Bây giờ bạn hãy tưởng tượng mình đang ở trong một siêu thị và mua một số vật dụng và phải đưa ra quyết định dùng túi nhựa hay túi giấy Bạn sẽ chọn cái nào, nếu muốn làm điều có lợi cho môi trường sống? Hầu hết mọi người sẽ chọn túi giấy Vậy thì tại sao? Ngay từ ý nghĩ đầu tiên ta đã cho rằng lựa chọn này tốt cho môi trường Thứ này có thể tự phân hủy, tái sử dụng đôi khi còn có thể đem đi tái chế Bởi vậy khi nhìn vào túi nhựa hầu như ai cũng nghĩ giống nhau rằng sử dụng nó thì thật là xấu và phải tránh điều này bằng bất kỳ giá nào để tránh làm tổn hại đến môi trường sống Nhưng người ta thường không nghĩ như vậy, điều này lại là mặt bên kia của vấn đề Rằng khi ta sản xuất vật liệu bất kỳ ta cần phải lấy từ tự nhiên cũng như hàng tá những hành vi khác tác động lên môi trường Chẳng hạn như khi cần đưa ra những lựa chọn phức tạp ta thường thích những giải pháp đơn giản cũng như thường đòi hỏi những giải pháp đơn giản Tôi làm nghề thiết kế tôi thường khuyên các nhà thiết kế và những nhà tiên phong về tính bền vững và ai cũng trả lời tôi rằng "Oh, Leyla à, Tôi chỉ muốn những vật liệu thân thiện với môi trường." Tôi đáp lại rằng "Được thôi, nhưng nó khá phức tạp và chùng ta phải chôn chân hằng tiếng đồng hồ để thảo luận chính xác "vật liệu thân thiện với môi trường" nghĩa là gì bởi vì mọi thứ, về căn bản đều xuất phát từ tự nhiên cũng như cách mà chúng ta sử dụng vật liệu đó cũng kéo theo những tác động tới môi trường Bởi vậy, ta phải tin vào những thứ gọi là trực giác khi đưa ra quyết định bất kỳ Bởi vậy, tôi muốn gọi những thứ trực giác đó là những câu truyện thần tiên về môi trường Dường như có tiếng nói nhỏ trong đầu bạn hay cảm giác bên trong bạn khi bạn làm những điều đúng đắn và kết quả là bạn chọn túi giấy hay mua những chiếc xe tiết kiệm nhiên liệu và câu chuyện thần tiên về môi trường đóng vai trò quan trọng bởi vì nhờ nó, bạn đang làm những điều đúng đắn Nhưng bằng cách nào ta thực sự biết chắc rằng việc này làm giảm những tác động xấu lên môi trường rằng mỗi hành động của cá nhân, tổ chức và toàn xã hội thật sự có ích cho môi trường tự nhiên Bởi vậy những câu chuyện được lưu truyền về môi trường thường xuất phát từ những kinh nghiệm cá nhân hoặc những điều mà ta được nghe từ người khác Do vậy, cũng chẳng dựa trên bất kỳ một căn cứ khoa học nào cả Điều này thật khó khăn, vì ngay cả bản thân ta cũng đang sống trong một hệ thống cực kỳ phức tạp Chúng ta có hệ thống loài người chỉ ta cách giao tiếp và quan hệ với nhau và ta cũng có mô hình xã hội của riêng mình Chúng ta có nền công nghiệp cực kỳ quan trọng với toàn bộ nền kinh tế và phải làm sao để vận hành hệ thống rộng lớn này và trên hết là hệ sinh thái Nên theo bạn thấy đấy, lựa chọn đưa ra là quyết định của cá nhân nhưng có những lựa chọn mà ta đưa ra riêng lẻ dù cho đang ở giai cấp nào cũng có những tác động lên các hệ thống này Và ta phải tự mình tìm ra đâu là cách để hướng tới sự bền vững nhưng phải phù hợp với các hệ thống khác cũng như đưa ra các lựa chọn hướng tới sự cải thiện môi trường Những thứ ta cần làm là học để đạt được nhiều hơn với ít công sức hơn Dân số ngày càng tăng và mọi người ai cũng muốn có điện thoại