0:00:15.000,0:00:19.000
A PERDA DA ESCURIDADE

0:00:20.899,0:00:23.109
Vivimos nun planeta

0:00:23.109,0:00:28.289
que xira sobre o seu eixe[br]cada vinte e catro horas

0:00:28.289,0:00:35.289
A alternancia do día e a noite[br]está impresa na cerna mesma da vida.

0:00:38.110,0:00:42.110
Polo día, mergullámonos na luz do Sol.

0:00:45.570,0:00:47.400
E cando chega a noite,

0:00:47.400,0:00:49.700
impera a escuridade.

0:00:49.700,0:00:51.530
É tempo de descansar,

0:00:51.530,0:00:53.280
de recuperarse,

0:00:53.280,0:00:57.280
de marabillármonos coa beleza da noite.

0:01:03.590,0:01:06.440
Até hai pouco máis dun século,

0:01:06.440,0:01:09.289
o ceo nocturno era moi escuro.

0:01:11.290,0:01:14.290
Agora incluso os lugares máis remotos

0:01:14.290,0:01:17.290
están invadidos pola luz.

0:01:20.830,0:01:24.000
As nosas cidades brillan pola noite.

0:01:24.000,0:01:26.790
Os edificios están sobreiluminados.

0:01:26.790,0:01:32.380
As lámpadas non apantalladas[br]cégannos cando imos pola rúa.

0:01:33.380,0:01:37.380
As luces artificiais[br]fixeron desaparecer a escuridade.

0:01:41.400,0:01:46.400
A enerxía malgastada é evidente,[br]incluso dende o espazo.

0:01:48.100,0:01:51.369
Boa parte dese resplandor[br]que ven os astronautas

0:01:51.370,0:01:53.370
está causado polos farois das rúas,

0:01:53.400,0:01:57.400
que producen a maioría [br]da contaminación luminosa no planeta.

0:01:59.700,0:02:05.700
A súa luz difúndese pola atmosfera[br]e fai brillar o ceo.

0:02:07.770,0:02:12.770
Estamos perdendo a escuridade[br]á velocidade da luz.

0:02:16.190,0:02:21.209
A contaminación luminosa ameaza a saúde [br]de todos os seres vivos da Terra.

0:02:21.219,0:02:23.359
A iluminación da noite[br]altera o crecemento das plantas.

0:02:23.359,0:02:28.359
As lámpadas non apantalladas contribúen á morte[br]de animais mariños e terrestres cada ano.

0:02:29.369,0:02:34.279
As aves migratorias chocan[br]contra os edificios alumeados.

0:02:34.279,0:02:39.299
As tartarugas mariñas acabadas de nacer[br]confunden o brillo da luz artificial

0:02:39.299,0:02:42.299
co resplandor da superficie do océano.

0:02:47.499,0:02:51.459
A luz intensa pola noite[br]tamén nos afecta ás persoas.

0:02:51.459,0:02:56.190
Está o caso dos condutores e peóns[br]que sofren accidentes tráxicos

0:02:56.190,0:03:00.209
cegados por farois mal deseñados.

0:03:00.209,0:03:03.939
A contaminación luminosa é[br]unha ameaza silenciosa para a nosa saúde.

0:03:03.939,0:03:08.108
A exposición á luz pola noite desaxusta[br]os ritmos circadianos que regulan

0:03:08.109,0:03:10.290
os nosos ciclos de sono.

0:03:10.300,0:03:14.909
A xente que traballa de noite baixo luz intensa[br]ou que vive en cidades con contaminación luminosa

0:03:14.909,0:03:19.649
afronta un risco maior de padecer enfermidades[br]coma os cancros de mama e de próstata.

0:03:25.619,0:03:30.399
Este é un típico ceo con contaminación luminosa.

0:03:30.899,0:03:35.899
Nunha boa noite só vemos[br]as estrelas máis brillantes e os planetas.

0:03:41.279,0:03:45.209
Así veríamos o ceo nocturno se puidésemos eliminar

0:03:45.209,0:03:49.259
a contaminación luminosa.

0:03:49.259,0:03:53.839
Esa banda tenue de luz que cruza o ceo[br]é a Vía Láctea,

0:03:53.839,0:03:56.589
a nosa galaxia.

0:03:56.589,0:04:02.569
Por culpa da contaminación luminosa,[br]moita xente nunca a viu.

0:04:10.120,0:04:15.199
Os astrónomos coñecen ben os problemas[br]derivados de iluminar a noite.

0:04:15.199,0:04:20.738
Precisan ceos limpos e escuros para estudar[br]os moitos obxectos fascinantes do universo.

0:04:22.260,0:04:27.398
A contaminación luminosa[br]borra a súa visión do cosmos.

0:04:28.999,0:04:33.999
Iluminar o ceo nocturno dilapida diñeiro e enerxía.

0:04:34.510,0:04:38.449
Unha lámpada de cen watt prendida toda a noite

0:04:38.449,0:04:41.119
consome nun ano a enerxía que produce

0:04:41.120,0:04:44.300
media tonelada de carbón.

0:04:44.400,0:04:48.539
Se o multiplicamos polos millóns de lámpadas[br]que hai polo planeta adiante, entendemos

0:04:48.539,0:04:54.329
que o custo da enerxía que usamos[br]para alumear a noite é colosal.

0:04:54.380,0:04:56.110
Alí onde a iluminación sexa necesaria,

0:04:56.110,0:04:59.610
hai cousas sinxelas que podemos[br]facer para asegurarnos

0:04:59.610,0:05:03.010
de que non molesta os veciños,[br]é enerxeticamente eficiente

0:05:03.010,0:05:06.300
e axuda a preservar os ceos escuros.

0:05:06.300,0:05:10.979
Podemos substituír as lámpadas[br]que mandan luz ao ceo

0:05:10.979,0:05:14.248
por outras que só alumean cara a abaixo,[br]xusto onde a queremos.

0:05:14.249,0:05:18.249
Chámanse “lámpadas totalmente apantalladas".

0:05:18.639,0:05:22.639
Podemos iluminar só os lugares que o precisan.

0:05:23.229,0:05:28.599
E, xaora, podemos apagar as luces[br]cando non fan falla.

0:05:28.600,0:05:31.190
Son maneiras intelixentes[br]de empregar a iluminación.

0:05:31.190,0:05:36.310
Ofrecen solucións sinxelas[br]ao problema da contaminación luminosa.

0:05:36.310,0:05:41.360
A escolla é nosa: malgastar recursos[br]enviando luz ao ceo

0:05:41.360,0:05:47.300
ou aprendermos a usar a luz[br]de xeito máis responsábel.

0:05:48.300,0:05:52.210
A contaminación luminosa é un problema[br]que entre todos podemos resolver.

0:05:52.210,0:05:56.680
Xuntos, podemos devolverlle[br]as noites escuras ao planeta Terra.

0:06:05.000,0:06:09.000
Tradución ao galego: Salva Bará & Martin Pawley.