Bu çizim, projeksiyon
alanını ilk inceleyişim.

Heykel bu,

bir kürsü üzerinde duruyor.

Heykele projeksiyonla nasıl
hayat verilebileceğini hayal etmek

benim için oldukça önemliydi.

[Krzysztof Wodiczko: Yaşam İçin Anıt]

İnsanlar hep anıtlar önünde toplanır.

Etkinlikler, protestolar olur.

Bazen bu anıtların omuzlarına
oturup bayraklar sallarız.

Onları anlatılarla boyarız.

Bu anıtlar daha önce de
olaylara şahit oldular.

Bazıları büyük olaylardı.

Bizler bugün yine
anıtların yaptıklarımızı inceleyip

kaydetmesini, gözlemlemesini istiyoruz.

Yıllar boyunca birilerinin sesi olmaya,

duyulmayan veya bastırılmış sesleri
duyurmaya çalıştım.

-Ölmekte olan ya da çoktan ölmüş
birçok çocuk gördüm.

-Berbattı.

-Zehirli olduğunu, ışın saçtığını
bilmeden atladılar.

Yetmiş milyondan daha fazla mülteci var

ve bunlar ülkeleri savaşta olduğu için

evlerini terk etmeye
mecbur bırakılmış insanlar.

Bu savaşlar genelde iç savaşlar oluyor.

Madison Meydanı'nda dört anıt daha var.

Seçtiğim anıt ise en dikkat çekici olanı

ve kesinlikle İç Savaş ile bir bağı var.

Mülteciler için pek anıtımız yok.

[PROJEKSİYONDAKİ SES] Ailemi terk ettim.

Annemi terk ettim,

kardeşlerimi terk ettim.

Hem de veda bile etmeden.

Beni gördüğünüz hâlimi terk ettim.

[PROJEKSİYONDAN BİR BAŞKA SES]
On yıl boyunca

çadırlarda uyuyup uyandığımız,

tüm gün korkuyla titrediğimiz

ve hayatımız için hiçbir şey yapamadığımız

bir durumdaydık.

[PROJEKSİYONDAN BİR BAŞKA SES]
İşkence gibiydi.

Daha iyi bir hayat için umut yoktu.

Gençliğimin, hayatımın
on dokuz yılı benden alındı.

[WODICZKO] Bir mültecinin hakikaten
konuştuğunu görmek,

toplum için oldukça
ender rastlanır bir fırsat.

[PROJEKSİYONDAKİ SES] Çocuğumu terk etmek
benim için zordu.

Bir çocuğu ardınızda bırakmayı
hayal edebiliyor musunuz?

Bir insanın çocuğunu birkaç günlüğüne bile
bırakabileceğini zannetmiyorum.

Ben çocuğumu on yıl boyunca
ardımda bırakmak zorundaydım.

On yıl!

[WODICZKO] Böyle travmatik anılarla
yaşayabilmek için

başkalarıyla konuşmak, iletişim kurmak

oldukça önemli.

Travma üzerine çalışanlar bilir ki

üzerine konuşulmamış ve paylaşılmamış,

üzücü bir tecrübeden daha çok
acı veren bir şey yoktur.

Bu tecrübeler bir kez paylaşıldı mı

travmatik olayların birer anı olduğu
daha sağlıklı bir hayata yol açar.

Bu, benim anıtlara olan genel yaklaşımım.

Anıtların yaşam için
faydalı hâle gelmesini,

bizler için bir anlam
ifade etmesini sağlamalıyız ki

bir gelecek,

daha iyi bir gelecek inşa edebilelim.

Belki de artık hiç savaşlar
veya mülteciler olmadığından

savaş anıtları gibi
anıtların yaratılmasına

gerek kalmayan bir gelecek.