WEBVTT

00:00:01.380 --> 00:00:06.333
Yardım istemek oldukça zor, değil mi?

00:00:06.333 --> 00:00:11.865
Aslında insanların en çok korktuğu on şey
listelerinde buna hiç rastlamadım.

00:00:12.032 --> 00:00:14.135
O listelerde topluluk önünde konuşma

00:00:14.159 --> 00:00:15.831
veya ölüm vardı.

00:00:15.855 --> 00:00:18.456
Eminim yardım istemek de
o listelerde olmalı.

00:00:19.146 --> 00:00:23.946
Yardıma ihtiyacımız olduğunu söylemekten
korkmamız birçok yönden saçma olsa da

00:00:24.016 --> 00:00:28.750
sevdiklerimizden, arkadaşımızdan,
iş arkadaşınızdan

00:00:28.831 --> 00:00:37.583
veya bir yabancıdan yardım istemek
nedense rahatsız edici ve can sıkıcı.

00:00:37.904 --> 00:00:43.046
Bu yüzden çoğumuz mümkün olduğunda
yardım istemekten kaçınıyor.

NOTE Paragraph

00:00:43.400 --> 00:00:48.656
Babam da kaybolduğunda
birine yol tarifi sormaktansa

00:00:48.656 --> 00:00:55.369
timsahlarla dolu bir bataklıktan geçmeyi
tercih eden babalar ordusundandı.

00:00:55.693 --> 00:00:58.787
Çocukluğumda ailece tatile çıkmıştık.

00:00:58.811 --> 00:01:02.473
Güney Jersey'deki evimizden
Colonial Williamsburg'a gidiyorduk

00:01:02.958 --> 00:01:05.703
ve fena hâlde kaybolduğumuzu hatırlıyorum.

00:01:05.752 --> 00:01:12.797
Annem ve ben kenara çekmesi
ve yol tarifi sorması için yalvardık.

00:01:12.821 --> 00:01:14.954
O kesinlikle reddetti

00:01:14.978 --> 00:01:17.886
ve hatta kaybolmadığımıza bizi ikna etti;

00:01:17.910 --> 00:01:20.878
hep orada ne olduğunu bilmek istiyormuş.

NOTE Paragraph

00:01:20.902 --> 00:01:22.867
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:01:22.891 --> 00:01:25.261
Yardım isteyeceksek,

00:01:25.285 --> 00:01:29.825
ki istemek zorundayız,
her gün istiyoruz,

00:01:29.849 --> 00:01:34.421
bunu rahatça yapmaya başlamanın tek yolu
bu konuda kendimizi geliştirmek

00:01:34.948 --> 00:01:40.515
ve birinden yardım istediğinizde
evet deme ihtimallerini artırmak.

00:01:40.884 --> 00:01:45.794
Sadece bununla kalmayıp size yardım etmeyi
tatmin edici ve yapmaya değer bulacaklar

00:01:45.812 --> 00:01:50.147
çünkü bu şekilde, gelecekte de
size yardım etmek için motive olacaklar.

NOTE Paragraph

00:01:50.902 --> 00:01:53.519
İş arkadaşlarımla birlikte
yaptığım bir araştırma

00:01:53.519 --> 00:01:57.504
birinden yardım istediğimizde
neden bazen evet

00:01:57.504 --> 00:02:00.818
bazen hayır dediği konusunu
bayağı bir aydınlattı.

00:02:01.479 --> 00:02:04.494
Şunu söyleyerek başlayayım,

00:02:04.518 --> 00:02:06.064
yardıma ihtiyacınız olduğunda

00:02:06.088 --> 00:02:09.241
yardım istemeniz gerekiyor,

00:02:09.265 --> 00:02:10.431
duyulacak bir şekilde.

00:02:10.431 --> 00:02:11.182
Tamam mı?

00:02:11.182 --> 00:02:15.044
Psikologların "şeffaflık yanılsaması"
olarak adlandırdıkları şeyi

00:02:15.068 --> 00:02:17.331
hepimiz bir nebze de olsa yaşıyoruz.

00:02:17.355 --> 00:02:21.585
Bu kısaca; düşünce, 
duygu ve ihtiyaçlarımızın

00:02:21.775 --> 00:02:25.068
başkalarına aşikâr olduğuna inanmamız.

00:02:25.348 --> 00:02:27.198
Bu, doğru değil ama inanıyoruz

00:02:27.222 --> 00:02:31.257
ve genelde öylece durup
birinin ihtiyaçlarımızı fark etmesini

00:02:31.281 --> 00:02:34.214
ve kendiliğinden yardım
teklif etmesini bekliyoruz.

