Nhờ giúp đỡ có lẽ là điều 
tệ hại nhất đúng không?

Tôi chưa từng 
nhìn thấy nó trong top mười

thứ mà con người ta sợ nhất,

cùng với diễn thuyết trước đám đông,

và cả cái chết nữa,

nhưng tôi dám chắc
nó thật sự nằm trong danh sách đó.

Dù nỗi sợ 
khi phải thừa nhận rằng

mình cần được trợ giúp
thì thật là ngớ ngẩn,

dù đó là trợ giúp từ người thân, 
bạn bè hay đồng nghiệp

hay thậm chí, từ một người lạ,

trong ta vẫn luôn tồn tại 
cảm giác ngại ngùng và xấu hổ

khi nhờ ai đó giúp mình,

đó là lý do vì sao đa số chúng ta 
cố tránh né điều này

bất cứ khi nào có thể.

Cha tôi là một trong số đó,

tôi xin thề, ông thà chọn cách lái xe 
băng qua đầm lầy có rất nhiều cá sấu,

còn hơn là nhờ ai đó 
chỉ đường giúp ông.

Khi tôi còn nhỏ, 
gia đình tôi đã có một kì nghỉ.

Chúng tôi lái xe từ nhà ở Nam Jersey 
đến Colonial Williamsburg.

Và thật không may,
chúng tôi đã lạc đường.

Mẹ và tôi đã năn nỉ cha

tấp xe vào lề và hỏi thăm 
cách quay lại quốc lộ

nhưng ông một mực từ chối,

thêm vào đó, quả quyết rằng 
chúng tôi không hề bị lạc,

ông chỉ muốn xem xem
có gì ở quanh đây thôi.

(Cười)

Vậy nếu muốn nhờ giúp đỡ,

thực tế, tất cả chúng ta 
phải làm nó mỗi ngày--

thì cách duy nhất 
khiến ta cảm thấy thoải mái

là làm nó thật tốt,

để tăng cơ hội rằng
khi ta cần nhờ ai đó giúp

thì chắc chắn họ sẽ gật đầu.

Không chỉ vậy, 
họ còn thấy hài lòng

và thậm chí, cảm thấy mình
có ích khi giúp được cho bạn.

Chỉ như thế, họ mới sẵn lòng 
để tiếp tục giúp đỡ bạn trong tương lai.

Bản nghiên cứu 
mà tôi và các cộng sự đã thực hiện

đã làm sáng tỏ lý do
tại sao đôi khi

người ta gật đầu,
đồng ý giúp

và tại sao đôi khi 
họ lại chối từ.

Bây giờ, tôi muốn bắt đầu với câu nói:

nếu cần trợ giúp,

bạn sẽ phải nhờ ai đó.

Hãy nói ra.

Được chứ?

Ở mức độ nào đó, tất cả chúng ta 
trải qua cái mà các nhà tâm lí học gọi là

"Ảo tưởng minh bạch",

về cơ bản, chúng ta
luôn lầm tưởng rằng

suy nghĩ, cảm xúc 
và nhu cầu của ta

rất dễ bị người khác nhìn thấu.

Điều này chẳng đúng tí nào
nhưng chúng ta vẫn tin.

Vì vậy, ta phí thời gian mong chờ 
người khác biết được mình cần gì

rồi tự đề nghị giúp đỡ chúng ta.

Đây thực sự là một lầm tưởng rất tai hại.

Thực tế, thì rất khó 
để biết được bạn cần gì,

thậm chí, những người thân 
cũng khó thể biết được

làm thế nào để có thể giúp đỡ bạn.

Bạn trai của tôi đã phải tập thói quen

hỏi tôi nhiều lần trong ngày:

"Em ổn chứ? 
Em cần anh giúp gì không?"

vì tôi rất tệ trong việc biểu lộ 
nhu cầu cần sự giúp đỡ.

Giờ thì anh ấy kiên nhẫn hơn

và chủ động giúp đỡ nhiều hơn mức

mà bất cứ ai trong chúng ta cũng mong đợi.

Vì thế, nếu cần giúp đỡ, 
bạn sẽ phải nhờ một ai đó.

Nhưng khi ai đó 
biết bạn cần được giúp đỡ,

làm thế nào họ biết 
bạn muốn họ giúp bạn?

Bạn đã bao giờ tự nguyện 
giúp ai đó

mà ngay từ đầu, người đó 
không thực sự muốn bạn giúp chưa?

Họ nhanh chóng thấy khó chịu,
đúng không?

Một ngày nọ, 
chuyện có thật.

con gái mới lớn của tôi 
đang thay đồ đến trường

và tôi đã giúp con bé một cách vô ý.

(Cười)

Tôi nghĩ con bé trông thật xinh 
với đồ sáng màu.

Con bé thì lại thích đồ tối màu, 
trung tính hơn

Và tôi đã góp ý thẳng rằng

tôi nghĩ con bé nên lên lầu

và tìm bộ đồ khác sáng hơn một xíu

(Cười)

Nếu ánh nhìn 
có thể giết người,

thì tôi có lẽ đã không thể 
có mặt tại đây lúc này.