di động nhất là vào thời điểm hiện nay. Bởi vậy, ta cần tìm ra những cách giải quyết đột phá các vấn đề như vậy mà ta gặp hàng ngày Và đó là điểm làm xuất hiện khái niệm vòng đời Rất quan trọng vì mỗi thứ mà ta tạo ra đều phải đi qua những vòng đời khác nhau và ta dùng những tiến bộ khoa học gọi là "sự đánh giá vòng đời" hoặc như ở Mỹ, người ta gọi đó là "phân tích dòng đời" để vẽ ra bức tranh rõ ràng bằng cách nào mà khoa học kỹ thuật khi len lỏi vào các hệ thống đó lại có ảnh hưởng lên môi trường tự nhiên Ta cần nhìn lại toàn bộ quá trình sử dụng các nguyên liệu thô cũng như các phương thức sản xuất đóng gói, vận chuyển sử dụng, và kết thúc một vòng đời lẽ dĩ nhiên rằng,mỗi một bước trong chuỗi này mỗi hành động được thực hiện đều có sự tương tác với môi trường tự nhiên và ta có thể kiểm soát xem liệu sự tương tác này có thật sự ảnh hưởng tới những hệ thống và dịch vụ giúp duy trì sự sống trên Trái đất hay không. Bằng cách này ta biết thêm được nhiều điều cực kỳ thú vị Chúng ta phá bỏ được hàng ngàn bí ẩn Để bắt đầu, tôi muốn nói về một từ đang rất thời sự được sử dụng rất nhiều trong quảng cáo, tiếp thị xuất hiện thường xuyên trong các hội nghị mỗi khi ta bàn về sự bền vững đó chính là từ "Sự tự phân hủy" Tự phân hủy là một tính chất của vật liệu không phải là một khái niệm có lợi cho môi trường Tôi xin được phép giải thích chỗ này Khi nói về một thứ nào đó tự nhiên thứ nào đó được làm từ sợi xen-lu-lô như bánh mì, hay thậm chí các loại thức ăn thừa, bỏ hay vụn giấy khi một vật gọi là tự nhiên kết thúc vòng đời của nó trong tự nhiên nghĩa là nó tự phân hủy một cách thông thường Nó thải ra ít phân tử Cac-bon trở lại không khí, bằng cách tự nhiên dưới dạng khí CO2 nhưng đây là điểm cần lưu ý. Hầy hết mọi thứ tự nhiên đều không kết thúc vòng đời trong tự nhiên Hầu hết mọi thứ mà ta thải ra đều kết thúc ngoài bãi rác Bãi rác là một môi trường hoàn toàn khác biệt Ngoài bãi rác, các phân tử Cac-bon giống nhau này lại phân hủy theo những cách khác nhau bởi vì bãi rác là môi trường kỵ khí Hoàn toàn không có oxy. Vô cùng ngột ngạt và nóng bức Trong môi trường đó, các phân tử này trở thành khí mê-tan và khí mê-tan là loại khí nhà kính gây hại gấp 25 lần so với khí CO2 Do vậy những bó rau cải và vật phẩm thừa mà ta thải ra đều có thể tự phân hủy Tuy nhiên nếu chúng kết thúc ở ngoài bãi rác thì đó lại là thảm họa tác nhân gây ra thay đổi khí hậu. Nếu ngay bây giờ có loại máy móc nào có thể thật sự hấp thu lượng khí mê-tan đó và dùng để chạy máy phát điện bù đắp vào lượng năng lượng do nhiên liệu hóa thạch sinh ra nhưng ta cần tỉnh táo về vấn đề này. Ta cần phải xác định rõ bằng cách nào mà ta có thể bắt đầu sử dụng những loại nhiên liệu có sẵn này cũng như bắt đầu thiết kế những hệ thống và dịch vụ giúp giảm thiểu tác hại mà nó gây ra Bởi vì ngay tại lúc này, những gì mà ta làm chỉ là thay đổi, họ nói rằng "Hãy cấm sử dụng túi nhựa. Hãy cung cấp thêm túi giấy vì nó tốt hơn cho môi trường" Nhưng nếu bạn quăng các túi này vào thùng rác trong khi cơ sở vật chất của bãi rác địa phương chỉ là hạng bình thường thì thực tế lại là sự gây hại gấp đôi Tôi là một nhà thiết kế sản phẩm thương mại thuần