1
00:00:06,826 --> 00:00:09,884
Kada bi vas neko pitao da navedete
najbogatije ljude u istoriji,

2
00:00:09,884 --> 00:00:11,452
koja imena biste naveli?

3
00:00:11,452 --> 00:00:13,828
Možda bankara milijardera
ili korporativnog mogula,

4
00:00:13,828 --> 00:00:16,727
poput Bila Gejtsa ili Džona D. Rokfelera.

5
00:00:16,727 --> 00:00:20,640
A recimo afrički kralj Musa Kita I?

6
00:00:20,640 --> 00:00:24,105
Vladavši Kraljevinom Mali
u 14. veku nove ere,

7
00:00:24,105 --> 00:00:26,719
Mansa Musa, ili kralj nad kraljevima,

8
00:00:26,719 --> 00:00:29,409
stekao je bogatstvo koje ga je
verovatno načinilo

9
00:00:29,409 --> 00:00:33,099
jednim od najbogatijih ljudi
koji su ikada živeli.

10
00:00:33,099 --> 00:00:37,442
Ali njegovo ogromno bogatstvo bilo je
samo deo njegove bogate zaostavštine.

11
00:00:37,442 --> 00:00:40,674
Kada je Mansa Musa došao na vlast 1312,

12
00:00:40,674 --> 00:00:44,436
veći deo Evrope bio je razoren
glađu i građanskim ratovima.

13
00:00:44,436 --> 00:00:48,519
Ali mnoga afrička kraljevstva
u islamskom svetu su cvetala

14
00:00:48,519 --> 00:00:52,527
i Mansa Musa je igrao važnu ulogu
u tome da plodove ovog procvata

15
00:00:52,527 --> 00:00:54,684
dovede u svoje kraljevstvo.

16
00:00:54,684 --> 00:00:57,541
Time što je strateški aneksirao
grad Timbuktu

17
00:00:57,541 --> 00:01:00,815
i ponovo uspostavio moć
nad gradom Gaom,

18
00:01:00,815 --> 00:01:03,545
dobio je kontrolu nad važnim
trgovačkim putevima

19
00:01:03,545 --> 00:01:07,074
između Mediterana i zapadne afričke obale,

20
00:01:07,074 --> 00:01:12,213
nastavivši period proširenja
koji je drastično uvećao površinu Malija.

21
00:01:12,213 --> 00:01:16,227
Teritorija carstva Mali
bila je bogata prirodnim resursima

22
00:01:16,227 --> 00:01:18,356
poput zlata i soli.

23
00:01:18,356 --> 00:01:22,855
Svet je prvo video količinu bogatstva
Mansa Muse 1324,

24
00:01:22,855 --> 00:01:25,516
kada je otišao na hodočašće do Meke.

25
00:01:25,516 --> 00:01:27,866
Pošto nije bio neko
ko putuje ekonomskom klasom,

26
00:01:27,866 --> 00:01:31,170
poveo je karavan koji se protezao
dokle god su oči sezale.

27
00:01:31,170 --> 00:01:34,952
Zapisi o ovom putovanju uglavnom su
zasnovani na usmenim

28
00:01:34,952 --> 00:01:36,647
i različitim pisanim svedočenjima,

29
00:01:36,647 --> 00:01:40,223
tako da je teško utvrditi tačne detalje.

30
00:01:40,223 --> 00:01:44,750
Ali svi se slažu da je putovanje bilo
na ekstravagantnom nivou.

31
00:01:44,750 --> 00:01:48,664
Istoričari opisuju pratnju
od desetine hiljada vojnika,

32
00:01:48,664 --> 00:01:49,884
civila

33
00:01:49,884 --> 00:01:51,074
i robova,

34
00:01:51,074 --> 00:01:55,114
500 glasnika sa zlatnim štapovima,
obučenih u finu svilu

35
00:01:55,114 --> 00:02:00,039
i mnoge kamile i konji
koji su nosili pregršt zlatnih poluga.

36
00:02:00,039 --> 00:02:02,058
Zaustavljao se u gradovima poput Kaira

37
00:02:02,058 --> 00:02:05,524
i Mansa Musa je navodno trošio
ogromne količine zlata

38
00:02:05,524 --> 00:02:08,187
deleći siromašnima, kupujući suvenire

39
00:02:08,187 --> 00:02:11,400
i čak usput gradivši džamije.

40
00:02:11,400 --> 00:02:15,455
Zapravo, njegovi troškovi možda su
destabilizovali ekonomiju regiona

41
00:02:15,455 --> 00:02:18,147
i prouzrokovali masovnu inflaciju.

42
00:02:18,147 --> 00:02:22,660
Ovo putovanje navodno je trajalo
godinu dana, i dok se Mansa Musa vratio,

43
00:02:22,660 --> 00:02:27,584
priče o njegovom neverovatnom bogatstvu
proširile su se do luka Mediterana.

44
00:02:27,584 --> 00:02:31,285
Mali i njihov kralj uzdignuti su
skoro do statusa legendi

45
00:02:31,285 --> 00:02:36,307
koji je potvrđen uključivanjem
u Katalonski atlas iz 1375.

46
00:02:36,307 --> 00:02:39,857
To je bila jedna od najvažnijih mapa
srednjovekovne Evrope

47
00:02:39,857 --> 00:02:44,589
i prikazivala je kralja kako drži skiptar
i svetlucavi grumen zlata.

48
00:02:44,589 --> 00:02:49,848
Mansa Musa je bukvalno sebe
i svoje kraljevstvo stavio na mapu.

49
00:02:49,848 --> 00:02:52,963
Ali kralj nije brinuo samo za materijalno.

50
00:02:52,963 --> 00:02:56,782
Kao posvećenog muslimana,
naročito ga je interesovao Timbuktu,

51
00:02:56,782 --> 00:03:01,861
koji je već bio centar religije
i obrazovanja pre aneksiranja.

52
00:03:01,861 --> 00:03:03,853
Nakon povratka s hodočašća,

53
00:03:03,853 --> 00:03:06,513
tu je izgradio veliku džamiju Džingereber

54
00:03:06,513 --> 00:03:09,820
uz pomoć arhitekte iz Andaluzije.

55
00:03:09,820 --> 00:03:14,461
Takođe je osnovao veliki univerzitet
i tako dalje uzdigao reputaciju grada

56
00:03:14,461 --> 00:03:18,941
i privukao akademike i studente
iz celog sveta Islama.

57
00:03:18,941 --> 00:03:22,116
Pod vladavinom Manse Muse,
carstvo se urbanizovalo

58
00:03:22,116 --> 00:03:26,517
i škole i džamije dizane su
u stotinama gusto naseljenih gradova.

59
00:03:26,517 --> 00:03:29,315
Bogato nasledstvo kralja
trajalo je generacijama

60
00:03:29,315 --> 00:03:33,015
i do današnjeg dana postoje mauzoleji,
biblioteke i džamije

61
00:03:33,015 --> 00:03:38,051
i do današnjeg dana stoje kao potvrda
ovog zlatnog doba u istoriji Malija.