1
00:00:15,000 --> 00:00:19,000
A PERDA DA ESCURIDADE

2
00:00:20,899 --> 00:00:23,109
Vivimos nun planeta

3
00:00:23,109 --> 00:00:28,289
que xira sobre o seu eixe
cada vinte e catro horas

4
00:00:28,289 --> 00:00:35,289
A alternancia do día e a noite
está impresa na cerna mesma da vida.

5
00:00:38,110 --> 00:00:42,110
Polo día, mergullámonos na luz do Sol.

6
00:00:45,570 --> 00:00:47,400
E cando chega a noite,

7
00:00:47,400 --> 00:00:49,700
impera a escuridade.

8
00:00:49,700 --> 00:00:51,530
É tempo de descansar,

9
00:00:51,530 --> 00:00:53,280
de recuperarse,

10
00:00:53,280 --> 00:00:57,280
de marabillármonos coa beleza da noite.

11
00:01:03,590 --> 00:01:06,440
Até hai pouco máis dun século,

12
00:01:06,440 --> 00:01:09,289
o ceo nocturno era moi escuro.

13
00:01:11,290 --> 00:01:14,290
Agora incluso os lugares máis remotos

14
00:01:14,290 --> 00:01:17,290
están invadidos pola luz.

15
00:01:20,830 --> 00:01:24,000
As nosas cidades brillan pola noite.

16
00:01:24,000 --> 00:01:26,790
Os edificios están sobreiluminados.

17
00:01:26,790 --> 00:01:32,380
As lámpadas non apantalladas
cégannos cando imos pola rúa.

18
00:01:33,380 --> 00:01:37,380
As luces artificiais
fixeron desaparecer a escuridade.

19
00:01:41,400 --> 00:01:46,400
A enerxía malgastada é evidente,
incluso dende o espazo.

20
00:01:48,100 --> 00:01:51,369
Boa parte dese resplandor
que ven os astronautas

21
00:01:51,370 --> 00:01:53,370
está causado polos farois das rúas,

22
00:01:53,400 --> 00:01:57,400
que producen a maioría 
da contaminación luminosa no planeta.

23
00:01:59,700 --> 00:02:05,700
A súa luz difúndese pola atmosfera
e fai brillar o ceo.

24
00:02:07,770 --> 00:02:12,770
Estamos perdendo a escuridade
á velocidade da luz.

25
00:02:16,190 --> 00:02:21,209
A contaminación luminosa ameaza a saúde 
de todos os seres vivos da Terra.

26
00:02:21,219 --> 00:02:23,359
A iluminación da noite
altera o crecemento das plantas.

27
00:02:23,359 --> 00:02:28,359
As lámpadas non apantalladas contribúen á morte
de animais mariños e terrestres cada ano.

28
00:02:29,369 --> 00:02:34,279
As aves migratorias chocan
contra os edificios alumeados.

29
00:02:34,279 --> 00:02:39,299
As tartarugas mariñas acabadas de nacer
confunden o brillo da luz artificial

30
00:02:39,299 --> 00:02:42,299
co resplandor da superficie do océano.

31
00:02:47,499 --> 00:02:51,459
A luz intensa pola noite
tamén nos afecta ás persoas.

32
00:02:51,459 --> 00:02:56,190
Está o caso dos condutores e peóns
que sofren accidentes tráxicos

33
00:02:56,190 --> 00:03:00,209
cegados por farois mal deseñados.

34
00:03:00,209 --> 00:03:03,939
A contaminación luminosa é
unha ameaza silenciosa para a nosa saúde.

35
00:03:03,939 --> 00:03:08,108
A exposición á luz pola noite desaxusta
os ritmos circadianos que regulan

36
00:03:08,109 --> 00:03:10,290
os nosos ciclos de sono.

37
00:03:10,300 --> 00:03:14,909
A xente que traballa de noite baixo luz intensa
ou que vive en cidades con contaminación luminosa

38
00:03:14,909 --> 00:03:19,649
afronta un risco maior de padecer enfermidades
coma os cancros de mama e de próstata.

39
00:03:25,619 --> 00:03:30,399
Este é un típico ceo con contaminación luminosa.

40
00:03:30,899 --> 00:03:35,899
Nunha boa noite só vemos
as estrelas máis brillantes e os planetas.

41
00:03:41,279 --> 00:03:45,209
Así veríamos o ceo nocturno se puidésemos eliminar

42
00:03:45,209 --> 00:03:49,259
a contaminación luminosa.

43
00:03:49,259 --> 00:03:53,839
Esa banda tenue de luz que cruza o ceo
é a Vía Láctea,

44
00:03:53,839 --> 00:03:56,589
a nosa galaxia.

45
00:03:56,589 --> 00:04:02,569
Por culpa da contaminación luminosa,
moita xente nunca a viu.

46
00:04:10,120 --> 00:04:15,199
Os astrónomos coñecen ben os problemas
derivados de iluminar a noite.

47
00:04:15,199 --> 00:04:20,738
Precisan ceos limpos e escuros para estudar
os moitos obxectos fascinantes do universo.

48
00:04:22,260 --> 00:04:27,398
A contaminación luminosa
borra a súa visión do cosmos.

49
00:04:28,999 --> 00:04:33,999
Iluminar o ceo nocturno dilapida diñeiro e enerxía.

50
00:04:34,510 --> 00:04:38,449
Unha lámpada de cen watt prendida toda a noite

51
00:04:38,449 --> 00:04:41,119
consome nun ano a enerxía que produce

52
00:04:41,120 --> 00:04:44,300
media tonelada de carbón.

53
00:04:44,400 --> 00:04:48,539
Se o multiplicamos polos millóns de lámpadas
que hai polo planeta adiante, entendemos

54
00:04:48,539 --> 00:04:54,329
que o custo da enerxía que usamos
para alumear a noite é colosal.

55
00:04:54,380 --> 00:04:56,110
Alí onde a iluminación sexa necesaria,

56
00:04:56,110 --> 00:04:59,610
hai cousas sinxelas que podemos
facer para asegurarnos

57
00:04:59,610 --> 00:05:03,010
de que non molesta os veciños,
é enerxeticamente eficiente

58
00:05:03,010 --> 00:05:06,300
e axuda a preservar os ceos escuros.

59
00:05:06,300 --> 00:05:10,979
Podemos substituír as lámpadas
que mandan luz ao ceo

60
00:05:10,979 --> 00:05:14,248
por outras que só alumean cara a abaixo,
xusto onde a queremos.

61
00:05:14,249 --> 00:05:18,249
Chámanse “lámpadas totalmente apantalladas".

62
00:05:18,639 --> 00:05:22,639
Podemos iluminar só os lugares que o precisan.

63
00:05:23,229 --> 00:05:28,599
E, xaora, podemos apagar as luces
cando non fan falla.

64
00:05:28,600 --> 00:05:31,190
Son maneiras intelixentes
de empregar a iluminación.

65
00:05:31,190 --> 00:05:36,310
Ofrecen solucións sinxelas
ao problema da contaminación luminosa.

66
00:05:36,310 --> 00:05:41,360
A escolla é nosa: malgastar recursos
enviando luz ao ceo

67
00:05:41,360 --> 00:05:47,300
ou aprendermos a usar a luz
de xeito máis responsábel.

68
00:05:48,300 --> 00:05:52,210
A contaminación luminosa é un problema
que entre todos podemos resolver.

69
00:05:52,210 --> 00:05:56,680
Xuntos, podemos devolverlle
as noites escuras ao planeta Terra.

70
00:06:05,000 --> 00:06:09,000
Tradución ao galego: Salva Bará & Martin Pawley.