1
00:00:06,850 --> 00:00:10,023
Μια απ' τις πιο αξιοσημείωτες πτυχές
του ανθρώπινου εγκεφάλου

2
00:00:10,023 --> 00:00:13,645
είναι η ικανότητα να αναγνωρίζει μοτίβα
και να τα περιγράφει.

3
00:00:13,645 --> 00:00:16,555
Ανάμεσα στα δυσκολότερα μοτίβα
που προσπαθήσαμε να καταλάβουμε

4
00:00:16,555 --> 00:00:20,789
είναι η έννοια της τυρβώδους ροής 
στη ρευστοδυναμική.

5
00:00:20,789 --> 00:00:23,296
Ο Γερμανός φυσικός
Βέρνερ Χάιζενμπεργκ, δήλωσε,

6
00:00:23,296 --> 00:00:27,381
«Όταν συναντήσω τον Θεό, 
θα του κάνω δύο ερωτήσεις:

7
00:00:27,381 --> 00:00:30,842
Γιατί σχετικότητα και γιατί στροβιλισμός;

8
00:00:30,842 --> 00:00:34,932
Πραγματικά πιστεύω πως 
θα έχει απάντηση για το πρώτο».

9
00:00:34,932 --> 00:00:38,304
Παρόλο που είναι δύσκολο να κατανοηθεί
η τυρβώδης ροή μαθηματικά,

10
00:00:38,304 --> 00:00:42,194
μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την τέχνη
για να την παραστήσουμε.

11
00:00:42,194 --> 00:00:47,308
Τον Ιούνιο του 1889, ο Βίνσεντ βαν Γκογκ
ζωγράφισε τη θέα λίγο πριν την ανατολή

12
00:00:47,308 --> 00:00:51,659
από το παράθυρο του δωματίου του
στο ίδρυμα Σεν Πολ ντε Μοσόλ

13
00:00:51,659 --> 00:00:53,588
στο Σαν Ρεμί της Προβηγκίας,

14
00:00:53,588 --> 00:00:56,840
όπου εισήχθη μόνος του έπειτα
από τον ακρωτηριασμό του αφτιού του

15
00:00:56,840 --> 00:00:59,312
κατά τη διάρκεια ψυχωσικού επεισοδίου.

16
00:00:59,312 --> 00:01:02,056
Στην «Έναστρη Νύχτα»
οι κυκλικές πινελιές του

17
00:01:02,056 --> 00:01:07,827
δημιουργούν έναν νυχτερινό ουρανό, γεμάτο 
στροβιλιζόμενα σύννεφα και δίνες αστεριών.

18
00:01:07,827 --> 00:01:11,748
Ο Βαν Γκογκ και άλλοι ιμπρεσιονιστές
απεικονίζουν το φως με διαφορετικό τρόπο

19
00:01:11,748 --> 00:01:15,092
από τους προκατόχους τους. Φαίνονται
να συλλαμβάνουν την κίνησή του,

20
00:01:15,092 --> 00:01:17,860
για παράδειγμα, στα ηλιόλουστα νερά,

21
00:01:17,860 --> 00:01:21,530
ή εδώ, στο φως των αστεριών
που λαμπυρίζει και λιώνει

22
00:01:21,530 --> 00:01:24,844
μέσα από γαλακτώδη κύματα μπλε ουρανού.

23
00:01:24,844 --> 00:01:27,415
Το αποτέλεσμα προκαλείται 
από τη φωτεινότητα,

24
00:01:27,415 --> 00:01:31,104
την ένταση του φωτός στα χρώματα
επάνω στον καμβά.

25
00:01:31,104 --> 00:01:33,632
Το πιο πρωτόγονο μέρος του 
οπτικού μας φλοιού,

26
00:01:33,632 --> 00:01:37,578
που βλέπει την φωτεινή αντίθεση
και την κίνηση, αλλά όχι το χρώμα,

27
00:01:37,578 --> 00:01:40,627
συνδυάζει δύο διαφορετικά
χρωματισμένες περιοχές

28
00:01:40,627 --> 00:01:42,973
εάν έχουν την ίδια φωτεινότητα.

29
00:01:42,973 --> 00:01:45,352
Αλλά το πρωτεύον τμήμα του εγκεφάλου μας

30
00:01:45,352 --> 00:01:48,506
θα δει τις αντιθέσεις των χρωμάτων
χωρίς ανάμειξη.

31
00:01:48,506 --> 00:01:51,457
Με αυτές τις δύο ερμηνείες
να συμβαίνουν ταυτόχρονα,

32
00:01:51,457 --> 00:01:55,611
το φως σε πολλά ιμπρεσιονιστικά έργα
φαίνεται να πάλλεται, να τρεμουλιάζει

33
00:01:55,611 --> 00:01:58,145
και ν' ακτινοβολεί παράξενα.

34
00:01:58,145 --> 00:02:01,489
Αυτό και άλλα έργα ιμπρεσιονιστών
χρησιμοποιούν γρήγορες

35
00:02:01,489 --> 00:02:05,163
κι εξέχουσες πινελιές για να συλλάβουν
κάτι εντυπωσιακά πραγματικό

36
00:02:05,163 --> 00:02:07,533
για τον τρόπο που κινείται το φως.

37
00:02:07,533 --> 00:02:11,206
Εξήντα χρόνια μετά, ο Ρώσος μαθηματικός
Αντρέι Κολμογκόροφ

38
00:02:11,206 --> 00:02:13,787
ενίσχυσε τη μαθηματική κατανόηση
της τυρβώδους ροής

39
00:02:13,787 --> 00:02:18,157
όταν πρότεινε πως η ενέργεια σ' ένα
στροβιλιζόμενο ρευστό σε μήκος R

40
00:02:18,157 --> 00:02:22,491
ποικίλλει αναλογικά με την 5/3 
δύναμη του R.

41
00:02:22,491 --> 00:02:24,414
Από πειραματικές μετρήσεις ο Κολμογκόροφ

42
00:02:24,414 --> 00:02:27,804
ήταν πολύ κοντά στον τρόπο 
λειτουργίας της τυρβώδους ροής,

43
00:02:27,804 --> 00:02:30,441
αν και η πλήρης περιγραφή της παραμένει

44
00:02:30,441 --> 00:02:33,304
ένα από τα άλυτα προβλήματα της φυσικής.

45
00:02:33,304 --> 00:02:37,515
Η τυρβώδης ροή είναι αυτοομοιόμορφη
αν υπάρχει κλιμακωτή ενέργεια.

46
00:02:37,515 --> 00:02:39,867
Οι μεγάλες δίνες
μεταφέρουν την ενέργειά τους

47
00:02:39,867 --> 00:02:41,479
σε μικρότερες δίνες,

48
00:02:41,479 --> 00:02:43,941
που κάνουν το ίδιο 
σε διαφορετικές κλίμακες.

49
00:02:43,941 --> 00:02:47,504
Τέτοια παραδείγματα είναι:
η μεγάλη ερυθρά κηλίδα του Δία,

50
00:02:47,504 --> 00:02:51,408
σχηματισμοί νεφών και
διαστρικά σωματίδια σκόνης.

51
00:02:51,408 --> 00:02:54,909
Το 2004, μέσα από
το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ,

52
00:02:54,909 --> 00:02:58,706
οι επιστήμονες είδαν τις δίνες 
ενός μακρινού σύννεφου σκόνης και αερίων

53
00:02:58,706 --> 00:03:00,673
γύρω από ένα αστέρι,

54
00:03:00,673 --> 00:03:03,842
που τους θύμισε την «Έναστρη Νύχτα»
του Βαν Γκογκ.

55
00:03:03,842 --> 00:03:07,193
Αυτό ενθάρρυνε επιστήμονες από το Μεξικό,
την Ισπανία και την Αγγλία,

56
00:03:07,193 --> 00:03:11,387
να μελετήσουν διεξοδικά τη φωτεινότητα 
στους πίνακες του Βαν Γκογκ.

57
00:03:11,387 --> 00:03:15,700
Ανακάλυψαν ένα διακριτό
μοτίβο δομών τυρβώδους ροής

58
00:03:15,700 --> 00:03:20,801
κοντά στην εξίσωση του Κολμογκόροφ,
κρυμμένο σε πολλά έργα του Βαν Γκογκ.

59
00:03:20,801 --> 00:03:23,224

Οι ερευνητές ψηφιοποίησαν τους πίνακες

60
00:03:23,224 --> 00:03:27,040
και μέτρησαν πώς ποικίλει η φωτεινότητα 
σε οποιοδήποτε ζευγάρι εικονοστοιχείων.

61
00:03:27,040 --> 00:03:30,429
Από τις καμπύλες διαχωρισμού 
εικονοστοιχείων που υπολόγισαν,

62
00:03:30,429 --> 00:03:34,455
κατέληξαν ότι τα έργα της περιόδου 
της ψυχωσικής διέγερσης του Βαν Γκογκ,

63
00:03:34,455 --> 00:03:37,945
συμπεριφέρονται εκπληκτικά παρόμοια
με τα στροβιλιζόμενα ρευστά.

64
00:03:37,945 --> 00:03:41,998
Η αυτοπροσωπογραφία του με την πίπα
σε μια πιο ήρεμη περίοδο της ζωής του,

65
00:03:41,998 --> 00:03:44,488
δεν έδειξε κανένα σημάδι αντιστοιχίας.

66
00:03:44,488 --> 00:03:49,595
Το ίδιο και τα έργα άλλων καλλιτεχνών 
που μοιάζουν να στροβιλίζονται,

67
00:03:49,595 --> 00:03:51,648
όπως «Η κραυγή» του Μουνκ.

68
00:03:51,648 --> 00:03:54,696
Αν και είναι εύκολο να πούμε
πως η ταραγμένη ευφυΐα του Βαν Γκογκ

69
00:03:54,696 --> 00:03:57,092
του επέτρεψε ν' απεικονίζει 
την τυρβώδη ροή,

70
00:03:57,092 --> 00:04:02,026
Δύσκολα εκφράζεται με ακρίβεια
η ενθουσιώδης ομορφιά του ότι

71
00:04:02,026 --> 00:04:04,477
ότι σε μια περίοδο έντονης ταλαιπωρίας,

72
00:04:04,477 --> 00:04:07,931
ο Βαν Γκογκ μπόρεσε με κάποιο τρόπο
ν' αντιληφθεί και να παραστήσει

73
00:04:07,931 --> 00:04:10,360
μια από τις δυσκολότερες έννοιες

74
00:04:10,360 --> 00:04:13,621
που η φύση παρουσίασε στην ανθρωπότητα,

75
00:04:13,621 --> 00:04:15,980
και να ενώσει τη μοναδική 
νοερή ματιά του

76
00:04:15,980 --> 00:04:20,368
με τα βαθύτερα μυστήρια
της κίνησης, των ρευστών και του φωτός.