The Virgin Spring - De Maagdenbron
Scenario door Ulla Isaksson
Gebaseerd op een middeleeuwse legende
Geregisseerd door Ingmar Bergman
God Odin, kom !
Ik zoek uw hulp
God de vader, de zoon en de heilige geest,
met uw leger van engelen
Bescherm ons deze dag van
Satans valstrikken
Redt ons van de zonde de schade en de schande
Het is vrijdag, de dag van
onze Heers passie
Heer ik trapte bijna op ze
in het duister
Arm jong, overleef uw
miserabel leven...
... zo zeker als God ons toe staat
te leven
Waar was je de hele nacht ?
Je had me met het melken kunnen helpen, maar het
maakt jou niet uit of mijn benen pijn doen
Jezus-Christus ! Wat een gezicht !
Wat is het ?
Niets als het gewone verhaal:
soort zoekt soort
Precies wat u verdient, Ingeri,
de manier waar op u zich gedraagt
u blaast als een wilde kat
u zou God moeten bedanken
dat hij u toestaat hier te mogen leven...
... zeker omdat u zich gedraagt
als een beest
Het melk is nog steeds op de veranda
Je moet de kandelaren van de
Heilige Maagd naar de kerk rijden
Zou Karin dat niet doen ?
Ze voelt zich niet goed
Ze zal beter zijn als het
te laat is voor de vroege mis
Volgens mij heeft ze koorts
Afgelopen nacht danste ze anders
koortsachtig genoeg
Jij lijkt net zo veel op uw stiefzuster
als een doorn op een roos
Je gedraagt zich nog steeds
als een wilde kat...
... zelfs nu, we zouden je er uit
moeten gooien
Heer, zegen ons dagelijks brood
Brengt Karin de kandelaren niet
naar de mis ?
Karin voelt zich niet goed
Ze is een luilak. Ze voelde zich
goed genoeg om te dansen
Vandaag voelt ze zich niet goed...
Te ziek om naar de kerk te gaan ?
Frida neemt ze wel mee
Maar een maagd moet de
kandelaren brengen
u was altijd zo streng met Karin
En u was te makkelijk met haar
Zij is het enigste kind dat ik nog heb
Dus moet ze goed opgevoed worden
Ik had boze dromen vannacht
u mishandelt uw lichaam te veel
Stuur Ingeri om Karen waker te maken
Ik ga zelf wel
Wek die luilak maar eens
Ingeri, bereidt Karin's eten voor
de reis: brood, kaas en vlees
- Bent u ziek ?
- Nee, alleen slaperig
Mag ik ontbijt op bed ?
Vader zegt dat u de kandelaren naar
de kerk moet brengen
- Als je ziek bent gaat Frida
- Ik ben niet ziek
Dan moet u gaan
- Als ik mijn zijden hemd mag dragen
- Op een door de weekse dag ?
Dan ga ik niet
Je gedraagt je kinderachtig
Als ik mijn ouders in die
toon toesprak...
... zou ik met de stok geslagen
worden...
Sla me, honger me uit dan.
Geef me bessen in de plaats van brood
U weet dat ik niet streng kan zijn
met u hoewel ik het wel zou moeten
Je lacht nu maar ik waarschuw u:
Vader is boos
Pak mijn gele hemd, mijn zondagse
rok en mijn blauwe mantel
Dan ben ik blij, u blij en
vader zal blij zijn
Hoe zedig zal ik naar de kerk rijden
En Tawny's hoeven zal draven
als ware op een pelgrimstocht...
... en ik zal links noch rechts
kijken, maar recht vooruit...
... en denken aan de kandelaren
en de heilige Maagd
Witte kousen...
... en de blauwe schoenen met parels
Dit is geen gewone hemd
15 jonkvrouwen naaiden het
Vijftien allemaal tegelijk ?
Ga zitten zodat ik je kan kammen
Nee, ik wil het los, dat gaat mooi
met mijn fijne kleren
Als u altijd uw zin krijgt, zult u
de duivel zo veel plezier bezorgen...
... De heiligen zullen u straffen
met kiespijn
Waarom praat u zoveel over de duivel ?
Dat doet vader nooit
Omdat de duivel de verleider is
van de onschuldigen
Hé streeft naar het vernietigen
van al het goede
Maar ik zeg altijd mijn gebeden
Met wie danste u laatste nacht ?
Ik danste met hem... met hem...
en hem
- Waarom vraagt u dat ?
- Ik had zulke boze dromen
Wat heeft u gedroomd ?