túy Sau đó, tôi trở thành một nhà khoa học xã hội bỗng trở nên rất hứng thú với việc tiêu thụ hàng hóa, và việc bằng cách nào mà các loại hàng hóa đã bị loại bỏ khỏi mắt chúng ta lại có thể tác động tới môi trường tự nhiên Tất cả mọi người ngồi đây, giống như những kẻ phạm tội hàng loạt vì tôi chắc rằng hầu hết mọi người trong phòng này đều có tủ lạnh ở nhà Người Mỹ ngày nay ngày càng phát triển những tủ lạnh lớn hơn Chỉ trong vòng vài năm, kích cỡ của tủ lạnh đã là 1 feet khối trung bình cho một cái tủ lạnh Lúc này vấn đề là, tủ lạnh bự quá rồi nên ai cũng dễ dàng mua thêm đồ ăn để cất trữ dù cho chẳng thể ăn hết, hay tìm thấy mớ đồ ăn đó Ý tôi là, những thứ nằm ở sâu trong tủ lạnh có khi cả mấy năm trời chẳng ai đụng tới, đúng không? Điều đó có nghĩa là, chúng ta đang lãng phí ngày càng nhiều đồ ăn Như tôi đã giải thích, lãng phí thức ăn là một vấn đề Thực tế cho thấy ở Mỹ, 40% thực phẩm được mua cho gia đình đã bị lãng phí Một nửa đồ ăn được làm ra trên thế giới lại bị lãng phí Đó là con số mà Liên Hiệp Quốc đưa ra. Hơn một nửa đồ ăn Thật kinh khủng! 1,3 tỉ tấn đồ ăn bị bỏ đi một năm Mọi thứ đều do tủ lạnh gây ra đặc biệt trong nền văn hóa Tây phương vì không đâu điều đó xảy ra dễ như ở đây Ý tôi là vấn đề này hơi phức tạp một chút Tôi không muốn xem nhẹ nó Nhưng rõ ràng là tủ lạnh đã đóng góp phần lớn vào sự lãng phí này Tôi cũng muốn nhắc tới một bộ phận của tủ lạnh là phần "ngăn trữ rau quả" Tất cả các bạn ở đây đều có thứ này ở nhà phải không? Chính là cái ngăn mà bạn dùng để bỏ rau cải vào đấy Rau cải thì hay bị ẩm nước trong ngăn trữ, đúng không? À, rau cải ẩm nước Đây thật sự là một vấn đề ở xứ sở sương mù, nước Anh thậm chí đã có một báo cáo cấp nhà nước về vấn đề này cách đây vài năm chỉ ra rằng kẻ tội phạm lớn thứ hai trong việc lãng phí đồ ăn ở Anh quốc là rau cải ẩm nước Tên bản báo cáo là "Báo cáo về Rau cải ẩm nước" Bạn vẫn chưa hiểu đúng không? Tôi sẽ chỉ ra vấn đề Mấy bó cải tội nghiệp này được cho vào bên trong ngăn trữ, trái, phải và chính giữa và bởi vì ngăn trữ không thật sự được thiết kế cho mục đích giữ mấy thứ này được tươi giòn Bạn cần một không gian kín một môi trường không tiếp xúc với không khí để ngăn rau không bị tự hoại Nhưng mấy ngăn trữ này, chỉ đơn giản là ngăn trữ với những miếng phủ kín hơn Dù sao đi nữa, tôi vẫn bị ám ảnh về vụ này Chắc chẳng ai dám mời tôi ăn tối ở nhà họ, vì tôi luôn săm soi mấy cái tủ lạnh và nghía đủ thứ đồ ăn trong đó Quan trọng hơn, đây thật sự là một vấn đề lớn Bởi vì ta quên mất những việc nhỏ nhặt như vầy, kiểu như mấy bó cải vừa rồi sự thật là ta đã có tác động lên môi trường. Tôi vừa giải thích về sự kết thúc một vòng đời nhưng thật sự là ta vẫn phải trồng lại mấy cây cải đó Sự tác động của vòng đời cây cải này thật sự to lớn Ta phải làm lại đất Gieo hạt, phân bón các loại, chất dinh dưỡng, nước, ánh sáng Tất cả những tác động rõ ràng này lên cây cải đều được lấy từ hệ thống điều này lại làm ảnh hưởng lớn hơn nữa tới môi trường thậm chí hơn cả sự mất mát năng lượng cho hoạt động của tủ lạnh Bởi vậy, ta cần thiết kế ra những thứ thậm chí còn tốt hơn nữa khibắt đầu nhận diện ra những vấn đề nghiêm trọng của môi