1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
Në fakt unë do të ndaj me ju diçka

2
00:00:02,000 --> 00:00:05,000
për të cilën nuk kam folur për më shumë se 10 vite.

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
Pra, keni durim

4
00:00:07,000 --> 00:00:09,000
derisa ju marr me vete në këtë udhëtim.

5
00:00:09,000 --> 00:00:11,000
Kur isha 22 vjeçe,

6
00:00:11,000 --> 00:00:14,000
u ktheva në shtëpi nga puna, i vura zinxhirin qenit tim

7
00:00:14,000 --> 00:00:17,000
dhe dola të vrapoja, si zakonisht.

8
00:00:17,000 --> 00:00:19,000
Nuk kisha asnjë ide se në atë moment

9
00:00:19,000 --> 00:00:21,000
jeta ime do të ndryshonte përgjithmonë.

10
00:00:21,000 --> 00:00:24,000
Derisa po përgatisja qenin tim për vrap,

11
00:00:24,000 --> 00:00:28,000
një njeri po mbaronte së piri në një bar,

12
00:00:28,000 --> 00:00:30,000
mori çelësat e tij të makinës, hyri në makinë

13
00:00:30,000 --> 00:00:32,000
dhe u drejtua në jug,

14
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
apo kudo që po shkonte.

15
00:00:34,000 --> 00:00:36,000
Unë po vrapoja përmes rrugës,

16
00:00:36,000 --> 00:00:38,000
dhe e vetmja gjë që në fakt mbaj mend

17
00:00:38,000 --> 00:00:41,000
është se ndjeva sikur një granatë shpërtheu në kokën time.

18
00:00:41,000 --> 00:00:45,000
Dhe më kujtohet që vura duart në tokë

19
00:00:45,000 --> 00:00:47,000
dhe ndjeva gjakun e jetës sime

20
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
që po më zbrazej nga qafa

21
00:00:49,000 --> 00:00:52,000
dhe goja.

22
00:00:52,000 --> 00:00:54,000
Çfarë ndodhi ishte

23
00:00:54,000 --> 00:00:57,000
ai kaloi nëpër dritën e kuqe dhe më goditi mua dhe qenin im.

24
00:00:57,000 --> 00:01:00,000
Ajo përfundoi nën makinë.

25
00:01:00,000 --> 00:01:02,000
Unë fluturova para makinës,

26
00:01:02,000 --> 00:01:04,000
dhe pasta ai kaloi mbi këmbët e mia.

27
00:01:04,000 --> 00:01:06,000
Këmba ime e majtë ishte kapur në rrotën e makinës

28
00:01:06,000 --> 00:01:08,000
dhe u përdredh.

29
00:01:10,000 --> 00:01:13,000
Parakolpi i makinës më goditi në fyt

30
00:01:13,000 --> 00:01:15,000
duke e çarë atë.

31
00:01:15,000 --> 00:01:18,000
Përfundova me tronditje traumatike në gjoks.

32
00:01:18,000 --> 00:01:20,000
Aorta të shkon prapa zemrës.

33
00:01:20,000 --> 00:01:23,000
Është arteria madhore, dhe ajo ishte shkëputur,

34
00:01:23,000 --> 00:01:26,000
dhe kështu gjaku po më gurgullinte nga goja.

35
00:01:26,000 --> 00:01:28,000
Po shkumonte,

36
00:01:28,000 --> 00:01:30,000
dhe gjëra të tmerrshme po më ndodhnin.

37
00:01:32,000 --> 00:01:34,000
Nuk kisha asnjë ide se çfarë po ndodhte,

38
00:01:34,000 --> 00:01:37,000
por kalimtarët nderhyne,

39
00:01:37,000 --> 00:01:40,000
më mbajtën zemrën në lëvizje, duke rrahur.

40
00:01:40,000 --> 00:01:42,000
Them në lëvizje sepse ajo po dridhej

41
00:01:42,000 --> 00:01:45,000
dhe ata po përpiqeshin t’ia kthenin të rrahurat.

