0:00:00.000,0:00:02.000
Sizinle birazdan paylaşacaklarımı

0:00:02.000,0:00:05.000
belki de 10 yıldan fazla süredir kimseye anlatmadım.

0:00:05.000,0:00:07.000
Bu yüzden sizi bu yolculağa çıkarırken

0:00:07.000,0:00:09.000
bana umarım tahammül edersiniz.

0:00:09.000,0:00:11.000
22 yaşımdayken

0:00:11.000,0:00:14.000
işten eve geldim, köpeğime tasmasını taktım

0:00:14.000,0:00:17.000
ve mutat koşuma çıktım.

0:00:17.000,0:00:19.000
O anda hayatımın sonsuza dek değişeceğinden

0:00:19.000,0:00:21.000
haberim yoktu.

0:00:21.000,0:00:24.000
Ben köpeğimi koşuya hazırlamaktayken,

0:00:24.000,0:00:28.000
bir adam da bir barda içkisini bitirmekteydi,

0:00:28.000,0:00:30.000
anahtarlarını aldı, arabasına bindi

0:00:30.000,0:00:32.000
ve güneye doğru yola çıktı,

0:00:32.000,0:00:34.000
ya da her nereye gidiyorsa oraya.

0:00:34.000,0:00:36.000
Bense karşıdan karşıya geçmekteydim

0:00:36.000,0:00:38.000
ve hatırlayabildiğim tek şey de

0:00:38.000,0:00:41.000
kafamda bir el bombasının patlaması oldu.

0:00:41.000,0:00:45.000
Ve ellerimi yere koyduğumu hatırlıyorum

0:00:45.000,0:00:47.000
ve hayat kanımın

0:00:47.000,0:00:49.000
boynumdan

0:00:49.000,0:00:52.000
ve ağzımdan akıp gittiğini...

0:00:52.000,0:00:54.000
Olan şuydu,

0:00:54.000,0:00:57.000
adam kırmızıda geçmiş köpeğime ve bana çarpmıştı.

0:00:57.000,0:01:00.000
Köpeğim arabanın altında kaldı.

0:01:00.000,0:01:02.000
Ben de arabanın önüne fırladım

0:01:02.000,0:01:04.000
ve o da bacaklarımın üzerinden geçti.

0:01:04.000,0:01:06.000
Sol bacağım lastiğe takıldı - ve

0:01:06.000,0:01:08.000
ve onun etrafına dolandı.

0:01:10.000,0:01:13.000
Arabanın tamponu boğazıma çarptı

0:01:13.000,0:01:15.000
ve boğazımı kesti.

0:01:15.000,0:01:18.000
Sonuç olarak künt göğüs travmasına girdim.

0:01:18.000,0:01:20.000
Aortunuz kalbinizin arka tarafına kaçar.

0:01:20.000,0:01:23.000
Bu en temel atardamarınızdır ve benim zarar gördüğünden

0:01:23.000,0:01:26.000
kanım ağzımdan lıkır lıkır akıyordu.

0:01:26.000,0:01:28.000
Köpürmeye başladı,

0:01:28.000,0:01:30.000
bana çok kötü şeyler oluyordu.

0:01:32.000,0:01:34.000
Olan biten hakkında hiçbir fikrim yoktu

0:01:34.000,0:01:37.000
ama tanımadığım insanlar müdahale etti,

0:01:37.000,0:01:40.000
bu sayede kalbim hareket etmeye, atmaya devam etti.

0:01:40.000,0:01:42.000
Hareket etmek dedim çünkü kalbim titremekteydi

0:01:42.000,0:01:45.000
ve onlar da tekrar da atması için uğraşıyorlardı.

0:01:45.000,0:01:48.000
Bir kişi akıllı davranıp boğazıma bir tükenmez kalem sokup

0:01:48.000,0:01:51.000
nefes alabilmem için soluk borumu açmaya çalıştı.

0:01:51.000,0:01:53.000
Ciğerlerim göçtü,

0:01:53.000,0:01:56.000
bu yüzden de birisi beni derimi kesip göğsüme iğne batırdı

0:01:56.000,0:02:03.000
ve bu sayede de o feci vakadan kurtulmuş oldum.

0:02:03.000,0:02:05.000
Bir şekilde hastaneye getirilmişim.

0:02:05.000,0:02:07.000
Beni buzların içerisine koymuşlar

0:02:07.000,0:02:11.000
sonra da ilaca bağlı bir komaya girmişim.