Wat hou ik van dromen
grote, wonderbaarlijke dromen
Maar ik droom nooit
Nu de jurk: de blauwe en de rode
met de gouden garen
Strakker, anders bolt het niet op
zoals het moet
en de gesp ?
Bewaar dat voor zondag,
Je bent al ver genoeg gegaan
U staat in mijn licht
"Vader; hij is boos"
Heeft moeder niet gezegd dat je ziek was ?
Vindt u dat ik bleek zie ?
Is het wel goed om te slapen na zonsopgang ?
Ik vraag Vader Erik om vergiffenis omdat
we niet aanwezig waren op de vroege mis
Ik zal zeggen dat jullie allemaal
ziek zijn en niemand mij wakker maakte...
... de kandelaren waren niet klaar
en Tawny was niet geijzerd
Ik rijd naar de bergen
met deze slechte maagd...
... en zeggen: ik wil niet zo'n dochter
Sluit haar op in de berg
voor zeven jaren
Wanneer ze is gelouterd,
neem ik haar terug
"Laat Ingeri met me mee komen;
Ze verlaat de boerderij nauwelijks"
Het is jammer dat de kerk
zo ver weg is
Jouw soort hebben de biecht
heel dichtbij nodig
U kan niet praten ! u ontvluchtte
uw stad in vrees voor uw leven !
"Ik weet van u, "geleerde man"
Ik heb vrouwen en kerken gezien
Hoe waren de kerken ?
Hoog als de hemel - en gebouwd
van steen, niet hout
Ramen met kleuren als
de regenboog
U mag ook komen, Ingeri
Schiet op, anders haal je het niet
voor de nacht valt
Schiet op, Ingeri
Drink wat gekruid bier
Het is een lange reis
Geef het maar aan Ingeri, ze komt ook
- Zegt wie ?
- Vader
Geeft u me geen afscheidskus ?
Here Christus zegen je
jonge leven
Breng deze kaas en deze kandelaren
naar de priester voor me
En vergeet niet Vader Erik
mijn bericht te geven
Hij moet vijf 'Onzevaders'
en vijftien 'Heilige Maria's' zeggen
Ik weet een boomgaard zoet en heerlijk
Een maagd met deugden zo zuiver
Met haar schitterend als gesponnen goud
Ogen zo blauw als de hemelen
Vrolijk kronkelen de stromen
Door groene valleien zij dwalen
In de lente
De kleine vogel stijgt op o zo hoog
Zweeft zachtjes op de wind
Hoe heerlijk zou het zijn om te vliegen
Drijven over bergen en bomen
Vrolijk kronkelen de stromen
Door valleien zij dwalen
In de lente
- Doet het kind u pijn ?
- Op een dag zul u weten hoe het is
Ik zal de meesteres zijn van
een huis en eervol getrouwd
we zullen zien hoe het met uw eer gaat
als een man u begint te betasten
Geen man krijgt me in
bed zonder huwelijk
En als er een u achter een
struik gooit op een nacht ?
Dan worstel ik me vrij
Maar hij is sterker
Ik neem de kandelaren
Dus u hebt uw beste kleren aan-
gedaan speciaal voor de Maagd Maria
Niet voor u
Denk maar niet dat ik ze draag
om u te plezieren
- Dank u voor gisteravond, Karin
- Waarom bedankt u MIJ
U hoeft mij nergens voor te bedanken
- Wat is er, Ingeri ?
- Ik zag u gisteravond met hem
Ik wilde hem om een manier te
vinden voor u en het kind
En hij zei dat hij zal helpen,
als u met hem naar bed gaat
U danste met hem en pakte zijn hand
Ik danste met allemaal die
mij hun hand gaven
Vergeef me
Vraag me niet om vergiffenis
- Laten we terug gaan
- Maar we gaan naar de kerk
Ik kan de kandelaren nemen
Vader en moeder zullen niet blij zijn
"Het bos is zo donker; ik kan niet verder"
Huil niet zo, dat is niet goed voor het kind
Bang van het bos ?
Ik niet. Ik rijd naar de kerk
Mag ze hier uitrusten tot ik terug kom ?
Dit is genoeg voor jullie beiden
Dacht je dat ik weer zou slaan ?
Aan het werk ?
Erger dan dat
Kom, ik kan helpen
Ga zitten. Het is lang geleden
dat iemand hier was
- Wat is uw naam ?
- Deze dagen heb ik geen naam
Dit is een verlaten plek.
Heeft u geen buren ?
Ik hoor wat ik wil en zie wat ik wil
Ik hoor wat de mensheid fluistert
in het geheim...