42
00:01:45,000 --> 00:01:48,000
Dikush ishte i zgjuar dhe më nguli një stilolaps në qafë

43
00:01:48,000 --> 00:01:51,000
për të hapur një vrimë që ta lejonte ajrin të hynte brenda.

44
00:01:51,000 --> 00:01:53,000
Dhe mushkëria s'më punonte,

45
00:01:53,000 --> 00:01:56,000
kështu dikush më preu dhe vendosi aty një gjilpërë

46
00:01:56,000 --> 00:02:03,000
që të ndalonte atë ngjarje katastrofike të ndodhte.

47
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
Përfundova disi në spital.

48
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
Më mbuluan me akull

49
00:02:07,000 --> 00:02:11,000
dhe pastaj më vënë me qetësues në gjendje kome.

50
00:02:11,000 --> 00:02:15,000
18 muaj më vonë u zgjova.

51
00:02:15,000 --> 00:02:17,000
Isha e verbër, nuk mund të flisja,

52
00:02:17,000 --> 00:02:19,000
dhe nuk mund të ecja.

53
00:02:19,000 --> 00:02:22,000
Peshoja 29 kilogramë.

54
00:02:25,000 --> 00:02:27,000
Spitali në të vërtetë nuk ka asnjë ide

55
00:02:27,000 --> 00:02:29,000
se çfarë të bëjë me njerëz të tillë.

56
00:02:29,000 --> 00:02:32,000
Dhe në fakt, ata filluan të më quanin pacienti i padëshiruar.

57
00:02:32,000 --> 00:02:36,000
Kjo është një tjetër histori ku nuk do të futemi.

58
00:02:36,000 --> 00:02:39,000
Pata aq shumë intervenime kirurgjike në qafë,

59
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
dhe disa për të riparuar zemrën.

60
00:02:41,000 --> 00:02:43,000
Disa funksiouan, disa jo.

61
00:02:43,000 --> 00:02:45,000
Më kishin vënë shumë titan brenda,

62
00:02:45,000 --> 00:02:47,000
dhe eshtra të njerëzve të vdekur

63
00:02:47,000 --> 00:02:50,000
për të më vënë këmbët në lëvizje.

64
00:02:50,000 --> 00:02:52,000
Dhe përfundova me hundë plastike, dhëmbë porcelani,

65
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
dhe çfarëdo lloj gjëje.

66
00:02:54,000 --> 00:02:57,000
Por më në fund, fillova të dukesha njerëzore përsëri.

67
00:03:03,000 --> 00:03:05,000
Por është e vështirë ndonjëherë të flas për këto gjëra,

68
00:03:05,000 --> 00:03:08,000
prandaj keni durim.

69
00:03:08,000 --> 00:03:10,000
Kam pasur më shumë se 50 operacione.

70
00:03:10,000 --> 00:03:13,000
Por kush po numëron?

71
00:03:13,000 --> 00:03:15,000
Kështu pas një kohe, spitali vendosi se

72
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
ishte koha që të largohesha.

73
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
Ju nevojitej një vend i lirë

74
00:03:19,000 --> 00:03:23,000
për dikë tjetër që ata mendonin se mund të shërohej

75
00:03:23,000 --> 00:03:26,000
nga çfarëdo që kishte.

76
00:03:26,000 --> 00:03:29,000
Të gjithë kishin humbur besimin se unë mund të shërohesha.

77
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
Kështu mund të them se ata vënë një hartë në mur, gjuajtën një shigjetë,

78
00:03:32,000 --> 00:03:37,000
e cila u ngul në një shtëpi të moshuarish këtu në Colorado.

79
00:03:37,000 --> 00:03:39,000
E di që të gjithë po mendoni të habitur

80
00:03:39,000 --> 00:03:42,000
“Një shtëpi të moshuarisht? Çfarë mund të bësh atje?"

81
00:03:42,000 --> 00:03:44,000
Por nëse mendoni për

82
00:03:44,000 --> 00:03:47,000
të gjitha aftësitë dhe talentet që janë në këtë dhomë tani,

83
00:03:47,000 --> 00:03:49,000
kjo është ajo që një shtëpi të moshuarish ka.