0:02:11.000,0:02:15.000
18 ay sonra uyandım.

0:02:15.000,0:02:17.000
Gözlerim görmüyordu, konuşamıyordum

0:02:17.000,0:02:19.000
ve yürüyemiyordum.

0:02:19.000,0:02:22.000
Ve de 29 kiloydum.

0:02:25.000,0:02:27.000
Benim gibi insanlara ne yapılacağı konusunda

0:02:27.000,0:02:29.000
hastanenin pek de fikri yoktu.

0:02:29.000,0:02:32.000
Bu sebepten de bana istenmeyen hasta demeye başladılar.

0:02:32.000,0:02:36.000
Bu üzerinde durmayacağım başka bir hikaye.

0:02:36.000,0:02:39.000
Boynumun eski haline dönmesi ve kalbimin düzelmesi için

0:02:39.000,0:02:41.000
için bir sürü ameliyat geçirdim.

0:02:41.000,0:02:43.000
Bazı şeyler işe yaradı, bazıları yaramadı.

0:02:43.000,0:02:45.000
Vücuda çok miktarda titanyum,

0:02:45.000,0:02:47.000
kadavralardan alınan kemikler yerleştirip

0:02:47.000,0:02:50.000
ayaklarımın düzgün hareket etmesi için uğraştılar.

0:02:50.000,0:02:52.000
Sonucunda yapay bir burnum, porselen dişlerim

0:02:52.000,0:02:54.000
ve bunun gibi bir sürü şeyim oldu.

0:02:54.000,0:02:57.000
Ama en sonunda bir insan gibi gönrünmeye başladım.

0:03:03.000,0:03:05.000
Ama böyle şeyleri anlatmak her zaman kolay olmaz,

0:03:05.000,0:03:08.000
bu yüzden bana tahammül etmeye çalışın.

0:03:08.000,0:03:10.000
50'den fazla ameliyat geçirdim.

0:03:10.000,0:03:13.000
Ama kim sayıyor ki?

0:03:13.000,0:03:15.000
Nihayet hastane

0:03:15.000,0:03:17.000
gitme zamanımın geldiğine karar verdi.

0:03:17.000,0:03:19.000
Tedavi görmesi gereken

0:03:19.000,0:03:23.000
başka birisinin gelebileceğini düşündüklerinden

0:03:23.000,0:03:26.000
yer açmaları gerekiyordu.

0:03:26.000,0:03:29.000
Hiç kimse iyileşebileceğimi düşünmüyordu.

0:03:29.000,0:03:32.000
Böylece duvara bir harita astılar bir ok attılar

0:03:32.000,0:03:37.000
ve ok da burada, Colorado'daki bir huzur evine isabet etti.

0:03:37.000,0:03:39.000
Hepiniz kafalarınızı kaşıdığınızı biliyorum:

0:03:39.000,0:03:42.000
"Huzur evi mi? Orada ne işin olacak ki?"

0:03:42.000,0:03:44.000
Ama bu salondaki

0:03:44.000,0:03:47.000
bütün beceri ve yetenekleri düşündüğünüz de,

0:03:47.000,0:03:49.000
huzur evinin de böyle olduğunu fark edeceksiniz.

0:03:49.000,0:03:51.000
Yani orada yaşlı insanların bütün becerileri

0:03:51.000,0:03:54.000
ve yetenekleri vardı.

0:03:54.000,0:03:56.000
Onların en büyük üstünlükleri

0:03:56.000,0:03:58.000
bilgeliktir,

0:03:58.000,0:04:01.000
çünkü uzun bir hayatları olmuştur.

0:04:01.000,0:04:03.000
Benim de hayatımın o anına o bilgeliğe ihtiyacım vardı.

0:04:03.000,0:04:05.000
Ama kapıların önüne vardığımdaki

0:04:05.000,0:04:08.000
hallerini de bir düşünün.

0:04:08.000,0:04:10.000
O sırada 1 kilo almıştım,

0:04:10.000,0:04:12.000
yani 30 kiloydum.

0:04:12.000,0:04:14.000
Kafamda saç yoktu.

0:04:14.000,0:04:16.000
Üzerimde hastane önlüğü vardı.

0:04:16.000,0:04:19.000
Ve ayaklarımda da birisinin verdiği tenis ayakkabıları vardı.

0:04:19.000,0:04:22.000
Bir elimde beyaz bir baston

0:04:22.000,0:04:25.000
diğerinde de raporlarımla dolu bir bavul vardı.

