0:00:08.842,0:00:12.412
कोट्यावधी वर्षांपूर्वी जेव्हा पृथ्वी[br]अस्तित्वात आली तेव्हा त्यावरील -

0:00:12.412,0:00:17.432
- साधी जैविक संयुगे एकत्रित [br]येऊन अधिक जटिल बनली.

0:00:17.432,0:00:20.122
ही संयुगे स्वतः पुनरुत्पादन [br]करून वाढू शकली.

0:00:20.122,0:00:23.372
एवढेच नव्हे तर हीच पृथ्वीवरील [br]सर्वात पहिली सजीव सृष्टी होती,

0:00:23.372,0:00:27.512
आणि त्यांच्यापासूनच उदय झाला [br]तो कोट्यवधी प्रजातींचा

0:00:27.512,0:00:30.602
ज्या आपल्या पृथ्वीवर [br]वास्तव्य करत आल्या.

0:00:30.602,0:00:33.712
आपण आज ज्या वातावरणास सजीव [br]सृष्टीसाठी अनुकूल असे म्हणतो,

0:00:33.712,0:00:38.282
ते वातावरण त्यावेळी [br]पृथ्वीवर नव्हते.

0:00:38.282,0:00:41.725
त्यावेळी पृथ्वीवरील बऱ्याच ठिकाणी [br]ज्वालामुखी उद्रेक होत होता

0:00:41.725,0:00:45.335
आणि अश्या वातावरणामुळे विध्वंसक [br]परिस्थिती निर्माण झाली होती.

0:00:45.335,0:00:48.835
मग, पृथ्वीवर सजीव सृष्टी [br]सुरू झाली तरी कुठे?

0:00:48.835,0:00:51.365
सजीव सृष्टीच्या उत्क्रांतीचा [br]शोध सुरू करण्याआधी,

0:00:51.365,0:00:56.715
कोणत्याही सजीवाच्या मूलभूत गरजा [br]कोणत्या हे समजणे महत्वाचे आहे.

0:00:56.715,0:01:01.940
हायड्रोजन, मिथेन, नायट्रोजन ही [br]घटके आणि कार्बन डाय ऑक्साईड,

0:01:01.940,0:01:05.468
फॉस्फेट, अमोनिया ही संयुगे सजीव [br]सृष्टीच्या निर्मितीसाठी आवश्यक असतात.

0:01:05.468,0:01:09.828
हे घटक एकत्र येण्यासाठी आणि त्यांची [br]एकमेकांशी प्रतिक्रिया होण्यासाठी

0:01:09.828,0:01:13.260
त्यांना विद्रावक पदार्थाची म्हणजेच [br]पाण्याची आवश्यकता असते.

0:01:13.260,0:01:15.700
तसेच त्यांच्या वाढीसाठी [br]आणि पुनरुत्पादनासाठी,

0:01:15.700,0:01:19.260
सर्व सजीवांना [br]ऊर्जेची गरज असते.

0:01:19.260,0:01:22.300
सजीवांचे दोन [br]प्रकार आहेत:

0:01:22.300,0:01:26.030
स्वावलंबी, जसे की वनस्पती, ज्या [br]स्वतःची ऊर्जा स्वतः तयार करतात,

0:01:26.030,0:01:31.330
आणि परावलंबी, जसे की प्राणी,[br]जे उर्जेसाठी इतर जीवांचे सेवन करतात.

0:01:31.330,0:01:35.920
साहजिकच, पहिल्या सजीवाच्या सेवनासाठी [br]इतर कोणतेही जीव उपलब्ध नव्हते.

0:01:35.920,0:01:38.391
याचा अर्थ, पहिला सजीव [br]स्वावलंबी असला असणार,

0:01:38.391,0:01:43.241
जो सूर्यापासून नाहीतर रासायनिक [br]प्रक्रियांपासून ऊर्जा निर्माण करत असणार.

0:01:43.241,0:01:46.641
अश्या या सर्व गरजांची पूर्तता होईल, [br]अशी ठिकाणे कुठे असावीत?

0:01:46.641,0:01:49.751
जमिनीवर किंवा समुद्राच्या [br]पृष्ठभागाजवळील ठिकाणांवर

0:01:49.751,0:01:52.591
सूर्यप्रकाश सहजरित्या[br]पोहचू शकतो.

0:01:52.591,0:01:57.631
परंतु जेव्हा सजीव सृष्टीची सुरुवात [br]झाली, तेव्हा सूर्याची अतिनील किरणे

0:01:57.631,0:02:01.221
सजीव सृष्टीच्या वास्तव्यासाठी [br]खूपच तीव्र होती.

0:02:01.221,0:02:04.511
मग, जेथे या किरणांपासून [br]संरक्षण मिळेल आणि इतर माध्यमाने

0:02:04.511,0:02:07.221
ऊर्जाही मिळेल अशी [br]परिस्थिती असलेले ठिकाण एकच:

0:02:07.221,0:02:11.321
महासागरांच्या तळाशी वाहणाऱ्या धारांची[br]जलौषणिक छिद्रे. जी, समुद्रपातळीच्या

0:02:11.321,0:02:16.847
काही किलोमीटर खोल सम्पूर्ण अंधाराने [br]आणि पाण्याने झाकलेली आहेत.

0:02:16.847,0:02:20.771
ही जलौषणिक छिद्रे म्हणजे पृथ्वीच्या [br]कवचाला पडलेल्या भेगा आहेत

0:02:20.771,0:02:23.891
ज्यांच्यातून समुद्राचे पाणी पृथ्वीच्या [br]अंतर्भागात प्रवेश करते

0:02:23.891,0:02:27.291
व याच छिद्रांतून हे पाणी परत जोराने [br]बाहेर फेकले जाते तेव्हा या पाण्याचे

0:02:27.291,0:02:32.521
तापमान जास्त आणि त्यात साधी रासायनिक [br]संयुगे आणि क्षार यांचे मिश्रण सुद्धा असते.

0:02:32.521,0:02:35.276
त्यावेळी या जलौषणिक [br]छिद्रांवर असलेल्या[br]

0:02:35.276,0:02:39.566
तीव्र रासायनिक थरांमध्ये [br]ऊर्जा केंद्रित होते.

0:02:39.566,0:02:42.882
आता आपण जलौषणिक छिद्रांकडे [br]नेणारा दुसरा पुरावा बघूया:

0:02:42.882,0:02:48.952
हा पुरावा म्हणजे सजीव सृष्टीतील [br]सर्वांचा शेवटचा पूर्वज - 'लुका'.

0:02:48.952,0:02:54.042
'लुका' पृथ्वीवरील सर्वात पहिला जीव नसून, [br]आतापर्यंत शोध लागलेला शेवटचा जीव आहे.

0:02:54.042,0:02:57.959
अजून देखील, लुका प्रत्यक्षात कसा [br]दिसत असेल हे आपल्याला माहीत नाही.

0:02:57.959,0:03:02.029
लुकाचा कोणताही जीवाष्म किंवा जिवंत [br]लुका नजिकच्या काळात आढळलेला नाही,

0:03:02.029,0:03:07.159
परंतु वैज्ञानिकांना आज अस्तित्वात [br]असलेल्या सजीवांच्या

0:03:07.161,0:03:11.161
तिन्ही प्रकारांमध्ये काही सर्वसमान [br]जनुके आढळलेली आहेत.

0:03:11.161,0:03:15.501
ज्या अर्थी ही जनुके सर्व प्रजातींमध्ये [br]सामायिक आहेत त्याअर्थी,

0:03:15.501,0:03:19.488
ही जनुके एका सामान्य पूर्वजाकडून [br]प्राप्त झाली असावित असे आढळते.

0:03:19.488,0:03:25.298
या सामायिक जनुकांपासून असे कळते की, [br]लुका एका गरम, ऑक्सिजन-मुक्त

0:03:25.298,0:03:28.488
अश्या ठिकाणी रासायनिक थरांपासून [br]ऊर्जा मिळवून जगत होता -

0:03:28.488,0:03:31.748
अगदी जलौषणिक [br]छिद्रांवरील थरांप्रमाणे.

0:03:31.748,0:03:34.718
जलौषणिक छिद्रांचे [br]दोन प्रकार आहेत:

0:03:34.718,0:03:37.398
काळा धूर सोडणारी छिद्रे व [br]पांढरा धूर सोडणारी छिद्रे

0:03:37.398,0:03:41.488
काळा धूर सोडणाऱ्या छिद्रातून आम्ल, [br]कार्बनडाय ऑक्साईड असलेले पाणी,

0:03:41.488,0:03:47.268
जे शेकडो अंशांपर्यंत गरम होते,[br]त्यासोबत सल्फर, लोह, तांबे

0:03:47.268,0:03:50.136
आणि जीवनासाठी आवश्यक असलेले [br]इतर धातू बाहेर फेकले जातात.

0:03:50.136,0:03:55.196
पण शास्त्रज्ञ आता मानतात काळा धूर [br]सोडणारी छिद्रे लुकासाठी अत्यंत गरम होती-

0:03:55.196,0:04:00.163
तर आता पांढरा धूर सोडणारी छिद्रे हीच सजीव [br]सृष्टीच्या निर्मितीची अव्वल उमेदवार आहेत.

0:04:00.163,0:04:01.637
पांढरा धूर सोडणाऱ्या छिद्रांत,

0:04:01.637,0:04:07.067
मध्य अटलांटिक रांगेवरील जलौषणिक [br]छिद्रांच्या क्षेत्र म्हणजेच 'लॉस्ट सिटी'

0:04:07.067,0:04:11.157
हे सजीव सृष्टीच्या निर्मितीसाठी[br]सर्वात अनुकूल आहेत.

0:04:11.157,0:04:16.607
येथे बाहेर फेकले जाणारे समुद्राचे पाणी [br]अत्यंत अल्कधर्मी व कार्बनडायऑक्सिड नसलेले,

0:04:16.607,0:04:21.101
परंतु मिथेनने समृद्ध व अनुकूल [br]तापमान असलेले आहे.

0:04:21.101,0:04:25.770
जवळील काळा धूर सोडणाऱ्या छिद्रांनी लॉस्ट [br]सिटीतील सजीव सृष्टीच्या निर्मितीसाठीची

0:04:25.770,0:04:28.122
कार्बनडाय ऑक्साईडची [br]कमी भरून काढली असावी,

0:04:28.122,0:04:31.652
ज्यामुळे पहिल्या सजीवाला गरज [br]असलेले सर्व घटक दिले गेले,

0:04:31.652,0:04:36.132
जे आज पृथ्वीवर असणाऱ्या अविश्वसनीय [br]जैवविविधतेच्या रूपाने उत्सर्जित झाले.