... en ik zie wat het geloofd
wat niemand kan zien
U kunt u zelf horen als
je doet wat ik doe
Wat rommelt het buiten ?
Drie dode mannen rijden
naar het noorden
Het is lang geleden dat een vrouw
mijn stoel smaller maakte
Hier is een geneesmiddel voor uw lijden
Hier is een geneesmiddel voor uw ellende
Bloed, stopt met stromen
Vis, hoog en droog
adelaar, valt uit de lucht
Hier is de kracht
U hebt een mens geofferd...
een offer aan Odin
Ik herkende u meteen
Ik herkende u aan uw ogen,
uw mond, uw handen
"Maar u bent bang; dat moet u niet zijn"
Ik zal u kracht geven
Dat is een grappig ding
Van mijn vader - en die heeft het van zijn
vaders vader gekregen
Wie bent u ?
Drie broeders, ouderloos veel te vroeg
Wie zorgt voor u ?
Wij zijn geitenhoeders,
wij leven van de wortels in het bos
Moeder gaf mij eten voor de reis
- Is hij dom ?
- Slechte mannen sneden zijn tong uit
Hij zegt dat we het alleen kunnen
accepteren als u het met ons deelt
Ik moet de heilige moeders kandelaren
naar de kerk brengen
De vroege mis ?
Nee, ik versliep me
Als de mis voorbij is, is er geen haast
En uw moeder wilde dat u het op at
Mijn broeder zegt we kunnen naar een zonnige open
plek in het bos gaan, als u ons de eer wilt doen
Gezegende Jezus, Zoon van God de vader
U bent het levende brood uit de hemel
Maak ons waardig dit heilig
brood te ontvangen
En redt mijn ziel als ik dood ben
Mijn broeder vraagt waar
mejuffrouw woont
Ten oosten van de bergen,
ten westen van het bos...
... De kantelen van mijn vader kasteel
rijken naar de hemel
Is mejuffrouw een koningsdochter ?
Vaders Mantels zijn van zijde,
zijn helm is van goud...
... En zijn lans schittert als goud
in de zon
Moeder heeft zoveel sleutels dat ze
ze niet aan haar riem kan dragen
... dus de maagd draagt ze op een kussen
En misschien zijn jullie drie betoverde
prinsen
... en de geiten zijn werkelijk
beren en wolven
Mijn broeder zegt dat mejuffrouw
zulke witte handen heeft
Prinsessen doen geen huishouden
of maken vuur
Mijn broer zegt dat mejuffrouw zo'n
witte nek heeft
Zodat gouden halsbanden
veler glanzen
Mijn broeder zegt mejuffrouw
heeft zo'n slanke taille
U kan dit voor ons snijden
Maar misschien heeft u geen mes
Dit is Simon van Snollsta's merkteken
Ik ben op weg naar de kerk met de
kandelaren van de maagd Maria
Pas op de geiten tot we terug komen,
of anders staat u iets te wachten
Wat wilt u ?
De nacht is koud en de weg is lang
Waar kom je vandaan ?
Uit het noorden, uit Vasternol
Hoe was de winter ?
Zwaar, met zo veel ziekten
Mensen verhongeren en het vee is
te zwak om te staan
Ja, ik hoorde dat u een wrede
winter hebt gehad
Waar gaat u naar toe ?
We zoeken naar werk in het zuiden
U kunt binnen slapen.
het gaat vannacht vriezen
De meester zei dat we naar binnen konden gaan
Ga daar zitten, hij komt zo
Die schoenen zien er versleten uit
Als een dag goed begint;
zal het in ellende eindigen
Zelden, was een morgen zo
vol beloftes als vandaag
De felle zon verjaagd alle
ellende van de winter
Legs felt like dancing
Maar met de schemer was ze dood
De toekomstige koningin reed naar
de zon om nooit meer terug te keren
Gezegende Jezus, Zoon van god de vader
U bent het levende brood
gekomen uit de hemel
Maak me waardig dit brood te ontvangen
En redt mijn ziel als ik dood ben
Bent u klaar ?
Alles gemest en geploegd
Ploeg klei dik, ploeg zand dun
Vergeef mijn arme broeder
Is hij altijd zo ?
Alleen als we gehongerd hebben
Wrijf zijn slapen met zout en azijn,
zet een hete houten deksel op zijn maag
Onze nederige dank...
... hoe minder aandacht de beter
Ik heb misschien wel werk voor u;
Daar praten we morgen wel over
Houdt het vuur aan, het wordt een koude nacht
Ik hoop dat je je gebeden zegt,
zelfs als niemand je herinnerd
Ja, och u arme...