84
00:03:49,000 --> 00:03:51,000
Pra, kishte gjithë ato aftësi dhe talente

85
00:03:51,000 --> 00:03:54,000
që kishin ata të moshuar.

86
00:03:54,000 --> 00:03:56,000
Një avantazh që ata kishin kundrejt jush

87
00:03:56,000 --> 00:03:58,000
ishte urtësia,

88
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
sepse ata kishin jetuar më gjatë.

89
00:04:01,000 --> 00:04:03,000
Dhe mua më nevojitej ajo urtësi në atë moment në jetën time.

90
00:04:03,000 --> 00:04:05,000
Por imagjinoni se si ishte për ata

91
00:04:05,000 --> 00:04:08,000
kur u shfaqa unë në derën e tyre.

92
00:04:08,000 --> 00:04:10,000
Në atë kohë, unë kisha shtuar 2 kilogramë,

93
00:04:10,000 --> 00:04:12,000
dhe tani isha 31 kilogramë.

94
00:04:12,000 --> 00:04:14,000
Isha tullace.

95
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
Kisha të veshura rrobat e spitalit.

96
00:04:16,000 --> 00:04:19,000
Dikush më kishte fali nje pale atlete.

97
00:04:19,000 --> 00:04:22,000
Dhe ecja me një shkop të bardhë në një anë

98
00:04:22,000 --> 00:04:25,000
dhe një valixhe plot me dokumente mjekësore në anën tjetër.

99
00:04:25,000 --> 00:04:28,000
Kështu të moshuarit e kuptuan

100
00:04:28,000 --> 00:04:30,000
se kishin nevojë që mbanin një takim urgjent.

101
00:04:30,000 --> 00:04:32,000
(Të qeshura)

102
00:04:32,000 --> 00:04:35,000
Kështu ata u tërhoqën, po shikonin njëri-tjetrin,

103
00:04:35,000 --> 00:04:39,000
dhe ata thoshin, "Mirë, çfarë aftësish kemi në këtë dhomë?

104
00:04:39,000 --> 00:04:42,000
Ky fëmijë ka nevojë për shumë punë."

105
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
Kështu ata filluan të

106
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
përshtatnin talentet dhe aftësitë e tyre

107
00:04:46,000 --> 00:04:48,000
me të gjitha nevojat e mia.

108
00:04:48,000 --> 00:04:50,000
Por gjëja e parë që duhej ta bënin ishte

109
00:04:50,000 --> 00:04:52,000
të kuptonin se për çfarë kisha nevojë menjëherë.

110
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
Unë duhej të mësoja

111
00:04:54,000 --> 00:04:56,000
si të haja si një person normal

112
00:04:56,000 --> 00:04:59,000
sepse kisha ngrënë përmes një tubi në gjoksin tim

113
00:04:59,000 --> 00:05:01,000
dhe nëpër venat e mia.

114
00:05:01,000 --> 00:05:04,000
Kështu unë duhej përpiqesha të haja përsëri.

115
00:05:04,000 --> 00:05:06,000
Dhe ata kaluan nëpër këtë proces.

116
00:05:06,000 --> 00:05:08,000
Dhe pastaj ata duhej ta kuptonin:

117
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
"Ajo ka nevojë per mobilje.

118
00:05:10,000 --> 00:05:13,000
Ajo është duke fjetur në cepin e këtij apartamenti."

119
00:05:13,000 --> 00:05:15,000
Kështu ata shkuan tek gjërat e tyre të magazinuara

120
00:05:15,000 --> 00:05:17,000
dhe të gjithë mblodhën gjërat e tyre dhe më dhanë --

121
00:05:17,000 --> 00:05:20,000
tenxhere dhe tiganë, batanije,

122
00:05:20,000 --> 00:05:23,000
gjithçka.