0:04:25.000,0:04:28.000
Bu yüzden de yaşlılar

0:04:28.000,0:04:30.000
olağanüstü bir toplantı yapmanın gerektiğini anladılar.

0:04:30.000,0:04:32.000
(Kahkaha)

0:04:32.000,0:04:35.000
Geriye çekildiler ve birbirlerine bakararak,

0:04:35.000,0:04:39.000
"Tamam, bu odada hangi beceriler var?

0:04:39.000,0:04:42.000
Bu çocukla çok işimiz olacak." diye söylediler.

0:04:42.000,0:04:44.000
Böylece de yeteneklerini ve

0:04:44.000,0:04:46.000
becerilerini ihtiyaçlarımı karşılamak amacıyla

0:04:46.000,0:04:48.000
kıyaslamaya başladılar.

0:04:48.000,0:04:50.000
Ama yapmaları gereken şeylerin başında

0:04:50.000,0:04:52.000
acilen ihtiyacım olan şeyin üzerinde durmak vardı.

0:04:52.000,0:04:54.000
Normal bir insan gibi yemek yemeyi

0:04:54.000,0:04:56.000
başarmam gerekiyordu

0:04:56.000,0:04:59.000
çünkü göğsümdeki bir tüp ve damarlarım kanalıyla

0:04:59.000,0:05:01.000
beslenmekteydim.

0:05:01.000,0:05:04.000
Yani yeniden yemek yemeyi öğrenmem gerekiyordu.

0:05:04.000,0:05:06.000
İlk olarak bu meseleyi çözdüler.

0:05:06.000,0:05:08.000
Ardından da şu vardı:

0:05:08.000,0:05:10.000
"Mobilyalara ihtiyacı var.

0:05:10.000,0:05:13.000
Bu dairenin bir köşesinde yatıyor."

0:05:13.000,0:05:15.000
Böylece depolarına gittiler

0:05:15.000,0:05:17.000
ve fazla olan bütün mobilyalarını topladılar,

0:05:17.000,0:05:20.000
bana kap kaçak, battaniye ve

0:05:20.000,0:05:23.000
diğer her şeyi getirdiler.

0:05:23.000,0:05:25.000
Bir sonraki ihtiyacım da

0:05:25.000,0:05:28.000
görünüşümün düzeltilmesiydi.

0:05:28.000,0:05:30.000
Böylece yeşil önlükler gitti

0:05:30.000,0:05:33.000
ve polyester ve çiçek desenleri geldi.

0:05:33.000,0:05:36.000
(Kahkaha)

0:05:38.000,0:05:41.000
Saçlarım uzadığında üzerimde denedikleri

0:05:41.000,0:05:43.000
saç modellerinden bahsetmeyeceğiz.

0:05:43.000,0:05:45.000
Ama mavi saça hayır demedim.

0:05:45.000,0:05:48.000
(Kahkaha)

0:05:49.000,0:05:52.000
Sonuç olarak da,

0:05:52.000,0:05:55.000
konuşmayı öğrenmem gerektiğine karar verdiler.

0:05:55.000,0:05:57.000
Konuşamazsan ve göremezsen kendi ayakları üzerinde

0:05:57.000,0:06:00.000
duran birisi olamazsın.

0:06:00.000,0:06:03.000
Bu bakımdan görememeyi başka bir tarafa bırakıp,

0:06:03.000,0:06:05.000
beni konuşturmaları gerektiği düşüncesine kapıldılar.

0:06:05.000,0:06:08.000
Böylece oranın müdürü Sally,

0:06:08.000,0:06:10.000
gündüzleri bana konuşmayı öğretiyordu.

0:06:10.000,0:06:12.000
Bu pek de kolay değildi, çünkü çocukken

0:06:12.000,0:06:14.000
insan her şeyi hemen kanıksıyor.

0:06:14.000,0:06:16.000
Farkına varmadan öğrenme gerçekleşiyor.

0:06:16.000,0:06:19.000
Ama ben büyüktüm ve benim için bu utanç vericiydi,

0:06:19.000,0:06:21.000
yeni gırtlağımla dilimi

0:06:21.000,0:06:23.000
ve yeni dişlerimle dudaklarımı

0:06:23.000,0:06:26.000
birlikte kullanıp

0:06:26.000,0:06:29.000
nefesi yakalayarak sözcüğü dışarı çıkarmalıydım.