De Heer is genadiger als je denkt
Zeg uw gebeden, vanavond en elke avond
Zie het rook trillen onder het dak ?
Alsof het bang is
Maar als het buiten komt...
... heeft het de hemelen om in te dwarrelen
Maar dat weet het niet
Dus het kruipt onder het dak en trilt
Zo zijn mensen ook
Ze sidderen als een blad in een storm...
... bang van wat zij weten en wat
zij niet weten
U staat op het punt over een smalle
plank te lopen
Zo smal, dat u niet weet waar u uw voet
moet zetten
Een rivier stroomt onder u
Zijn zwartheid wilt u verzwelgen
Maar onbeschadigd bent u over
Een ravijn ligt voor u
Zo diep, u kunt de bodem niet zien
Handen reiken uit naar u,
maar kunnen niet bij u komen
Uiteindelijk, staat u voor een
vreeswekkende berg
Het braakt vuur uit, een kloof opent
aan zijn voet
Alle kleuren branden daar:
koper en ijzer...
... blauwe zwavel en gele salpeter
Vlammen verblinden en schitteren
en verzwelgen de rotsen
mensen springen en kronkelen,
mensen klein als mieren
Deze smelt oven...
... verteerd moordenaars en overtreders
Als u denkt dat u verloren bent zal een
hand u pakken
Een arm zal u omhelzen en
u wegdragen...
... naar waar het kwaad u niet langer
kan beschadigen
Als Karin vanavond niet thuis is komt ze
zeker morgen
Slaap, Mareta
Hoe kunt u praten over slapen ?
Dat is het enige wat je ooit zegt
Wat zou er met ons gebeuren als ik
zoals jij was...
... nooit bezorgd, nooit angstig,
nooit tot God uitroepend ?
Open je handen
Ik weet dat je bezorgd bent om Karin
Ik heb alleen maar haar
Ze bleef eerder in het dorp zonder
toestemming
Ik heb alleen maar haar
zij is alles wat ik heb
Ze sloegen de jongen
Ik dacht dat de jongen gilde
Het was waarschijnlijk maar een uil;
We hebben 't al vaker gehoord
Deze zijden hemd...
Deze andere dingen, ook, waren van
onze zuster die stierf op kandelarenmis
We zijn er gehecht aan...
... maar we hebben geen keuze
dan het te verkopen
We kunnen zien dat u mooie dingen weet
te waarderen...
... en dit was onze zuster's meest dierbare
bezit
Het is een beetje versleten en bevlekt...
... maar het borduurwerk is zeker
het werk van 9 jonkvrouwen
Een handige hand zoals u heeft kan het zeker
goed maken
Ik moet het aan mijn man vragen...
... Wat zou een eerlijke prijs zijn voor zulk
kostbaar gewaad
Nu moet je rusten
De herders hadden dit te koop
Dat is van Karin
Er zitten bloedvlekken op
Wat gaat u doen ?
- Ten eerste, versper de deur
- het is gesloten
Wilt u onze mannen roepen ?
Wees voorzichtig
- Zeg me wat je weet
- Dood me, eerder
Mijn schuld is groter dan die van hun
Ik wilde het
Sinds ik bij het kind was haatte ik haar
Op de dag dat ik er voorbad
heeft God Odin het gedaan
Het was hij en ik niet de herders
Zij waren bezeten van hem, zij wierpen
zich op haar als duivels
Ze namen haar
Je hebt het gezien ?
Ik stond in het bos, Ik zag het en wilde het
Ik had een steen om naar hun te
gooien maar ik heb laten vallen
Toen het voorbij was, vermoordde
zij haar met een tak
Ik zag dat ook
Verwarm het badhuis.
Ik zal berkentakken pakken
Breng mij het slachtmes
God zij me genadig
We moeten naar Karin zoeken
Ik hou meer van haar dan van God
Toen keerde zij zich naar u en ik
begon u te haten Ik ben de schuldige
Niet alleen van jou, Mareta.
Alleen god kan veroordelen
U zag het. God, U zag het
De dood van een onschuldige
kind en mijn wraak
U heeft het toegestaan
Ik snap u niet
Ik snap u niet
En nu, smeek ik om vergiffenis
Ik weet geen andere manier om
me te verzoenen met mijn eigen handen
Ik weet geen andere manier om te leven
Ik beloof u God...
... Op het lichaam van mijn
kind beloof ik u...
... in boetedoening voor mijn zonden
zal ik een kerk bouwen
Hier zal ik het bouwen, een kerk van steen
Met deze handen
Nederlandse vertaling door: Rarara