WEBVTT 00:00:08.842 --> 00:00:12.412 Milyarlarca yıl önce genç Dünya gezegeni üzerinde 00:00:12.412 --> 00:00:17.432 büyüyebilen ve üreyebilen daha karmaşık birliklerde toplanan 00:00:17.432 --> 00:00:20.122 basit organik bileşimler vardı. 00:00:20.122 --> 00:00:23.372 Dünya üzerindeki ilk yaşam onlardı 00:00:23.372 --> 00:00:27.252 ve onlar, o zamandan beri gezegenimizde yaşayan 00:00:27.252 --> 00:00:30.602 milyarlarca türün her birini meydana getirdi. NOTE Paragraph 00:00:30.602 --> 00:00:33.252 Dünya o zamanlarda canlı varlıklar için 00:00:33.252 --> 00:00:38.282 uygun bir çevre olarak tanımladığımız şeyden neredeyse tamamen yoksundu. 00:00:38.282 --> 00:00:41.725 Genç gezegende volkanik etkinlikler yaygındı 00:00:41.725 --> 00:00:45.335 ve düşmanca koşullar yaratan bir atmosfer vardı. 00:00:45.335 --> 00:00:48.835 Peki yaşam Dünya'nın neresinde başlamıştı? NOTE Paragraph 00:00:48.835 --> 00:00:51.365 Yaşamın beşiği arayışına başlamak için 00:00:51.365 --> 00:00:56.715 öncelikle herhangi bir yaşam türünün temel gereksinimlerini anlamak önemlidir. 00:00:56.715 --> 00:00:59.530 Yaşam için gereken element ve bileşimler arasında 00:00:59.530 --> 00:01:05.468 hidrojen, metan, nitrojen, karbondioksit, fosfat ve amonyak vardır. 00:01:05.468 --> 00:01:09.828 Bu maddelerin birbirleriyle karışması ve tepkimeye girmesi için 00:01:09.828 --> 00:01:13.260 sıvı bir çözücüye ihtiyaçları vardır: Su. 00:01:13.260 --> 00:01:15.700 Büyümeleri ve üreyebilmek için ise 00:01:15.700 --> 00:01:19.260 tüm yaşam türlerinin bir enerji kaynağına ihtiyacı vardır. 00:01:19.260 --> 00:01:22.300 Yaşam biçimleri iki gruba ayrılır: 00:01:22.300 --> 00:01:26.030 Ototroflar, bitkiler gibi, kendi enerjilerini üretirler 00:01:26.030 --> 00:01:31.330 ve heterotroflar, hayvanlar gibi, enerji için diğer organizmaları yerler. 00:01:31.330 --> 00:01:35.920 İlk yaşam biçiminin elbette yiyebileceği diğer organizmalar yoktu 00:01:35.920 --> 00:01:39.291 bu yüzden o, enerjisini ya Güneş'ten 00:01:39.291 --> 00:01:43.241 ya da kimyasal gradyanlardan üreten bir ototrof olmalı. NOTE Paragraph 00:01:43.241 --> 00:01:46.641 Peki, bu kriterlere uyan yer neresi? 00:01:46.641 --> 00:01:49.751 Karadaki veya okyanusun yüzeyinin yakınındaki yerlerin 00:01:49.751 --> 00:01:52.591 güneş ışığına erişme avantajı vardır. 00:01:52.591 --> 00:01:57.631 Fakat yaşam başladığı zaman, dünya üzerindeki ultraviyole ışıma 00:01:57.631 --> 00:02:01.221 orada hayatta kalabilmek için muhtemelen çok sertti. 00:02:01.221 --> 00:02:07.191 Bir ortam bu radyasyona karşı koruma ve alternatif bir enerji kaynağı sunuyor: 00:02:07.221 --> 00:02:11.321 Kilometrelerce deniz suyuyla ve tamamen karanlıkla kaplanmış 00:02:11.321 --> 00:02:16.847 okyanus yüzeyinde dolaşan hidrotermik delikler. NOTE Paragraph 00:02:16.847 --> 00:02:20.771 Hidrotermik delik, deniz suyunun magma odacığında yayılmaya başladığı 00:02:20.771 --> 00:02:23.891 dünya kabuğundaki bir çatlaktır 00:02:23.891 --> 00:02:27.291 ve yüksek derecelerde, zengin bir mineral bulamacı 00:02:27.291 --> 00:02:32.521 ve temel kimyasal bileşimlerle birlikte tekrar dışarı atılır. 