[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.59,0:00:09.100,Default,,0000,0000,0000,,Jedną z niezwykłych cech ludzkiego mózgu Dialogue: 0,0:00:10.02,0:00:13.69,Default,,0000,0000,0000,,jest zdolność rozpoznawania\Nwzorów i ich opisywania. Dialogue: 0,0:00:13.69,0:00:16.51,Default,,0000,0000,0000,,Pośród najtrudniejszych wzorów,\Njakie próbujemy zrozumieć, Dialogue: 0,0:00:16.51,0:00:20.76,Default,,0000,0000,0000,,jest zjawisko przepływu turbulentnego\Nw mechanice płynów. Dialogue: 0,0:00:20.79,0:00:23.27,Default,,0000,0000,0000,,Niemiecki fizyk\NWerner Heisenberg powiedział: Dialogue: 0,0:00:23.30,0:00:27.36,Default,,0000,0000,0000,,"Kiedy spotkam Boga, zadam mu dwa pytania: Dialogue: 0,0:00:27.38,0:00:30.82,Default,,0000,0000,0000,,czemu względność i czemu turbulencja? Dialogue: 0,0:00:30.84,0:00:34.91,Default,,0000,0000,0000,,Głęboko wierzę, że będzie znał\Nodpowiedź na to pierwsze". Dialogue: 0,0:00:34.93,0:00:38.28,Default,,0000,0000,0000,,Choć turbulencję \Ntrudno zrozumieć matematycznie, Dialogue: 0,0:00:38.30,0:00:42.17,Default,,0000,0000,0000,,można użyć sztuki do jej przedstawienia. Dialogue: 0,0:00:42.19,0:00:47.28,Default,,0000,0000,0000,,W czerwcu 1889 roku Vincent Van Gogh\Nnamalował tuż przed świtem pejzaż, Dialogue: 0,0:00:47.31,0:00:51.64,Default,,0000,0000,0000,,z widokiem ze swojego okna\Nw szpitalu Saint-Paul-de-Mausole, Dialogue: 0,0:00:51.66,0:00:53.56,Default,,0000,0000,0000,,w Saint-Rémy-de-Provence, Dialogue: 0,0:00:53.59,0:00:56.82,Default,,0000,0000,0000,,gdzie zgłosił się po ucięciu ucha Dialogue: 0,0:00:56.84,0:00:58.42,Default,,0000,0000,0000,,podczas epizodu psychotycznego. Dialogue: 0,0:00:59.25,0:01:02.03,Default,,0000,0000,0000,,W "Gwiaździstej nocy"\Nzaokrąglone pociągnięcia pędzla Dialogue: 0,0:01:02.06,0:01:07.80,Default,,0000,0000,0000,,składają się na nocne niebo wypełnione\Nspiralami chmur i wirami gwiazd. Dialogue: 0,0:01:07.83,0:01:11.72,Default,,0000,0000,0000,,Van Gogh i inni impresjoniści\Nprzedstawiali światło inaczej Dialogue: 0,0:01:11.75,0:01:12.96,Default,,0000,0000,0000,,niż ich poprzednicy, Dialogue: 0,0:01:12.98,0:01:15.75,Default,,0000,0000,0000,,jak gdyby próbowali uchwycić jego ruch, Dialogue: 0,0:01:15.77,0:01:17.84,Default,,0000,0000,0000,,choćby w refleksach na tafli wody, Dialogue: 0,0:01:17.86,0:01:21.51,Default,,0000,0000,0000,,czy, w tym przypadku,\Nw migotaniu światła gwiazd, Dialogue: 0,0:01:21.53,0:01:23.92,Default,,0000,0000,0000,,na mlecznym, niebieskim niebie nocy. Dialogue: 0,0:01:24.84,0:01:27.39,Default,,0000,0000,0000,,Ten efekt powoduje luminancja, Dialogue: 0,0:01:27.42,0:01:30.92,Default,,0000,0000,0000,,intensywność światła\Nodbitego od różnych barw obrazu. Dialogue: 