00:02:34.238 --> 00:02:36.717
Bu gerçekten kötü bir varsayım.

00:02:36.741 --> 00:02:40.399
İhtiyaçlarınızın ne olduğunu anlamanın
ne kadar zor olduğunu geçin,

00:02:40.399 --> 00:02:43.224
size nasıl destek olabileceklerini
anlamak konusunda

00:02:43.224 --> 00:02:45.793
size yakın kişiler bile
genellikle zorlanıyor.

NOTE Paragraph

00:02:45.817 --> 00:02:51.006
Partnerim şu soruları her gün
birkaç kez sorma alışkanlığı edindi:

00:02:51.272 --> 00:02:53.228
"İyi misin? Bir şeye ihtiyacın var mı?"

00:02:53.228 --> 00:02:58.035
Çünkü yardıma ihtiyacım olduğunda
bunu belli etmede gerçekten çok kötüyüm.

00:02:58.035 --> 00:03:03.315
Ama o, hak ettiğimden çok daha sabırlı
ve yardım etme konusunda

00:03:03.515 --> 00:03:07.572
başkalarından bekleme hakkımız 
olduğundan çok daha fazla öngörülü.

00:03:08.029 --> 00:03:10.970
Yani yardıma ihtiyacınız olduğunda
yardım istemeniz gerekiyor.

00:03:10.970 --> 00:03:14.400
Bu arada, biri yardıma ihtiyacınız
olduğunu anlasa bile

00:03:14.400 --> 00:03:16.759
yardım isteyip istemediğinizi
nasıl bilebilir ki?

00:03:17.100 --> 00:03:20.849
Birisi istemeden ona yardım etmeyi
hiç denediniz mi?

00:03:20.849 --> 00:03:23.416
Bu kişi meğer yardımınızı
istemiyor muymuş?

00:03:23.440 --> 00:03:26.260
Birden kabalaşıyorlar, değil mi?

NOTE Paragraph

00:03:26.284 --> 00:03:28.804
Yaşanmış bir olay anlatayım.

00:03:28.804 --> 00:03:31.273
Geçen gün kızım okula hazırlanıyordu

00:03:31.273 --> 00:03:34.364
ve o istemeden yardım etmeye karar verdim.

NOTE Paragraph

00:03:34.364 --> 00:03:35.338
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:03:35.338 --> 00:03:38.428
Açık renkli kıyafetlerin ona 
çok yakıştığını düşünüyorum nedense.

00:03:38.452 --> 00:03:42.183
Ama o daha koyu,
daha nötr tonları tercih ediyor.

00:03:42.207 --> 00:03:44.644
İşte ben de yardımsever bir şekilde

00:03:44.644 --> 00:03:49.836
biraz daha az karamsar bir şeyler
bulabileceğini söyledim.

NOTE Paragraph

00:03:50.021 --> 00:03:52.119
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:03:52.143 --> 00:03:54.835
Eğer bakışlar öldürebilseydi

00:03:54.835 --> 00:03:57.341
şu an burada olmazdım.

00:03:57.365 --> 00:04:02.595
Kendiliğinden yardım teklif etmediklerinde
başkalarını suçlayamayız

00:04:02.619 --> 00:04:05.814
çünkü yardım isteyip
istemediğimizi bilmiyorlar.

00:04:05.838 --> 00:04:07.592
Araştırmalar gösteriyor ki

00:04:07.616 --> 00:04:12.219
iş yerinde meslektaşların birbirine olan
yardımlarının yüzde doksanı

00:04:12.243 --> 00:04:16.028
açıkça yapılan yardım istekleri
üzerine gerçekleşiyor.

00:04:16.028 --> 00:04:19.459
Yani "Yardımına ihtiyacım var" 
cümlesini söylemek zorundasınız.

00:04:19.459 --> 00:04:21.030
Bunun başka yolu yok.

NOTE Paragraph

00:04:21.030 --> 00:04:22.848
Şimdi, bu konuda kendimizi geliştirmek

00:04:22.848 --> 00:04:25.903
ve yardım istediğimizde
insanların yardım etmesini sağlamak için

00:04:25.903 --> 00:04:28.845
aklımızda tutmamız gereken
bazı yardımcı kurallar var.

NOTE Paragraph

00:04:28.881 --> 00:04:29.963
Birinci kural:

00:04:30.573 --> 00:04:37.020
Yardım isterken isteğiniz
ve nedeni konusunda çok açık olun.

