WEBVTT

00:00:15.000 --> 00:00:19.000
A PERDA DA ESCURIDADE

00:00:20.899 --> 00:00:23.109
Vivimos nun planeta

00:00:23.109 --> 00:00:28.289
que xira sobre o seu eixe
cada vinte e catro horas

00:00:28.289 --> 00:00:35.289
A alternancia do día e a noite
está impresa na cerna mesma da vida.

00:00:38.110 --> 00:00:42.110
Polo día, mergullámonos na luz do Sol.

00:00:45.570 --> 00:00:47.400
E cando chega a noite,

00:00:47.400 --> 00:00:49.700
impera a escuridade.

00:00:49.700 --> 00:00:51.530
É tempo de descansar,

00:00:51.530 --> 00:00:53.280
de recuperarse,

00:00:53.280 --> 00:00:57.280
de marabillármonos coa beleza da noite.

00:01:03.590 --> 00:01:06.440
Até hai pouco máis dun século,

00:01:06.440 --> 00:01:09.289
o ceo nocturno era moi escuro.

00:01:11.290 --> 00:01:14.290
Agora incluso os lugares máis remotos

00:01:14.290 --> 00:01:17.290
están invadidos pola luz.

00:01:20.830 --> 00:01:24.000
As nosas cidades brillan pola noite.

00:01:24.000 --> 00:01:26.790
Os edificios están sobreiluminados.

00:01:26.790 --> 00:01:32.380
As lámpadas non apantalladas
cégannos cando imos pola rúa.

00:01:33.380 --> 00:01:37.380
As luces artificiais
fixeron desaparecer a escuridade.

00:01:41.400 --> 00:01:46.400
A enerxía malgastada é evidente,
incluso dende o espazo.

00:01:48.100 --> 00:01:51.369
Boa parte dese resplandor
que ven os astronautas

00:01:51.370 --> 00:01:53.370
está causado polos farois das rúas,

00:01:53.400 --> 00:01:57.400
que producen a maioría 
da contaminación luminosa no planeta.

00:01:59.700 --> 00:02:05.700
A súa luz difúndese pola atmosfera
e fai brillar o ceo.

00:02:07.770 --> 00:02:12.770
Estamos perdendo a escuridade
á velocidade da luz.

00:02:16.190 --> 00:02:21.209
A contaminación luminosa ameaza a saúde 
de todos os seres vivos da Terra.

00:02:21.219 --> 00:02:23.359
A iluminación da noite
altera o crecemento das plantas.

00:02:23.359 --> 00:02:28.359
As lámpadas non apantalladas contribúen á morte
de animais mariños e terrestres cada ano.

00:02:29.369 --> 00:02:34.279
As aves migratorias chocan
contra os edificios alumeados.

00:02:34.279 --> 00:02:39.299
As tartarugas mariñas acabadas de nacer
confunden o brillo da luz artificial

00:02:39.299 --> 00:02:42.299
co resplandor da superficie do océano.

00:02:47.499 --> 00:02:51.459
A luz intensa pola noite
tamén nos afecta ás persoas.

00:02:51.459 --> 00:02:56.190
Está o caso dos condutores e peóns
que sofren accidentes tráxicos

00:02:56.190 --> 00:03:00.209
cegados por farois mal deseñados.

00:03:00.209 --> 00:03:03.939
A contaminación luminosa é
unha ameaza silenciosa para a nosa saúde.

00:03:03.939 --> 00:03:08.108
A exposición á luz pola noite desaxusta
os ritmos circadianos que regulan

00:03:08.109 --> 00:03:10.290
os nosos ciclos de sono.

00:03:10.300 --> 00:03:14.909
A xente que traballa de noite baixo luz intensa
ou que vive en cidades con contaminación luminosa

00:03:14.909 --> 00:03:19.649
afronta un risco maior de padecer enfermidades
coma os cancros de mama e de próstata.

00:03:25.619 --> 00:03:30.399
Este é un típico ceo con contaminación luminosa.

00:03:30.899 --> 00:03:35.899
Nunha boa noite só vemos
as estrelas máis brillantes e os planetas.

00:03:41.279 --> 00:03:45.209
Así veríamos o ceo nocturno se puidésemos eliminar

00:03:45.209 --> 00:03:49.259
a contaminación luminosa.

00:03:49.259 --> 00:03:53.839
Esa banda tenue de luz que cruza o ceo
é a Vía Láctea,

00:03:53.839 --> 00:03:56.589
a nosa galaxia.

00:03:56.589 --> 00:04:02.569
Por culpa da contaminación luminosa,
moita xente nunca a viu.

00:04:10.120 --> 00:04:15.199
Os astrónomos coñecen ben os problemas
derivados de iluminar a noite.

00:04:15.199 --> 00:04:20.738
Precisan ceos limpos e escuros para estudar
os moitos obxectos fascinantes do universo.

00:04:22.260 --> 00:04:27.398
A contaminación luminosa
borra a súa visión do cosmos.

00:04:28.999 --> 00:04:33.999
Iluminar o ceo nocturno dilapida diñeiro e enerxía.

00:04:34.510 --> 00:04:38.449
Unha lámpada de cen watt prendida toda a noite

00:04:38.449 --> 00:04:41.119
consome nun ano a enerxía que produce

00:04:41.120 --> 00:04:44.300
media tonelada de carbón.

00:04:44.400 --> 00:04:48.539
Se o multiplicamos polos millóns de lámpadas
que hai polo planeta adiante, entendemos

00:04:48.539 --> 00:04:54.329
que o custo da enerxía que usamos
para alumear a noite é colosal.

00:04:54.380 --> 00:04:56.110
Alí onde a iluminación sexa necesaria,

00:04:56.110 --> 00:04:59.610
hai cousas sinxelas que podemos
facer para asegurarnos

00:04:59.610 --> 00:05:03.010
de que non molesta os veciños,
é enerxeticamente eficiente

00:05:03.010 --> 00:05:06.300
e axuda a preservar os ceos escuros.

00:05:06.300 --> 00:05:10.979
Podemos substituír as lámpadas
que mandan luz ao ceo

00:05:10.979 --> 00:05:14.248
por outras que só alumean cara a abaixo,
xusto onde a queremos.

00:05:14.249 --> 00:05:18.249
Chámanse “lámpadas totalmente apantalladas".

00:05:18.639 --> 00:05:22.639
Podemos iluminar só os lugares que o precisan.

00:05:23.229 --> 00:05:28.599
E, xaora, podemos apagar as luces
cando non fan falla.

00:05:28.600 --> 00:05:31.190
Son maneiras intelixentes
de empregar a iluminación.

00:05:31.190 --> 00:05:36.310
Ofrecen solucións sinxelas
ao problema da contaminación luminosa.

00:05:36.310 --> 00:05:41.360
A escolla é nosa: malgastar recursos
enviando luz ao ceo

00:05:41.360 --> 00:05:47.300
ou aprendermos a usar a luz
de xeito máis responsábel.

00:05:48.300 --> 00:05:52.210
A contaminación luminosa é un problema
que entre todos podemos resolver.

00:05:52.210 --> 00:05:56.680
Xuntos, podemos devolverlle
as noites escuras ao planeta Terra.

00:06:05.000 --> 00:06:09.000
Tradución ao galego: Salva Bará & Martin Pawley.