0:00:04.690,0:00:06.271
music

0:00:06.421,0:00:08.797
Vismita Gupta-Smith:[br]unaposikia tofauti za aina

0:00:08.797,0:00:12.126
Tofauti za wasiwasi[br]-and "Tofauti za kuvutia-

0:00:12.126,0:00:15.234
mabadiliko-mabadiliko maradufu-[br]mabadiliko mara tatu-

0:00:15.234,0:00:16.643
hilo linamaanisha nini?

0:00:16.643,0:00:20.826
Na hatua gani wanazopaswa kuchukua[br]umma ili kulinda.

0:00:20.939,0:00:22.997
Halo,na karibu kwenye [br]Sayansi kwa Dakika 5.

0:00:22.997,0:00:24.912
Mimi ni Vismita Gupta-Smith.

0:00:24.912,0:00:28.928
Tukitupa habari mpya kuhusu[br]tofauti leo ni Dkt. Maria Van Kerkhove.

0:00:28.928,0:00:33.573
Maria, tupe habari mpya [br]kuhusu tofauti zinazoenea sasa

0:00:33.573,0:00:35.720
Asante kwa kuniruhusu kuwa hapa tena

0:00:35.720,0:00:39.621
Kuna tofauti kadhaa za virusi ambazo [br]WHO inafuatilia kwa karibu.

0:00:39.621,0:00:43.050
Virusi vya SARS-CoV-2, [br]virusi vinavyosababisha COVID-19,

0:00:43.050,0:00:44.057
linaweza linakua

0:00:44.057,0:00:45.668
Hii ni mageuzi asilia.

0:00:45.668,0:00:49.909
na inatarajiwa kuwa virusi [br]vitaendelea kubadilika, vile zinasambaa

0:00:49.909,0:00:52.571
Kwa sasa, kuna tofauti nne za wasiwasi.

0:00:52.571,0:00:54.714
ambazo WHO inafuatilia ulimwenguni:

0:00:54.714,0:00:58.419
B.1.1.7, ambayo iligunduliwa[br]kwanza nchini Uingereza;

0:00:58.419,0:01:02.570
B.1.351, ambayo iligunduliwa [br]kwanza nchini Afrika Kusini;

0:01:02.570,0:01:05.699
P.1, tofauti ambayo iligunduliwa[br]kwanza nchini Japani.

0:01:05.699,0:01:07.350
kutoka kwa wasafiri kutoka Brazil;

0:01:07.350,0:01:11.133
na sasa hivi tumeiainisha[br]hivi karibuni B.1.617,

0:01:11.133,0:01:13.584
ambayo iligunduliwa kwanza nchini India.

0:01:13.723,0:01:17.248
Sasa, ni muhimu sana kuangalia[br]taarifa za hivi karibuni.

0:01:17.248,0:01:20.706
Kwa sababu hali hii inabadilika kwa kasi.

0:01:20.706,0:01:23.912
Taarifa za hivi karibuni tunazo[br]kuhusu tofauti zetu zote za virusi.

0:01:23.912,0:01:25.964
na tofauti za wasiwasi tunazofuatilia

0:01:25.964,0:01:29.923
zinapatikana kwenye wavuti yetu[br]ya kiepidemolojia ya kila wiki.

0:01:29.923,0:01:34.065
VGS: Maria, WHO inawezaje[br]kutathmini tofauti?

0:01:34.065,0:01:37.852
kama tofauti ya kuvutia[br]au tofauti ya wasiwasi?

0:01:38.289,0:01:40.285
MVK: Tofauti za kuvutia zina sifa,

0:01:40.285,0:01:43.392
zinazo mabadiliko yamegunduliwa[br]na yanahitaji utafiti zaidi.

0:01:43.700,0:01:47.099
Tofauti za wasiwasi[br]zimeonyesha mabadiliko.

0:01:47.099,0:01:50.120
Kwa mfano, inaweza kuwa[br]na uwezo wa kuambukiza zaidi;

0:01:50.120,0:01:53.117
inaweza kutokea mabadiliko[br]namna unavyojitokeza au ukali wake;

0:01:53.117,0:01:55.179
au inaweza kutokea [br]katika uwezo wetu

0:01:55.179,0:01:58.023
kwa kutumia hatua za afya ya umma[br]na kijamii,

0:01:58.023,0:02:01.647
au matumizi ya uchunguzi, [br]matibabu, na chanjo.

0:02:01.647,0:02:05.851
Kwa mfano, tofauti ya hivi [br]karibuni ya wasiwasi, B.1.617,

0:02:05.851,0:02:08.191
imeonyesha uwezo wa kuambukiza zaidi

0:02:08.191,0:02:11.237
ndio sababu hii imeainishwa [br]kama tofauti ya wasiwasi.