0,0:01:30.94,0:01:33.61,Default,,0000,0000,0000,,Prymitywniejsza część kory wzrokowej, Dialogue: 0,0:01:33.63,0:01:37.55,Default,,0000,0000,0000,,która widzi kontrast i ruch,\Nale nie kolory, Dialogue: 0,0:01:37.58,0:01:40.60,Default,,0000,0000,0000,,zleje w jedno dwa fragmenty\No różnym kolorze, Dialogue: 0,0:01:40.63,0:01:42.95,Default,,0000,0000,0000,,jeśli mają tę samą luminancję. Dialogue: 0,0:01:42.97,0:01:45.33,Default,,0000,0000,0000,,Ale nowa kora mózgowa,\Nobecna u naczelnych, Dialogue: 0,0:01:45.35,0:01:48.48,Default,,0000,0000,0000,,dostrzeże kontrastujące kolory osobno. Dialogue: 0,0:01:48.51,0:01:51.43,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy te dwa wrażenia się nakładają, Dialogue: 0,0:01:51.46,0:01:56.02,Default,,0000,0000,0000,,światło na obrazach impresjonistów\Nzdaje się pulsować, migotać Dialogue: 0,0:01:56.02,0:01:57.90,Default,,0000,0000,0000,,i dziwnie promieniować. Dialogue: 0,0:01:57.90,0:02:00.20,Default,,0000,0000,0000,,W taki sposób ten\Ni inne obrazy impresjonistów Dialogue: 0,0:02:00.22,0:02:03.04,Default,,0000,0000,0000,,wykorzystują szybkie,\Nwyraźne pociągnięcia pędzlem Dialogue: 0,0:02:03.07,0:02:06.73,Default,,0000,0000,0000,,by uderzająco realnie\Noddać ruch światła. Dialogue: 0,0:02:07.70,0:02:11.18,Default,,0000,0000,0000,,60 lat później rosyjski matematyk\NAndriej Kołmogorow Dialogue: 0,0:02:11.21,0:02:13.76,Default,,0000,0000,0000,,pogłębił matematyczne\Nzrozumienie turbulencji, Dialogue: 0,0:02:13.79,0:02:18.13,Default,,0000,0000,0000,,tworząc równanie, w którym energia\Nprzepływu turbulentnego na odcinku R Dialogue: 0,0:02:18.16,0:02:22.47,Default,,0000,0000,0000,,zmienia się proporcjonalnie\Ndo R do potęgi 5/3. Dialogue: 0,0:02:22.49,0:02:24.44,Default,,0000,0000,0000,,Pomiary wykazały, że prawo Kołmogorowa Dialogue: 0,0:02:24.47,0:02:27.63,Default,,0000,0000,0000,,niezwykle dokładnie\Nopisuje przepływ turbulentny, Dialogue: 0,0:02:27.66,0:02:29.79,Default,,0000,0000,0000,,chociaż całościowy opis turbulencji Dialogue: 0,0:02:29.81,0:02:32.58,Default,,0000,0000,0000,,pozostaje wśród \Nnierozwikłanych problemów fizyki. Dialogue: 0,0:02:33.18,0:02:37.49,Default,,0000,0000,0000,,Przepływ turbulentny powiela się,\Npodczas kaskad energii. Dialogue: 0,0:02:37.52,0:02:41.10,Default,,0000,0000,0000,,Innymi słowy, duże wiry\Nprzekazują energię małym, Dialogue: 0,0:02:41.12,0:02:43.17,Default,,0000,0000,0000,,które robią to samo w mniejszej skali. Dialogue: 0,0:02:43.92,0:02:47.20,Default,,0000,0000,0000,,Przykładami może być\NWielka Czerwona Plama na Jupiterze, Dialogue: 0,0:02:47.23,0:02:50.68,Default,,0000,0000,0000,,powstawanie chmur\Noraz cząstki pyłu kosmicznego. Dialogue: 0,0:02:51.67,0:02:54.88,Default,,0000,0000,0000,,W 2004 roku, używając