trường Ta đơn giản chỉ bắt đầu với cái ngăn trữ và kích cỡ của nó Đối với những bạn là dân thiết kế tủ lạnh trong phòng này đây thật sự là điều tuyệt vời để suy nghĩ Hãy hình dung vấn đề là thật sự ta đã xem xét kỹ lưỡng việc thiết kế các đồ vật Hãy thử nhìn vào thiết kế của tủ lạnh, thứ được xem là hiện đại nhưng thiệt ra nó chẳng thay đổi kiểu dáng là bao từ hồi những năm 1950 Vấn đề là nó vẫn chỉ là những cái hộp lớn hộp đông lạnh giúp trữ đủ thứ trong đó Nên bạn thử hình dung nếu ta thật sự bắt đầu định hình những vấn đề hiện tại và chỉnh sửa nó coi như là nền tảng cho những giải pháp thiết kế cải tiến và đẹp mắt giúp giải quyết triệt để những vấn đề nêu trên Đây là một thay đổi trong thiết kế mang tính định hướng chỉ ra cách mà tại đó, hệ thống của chúng ta có thể phát triển bền vững hơn nữa 40% đồ ăn thừa thật sự là vấn đề lớn Hãy hình dung, nếu ta thiết kế tủ lạnh sao cho giảm được một nửa con số đó Một món đồ khác mà tôi cũng cảm thấy hứng thú là bình đun nước siêu tốc hình như ở đây tôi thấy ít ai xài cái này đúng không? Nhưng ở Anh quốc thì rất nhiều người sử dụng nó 97% hộ gia đình ở Anh quốc sắm một cái bình đun siêu tốc ở trong nhà mình Chúng rất phổ biến Ý tôi là nếu ta làm việc với các đơn vị thiết kế hay các nhà thiết kế, họ đang cho ra các mẫu mà họ cho là thân thiện với môi trường họ luôn hỏi tôi 2 điều "Leyla, làm sao cho ra được món đồ mà có hiệu quả kỹ thuật?" Bởi vì thật sự năng lượng tiêu thụ là vấn đề lớn với món đồ này hay họ hỏi "Làm sao để mấy cái này trở thành vật liệu "xanh"? Làm sao để sản xuất vật liệu "xanh" trong khâu sản xuất?" Khi họ hỏi tôi những câu đó Họ cũng có lý đấy chứ, đúng không? Tôi thì trả lời rằng. "Anh đi sai hướng rồi" Bởi vì vấn đề thật sự nằm ở khâu sử dụng Là cách mà người tiêu dùng sử dụng món đồ của anh như thế nào 65% người dân Anh quốc thừa nhận rằng họ nấu hơi nhiều nước hơn số họ cần để pha một tách trà Và tất cả lượng nước sôi bị đun dư này vẫn tiêu tốn năng lượng, và nếu tính kỹ ra sẽ thấy lượng năng lượng tiêu thụ dư ra từ việc đun nước bằng thứ này đủ để thắp sáng toàn bộ bóng đèn đường suốt một đêm ở Anh quốc Nhưng còn vấn đề này mà tôi gọi là sự thất bại của thiết kế sản phẩm cho cá nhân nhưng ta còn có sự thất bại của thiết kế sản phẩm cho hệ thống, tiếp tục với mấy gã này chỗ nào cũng có mấy tay này, thậm chí bạn không để ý rằng họ có ở đó Tôi xin giới thiệu tay này, tên là Simon Simon làm việc cho Công ty điện lực quốc gia ở Anh quốc Anh đảm nhận vị trí quan trọng là điều hành điện vào hệ thống để đảm bảo luôn đủ điện xài đơn giản là, anh cung cấp điện cho gia đình mỗi người dân Anh luôn coi TV Lý do là vì một hiện tượng độc nhất chỉ xuất hiện ở Anh quốc là việc vào thời điểm mà mấy chương trình TV hay vừa hết Lúc mà quảng cáo xuất hiện thì anh này phải vắt chân lên cổ chạy mua điện hạt nhân từ Pháp quốc là do, lúc này ai cũng bắt đầu đi đun nước cùng một lúc (Khán giả cười) 1.5 triệu ấm đun nước là vấn đề nghiêm trọng Hãy hình dung nếu bạn thiết kế ấm đun nước bạn phải vắt óc suy nghĩ tìm ra giải pháp giải quyết "sự thất bại hệ thống" này bởi vì đây thật sự là áp lực rất lớn lên hệ thống của chúng ta chỉ bởi vì sản