0:00:06.850,0:00:10.023
Μια απ' τις πιο αξιοσημείωτες πτυχές[br]του ανθρώπινου εγκεφάλου

0:00:10.023,0:00:13.645
είναι η ικανότητα να αναγνωρίζει μοτίβα[br]και να τα περιγράφει.

0:00:13.645,0:00:16.555
Ανάμεσα στα δυσκολότερα μοτίβα[br]που προσπαθήσαμε να καταλάβουμε

0:00:16.555,0:00:20.789
είναι η έννοια της τυρβώδους ροής [br]στη ρευστοδυναμική.

0:00:20.789,0:00:23.296
Ο Γερμανός φυσικός[br]Βέρνερ Χάιζενμπεργκ, δήλωσε,

0:00:23.296,0:00:27.381
«Όταν συναντήσω τον Θεό, [br]θα του κάνω δύο ερωτήσεις:

0:00:27.381,0:00:30.842
Γιατί σχετικότητα και γιατί στροβιλισμός;

0:00:30.842,0:00:34.932
Πραγματικά πιστεύω πως [br]θα έχει απάντηση για το πρώτο».

0:00:34.932,0:00:38.304
Παρόλο που είναι δύσκολο να κατανοηθεί[br]η τυρβώδης ροή μαθηματικά,

0:00:38.304,0:00:42.194
μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την τέχνη[br]για να την παραστήσουμε.

0:00:42.194,0:00:47.308
Τον Ιούνιο του 1889, ο Βίνσεντ βαν Γκογκ[br]ζωγράφισε τη θέα λίγο πριν την ανατολή

0:00:47.308,0:00:51.659
από το παράθυρο του δωματίου του[br]στο ίδρυμα Σεν Πολ ντε Μοσόλ

0:00:51.659,0:00:53.588
στο Σαν Ρεμί της Προβηγκίας,

0:00:53.588,0:00:56.840
όπου εισήχθη μόνος του έπειτα[br]από τον ακρωτηριασμό του αφτιού του

0:00:56.840,0:00:59.312
κατά τη διάρκεια ψυχωσικού επεισοδίου.

0:00:59.312,0:01:02.056
Στην «Έναστρη Νύχτα»[br]οι κυκλικές πινελιές του

0:01:02.056,0:01:07.827
δημιουργούν έναν νυχτερινό ουρανό, γεμάτο [br]στροβιλιζόμενα σύννεφα και δίνες αστεριών.

0:01:07.827,0:01:11.748
Ο Βαν Γκογκ και άλλοι ιμπρεσιονιστές[br]απεικονίζουν το φως με διαφορετικό τρόπο

0:01:11.748,0:01:15.092
από τους προκατόχους τους. Φαίνονται[br]να συλλαμβάνουν την κίνησή του,

0:01:15.092,0:01:17.860
για παράδειγμα, στα ηλιόλουστα νερά,

0:01:17.860,0:01:21.530
ή εδώ, στο φως των αστεριών[br]που λαμπυρίζει και λιώνει

0:01:21.530,0:01:24.844
μέσα από γαλακτώδη κύματα μπλε ουρανού.

0:01:24.844,0:01:27.415
Το αποτέλεσμα προκαλείται [br]από τη φωτεινότητα,

0:01:27.415,0:01:31.104
την ένταση του φωτός στα χρώματα[br]επάνω στον καμβά.

0:01:31.104,0:01:33.632
Το πιο πρωτόγονο μέρος του [br]οπτικού μας φλοιού,

0:01:33.632,0:01:37.578
που βλέπει την φωτεινή αντίθεση[br]και την κίνηση, αλλά όχι το χρώμα,

0:01:37.578,0:01:40.627
συνδυάζει δύο διαφορετικά[br]χρωματισμένες περιοχές

0:01:40.627,0:01:42.973
εάν έχουν την ίδια φωτεινότητα.

0:01:42.973,0:01:45.352
Αλλά το πρωτεύον τμήμα του εγκεφάλου μας

0:01:45.352,0:01:48.506
θα δει τις αντιθέσεις των χρωμάτων[br]χωρίς ανάμειξη.

0:01:48.506,0:01:51.457
Με αυτές τις δύο ερμηνείες[br]να συμβαίνουν ταυτόχρονα,

0:01:51.457,0:01:55.611
το φως σε πολλά ιμπρεσιονιστικά έργα[br]φαίνεται να πάλλεται, να τρεμουλιάζει

0:01:55.611,0:01:58.145
και ν' ακτινοβολεί παράξενα.

0:01:58.145,0:02:01.489
Αυτό και άλλα έργα ιμπρεσιονιστών[br]χρησιμοποιούν γρήγορες

0:02:01.489,0:02:05.163
κι εξέχουσες πινελιές για να συλλάβουν[br]κάτι εντυπωσιακά πραγματικό

0:02:05.163,0:02:07.533
για τον τρόπο που κινείται το φως.

