0:00:06.826,0:00:09.884 Dünyanın gelmiş geçmiş [br]en zengin kişisi sorulsa 0:00:09.884,0:00:11.452 kimin ismini söylerdiniz? 0:00:11.452,0:00:13.828 Belki milyarder bir bankacı ya da 0:00:13.828,0:00:16.727 Bill Gates veya John D. Rockefeller [br]gibi bir şirket patronu. 0:00:16.727,0:00:20.640 Peki ya Afrikalı kral I. Musa Keita? 0:00:20.640,0:00:24.105 M.S.14. yüzyılda [br]Mali İmparatorluğu'nu yöneten 0:00:24.105,0:00:26.719 Mansa Musa veya Krallar Kralı, 0:00:26.719,0:00:29.409 yaşamış en varlıklı insanlardan biri 0:00:29.409,0:00:33.099 olabilecek kadar servet biriktirdi. 0:00:33.099,0:00:37.442 Ancak zengin mirası engin [br]servetinin sadece bir kısmıydı. 0:00:37.442,0:00:40.674 1312'de Mansa Musa tahta geçtiğinde 0:00:40.674,0:00:44.436 Avrupa'nın büyük bölümü[br]kıtlık ve iç savaşlarla harabeye dönerken, 0:00:44.436,0:00:48.519 pek çok Afrika krallığı [br]ve İslam dünyası zenginleşiyordu. 0:00:48.519,0:00:52.527 Mansa Musa, bu zenginliğin meyvelerini 0:00:52.527,0:00:54.684 kendi krallığına kazandırmada [br]büyük rol oynadı. 0:00:54.684,0:00:57.541 Timbuktu şehrini stratejik olarak [br]topraklarına katıp 0:00:57.541,0:01:00.815 Gao şehri üzerinde tekrar güç elde ederek, 0:01:00.815,0:01:03.545 Akdeniz ve Batı Afrika Kıyısı arasındaki 0:01:03.545,0:01:07.074 önemli ticaret yollarının [br]kontrolünü kazandı. 0:01:07.074,0:01:12.213 Böylece Mali topraklarının önemli ölçüde [br]genişlediği bir dönemi devam ettirdi. 0:01:12.213,0:01:16.227 Mali İmparatorluğu toprakları,[br]altın ve tuz gibi doğal kaynaklar 0:01:16.227,0:01:18.356 yönünden zengindi. 0:01:18.356,0:01:22.855 Dünya, Mansa Musa'nın zenginliğinin [br]ihtişamına ilk kez 1324'te 0:01:22.855,0:01:25.516 Mekke'ye çıktığı hac [br]yolculuğunda şahit oldu. 0:01:25.516,0:01:27.376 Az parayla seyahat etmeyen biri olarak, 0:01:27.376,0:01:31.170 görebileceğimiz en uzak noktaya [br]uzanan bir kervan götürdü. 0:01:31.170,0:01:34.952 Bu yolculuğun kayıtları, daha çok [br]sözlü ifadelere ve değişiklik gösteren 0:01:34.952,0:01:36.647 yazılı kaynaklara dayanıyor. 0:01:36.647,0:01:40.223 Bu yüzden kesin ayrıntı vermek güç. 0:01:40.223,0:01:44.750 Ama üzerinde anlaşılan şey, bu yolculuğun[br]savurgan bir ölçüde olduğu. 0:01:44.750,0:01:48.664 Tarihçiler; beraberinde on binlerce asker, 0:01:48.664,0:01:49.884 sivil ve kölenin yanı sıra, 0:01:49.884,0:01:51.074 altın değnekli ve kaliteli ipek giysili 0:01:51.074,0:01:55.114 500 kişiden oluşan kortejden, 0:01:55.114,0:02:00.039 bolca külçe altın taşıyan [br]deve ve atlardan bahseder. 0:02:00.039,0:02:02.058 Kahire gibi şehirlerde durup 0:02:02.058,0:02:05.524 Mansa Musa'nın fakirlere altın dağıtarak, [br]armağanlar satın alarak, 0:02:05.524,0:02:08.187 hatta yol üzerinde camiler inşa ettirerek 0:02:08.187,0:02:11.400 çok fazla altın harcadığı söylenir. 0:02:11.400,0:02:15.455 Aslında bu harcamaları, [br]toplu enflasyona yol açarak 0:02:15.455,0:02:18.147 bölge ekonomisini karıştırmış olabilir. 0:02:18.147,0:02:22.660 Rivayete göre, bir yıl süren yolculuktan [br]sonra Mansa Musa döndüğünde, 0:02:22.660,0:02:27.584 akıl almaz serveti ile ilgili hikâyeler [br]Akdeniz kıyılarına yayılmış bile. 0:02:27.584,0:02:31.285 Mali ve kralı, 1375 [br]Katalan Atlası'na dâhil edilerek 0:02:31.285,0:02:36.307 neredeyse efsanevi [br]bir makama yükseltildi. 0:02:36.307,0:02:39.857 Orta Çağ Avrupası'nın en önemli [br]dünya haritalarından birinde, 0:02:39.857,0:02:44.589 Kral elinde asa ve parıltılı [br]altın külçesi ile resmedildi. 0:02:44.589,0:02:49.848 Mansa Musa tam anlamıyla imparatorluğunu [br]ve kendisini haritaya yazdırdı. 0:02:49.848,0:02:52.963 Ancak kral, sadece maddi[br]zenginlik ile ilgilenmiyordu. 0:02:52.963,0:02:56.782 Dini bütün bir Müslüman olan Kral, [br]topraklarına katılmadan önce 0:02:56.782,0:03:01.861 bir din ve öğreti merkezi hâline gelmiş [br]Timbuktu'ya özel önem verdi. 0:03:01.861,0:03:03.853 Hac ziyaretinden döndükten sonra, 0:03:03.853,0:03:06.513 Büyük Djinguereber Camii'ni 0:03:06.513,0:03:09.820 bir Endülüslü mimara yaptırmıştır. 0:03:09.820,0:03:14.461 Aynı zamanda, şehrin itibarini yükselten, [br]tüm İslam aleminden 0:03:14.461,0:03:18.941 bilginleri ve öğrencileri çeken [br]büyük bir üniversite inşa ettirmiştir. 0:03:18.941,0:03:22.116 Mansa Musa hükümdarlığında, [br]yüzlerce yoğun nüfuslu şehrinde 0:03:22.116,0:03:26.517 okulları ve camileri ile [br]imparatorluk şehirleşmiştir. 0:03:26.517,0:03:29.315 Kralın zengin mirası nesiller [br]boyunca süregelmiş 0:03:29.315,0:03:33.015 ve bugüne dek Mali tarihinin [br]altın çağının simgesi olarak 0:03:33.015,0:03:38.051 türbeler, kütüphaneler [br]ve camiler ayakta kalmıştır.