[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.33,0:00:03.66,Default,,0000,0000,0000,,♪ [âm nhạc] ♪\N Dialogue: 0,0:00:13.19,0:00:16.42,Default,,0000,0000,0000,,[Joana] Để hiểu rõ hơn\Nvề cách đưa ra lựa chọn, Dialogue: 0,0:00:16.42,0:00:18.11,Default,,0000,0000,0000,,đầu tiên ta cần biết\Nnhững yếu tố Dialogue: 0,0:00:18.11,0:00:20.19,Default,,0000,0000,0000,,ảnh hưởng đến việc ra quyết định. Dialogue: 0,0:00:20.19,0:00:23.53,Default,,0000,0000,0000,,Và không phải mọi yếu tố đó \Nđều nằm trong sự kiểm soát của chúng ta. Dialogue: 0,0:00:23.53,0:00:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Thế giới luôn quyết định giá cả\Ncho cả hàng hóa lẫn dịch vụ Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:29.68,Default,,0000,0000,0000,,một cách liên tục và vô hình. Dialogue: 0,0:00:29.88,0:00:32.06,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ giá của ly cà phê Dialogue: 0,0:00:32.06,0:00:34.95,Default,,0000,0000,0000,,phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, Dialogue: 0,0:00:34.95,0:00:39.20,Default,,0000,0000,0000,,như văn hóa, nhân khẩu học,\Ngiá cà phê hạt, thời tiết, Dialogue: 0,0:00:39.20,0:00:41.28,Default,,0000,0000,0000,,cung và cầu về dầu mỏ, Dialogue: 0,0:00:41.28,0:00:45.07,Default,,0000,0000,0000,,thậm chí giá thuê cao của \Ntiệm cà phê bên cạnh. Dialogue: 0,0:00:45.07,0:00:46.70,Default,,0000,0000,0000,,Bạn hiểu rồi chứ! Dialogue: 0,0:00:46.70,0:00:50.52,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả những hoạt động kinh tế này\Nđược đơn giản hóa một cách kỳ diệu Dialogue: 0,0:00:50.52,0:00:53.26,Default,,0000,0000,0000,,thành giá cho một ly cà phê. Dialogue: 0,0:00:53.26,0:00:57.04,Default,,0000,0000,0000,,Thế còn tiền lương,\Ntức giá cho 1 giờ làm việc thì sao? Dialogue: 0,0:00:57.30,0:01:01.75,Default,,0000,0000,0000,,Dĩ nhiên mức lương còn tùy thuộc vào\Nkỹ năng và nỗ lực của bạn. Dialogue: 0,0:01:01.75,0:01:05.35,Default,,0000,0000,0000,,Song mức lương còn tùy thuộc vào\Nrất nhiều yếu tố ngoài sự kiểm soát. Dialogue: 0,0:01:05.35,0:01:08.67,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ cầu về dịch vụ của bạn, Dialogue: 0,0:01:08.67,0:01:12.94,Default,,0000,0000,0000,,sự cạnh tranh trong khu vực,\Nthậm chí sự hấp dẫn của công việc nữa. Dialogue: 0,0:01:13.88,0:01:18.67,Default,,0000,0000,0000,,Ngày nào bạn cũng đưa ra \Nnhiều quyết định mua sắm, Dialogue: 0,0:01:18.67,0:01:22.41,Default,,0000,0000,0000,,sau khi so sánh giữa hàng trăm hàng hóa\Nvà dịch vụ khác nhau. Dialogue: 0,0:01:22.41,0:01:25.32,Default,,0000,0000,0000,,Có rất nhiều sự lựa chọn. Dialogue: 0,0:01:25.32,0:01:28.99,Default,,0000,0000,0000,,Để