123
00:05:23,000 --> 00:05:25,000
Dhe gjëja tjetër që më nevojitej

124
00:05:25,000 --> 00:05:28,000
ishte ndryshimi i pamjes sime.

125
00:05:28,000 --> 00:05:30,000
Kështu i hodhëm rrobat e spitalit

126
00:05:30,000 --> 00:05:33,000
dhe erdhën poliesterët me lule.

127
00:05:33,000 --> 00:05:36,000
(Të qeshura)

128
00:05:38,000 --> 00:05:41,000
Nuk do të flas për stilet e flokëve që ata u përpoqën të më bënin

129
00:05:41,000 --> 00:05:43,000
kur m’u rritën flokët.

130
00:05:43,000 --> 00:05:45,000
Por u thashë jo flokëve të kaltër.

131
00:05:45,000 --> 00:05:48,000
(Të qeshura)

132
00:05:49,000 --> 00:05:52,000
Pastaj çfarë ndodhi ishte

133
00:05:52,000 --> 00:05:55,000
se ata vendosën që unë duhej të mësoja të flisja.

134
00:05:55,000 --> 00:05:57,000
Nuk mund të jesh një person i pavarur

135
00:05:57,000 --> 00:06:00,000
në qoftë se nuk flet dhe nuk sheh.

136
00:06:00,000 --> 00:06:03,000
Ata kuptuan se të mos jesh në gjendje të shohësh është një gjë,

137
00:06:03,000 --> 00:06:05,000
por ata kishin nevojë që unë të flisja.

138
00:06:05,000 --> 00:06:08,000
Kështu, Sally menaxhere e zyrës,

139
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
gjatë ditës më mësonte flisja --

140
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
është e vështirë, sepse kur je fëmijë,

141
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
i merr gjërat të gatshme.

142
00:06:14,000 --> 00:06:16,000
I mëson gjërat në mënyrë të pavetëdijshme.

143
00:06:16,000 --> 00:06:19,000
Por në rastin tim, unë isha e rritur dhe e turpshme,

144
00:06:19,000 --> 00:06:21,000
dhe më duhej të mësoja se si të koordinoja

145
00:06:21,000 --> 00:06:23,000
fytin tim të ri me gjuhën

146
00:06:23,000 --> 00:06:26,000
dhe dhëmbët e mi të ri dhe buzët,

147
00:06:26,000 --> 00:06:29,000
dhe si të kapja ajrin dhe të nxirrja fjalën jashtë.

148
00:06:29,000 --> 00:06:31,000
Po sillesha si një dy-vjeçare

149
00:06:31,000 --> 00:06:33,000
dhe refuzoja të punoja.

150
00:06:33,000 --> 00:06:36,000
Por ata kishin një ide më të mirë.

151
00:06:36,000 --> 00:06:38,000
Ata do ta bënin argëtuese për mua.

152
00:06:38,000 --> 00:06:42,000
Dhe po më mësonin fjale të pista kur loznim Scrabble neteve,

153
00:06:42,000 --> 00:06:46,000
(të qeshura)

154
00:06:46,000 --> 00:06:48,000
por dhe, fshehurazi,

155
00:06:48,000 --> 00:06:51,000
si të shaja si një marinar.

156
00:06:51,000 --> 00:06:55,000
Kështu do ia lë imagjinatës tuaj

157
00:06:55,000 --> 00:06:59,000
se cilat ishin fjalët e mia të para

158
00:06:59,000 --> 00:07:02,000
kur përfundimisht Sally arrriti të ndërtonte vetbesimin tim.

159
00:07:02,000 --> 00:07:04,000
(Të qeshura)

160
00:07:04,000 --> 00:07:06,000
Kështu kjo kaloi.

161
00:07:06,000 --> 00:07:09,000
Dhe një ish-mësues që rastisi të kishte sëmundjen Alzheimer

162
00:07:09,000 --> 00:07:13,000
mori për detyrë të më mësonte të shkruaja.

163
00:07:13,000 --> 00:07:15,000
Kjo vëmendje ishte në fakt e mirë për mua.