phẩm được làm ra, không ai để ý về vấn đề này sẽ xuất hiện khi sản phẩm được ra mắt trên thị trường Bây giờ, hãy thử nhìn vào số lượng ấm đun nước được bán ra trên thị trường và hãy thử để ý những vạch chỉ lượng nước bên trong tôi hy vọng rằng thông tin mà tôi chia sẻ với các bạn hôm nay sẽ khiến cho bạn lưu tâm con số 2 hay 5,5 tách nước chỉ để pha một tách trà Do vậy, thử nhìn vào ấm nước mẫu này Nó có 2 ngăn chứa Một chứa nước sôi và một chỉ để chứa nước thường Người dùng phải nhấn nút này để đun nước lấy nước sôi nghĩa là nếu bạn lười ơi là lười bạn chỉ phải đổ đầy chỗ bạn cần xài và đây là thứ mà tôi gọi là sản phẩm-thay đổi-người dùng sản phẩm, hệ thống hay dịch vụ phải là tiên phong trong việc can thiệp và giải quyết các vấn đề này Bởi vậy, đây thật sự là một vũ đài công nghệ nơi mà những sản phẩm tưởng chừng đơn giản nếu chúng ta tiếp tục thiết kế, mua, sử dụng và quăng bỏ mấy món đồ này với mức độ như hiện nay thì đó thật sự là mức độ khủng khiếp Có 7 tỷ người trên thế giới hiện nay Cũng có 6 tỷ thuê bao di động trong năm qua Cứ từng năm một, 1.5 tỷ điện thoại di động xuất xưởng và các công ty luôn báo cáo rằng năng suất sản xuất lớn hơn tốc độ sinh của nhân loại 152 triệu điện thoại bị quăng bỏ ở Hoa Kỳ năm vừa rồi chỉ có 11% số đó được tái chế Tôi là dân Úc. Ở đó, dân số chỉ là 22 triệu --đừng cười chứ-- và cũng ở đó, theo báo cáo có tới 22 triệu điện thoại di động được sử dụng Chúng tôi cần phải tìm ra cách giải quyết mớ lộn xộn này bởi vì chúng thật sự rắc rối Điện thoại có quá nhiều chi tiết bên trong Vàng! Bạn có biết sự thật rằng việc tách vàng ra khỏi mớ điện thoại di động cũ này thì rẻ tiền hơn nhiều so với việc lấy vàng từ các mỏ quặng? Luôn có hàng tá linh kiện phức tạp và đáng giá nằm bên trong những thứ bỏ đi này bởi vậy, ta cần tìm ra cách ủng hộ việc chia tách này bởi vì nếu không làm vậy thì đây là những điều sẽ xảy ra tiếp theo Đây là một cộng đồng ở Ghana lượng rác thải điện tử được vận chuyển lậu theo báo cáo của Liên Hiệp Quốc lên tới 50 triệu tấn Đây là cách mà họ lấy vàng và những thứ đáng giá khác từ mớ rác này Họ châm lửa đốt các rác thải điện tử này ngoài trời Việc này cực kỳ phổ biến trên toàn thế giới Vì chúng ta không thể có cái nhìn tổng quan về những hệ lụy mà mỗi quyết định mà ta đưa ra với tư cách là nhà thiết kế doanh nhân, người tiêu dùng thế nên luôn xảy ra những vấn đề phát sinh này và chúng là có thật, ngay trong thế giới mà ta đang sống Bởi vậy, ta cần tìm ra cách thông minh hơn, hệ thống hơn, giải pháp cách mạng hơn để giải quyết những vấn đề này nếu ta muốn sống trong thế giới này một cách bền vững Hãy tưởng tượng, nếu bạn mua một cái điện thoại di động một cái mới toanh, đơn giản bởi vì bạn muốn thay thế cái cũ sau khoảng trung bình 15 tới 18 tháng người dùng cần thay điện thoại mới, nhân tiện chia sẻ luôn -- ta cần lưu ý tới khái niệm thời gian mà một cái điện thoại cần được thay thế cần lưu ý việc chấm dứt khái niệm vòng lặp này trong hệ thống của chúng ta Người ta ngày càng sản xuất nhiều điện thoại và trong phòng này, tôi dám chắc là rất nhiều người muốn dùng cái khái niệm hệ thống vòng lặp khép kín này hay trong hệ thống sản