đơn giản hóa, hãy nghĩ đến điều\Nmà bạn sẽ làm Dialogue: 0,0:01:28.99,0:01:33.64,Default,,0000,0000,0000,,nếu có ngân sách 50 đô la một tuần\Nđể chi cho hai món hàng: Dialogue: 0,0:01:33.64,0:01:35.62,Default,,0000,0000,0000,,cà phê và pizza. Dialogue: 0,0:01:36.06,0:01:40.65,Default,,0000,0000,0000,,Cà phê có giá 5 đô la,\Ncòn pizza có giá 10 đô la. Dialogue: 0,0:01:40.65,0:01:44.15,Default,,0000,0000,0000,,Vậy pizza có giá gấp đôi\Ngiá của cà phê. Dialogue: 0,0:01:44.41,0:01:47.63,Default,,0000,0000,0000,,Có nhiều tổ hợp \Ncà phê và pizza khác nhau\N Dialogue: 0,0:01:47.63,0:01:49.65,Default,,0000,0000,0000,,mà bạn có thể mua với số tiền này. Dialogue: 0,0:01:49.65,0:01:52.68,Default,,0000,0000,0000,,Ta sẽ thể hiện một số \Nlựa chọn trên biểu đồ nhé. Dialogue: 0,0:01:53.05,0:01:57.33,Default,,0000,0000,0000,,Trên trục x, ta có lượng\Nchiếc pizza mỗi tuần. Dialogue: 0,0:01:57.33,0:02:01.18,Default,,0000,0000,0000,,Trên trục y, ta có lượng\Nly cà phê mỗi tuần. Dialogue: 0,0:02:01.64,0:02:05.54,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể mua 2 ly cà phê\Nvà 4 chiếc pizza, Dialogue: 0,0:02:05.54,0:02:08.47,Default,,0000,0000,0000,,4 ly cà phê \Nvà 3 chiếc pizza, Dialogue: 0,0:02:08.47,0:02:11.40,Default,,0000,0000,0000,,5 chiếc pizza nhưng 0 ly cà phê, Dialogue: 0,0:02:11.40,0:02:14.47,Default,,0000,0000,0000,,hay 10 ly cà phê và 0 chiếc pizza. Dialogue: 0,0:02:14.47,0:02:17.02,Default,,0000,0000,0000,,Khi nối những lựa chọn khác nhau Dialogue: 0,0:02:17.02,0:02:20.04,Default,,0000,0000,0000,,thể hiện cách tiêu dùng 50 đô la, Dialogue: 0,0:02:20.04,0:02:22.58,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ có một đường thẳng. Dialogue: 0,0:02:22.58,0:02:25.47,Default,,0000,0000,0000,,Đây là đường ràng buộc chi phí \Ncủa bạn. Dialogue: 0,0:02:25.47,0:02:28.45,Default,,0000,0000,0000,,Đường này thể hiện tất cả \Nnhững tổ hợp cà phê và pizza khả thi Dialogue: 0,0:02:28.45,0:02:31.47,Default,,0000,0000,0000,,mà bạn có thể mua Dialogue: 0,0:02:31.47,0:02:35.67,Default,,0000,0000,0000,,bằng ngân sách đã cho\Nvới giá cà phê và pizza như trên. Dialogue: 0,0:02:35.67,0:02:39.46,Default,,0000,0000,0000,,Đường ngân sách này cũng\Nchia tách phần bạn có thể mua Dialogue: 0,0:02:39.46,0:02:42.19,Default,,0000,0000,0000,,và phần bạn không thể mua. Dialogue: 0,0:02:42.19,0:02:46.99,Default,,0000,0000,0000,,Bạn ước mình có thể mua\N2 ly cà phê và 6 chiếc pizza, Dialogue: 0,0:02:46.99,0:02:49.78,Default,,0000,0000,0000,,hay 4 ly cà phê và 10 chiếc pizza. Dialogue: 0,0:02:49.78,0:02:52.68,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng các tổ hợp này \Nđều vượt ngân sách. Dialogue: 0,0:02:52.68,0:02:53.93,Default,,0000,0000,0000,,Rất tiếc! Dialogue: 0,0:02:53.93,0:02:56.69,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả những tổ hợp này\Nđều tốn nhiều hơn số tiền bạn có. Dialogue: 0,0:02:56.69,0:02:58.35,Default,,0000,0000,0000,,Vậy là không thể \Nmua các tổ hợp đó Dialogue: 0,0:02:58.35,0:03:01.81,Default,,0000,0000,0000,,bằng ngân sách đã cho\Nvới giá cà phê và pizza như trên. Dialogue: 0,0:03:01.81,0:03:04.92,Default,,0000,0000,0000,,Các tổ hợp cà phê và pizza\Nthấp hơn đường ngân sách Dialogue: 0,0:03:04.92,0:03:07.85,Default,,0000,0000,0000,,đều trong tầm chi tiêu. Dialogue: 0,0:03:07.91,0:03:09.38,Default,,0000,0000,0000,,Vậy là có thể mua các tổ hợp đó Dialogue: 0,0:03:09.38,0:03:11.36,Default,,0000,0000,0000,,nếu bạn muốn. Dialogue: 0,0:03:11.36,0:03:15.12,Default,,0000,0000,0000,,Đường ràng buộc ngân sách \Ncũng phản ánh cách thị trường thay đổi Dialogue: 0,0:03:15.12,0:03:17.05,Default,,0000,0000,0000,,giữa hai mặt hàng. Dialogue: 0,0:03:17.05,0:03:21.13,Default,,0000,0000,0000,,Hãy nhớ rằng, \Npizza đắt gấp 2 lần cà phê. Dialogue: 0,0:03:21.13,0:03:23.40,Default,,0000,0000,0000,,Ta có hiểu đơn giản thế này: \N Dialogue: 0,0:03:23.40,0:03:27.61,Default,,0000,0000,0000,,giá 1 chiếc pizza tương đương \Ngiá 2 ly cà phê. Dialogue: 0,0:03:27.61,0:03:30.73,Default,,0000,0000,0000,,Bạn sẽ thấy điều này trên độ dốc \Ncủa đường ràng buộc ngân sách Dialogue: 0,0:03:30.73,0:03:32.20,Default,,0000,0000,0000,,là 2 nhé. Dialogue: 0,0:03:32.20,0:03:34.65,Default,,0000,0000,0000,,Ồ, thực ra là -2 Dialogue: 0,0:03:34.69,0:03:37.25,Default,,0000,0000,0000,,nhưng ta ít chú ý đến\Ndấu âm này. Dialogue: 0,0:03:37.41,0:03:42.56,Default,,0000,0000,0000,,Dù vậy dấu âm nhắc ta rằng\Nđể có thêm một mặt hàng Dialogue: 0,0:03:42.56,0:03:45.19,Default,,0000,0000,0000,,thì buộc phải từ bỏ vài mặt hàng khác. Dialogue: 0,0:03:45.19,0:03:49.24,Default,,0000,0000,0000,,Khi cà phê có giá 5 đô la,\Npizza có giá 10 đô la, Dialogue: 0,0:03:49.24,0:03:51.57,Default,,0000,0000,0000,,thì nếu muốn thêm 1 chiếc pizza, Dialogue: 0,0:03:51.57,0:03:54.73,Default,,0000,0000,0000,,bạn phải từ bỏ\N2 ly cà phê. Dialogue: 0,0:03:55.45,0:03:58.94,Default,,0000,0000,0000,,Nếu điều này khiến bạn nghĩ đến\Nchi phí cơ hội, Dialogue: 0,0:03:58.94,0:04:00.30,Default,,0000,0000,0000,,thì bạn đã đúng rồi đó! Dialogue: 0,0:04:00.30,0:04:05.29,Default,,0000,0000,0000,,Độ dốc của đường ràng buộc ngân sách\Nlà chi phí cơ hội của pizza. Dialogue: 0,0:04:05.29,0:04:08.83,Default,,0000,0000,0000,,Liệu sự đánh đổi này có thay đổi\Nnếu ngân sách của bạn