0:02:07.533,0:02:11.206
Εξήντα χρόνια μετά, ο Ρώσος μαθηματικός[br]Αντρέι Κολμογκόροφ

0:02:11.206,0:02:13.787
ενίσχυσε τη μαθηματική κατανόηση[br]της τυρβώδους ροής

0:02:13.787,0:02:18.157
όταν πρότεινε πως η ενέργεια σ' ένα[br]στροβιλιζόμενο ρευστό σε μήκος R

0:02:18.157,0:02:22.491
ποικίλλει αναλογικά με την 5/3 [br]δύναμη του R.

0:02:22.491,0:02:24.414
Από πειραματικές μετρήσεις ο Κολμογκόροφ

0:02:24.414,0:02:27.804
ήταν πολύ κοντά στον τρόπο [br]λειτουργίας της τυρβώδους ροής,

0:02:27.804,0:02:30.441
αν και η πλήρης περιγραφή της παραμένει

0:02:30.441,0:02:33.304
ένα από τα άλυτα προβλήματα της φυσικής.

0:02:33.304,0:02:37.515
Η τυρβώδης ροή είναι αυτοομοιόμορφη[br]αν υπάρχει κλιμακωτή ενέργεια.

0:02:37.515,0:02:39.867
Οι μεγάλες δίνες[br]μεταφέρουν την ενέργειά τους

0:02:39.867,0:02:41.479
σε μικρότερες δίνες,

0:02:41.479,0:02:43.941
που κάνουν το ίδιο [br]σε διαφορετικές κλίμακες.

0:02:43.941,0:02:47.504
Τέτοια παραδείγματα είναι:[br]η μεγάλη ερυθρά κηλίδα του Δία,

0:02:47.504,0:02:51.408
σχηματισμοί νεφών και[br]διαστρικά σωματίδια σκόνης.

0:02:51.408,0:02:54.909
Το 2004, μέσα από[br]το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ,

0:02:54.909,0:02:58.706
οι επιστήμονες είδαν τις δίνες [br]ενός μακρινού σύννεφου σκόνης και αερίων

0:02:58.706,0:03:00.673
γύρω από ένα αστέρι,

0:03:00.673,0:03:03.842
που τους θύμισε την «Έναστρη Νύχτα»[br]του Βαν Γκογκ.

0:03:03.842,0:03:07.193
Αυτό ενθάρρυνε επιστήμονες από το Μεξικό,[br]την Ισπανία και την Αγγλία,

0:03:07.193,0:03:11.387
να μελετήσουν διεξοδικά τη φωτεινότητα [br]στους πίνακες του Βαν Γκογκ.

0:03:11.387,0:03:15.700
Ανακάλυψαν ένα διακριτό[br]μοτίβο δομών τυρβώδους ροής

0:03:15.700,0:03:20.801
κοντά στην εξίσωση του Κολμογκόροφ,[br]κρυμμένο σε πολλά έργα του Βαν Γκογκ.

0:03:20.801,0:03:23.224
[br]Οι ερευνητές ψηφιοποίησαν τους πίνακες

0:03:23.224,0:03:27.040
και μέτρησαν πώς ποικίλει η φωτεινότητα [br]σε οποιοδήποτε ζευγάρι εικονοστοιχείων.

0:03:27.040,0:03:30.429
Από τις καμπύλες διαχωρισμού [br]εικονοστοιχείων που υπολόγισαν,

0:03:30.429,0:03:34.455
κατέληξαν ότι τα έργα της περιόδου [br]της ψυχωσικής διέγερσης του Βαν Γκογκ,

0:03:34.455,0:03:37.945
συμπεριφέρονται εκπληκτικά παρόμοια[br]με τα στροβιλιζόμενα ρευστά.

0:03:37.945,0:03:41.998
Η αυτοπροσωπογραφία του με την πίπα[br]σε μια πιο ήρεμη περίοδο της ζωής του,

0:03:41.998,0:03:44.488
δεν έδειξε κανένα σημάδι αντιστοιχίας.

0:03:44.488,0:03:49.595
Το ίδιο και τα έργα άλλων καλλιτεχνών [br]που μοιάζουν να στροβιλίζονται,

0:03:49.595,0:03:51.648
όπως «Η κραυγή» του Μουνκ.

0:03:51.648,0:03:54.696
Αν και είναι εύκολο να πούμε[br]πως η ταραγμένη ευφυΐα του Βαν Γκογκ

0:03:54.696,0:03:57.092
του επέτρεψε ν' απεικονίζει [br]την τυρβώδη ροή,

0:03:57.092,0:04:02.026
Δύσκολα εκφράζεται με ακρίβεια[br]η ενθουσιώδης ομορφιά του ότι

0:04:02.026,0:04:04.477
ότι σε μια περίοδο έντονης ταλαιπωρίας,

0:04:04.477,0:04:07.931
ο Βαν Γκογκ μπόρεσε με κάποιο τρόπο[br]ν' αντιληφθεί και να παραστήσει

0:04:07.931,0:04:10.360
μια από τις δυσκολότερες έννοιες

0:04:10.360,0:04:13.621
που η φύση παρουσίασε στην ανθρωπότητα,

0:04:13.621,0:04:15.980
και να ενώσει τη μοναδική [br]νοερή ματιά του

0:04:15.980,0:04:20.368
με τα βαθύτερα μυστήρια[br]της κίνησης, των ρευστών και του φωτός.