Chúng ta không thể trách người khác 
vì đã không giúp đỡ

trong khi ta không thực sự biết 
mình muốn gì.

Thực tế, nghiên cứu chỉ ra rằng

90% sự trợ giúp 
từ đồng nghiệp ở chỗ làm

là vì đáp lại lời nhờ vả
của ai đó.

Vậy nên bạn cần phải nói: 
"Tôi cần bạn giúp".

Không thể vòng vo.

Giờ để làm tốt việc đó,

để chắc rằng mọi người sẽ giúp 
khi bạn nhờ,

có một vài điều hữu ích khác
mà bạn cần ghi nhớ.

Điều đầu tiên: 
khi bạn nhờ giúp đỡ,

hãy nói thật rõ và cụ thể 
bạn cần giúp cái gì và tại sao.

Những lời nhờ
mập mờ, gián tiếp

không thật sự giúp ích 
với người được nhờ, đúng không?

Chúng tôi không biết 
bạn muốn gì từ chúng tôi,

và quan trọng,

chúng tôi không biết

liệu có giúp được bạn hay không.

Không ai muốn giúp đỡ 
một cách vô nghĩa.

Cũng như tôi, bạn có thể đã nhận được
vài lời đề nghị như vậy

từ những người lạ hết sức thân thiện 
trên Linkedln,

những người muốn làm những việc như:
"cùng đi uống cà phê và trò chuyện"

hay "mượn não của bạn tí."

Và gần như tôi bỏ qua 
mọi lời đề nghị như này .

Như thế không có nghĩa 
tôi không phải là người tốt.

Chỉ là khi tôi không biết 
bạn cần gì từ tôi,

điều gì bạn mong tôi có thể làm cho bạn,

thì tôi không có hứng thú.

Không ai có hứng thú cả.

Tôi đã có hứng thú hơn
nếu họ gặp tôi và nói

bất cứ điều gì 
họ đang hy vọng nhận được từ tôi,

bởi tôi khá chắc rằng họ đã
có yêu cầu cụ thể trong đầu.

Vậy nên hãy mạnh dạn và nói:

"Tôi hy vọng được trao đổi về
cơ hội làm việc ở công ty của bạn."

hay "Tôi muốn đề xuất 
một dự án nghiên cứu chung

trong lĩnh vực mà tôi biết 
bạn đang quan tâm."

hay "tôi muốn nghe lời khuyên của bạn 
về việc vào học trường y."

Về chuyên môn, tôi không thể giúp bạn
điều cuối cùng

vì tôi không phải là bác sĩ,

nhưng tôi có thể giới thiệu 
những người có thể giúp.

Điều thứ hai,

rất quan trọng:

Làm ơn hãy tránh ba thứ: 
từ chối, xin lỗi và hối lộ.

Cực kì quan trọng.

Có thứ nào 
nghe quen thuộc không?

(Hắng giọng)

"Tôi rất xin lỗi 
khi phải nhờ bạn điều này."

"Tôi rất ghét phiền bạn 
giúp việc này."

"Nếu biết cách làm việc này mà 
không cần bạn giúp, tôi đã làm rồi."

(Tiếng cười)

Đôi khi cảm giác như 
người ta rất háo hức chứng minh

rằng họ không yếu đuối và tham lam
khi nhờ bạn giúp đỡ,

nhưng họ đã
hoàn toàn bỏ qua việc

khiến bạn 
cảm thấy không thoải mái.

Bên cạnh đó, làm sao
tôi thấy vui khi giúp bạn được

nếu bạn rất ghét việc nhờ tôi giúp?

Và trong khi bạn hoàn toàn có thể

trả công cho người lạ để giúp mình,

thì bạn lại rất cẩn trọng khi nhờ

bạn bè và đồng nghiệp giúp.

Khi bạn có mối quan hệ với ai đó,

thì giúp đỡ nhau 
hoàn toàn là điều hiển nhiên.

Đó là cách ta thể hiện
sự quan tâm tới người khác.

Nếu đưa ra những đãi ngộ
hoặc trả công cho việc đó,

bạn sẽ khiến người khác cảm thấy
đây không thực sự là một mối quan hệ,

mà là một cuộc giao dịch.

và chính nó 
sẽ gây nên sự xa cách.

Kết quả là, mọi người không
còn thực sự muốn giúp bạn nữa.

Vậy nên một món quà bất ngờ

dành cho người đã giúp bạn 
để bày tỏ sự cảm kích và lòng biết ơn

hoàn toàn là chuyện bình thường

Nhưng lời đề nghị trả công người bạn thân
giúp bạn chuyển đồ đến căn hộ mới

thì không ổn chút nào cả.

OK, quy tắc thứ ba,

và tôi rất muốn nói đến quy tắc này:

Vui lòng không nhờ giúp đỡ

qua email hay văn bản.

Nghiêm túc đấy, đừng làm thế.

Email hay văn bản
thường không mang tính cá nhân.

Tôi biết đôi khi 
không còn cách nào khác,

nhưng hầu hết các trường hợp là

chúng ta nhờ giúp đỡ
qua email hay văn bản

vì cách này khiến ta cảm thấy
bớt ngượng hơn.