164
00:07:15,000 --> 00:07:17,000
Prandaj kështu do të vazhdojmë

165
00:07:17,000 --> 00:07:22,000
(Të qeshura)

166
00:07:23,000 --> 00:07:26,000
Një nga gjërat më me rëndësi për mua

167
00:07:26,000 --> 00:07:29,000
ishte të mësoja ta kaloja rrugën

168
00:07:29,000 --> 00:07:31,000
si një person i verbër.

169
00:07:31,000 --> 00:07:34,000
Pra mbyllni sytë.

170
00:07:34,000 --> 00:07:36,000
Tani imagjino se duhet ta kalosh rrugën.

171
00:07:36,000 --> 00:07:40,000
Ti as nuk e di sa e gjatë është rruga

172
00:07:40,000 --> 00:07:43,000
dhe nuk e di nëse po ecën drejtë

173
00:07:43,000 --> 00:07:46,000
ndërsa dëgjon makinat tek kalojnë e fishkëllejnë,

174
00:07:46,000 --> 00:07:48,000
dhe ke pasur një aksident të tmerrshëm

175
00:07:48,000 --> 00:07:51,000
që të ka sjellur në këtë situatë.

176
00:07:51,000 --> 00:07:54,000
Kishte dy vëshitrësi që duhej t’i kaloja.

177
00:07:54,000 --> 00:07:57,000
Njëra ishte stresi post-traumatik.

178
00:07:57,000 --> 00:08:01,000
Sa herë që afrohesha në qoshe të rrugës

179
00:08:01,000 --> 00:08:03,000
më kapte paniku.

180
00:08:03,000 --> 00:08:05,000
Dhe e dyta ishte

181
00:08:05,000 --> 00:08:08,000
të përpiqesha ta kuptoja si ta kaloja atë rrugë.

182
00:08:08,000 --> 00:08:11,000
Një nga të moshuarit erdhi tek unë,

183
00:08:11,000 --> 00:08:14,000
më shtyu deri në qoshe dhe tha,

184
00:08:14,000 --> 00:08:17,000
"Kur mendon se është koha për të kaluar, vetëm ngrije shkopin.

185
00:08:17,000 --> 00:08:19,000
Nëse goditet, mos e kalo rrugën."

186
00:08:19,000 --> 00:08:24,000
(Të qeshura)

187
00:08:24,000 --> 00:08:27,000
Kishte shumë kuptim.

188
00:08:27,000 --> 00:08:29,000
Por kur e panë shkopin e tretë

189
00:08:29,000 --> 00:08:32,000
tek fluturoi në rrugë

190
00:08:32,000 --> 00:08:35,000
ata kuptuan se duhej t’i bashkonin resurset,

191
00:08:35,000 --> 00:08:37,000
dhe ngritën fonde

192
00:08:37,000 --> 00:08:39,000
që unë të mund të shkoja në institutin Braille

193
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
ku do të mund të fitoja aftësitë

194
00:08:41,000 --> 00:08:43,000
e një personi të verbër,

195
00:08:43,000 --> 00:08:45,000
dhe poashtu të kisha një qen orientues

196
00:08:45,000 --> 00:08:47,000
i cili më transformoi jetën.

197
00:08:47,000 --> 00:08:49,000
Kam qenë në gjendje të kthehesha në kolegj

198
00:08:49,000 --> 00:08:53,000
për shkak të të moshuarve që investuan në mua,

199
00:08:53,000 --> 00:08:57,000
në qenin dhe aftësitë që kisha fituar.

200
00:08:57,000 --> 00:08:59,000
10 vjet më vonë m’u kthye të pamurit.

201
00:08:59,000 --> 00:09:01,000
Nuk ishte magjike.

202
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
Hyra në tre operacione,

203
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
dhe njëri prej tyre ishte eksperimental.

204
00:09:06,000 --> 00:09:08,000
Faktikisht ishte një operacion robotik.

205
00:09:08,000 --> 00:09:11,000
Ata hoqën një hematoma nga prapa syrit tim.