teleskopu Hubble'a, Dialogue: 0,0:02:54.91,0:03:00.31,Default,,0000,0000,0000,,naukowcy zobaczyli wiry\Nw chmurze pyłu i gazu wokół gwiazdy, Dialogue: 0,0:03:00.31,0:03:03.27,Default,,0000,0000,0000,,co przypomniało im\N"Gwiaździstą noc" van Gogha. Dialogue: 0,0:03:03.96,0:03:07.17,Default,,0000,0000,0000,,Zmotywowało to naukowców\Nz Meksyku, Hiszpanii i Anglii Dialogue: 0,0:03:07.19,0:03:10.57,Default,,0000,0000,0000,,do bliższego zbadania luminancji\Nw obrazie van Gogha. Dialogue: 0,0:03:11.42,0:03:15.68,Default,,0000,0000,0000,,Odkryli wyraźny wzór\Nprzepływu turbulentnego, Dialogue: 0,0:03:15.70,0:03:17.100,Default,,0000,0000,0000,,bliski prawu Kołmogorowa, Dialogue: 0,0:03:17.100,0:03:20.100,Default,,0000,0000,0000,,ukryty w wielu obrazach van Gogha. Dialogue: 0,0:03:20.100,0:03:23.20,Default,,0000,0000,0000,,Naukowcy zeskanowali jego obrazy Dialogue: 0,0:03:23.22,0:03:26.95,Default,,0000,0000,0000,,i zmierzyli różnice jasności\Npomiędzy każdą parą pikseli. Dialogue: 0,0:03:26.97,0:03:29.66,Default,,0000,0000,0000,,Z krzywych pokazujących\Nróżnicę między pikselami Dialogue: 0,0:03:29.69,0:03:34.43,Default,,0000,0000,0000,,wywnioskowali, że obrazy\Nz psychotycznego okresu van Gogha Dialogue: 0,0:03:34.46,0:03:37.14,Default,,0000,0000,0000,,niezwykle dokładnie odwzorowują\Nprzepływ turbulentny. Dialogue: 0,0:03:37.99,0:03:41.97,Default,,0000,0000,0000,,Autoportret z fajką,\Nze spokojniejszego okresu, Dialogue: 0,0:03:41.100,0:03:43.86,Default,,0000,0000,0000,,nie wykazuje takich oznak. Dialogue: 0,0:03:44.31,0:03:46.79,Default,,0000,0000,0000,,Podobnie jak prace innych artystów, Dialogue: 0,0:03:46.81,0:03:49.34,Default,,0000,0000,0000,,które z początku wydają się\Nrównie turbulentne, Dialogue: 0,0:03:49.36,0:03:50.98,Default,,0000,0000,0000,,jak "Krzyk" Muncha. Dialogue: 0,0:03:51.42,0:03:54.67,Default,,0000,0000,0000,,Zbyt łatwo byłoby powiedzieć,\Nże turbulentny geniusz van Gogha Dialogue: 0,0:03:54.70,0:03:57.07,Default,,0000,0000,0000,,umożliwił mu malowanie turbulencji, Dialogue: 0,0:03:57.09,0:04:02.00,Default,,0000,0000,0000,,ale też za trudne jest wyrażenie\Nzachwycającego piękna faktu, Dialogue: 0,0:04:02.03,0:04:04.45,Default,,0000,0000,0000,,że w okresie silnego cierpienia Dialogue: 0,0:04:04.48,0:04:07.91,Default,,0000,0000,0000,,van Gogh potrafił jakoś\Nzaobserwować i odwzorować Dialogue: 0,0:04:07.93,0:04:10.34,Default,,0000,0000,0000,,jedno z najtrudniejszych zjawisk, Dialogue: 0,0:04:10.36,0:04:13.60,Default,,0000,0000,0000,,jakie natura ukazała człowiekowi, Dialogue: 0,0:04:13.62,0:04:15.74,Default,,0000,0000,0000,,i zjednoczyć wybitną wyobraźnię Dialogue: 0,0:04:15.76,0:04:19.93,Default,,0000,0000,0000,,z najgłębszymi tajemnicami\Nruchu, płynów i światła.