Bạn có biết cách nào khác ít ngượng hơn 
việc sử dụng email hay văn bản không?

Câu trả lời là không.

Hóa ra, đã có nghiên cứu
chứng tỏ điều này.

nhờ vả bằng đối thoại trực tiếp 
có tỉ lệ thành công cao hơn 30 lần

so với được gửi qua email.

Vậy nên khi có việc gì đó rất quan trọng
và thực sự cần ai đó giúp,

thì hãy gặp trực tiếp để nhờ

hoặc gọi điện cho họ

(Tiếng cười)

nói cho họ biết
bạn đang cần được giúp đỡ.

Được rồi.

Cuối cùng, đây cũng là điều 
thực sự rất, rất quan trọng

và có lẽ là thường bị bỏ qua nhất

khi nhờ giúp đỡ:

khi bạn nhờ ai đó giúp và họ đồng ý,

thì hãy tiếp tục theo sát họ!

Có một quan niệm sai lầm phổ biến là 
phần thưởng của việc giúp đỡ

nằm ở hành động giúp đỡ.

Không phải vậy.

Phần thưởng của việc giúp đỡ
là biết được bạn đã giúp đúng chỗ,

và nó có ảnh hưởng

và bạn đã giúp ích được.

Nếu không biết được
ảnh hưởng từ sự trợ giúp của mình,

tôi sẽ phải cảm nhận
như thế nào đây?

Điều này đã xảy ra, là giáo sư 
ở trường đại học nhiều năm,

tôi đã viết rất nhiều thư giới thiệu

cho người khác đi xin việc
hoặc học cao học.

Và có lẽ với khoảng 95% trong số họ

tôi không biết chuyện gì xảy ra sau đó.

Làm sao tôi cảm nhận được 
thời gian và công sức bỏ ra là xứng đáng

khi không biết
liệu tôi đã giúp được gì,

liệu việc tôi làm đã thực sự giúp bạn 
đạt được thứ bạn muốn?

Thực tế, cảm giác hiệu quả này

là một phần lý do tại sao một số 
lời kêu gọi tài trợ lại rất thuyết phục --

bởi chúng cho phép bạn 
tưởng tượng một cách sống động

hiệu quả mà 
mà giúp đỡ của bạn sẽ mang lại.

Lấy ví dụ như 
tổ chức từ thiện DonorsChoose.

Vào trang DonorsChoose, 
bạn có thể chọn giáo viên theo tên

giáo viên của lớp học 
mà bạn có thể giúp đỡ

bằng cách mua
những món đồ cụ thể họ mong muốn

như kính hiển vi hoặc máy tính xách tay 
hoặc bộ ghế ngồi linh hoạt.

Một lời kêu gọi như thế giúp tôi 
dễ dàng hình dung

những điều tốt đẹp 
từ đóng góp của mình,

cho tôi cảm giác hiệu quả
ngay lập tức

khi đồng ý giúp đỡ họ.

Nhưng bạn có biết họ còn làm gì nữa không?

Họ theo sát bạn.

Các nhà tài trợ nhận được thư
từ những đứa trẻ trong lớp học.

Họ nhận được các hình ảnh.

Họ biết được rằng 
họ đã tạo ra sự khác biệt.

Và đây là tất cả những gì
ta cần làm hàng ngày,

đặc biệt nếu muốn mọi người
tiếp tục giúp đỡ chúng ta

về lâu về dài.

Hãy dành thời gian để nói với đồng nghiệp
rằng sự giúp đỡ của họ

thực sự đã giúp bạn đạt được doanh số lớn,

hoặc giúp bạn có được cuộc phỏng vấn 
mà bạn thực sự mong đợi.

Hãy dành thời gian để nói với người yêu
rằng sự động viên khích lệ của họ

thực sự khiến bạn có thể vượt qua 
khoảng thời gian khó khăn.

Hãy dành thời gian
để nói với người trông mèo giúp bạn

rằng bạn cực kỳ hạnh phúc

khi lần này chúng đã không làm vỡ 
bất cứ thứ gì khi bạn đi vắng,

và vì vậy, họ
đã hoàn thành rất tốt công việc.

Điểm mấu chốt là:

Tôi biết - hãy tin tôi, tôi biết rằng

nhờ giúp đỡ là không hề dễ.

Tất cả chúng ta đều có chút lo sợ
để làm điều đó.

Nó khiến ta 
cảm thấy dễ bị tổn thương.

Nhưng thực tế trong công việc 
và cuộc sống hiện đại,

không ai làm việc đơn độc cả.

Không ai đơn độc mà thành công cả.

Hơn bao giờ hết, 
ta thực sự phải dựa vào người khác,

vào sự hỗ trợ và hợp tác của họ,
để đạt được thành công.

Vì vậy, khi bạn cần giúp đỡ, 
hãy nói nó ra.

Và khi làm, hãy làm nó 
theo cách giúp tăng cơ hội

nhận được cái gật đầu

và khiến người được nhờ 
cảm thấy tuyệt vời vì đã giúp đỡ bạn,

bởi vì cả hai bạn đều xứng đáng.

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)