0:06:29.000,0:06:31.000
Ben de iki yaşındaki bir çocuk gibi davranarak

0:06:31.000,0:06:33.000
çalışmayı reddettim.

0:06:33.000,0:06:36.000
Ama oradakilerin daha iyi bir fikri vardı.

0:06:36.000,0:06:38.000
Bu işi benim için eğlenceli bir hale sokacaklardı.

0:06:38.000,0:06:42.000
Bana geceleri açık saçık kelimelerle Scrabble öğretiyorlardı,

0:06:42.000,0:06:46.000
(Kahkaha)

0:06:46.000,0:06:48.000
ve de gizlice, bir denizci gibi

0:06:48.000,0:06:51.000
küfretmenin yollarını gösteriyorlardı.

0:06:51.000,0:06:55.000
Bu yüzden de Sally kendime güvenimi sağlayınca

0:06:55.000,0:06:59.000
ilk sözcüklerimi söylediğimde ağzımdan çıkanların

0:06:59.000,0:07:02.000
ne olduğunu hayal gücünüze bırakıyorum.

0:07:02.000,0:07:04.000
(Kahkaha)

0:07:04.000,0:07:06.000
Neticede olarak oradan ayrıldım.

0:07:06.000,0:07:09.000
Alzheimer'a yakalanmış eski bir öğretmenim

0:07:09.000,0:07:13.000
bana yazma öğretme görevini üstlendi.

0:07:13.000,0:07:15.000
Her şeyi tekrar etmek aslına bakılırsa hoşuma gidiyordu.

0:07:15.000,0:07:17.000
Bu yüzden de öylece devam ettik.

0:07:17.000,0:07:22.000
(Kahkaha)

0:07:23.000,0:07:26.000
Benim için en çarpıcı anlardan birisi

0:07:26.000,0:07:29.000
göremeyen birisi olarak yeniden karşıdan karşıya

0:07:29.000,0:07:31.000
geçmeyi öğrenmek oldu.

0:07:31.000,0:07:34.000
Onun için gözlerinizi kapatın.

0:07:34.000,0:07:36.000
Ve bir yolun karşısına geçmeniz gerektiğini hayal edin.

0:07:36.000,0:07:40.000
Sokağın mesafesini bilmiyorsunuz

0:07:40.000,0:07:43.000
ve düz mü gittiğinizin farkında değilsiniz

0:07:43.000,0:07:46.000
ve yanınızdan geçen arabaların seslerini duyuyorsunuz

0:07:46.000,0:07:48.000
ve sizi bu duruma sokan

0:07:48.000,0:07:51.000
korkunç bir kaza geçirmiştiniz.

0:07:51.000,0:07:54.000
Bu yüzden de aşmam gereken iki engel vardı.

0:07:54.000,0:07:57.000
Birisi travma sonrası stres bozukluğuydu.

0:07:57.000,0:08:01.000
Ve de ne zaman kaldırımın kenarına ya da köşesine yaklaşsam

0:08:01.000,0:08:03.000
paniğe kapılıyordum.

0:08:03.000,0:08:05.000
İkincisi de

0:08:05.000,0:08:08.000
sokağın karşısına nasıl geçileceğini bulmaktı.

0:08:08.000,0:08:11.000
Hal böyleyken yaşlılardan birisi yanıma geldi

0:08:11.000,0:08:14.000
ve beni yolun kenarına itip şöyle dedi,

0:08:14.000,0:08:17.000
"Geçmeyi düşündüğün zaman, bastonunu yola doğru uzat.

0:08:17.000,0:08:19.000
Ona çarpan olursa, sokağa sakın fırlama."

0:08:19.000,0:08:24.000
(Kahkaha)

0:08:24.000,0:08:27.000
Bu çok mantıklı bir şeydi.

0:08:27.000,0:08:29.000
Ama yolda uçup giden

0:08:29.000,0:08:32.000
üçüncü bastondan sonra,

0:08:32.000,0:08:35.000
kaynakları biraraya getirmelerinin farkına vardılar

0:08:35.000,0:08:37.000
ve para topladılar,

0:08:37.000,0:08:39.000
bu sayede Braille Enstitüsü'ne gittim

0:08:39.000,0:08:41.000
ve gözleri görmeyen birisine gereken

0:08:41.000,0:08:43.000
becerileri öğrendim

0:08:43.000,0:08:45.000
ve de hayatımı değiştiren

0:08:45.000,0:08:47.000
bir rehber köpeğim oldu.

