ ánh sáng. 0:01:42.973,0:01:45.328 Nhưng phần phụ của não 0:01:45.352,0:01:48.482 sẽ thấy những màu tương phản này[br]mà không bị trộn lẫn. 0:01:48.506,0:01:51.433 Với cả hai sự nhận thức này[br]diễn ra cùng lúc, 0:01:51.457,0:01:57.005 ánh sáng ở nhiều tác phẩm Ấn tượng [br]dường như chuyển động và nhấp nháy. 0:01:57.898,0:02:00.200 Đó là cách mà[br]các họa sĩ Ấn tượng 0:02:00.225,0:02:03.042 dùng những nét vẽ nhanh[br]và nổi bật 0:02:03.067,0:02:06.733 để khắc họa chân thực[br]chuyển động của ánh sáng. 0:02:07.702,0:02:11.182 60 năm sau,[br]nhà toán học Nga Andrey Kolmogorov 0:02:11.206,0:02:13.763 cho ta hiểu thêm mặt toán học[br]của sự hỗn loạn 0:02:13.787,0:02:18.133 khi ông nói năng lượng trong [br]một chất lỏng hỗn loạn ở độ dài R 0:02:18.157,0:02:22.467 dao động trong khoảng[br]5/3 lần R. 0:02:22.491,0:02:24.444 Các thí nghiệm[br]cho thấy Kolmogorov 0:02:24.469,0:02:27.632 đã đến rất gần với[br]cách mà sự hỗn loạn vận hành, 0:02:27.656,0:02:29.788 mặc dù mô tả hoàn chỉnh[br]về sự hỗn loạn 0:02:29.811,0:02:32.576 vẫn chưa có lời giải đáp[br]trong vật lý. 0:02:33.181,0:02:37.491 Dòng chảy hỗn loạn giống như[br]chính nó với một thác năng lượng. 0:02:37.515,0:02:41.099 Nói cách khác, xoáy lớn chuyền[br]năng lượng sang những xoáy nhỏ, 0:02:41.123,0:02:43.174 và tương tự như vậy ở các bậc khác. 0:02:43.921,0:02:47.204 Ví dụ của việc này[br]bao gồm cả Vết đỏ lớn của sao Mộc, 0:02:47.228,0:02:50.568 sự hình thành sao[br]và những phần tử bụi ngoài vũ trụ. 0:02:51.671,0:02:54.885 Năm 2004, dùng kính thiên văn Hubble, 0:02:54.909,0:02:59.907 các nhà khoa học thấy xoáy[br]của những đám bụi quanh một ngôi sao, 0:02:59.931,0:03:02.857 và nó nhắc họ nhớ đến[br]bức "Trời sao" của Van Gogh. 0:03:03.961,0:03:07.169 Những nhà khoa học[br]đến từ Mexico, Tây Ban Nha và Anh 0:03:07.193,0:03:10.570 nghiên cứu sự phát sáng[br]trong tranh Van Gogh thật chi tiết. 0:03:11.421,0:03:15.676 Họ phát hiện ra có những phần[br]giống sự hỗn loạn của chất lỏng 0:03:15.700,0:03:20.014 gần với phương trình của Kolmogorov[br]ẩn chứa sau nhiều bức họa Van Gogh. 0:03:20.998,0:03:23.200 Các nhà phân tích phân chia bức tranh, 0:03:23.224,0:03:26.946 và nghiên cứu độ sáng[br]giữa hai điểm ảnh. 0:03:26.970,0:03:29.665 Từ đường cong đo đạc[br]sự phân bố các điểm ảnh, 0:03:29.689,0:03:34.431 họ kết luận rằng bức tranh[br]Van Gogh vẽ trong lúc bị bệnh 0:03:34.455,0:03:37.137 có nhiều điểm rất giống[br]sự hỗn loạn chất lỏng. 0:03:37.987,0:03:41.974 Bức tự họa với ống điếu[br]vẽ lúc ông không bị bệnh, 0:03:41.999,0:03:43.860 không có dấu hiệu tương tự nào. 0:03:44.313,0:03:46.787 Và không có tác phẩm nào 0:03:46.811,0:03:49.337 có sự hỗn loạn dễ thấy[br]từ cái nhìn đầu tiên 0:03:49.362,0:03:50.977 như Tiếng Thét của Munch. 0:03:51.418,0:03:54.672 Quá dễ khi nói thiên tư hỗn loạn[br]của Van Gogh 0:03:54.696,0:03:57.068 cho phép ông diễn tả sự hỗn loạn, 0:03:57.092,0:04:02.002 vẫn quá khó để thể hiện chính xác[br]sức sống mãnh liệt của cái đẹp 0:04:02.026,0:04:04.453 trong thời gian bệnh nặng như vậy, 0:04:04.477,0:04:07.907 Van Gogh bằng cách nào đó[br]đã nhận thức và thể hiện 0:04:07.931,0:04:10.336 một trong những khái niệm khó nhất 0:04:10.360,0:04:13.597 thiên nhiên từng mang đến, 0:04:13.621,0:04:15.736 và hợp nhất não và mắt 0:04:15.760,0:04:19.926 với sự bí ẩn tột cùng của[br]chuyển động, chất lỏng và ánh sáng.