206
00:09:12,000 --> 00:09:14,000
Ndryshimi më i madh për mua

207
00:09:14,000 --> 00:09:17,000
ishte se bota kishte lëvizur përpara,

208
00:09:17,000 --> 00:09:19,000
me inovacione

209
00:09:19,000 --> 00:09:21,000
e çfarëdo lloj gjëje të re

210
00:09:21,000 --> 00:09:23,000
telefonat celularë, laptopët,

211
00:09:23,000 --> 00:09:26,000
e gjithë ato gjëra që unë nuk i kisha parë kurrë më parë.

212
00:09:26,000 --> 00:09:28,000
Dhe si një person i verbër,

213
00:09:28,000 --> 00:09:30,000
kujtesa vizuale zbehet

214
00:09:30,000 --> 00:09:33,000
dhe zëvendësohet me atë se si ndjehesh për gjërat

215
00:09:33,000 --> 00:09:36,000
dhe si ato tingëllojnë

216
00:09:36,000 --> 00:09:39,000
dhe çfarë arome kanë.

217
00:09:39,000 --> 00:09:41,000
Një ditë isha në dhomën time

218
00:09:41,000 --> 00:09:43,000
dhe pashë një gjë të ulur në dhomën time

219
00:09:43,000 --> 00:09:45,000
dhe mendova se ishte një monster.

220
00:09:45,000 --> 00:09:47,000
Kështu që po ecja rreth tij.

221
00:09:47,000 --> 00:09:49,000
Dhe thashë, "Vetëm do ta prek."

222
00:09:49,000 --> 00:09:51,000
E preka dhe thashë,

223
00:09:51,000 --> 00:09:53,000
"O Zot, është një shportë rrobash."

224
00:09:53,000 --> 00:09:57,000
(Të qeshura)

225
00:09:57,000 --> 00:09:59,000
Kështu çdo gjë është ndryshe

226
00:09:59,000 --> 00:10:01,000
kur mund të shohësh

227
00:10:01,000 --> 00:10:03,000
sepse e merr të gatshme.

228
00:10:03,000 --> 00:10:05,000
Por kur je i verbër,

229
00:10:05,000 --> 00:10:08,000
ke një memorie të prekshme për gjëra.

230
00:10:08,000 --> 00:10:11,000
Ndryshimi më i madh për mua ishte të shikoja duart e mia

231
00:10:11,000 --> 00:10:15,000
dhe të shihja se kisha humbur 10 vite të jetës sime.

232
00:10:15,000 --> 00:10:18,000
Kisha menduar se koha kishte ndaluar për ndonjë arsye

233
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
dhe kishte ecur për familjen dhe miqtë.

234
00:10:20,000 --> 00:10:22,000
Por kur shikoja duart e mia,

235
00:10:22,000 --> 00:10:24,000
kuptoja se koha kishte ikur edhe për mua

236
00:10:24,000 --> 00:10:26,000
dhe më duhej ta kapja,

237
00:10:26,000 --> 00:10:28,000
kështu fillova të punoja në këtë.

238
00:10:28,000 --> 00:10:32,000
Nuk kishim fjalë të atilla si 'crowd-sourcing' (një group i tërë njerëzish që kryejnë një punë)

239
00:10:32,000 --> 00:10:34,000
dhe bashkëpunim radikal kur më ndodhi aksidenti.

240
00:10:34,000 --> 00:10:36,000
Por koncepti ngelet i vërtetë --

241
00:10:36,000 --> 00:10:39,000
njerëzit punonin me njëri-tjetrin për të më rindërtuar,

242
00:10:39,000 --> 00:10:41,000
për të më ri-edukuar.

243
00:10:41,000 --> 00:10:43,000
Nuk do ta isha duke qëndruar këtu sot

244
00:10:43,000 --> 00:10:47,000
po të mos ishte për bashkëpunim ekstrem radikal.

245
00:10:47,000 --> 00:10:49,000
Ju faleminderit shumë.

246
00:10:49,000 --> 00:10:51,000
(Duartrokitje)