phẩm để xác định chính xác nhu cầu của thị trường và vì nhu cầu của thị trường gần như bão hòa nên khâu thiết kế sản phẩm sẽ giải quyết vấn đề này. Thiết kế để có thể tháo lắp được, thiết kế để trọng lượng nhẹ hơn. Ta cũng nghe về chiến lược này được áp dụng tại công ty xe hơi Tesla Motors Cách tiếp cận vấn đề này thật sự không khó nhưng để hiểu được hệ thống, và xem xét tính khả thi, định hướng thị trường, sự thay thế nhu cầu khách hàng chính là việc bằng cách nào ta có thể bắt đầu thay thế lộ trình phát triển bền vững bởi vì tôi rất không thoải mái khi nhắc nhớ bạn về điều này: Tiêu dùng chính là vấn đề lớn nhất. Nhưng thiết kế chính là khâu có thể giải quyết mọi vấn đề một cách tốt nhất Mấy thứ đồ này có ở khắp mọi nơi Bằng cách định ra những thay đổi thói quen ta có thể tạo ra những cuộc cách mạng thật sự "Cách mạng thật sự" Tôi tin rằng mọi người ở đây đều là những người dám tiên phong Ta cần quan tâm tới sự bền vững như một thước đo, tiêu chí để cho ra các giải pháp tiết kiệm nhiên liệu một cách có hệ thống theo như tôi vừa trình bày với những sản phẩm đơn giản như vậy thôi Chúng sẽ góp phần vào việc giải quyết các vấn đề lớn lao này. Ta cần có cái nhìn tổng thể về bất kỳ thứ gì mà ta sẽ làm ra. Nếu bạn dùng nhựa hay giấy -- rõ ràng là có thể sử dụng lại thì hiệu quả hơn nhiều -- khi đó, rõ ràng dùng giấy là tệ hơn rồi tệ hơn bởi vì trọng lượng của nó nặng hơn 4 - 10 lần nhựa và khi ta thật sự làm phép so sánh, theo khái niệm vòng đời tôi vừa trình bày ở trên 1 kg nhựa và 1 kg giấy giấy lại tốt hơn nhưng chức năng của túi giấy hay túi nhựa để đựng hàng hóa gia dụng không có nghĩa là tốn chừng đó nguyên liệu để làm ra 1kg túi đó Thật sự chỉ cần một lượng nhỏ nhựa và không nhiều giấy Vì chức năng sử dụng mới kéo theo những tác động khác lên môi trường Như tôi đã trình bày, các nhà thiết kế luôn thắc mắc với tôi về vật liệu thân thiện với môi trường Tôi chỉ có thể trả lời với họ rằng, chỉ có rất ít vật liệu mà bạn có thể hoàn toàn tránh không sử dụng Số còn lại, cái nào cũng thích hợp để sử dụng cả và cuối cùng, mọi thứ mà ta thiết kế hay làm ra trên thị trường hay mua với tư cách người tiêu dùng đều quy về chức năng sử dụng. Muốn món gì đó thì chỉ đơn giản là mua nó nên hãy suy nghĩ kỹ, giải pháp phân phối thông minh hơn, hiệu quả hơn, khiến cho ta xem xét kỹ toàn bộ hệ thống và mọi thứ liên quan tới cuộc sống mọi khía cạnh xuyên suốt vòng đời sản phẩm Ta có thể thật sự tìm ra những giải pháp cấp tiến Tôi cũng muốn nhắn nhủ với các bạn một điều rằng một nhà thiết kế lớn tuổi hơn đang cộng tác với tôi đã chia sẻ rằng Tôi hỏi: "Tại sao bạn không làm theo hướng bền vững" Tôi biết bạn ý thức được điều này mà" Anh ấy đáp: "À, mới đây tôi trình bày một dự án "bền vững" cho khách hàng, Vị khách hàng nói rằng "Tôi biết phương án này của anh ít tốn chi phí hơn chắc sẽ bán được nhiều hơn nhưng tôi chẳng dại gì làm người tiên phong, bởi vì muốn làm người tiên phong thì phải có động lực Tôi nghĩ rằng trong phòng này ai cũng là người tiên phong Tôi cũng hy vọng ngày càng có thêm nhiều người tiên phong vì ta còn có quá nhiều vấn đề cần phải giải quyết. Xin cám ơn mọi người (Tiếng vỗ tay)