00:02:32.521 --> 00:02:39.556 Enerji özellikle hidrotermik deliklerin dik kimyasal yokuşlarında yoğunlaşır. NOTE Paragraph 00:02:39.566 --> 00:02:42.882 Hidrotermik deliklere işaret eden başka bir kanıt dizisi daha vardır: 00:02:42.882 --> 00:02:48.952 Son Evrensel Ortak Ata veya kısaca SEOA. 00:02:48.952 --> 00:02:54.042 SEOA ilk yaşam biçimi değildi fakat izini sürebildiğimiz en eskisi oydu. 00:02:54.042 --> 00:02:57.959 Buna rağmen SEOA'nın tam olarak neye benzediğini bilmiyoruz -- 00:02:57.959 --> 00:03:02.029 bir SEOA fosili yok, etrafta modern bir SEOA da yok -- 00:03:02.029 --> 00:03:07.159 bunun yerine, bilim insanları günümüzde var olan üç alandaki tüm türlerde 00:03:07.161 --> 00:03:11.161 ortak olarak bulunan genleri tanımladılar. 00:03:11.161 --> 00:03:15.501 Bu genler, türler ve alanlar arasında paylaşıldığına göre 00:03:15.501 --> 00:03:19.488 ortak bir atadan miras kalmış olmalıdır. 00:03:19.488 --> 00:03:25.298 Bu paylaşılan genler bizlere SEOA'nın sıcak, oksijensiz bir yerde yaşadığını 00:03:25.298 --> 00:03:28.488 ve hidrotermik deliklerdeki gibi bir kimyasal eğimden 00:03:28.488 --> 00:03:31.748 enerji aldığını söylemektedir. NOTE Paragraph 00:03:31.748 --> 00:03:34.718 İki tür hidrotermik delik vardır: 00:03:34.718 --> 00:03:37.398 Siyah dumancılar ve beyaz dumancılar. 00:03:37.398 --> 00:03:41.488 Siyah dumancılar asitli, karbondioksitle zenginleşmiş su çıkarırlar, 00:03:41.488 --> 00:03:47.268 yüzlerce derece kadar ısıtılmış ve kükürt, demir, bakır 00:03:47.268 --> 00:03:50.136 ve yaşam için gerekli diğer metallerle dolup taşarlar. 00:03:50.136 --> 00:03:55.206 Ancak bilim insanları siyah dumancıların SEOA için fazla sıcak olduğuna inanıyor— 00:03:55.206 --> 00:04:00.163 dolayısıyla yaşamın beşiği için baş adaylar artık beyaz dumancılar. NOTE Paragraph 00:04:00.163 --> 00:04:01.637 Beyaz dumancılar arasında 00:04:01.637 --> 00:04:07.067 Kayıp Şehir denen Atlantik Ortası Sırtında bir hidrotermal baca sahası 00:04:07.067 --> 00:04:11.157 yaşam beşiği için en tercih edilen aday oldu. 00:04:11.157 --> 00:04:16.607 Buradaki deniz suyu yüksek derecede alkali ve karbondioksit bulunmuyor 00:04:16.607 --> 00:04:21.101 ancak metan bakımından zengin ve daha ılıman sıcaklıklar sunuyor. 00:04:21.101 --> 00:04:25.770 Komşu siyah dumancılar, yaşamın Kayıp Şehir'de gelişmesi için gerekli olan 00:04:25.770 --> 00:04:28.122 karbondioksit katkısı yapmış olabilir, 00:04:28.122 --> 00:04:31.652 bugün Dünya'daki yaşamın harika çeşitliğine yön veren 00:04:31.652 --> 00:04:36.132 ilk organizmaları desteklemek için tüm bileşenleri vermiş olabilir.