0:02:11.237,0:02:13.569
Hivyo utaona niliposema[br]tofauti ya wasiwasi,

0:02:13.569,0:02:16.570
niliiita kwa nambari, kwa mfano, B.1.617,

0:02:16.570,0:02:19.118
na sikuiita kwa jina la nchi tofauti.

0:02:19.118,0:02:21.210
Ni muhimu sana kwamba hatufanyi hivyo -

0:02:21.210,0:02:23.090
hatusemi tofauti ya nchi X -

0:02:23.090,0:02:26.370
kwa sababu hilo linaweza kuongeza[br]unyanyapaa unaohusishwa na hizi

0:02:26.370,0:02:29.517
Na ni muhimu kuwa[br]ufuatiliaji unaendelea kote

0:02:29.517,0:02:31.880
na tunagundua tofauti hizi kwa haraka,

0:02:31.880,0:02:34.570
taarifa zinashirikishwa[br]ili ziweze kuchambuliwa

0:02:34.570,0:02:36.927
ili tuelewe athari za uwezekano

0:02:36.927,0:02:38.319
mara zinapogunduliwa.

0:02:38.319,0:02:40.552
VGS: Hii inamaanisha nini kwa umma?

0:02:40.872,0:02:43.440
MVK:Inamaana kwamba tunahitaji[br]kufanya kila tuwezalo

0:02:43.440,0:02:44.598
ili kuzuia maambukizo

0:02:44.598,0:02:47.448
na kupunguza kuenea kwa[br]virusi vya SARS-CoV-2,

0:02:47.448,0:02:49.011
iwe ni tofauti ya virusi,

0:02:49.011,0:02:50.193
tofauti ya kuvutia

0:02:50.193,0:02:52.304
au tofauti ya wasiwasi au la.

0:02:52.304,0:02:56.544
Virusi vya SARS-CoV-2 kutuambukiza [br], na vinaweza kuenea kati yetu.

0:02:56.544,0:02:59.591
Kwa hiyo, inamaanisha[br]kuchukua hatua zote unazoweza

0:02:59.591,0:03:01.375
Kupunguza hatari yako ya kuambukizwa

0:03:01.375,0:03:03.582
katika uwezekano wa [br]wewe kupata maambukizo.

0:03:03.582,0:03:05.411
Ina maana kutengana kimwili,

0:03:05.411,0:03:07.125
kuepuka maeneo yenye msongamano,

0:03:07.125,0:03:09.760
kutumia muda zaidi nje kuliko ndani.

0:03:09.760,0:03:12.565
Ikiwa uko ndani, hakikisha[br]kuna uingizaji hewa mzuri.

0:03:12.565,0:03:14.276
Ni kuhusu kuwa na mikono safi

0:03:14.276,0:03:17.575
na kuvaa barakoa vizuri juu ya pua yako na

0:03:17.575,0:03:19.458
na kufuata kanuni za afya ya kupumua,

0:03:19.458,0:03:20.459
kuwa na habari nzuri

0:03:20.459,0:03:22.155
Na chochote unachofanya,

0:03:22.155,0:03:26.330
jua hatari yako na chukua[br]hatua za kupunguza hatari yako.

0:03:26.330,0:03:28.162
Na mwisho, wakati ni zamu yako,

0:03:28.162,0:03:29.297
chanja.

0:03:29.297,0:03:30.774
Kuna tafiti nyingi zinaendelea

0:03:30.774,0:03:33.579
kusoma sifa za kila moja[br]ya tofauti hizi za wasiwasi

0:03:33.579,0:03:35.490
kwa upande wa uwezo wa kuenea, ukali,

0:03:35.490,0:03:38.626
na athari kwa uchunguzi,[br]matibabu, na chanjo.

0:03:38.884,0:03:42.638
Hadhi yake kutokana na taarifa tunazopata[br]kutoka kwenye tafiti zinazoendelea

0:03:42.638,0:03:44.374
na matokeo yanayopatikana,

0:03:44.374,0:03:46.311
hatua za afya ya umma na kijamii,

0:03:46.311,0:03:48.959
uchunguzi, matibabu, na chanjo

0:03:48.959,0:03:51.176
Inafanya kazi dhidi[br]ya tofauti hizi za virusi.

0:03:51.176,0:03:52.413
Tunaendelea kujifunza

0:03:52.413,0:03:54.376
na tunapopata habari zaidi,

0:03:54.376,0:03:55.861
tutashirikiana nawe.

0:03:56.267,0:03:57.319
VGS: Asante, Maria.

0:03:57.319,0:04:02.613
Huyo alikuwa Dkt. Maria Van Kerkhove[br]akitoa habari kuhusu virusi.

0:04:02.720,0:04:04.113
Hadi wakati mwingine basi.

0:04:04.113,0:04:08.045
Kaa salama, kaa na afya, [br]na endelea na sayansi.

0:04:08.045,0:04:11.036
Tafsiri na Maurício Kakuei Tanaka[br]Mapitio na Carol Wang