tăng lên? Dialogue: 0,0:04:08.83,0:04:12.89,Default,,0000,0000,0000,,Giả dụ bạn tìm được tờ 20 đô la\Ntrong túi áo khoác Dialogue: 0,0:04:12.89,0:04:16.16,Default,,0000,0000,0000,,và giờ bạn có 70 đô la \Nđể chi tiêu cho 2 mặt hàng này thì sao? Dialogue: 0,0:04:17.06,0:04:21.20,Default,,0000,0000,0000,,Không đâu nhé! Sự đánh đổi \Nđược đưa ra theo giá thị trường. Dialogue: 0,0:04:21.20,0:04:24.46,Default,,0000,0000,0000,,Thay đổi trong thu nhập của bạn\Nkhông ảnh hưởng đến Dialogue: 0,0:04:24.46,0:04:26.84,Default,,0000,0000,0000,,giá của những hàng hóa liên quan. Dialogue: 0,0:04:26.84,0:04:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Chắc chắn, bạn sẽ có đủ tiền để\Nlựa chọn Dialogue: 0,0:04:30.00,0:04:34.68,Default,,0000,0000,0000,,mọi tổ hợp tiêu dùng\Ntrong tổng 70 đô la. Dialogue: 0,0:04:34.68,0:04:35.99,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể thấy điều này Dialogue: 0,0:04:35.99,0:04:38.85,Default,,0000,0000,0000,,khiến đường ràng buộc ngân sách \Ndịch chuyển ra ngoài. Dialogue: 0,0:04:38.85,0:04:40.95,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng, 2 ly cà phê Dialogue: 0,0:04:40.95,0:04:44.26,Default,,0000,0000,0000,,đổi lấy 1 chiếc pizza\Nvẫn sẽ giữ nguyên. Dialogue: 0,0:04:44.26,0:04:47.37,Default,,0000,0000,0000,,Bởi thị trường\Nvẫn định giá hai mặt hàng này Dialogue: 0,0:04:47.37,0:04:51.37,Default,,0000,0000,0000,,trong mối quan hệ\Nnhư trước đây. Dialogue: 0,0:04:52.08,0:04:54.56,Default,,0000,0000,0000,,Sự đánh đổi này chỉ thay đổi Dialogue: 0,0:04:54.56,0:04:57.64,Default,,0000,0000,0000,,khi mức giá\Ncủa 2 mặt hàng liên quan thay đổi. Dialogue: 0,0:04:57.64,0:04:59.79,Default,,0000,0000,0000,,Hãy nghĩ xem điều gì sẽ xảy ra, Dialogue: 0,0:04:59.79,0:05:02.14,Default,,0000,0000,0000,,nếu nhờ điều kiện thời tiết cực kỳ tốt, Dialogue: 0,0:05:02.14,0:05:06.63,Default,,0000,0000,0000,,mà giá cà phê \Ngiảm từ 5 đô la xuống 2.5 đô la. Dialogue: 0,0:05:06.63,0:05:10.10,Default,,0000,0000,0000,,Liệu sự đánh đổi trên thị trường \Ncó còn như trước? Dialogue: 0,0:05:10.10,0:05:11.17,Default,,0000,0000,0000,,Không. Dialogue: 0,0:05:11.17,0:05:15.12,Default,,0000,0000,0000,,Lúc này pizza đã đắt gấp 4 lần cà phê. Dialogue: 0,0:05:15.12,0:05:18.15,Default,,0000,0000,0000,,Vậy bạn có thể mua 4 ly cà phê Dialogue: 0,0:05:18.15,0:05:21.07,Default,,0000,0000,0000,,nếu không ăn 1 chiếc pizza. Dialogue: 0,0:05:21.07,0:05:25.57,Default,,0000,0000,0000,,Điều này sẽ khiến \Nđường ràng buộc ngân sách xoay ra ngoài. Dialogue: 0,0:05:25.57,0:05:29.10,Default,,0000,0000,0000,,Vì giá pizza không đổi, Dialogue: 0,0:05:29.10,0:05:31.69,Default,,0000,0000,0000,,giờ hãy để ý nhé: \Nlượng pizza bạn có thể mua Dialogue: 0,0:05:31.69,0:05:34.61,Default,,0000,0000,0000,,không thay đổi, ngay cả khi\Nbạn không mua cà phê. Dialogue: 0,0:05:34.61,0:05:37.60,Default,,0000,0000,0000,,Bạn vẫn chỉ có thể \Nmua 5 chiếc pizza. Dialogue: 0,0:05:38.33,0:05:41.82,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng, nếu dành \Ntất cả ngân sách để mua cà phê, Dialogue: 0,0:05:41.82,0:05:46.19,Default,,0000,0000,0000,,thì hãy xem số ly cà phê\Nbạn có thể mua thêm này! Dialogue: 0,0:05:46.19,0:05:49.98,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể mua \N20 ly cà phê mỗi tuần. Dialogue: 0,0:05:49.98,0:05:51.95,Default,,0000,0000,0000,,Thế là nhiều cà phê lắm đấy! Dialogue: 0,0:05:52.45,0:05:55.49,Default,,0000,0000,0000,,Để ý mức giá pizza Dialogue: 0,0:05:55.49,0:05:57.01,Default,,0000,0000,0000,,so với giá cà phê nhé! Dialogue: 0,0:05:57.01,0:05:59.56,Default,,0000,0000,0000,,Lúc này độ dốc của\Nđường ràng buộc ngân sách mới Dialogue: 0,0:05:59.56,0:06:01.53,Default,,0000,0000,0000,,là 4 rồi. Dialogue: 0,0:06:02.54,0:06:04.76,Default,,0000,0000,0000,,Hàng ngày chúng ta đều\Nđưa ra nhiều lựa chọn. Dialogue: 0,0:06:04.76,0:06:07.18,Default,,0000,0000,0000,,Thứ chúng ta thực sự có thể mua Dialogue: 0,0:06:07.18,0:06:10.97,Default,,0000,0000,0000,,dựa trên thu nhập cá nhân\Nvà giá cả hàng hóa, dịch vụ; Dialogue: 0,0:06:10.97,0:06:15.10,Default,,0000,0000,0000,,đây là những yếu tố vô cùng quan trọng\Nảnh hưởng đến quyết định của chúng ta. Dialogue: 0,0:06:15.10,0:06:18.62,Default,,0000,0000,0000,,Ngoài ra, nhiều yếu tố khác\Ncũng không kém phần quan trọng Dialogue: 0,0:06:18.62,0:06:20.77,Default,,0000,0000,0000,,và đó là sự ưu tiên của chúng ta. Dialogue: 0,0:06:20.77,0:06:23.34,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta sẽ tìm hiểu\Nnhững vấn đề này sau nhé! Dialogue: 0,0:06:23.34,0:06:26.13,Default,,0000,0000,0000,,[Lời dẫn] Bạn sắp thành thạo\Nkiến thức về kinh tế học rồi. Dialogue: 0,0:06:26.22,0:06:27.60,Default,,0000,0000,0000,,Để nhớ bài tốt hơn, Dialogue: 0,0:06:27.60,0:06:29.99,Default,,0000,0000,0000,,hãy thực hành \Nmột số yêu cầu thực hành. Dialogue: 0,0:06:29.99,0:06:32.34,Default,,0000,0000,0000,,Còn nếu đã sẵn sàng nghiên cứu \Nkinh tế vĩ mô, Dialogue: 0,0:06:32.34,0:06:34.40,Default,,0000,0000,0000,,hãy nhấn chọn video tiếp theo. Dialogue: 0,0:06:34.56,0:06:36.15,Default,,0000,0000,0000,,Bạn vẫn còn ở đây sao? Dialogue: 0,0:06:36.15,0:06:38.18,Default,,0000,0000,0000,,Hãy xem thêm những video khác Dialogue: 0,0:06:38.18,0:06:40.63,Default,,0000,0000,0000,,của Marginal Revolution University nhé!