0:08:47.000,0:08:49.000
Bir de üniversiteye de geri dönebildim

0:08:49.000,0:08:53.000
çünkü huzur evi sakinleri bana fon sağlamışlardı

0:08:53.000,0:08:57.000
ve rehber köpeğim ve kazandığım becerilerim vardı.

0:08:57.000,0:08:59.000
10 yıl sonra görme duyumu geri kazandım.

0:08:59.000,0:09:01.000
Sihirli bir şekilde değil.

0:09:01.000,0:09:04.000
Üç tane ameliyat geçirdim,

0:09:04.000,0:09:06.000
bunlardan birisi de deneyseldi.

0:09:06.000,0:09:08.000
Bu bir robotik cerrahiydi.

0:09:08.000,0:09:11.000
Gözümün arkasındaki hematomayı aldılar.

0:09:12.000,0:09:14.000
En büyük şansım

0:09:14.000,0:09:17.000
dünyanın ilerlemiş olması

0:09:17.000,0:09:19.000
ve yeniliklerin

0:09:19.000,0:09:21.000
ve diğer yeni şeylerin -

0:09:21.000,0:09:23.000
cep telefonlarının, laptopların

0:09:23.000,0:09:26.000
bütün bu daha önce görmediğim şeylerin ortaya çıkmasıydı.

0:09:26.000,0:09:28.000
Ve görmeyen birisi olarak,

0:09:28.000,0:09:30.000
görsel hafızanız yavaş yavaş kayboluyor

0:09:30.000,0:09:33.000
ve bunun yerini eşyalar hakkındaki hisleriniz

0:09:33.000,0:09:36.000
ve sesler

0:09:36.000,0:09:39.000
ve kokular alıyor.

0:09:39.000,0:09:41.000
Bu yüzden bir gün odamda oturuyordum

0:09:41.000,0:09:43.000
ve odamda oturan bu şeyi gördüm

0:09:43.000,0:09:45.000
ve onu bir canavar sandım.

0:09:45.000,0:09:47.000
Ve onun yanından geçiyordum.

0:09:47.000,0:09:49.000
Ve "Ona dokunacağım" dedim.

0:09:49.000,0:09:51.000
Ve dokunca da düşündüm ki,

0:09:51.000,0:09:53.000
"Tanrım, bu bir çamaşır sepetiymiş."

0:09:53.000,0:09:57.000
(Kahkaha)

0:09:57.000,0:09:59.000
Yani insan görebilince

0:09:59.000,0:10:01.000
her şey farklı oluyor

0:10:01.000,0:10:03.000
çünkü nesneleri olduğu gibi kabul ediyorsun.

0:10:03.000,0:10:05.000
Ama göremeyince,

0:10:05.000,0:10:08.000
eşyalarla ilgili dokunmaya dayalı bir hafızan oluyor.

0:10:08.000,0:10:11.000
En büyük şansım ellerime bakıp

0:10:11.000,0:10:15.000
ömrümün 10 yılını kaybettiğimi görmekti.

0:10:15.000,0:10:18.000
Bu sürenin bir sebep için harcandığını

0:10:18.000,0:10:20.000
ve ailem ve arkadaşlarım için geçtiğini düşünüyordum.

0:10:20.000,0:10:22.000
Ama yeniden bakınca,

0:10:22.000,0:10:24.000
bu sürenin benim için de geçip gittiğini

0:10:24.000,0:10:26.000
ve çevremi yakalamam gerektiğini fark ettim,

0:10:26.000,0:10:28.000
Bu yüzden çabalamaya devam ettim.

0:10:28.000,0:10:32.000
Kaza geçirdiğim zaman kitle kaynak ve köklü işbirliği

0:10:32.000,0:10:34.000
gibi sözcükler ortada yoktu.

0:10:34.000,0:10:36.000
Ama kavram doğru çıktı --

0:10:36.000,0:10:39.000
insanlar beni yeniden yaratmak için insanlarla iş birliği yapıyorlar;

0:10:39.000,0:10:41.000
insanlar beni yeniden eğitmek için insanlarla iş birliği yapıyorlardı.

0:10:41.000,0:10:43.000
Eğer ileri seviyede bir

0:10:43.000,0:10:47.000
köklü işbirliği olmasaydı burada duruyor olamayabilirdim.

0:10:47.000,0:10:49.000
Çok teşekkür ederim.

0:10:49.000,0:10:51.000
(Alkış)