00:04:37.718 --> 00:04:41.300
Üstü kapalı ve dolaylı 
yoldan yapılan istekler

00:04:41.300 --> 00:04:44.463
yardım eden kişiye
çok da yardımcı olmuyor.

00:04:44.463 --> 00:04:47.476
Bizden istediğiniz şeyin
ne olduğunu bilemiyoruz

00:04:47.476 --> 00:04:49.132
ve aynı derecede önemli olarak

00:04:49.132 --> 00:04:52.923
size gerçekten yardım edip
edemeyeceğimizi de bilmiyoruz.

00:04:52.923 --> 00:04:55.006
Hiç kimse yardımının
kötü olmasını istemez.

00:04:55.512 --> 00:04:58.379
Muhtemelen benim gibi siz de

00:04:58.403 --> 00:05:01.660
LinkedIn'deki çok hoş yabancılardan
böyle istekler alıyorsunuzdur.

00:05:01.684 --> 00:05:06.632
Mesela "Bir kahve içmek için 
buluşup iletişime geçelim"

00:05:06.632 --> 00:05:08.942
ya da "Görüş ve düşüncelerinizi
almak istiyorum."

00:05:09.327 --> 00:05:12.727
Böyle istekleri her zaman
görmezden geliyorum.

00:05:12.727 --> 00:05:14.912
Kötü biri olduğum için değil,

00:05:14.912 --> 00:05:17.637
sadece benden ne istediğinizi

00:05:17.637 --> 00:05:20.696
veya benden umduğunuz yardımın
ne olduğunu bilmediğimde

00:05:20.696 --> 00:05:22.326
bu, ilgimi çekmiyor.

00:05:22.326 --> 00:05:23.651
Kimsenin ilgisini çekmez.

00:05:23.651 --> 00:05:27.068
Tam olarak ne yapmamı istediklerini
açıkça söyleselerdi

00:05:27.068 --> 00:05:29.027
çok daha fazla ilgimi çekerdi

00:05:29.027 --> 00:05:31.607
çünkü eminim ki
istedikleri belli bir şey var.

00:05:31.807 --> 00:05:37.277
Açıkça "Sizin şirketinizde
çalışma olanaklarını görüşmek istiyorum,"

00:05:37.277 --> 00:05:39.384
"İlginizi çekecek bir konuda

00:05:39.384 --> 00:05:42.245
birlikte yapabileceğimiz
bir araştırma sunmak istiyorum"

00:05:42.245 --> 00:05:45.773
veya "Tıp fakültesine girebilmek için
tavsiyelerinizi almak isterim" deyin.

00:05:46.117 --> 00:05:48.637
Teknik olarak sonuncusuyla ilgili
size yardımcı olamam

00:05:48.637 --> 00:05:50.084
çünkü öyle bir doktor değilim.

00:05:50.208 --> 00:05:53.497
Ama sizi, yardım edebilecek 
birine yönlendirebilirim.

NOTE Paragraph

00:05:54.020 --> 00:05:57.359
İkinci kural, bu gerçekten önemli:

00:05:57.924 --> 00:06:02.682
Vazgeçmekten, özür dilemekten
ve rüşvetten kaçının.

00:06:03.214 --> 00:06:04.460
Bu, kesinlikle önemli.

00:06:04.484 --> 00:06:06.736
Bunlar tanıdık geliyor mu?

NOTE Paragraph

00:06:08.949 --> 00:06:13.023
"Senden bunu isteyeceğim için
çok çok üzgünüm."

00:06:13.227 --> 00:06:16.754
"Seni bununla rahatsız etmek
hiç hoşuma gitmiyor."

00:06:16.754 --> 00:06:22.156
"Eğer yardımın olmadan bunu yapmamın
bir yolu olsaydı yardımını istemezdim."

NOTE Paragraph

00:06:22.180 --> 00:06:23.203
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:06:23.227 --> 00:06:27.391
Bazen insanlar yardım isterken güçsüz
ve açgözlü olmadıklarını kanıtlamak için

00:06:27.391 --> 00:06:29.328
o kadar istekli oluyorlar ki

00:06:29.334 --> 00:06:33.953
ne kadar rahatsız hissetmenize
neden olduklarını hiç fark etmiyorlar.

00:06:33.953 --> 00:06:37.300
Sen benden yardım istemekten
bu kadar nefret ediyorken

00:06:37.300 --> 00:06:40.432
sana yardım etmeyi
nasıl memnun edici bulabilirim ki?

00:06:41.418 --> 00:06:47.355
Sizin işinizi görmeleri için yabancılara
ödeme yapmak kabul edilebilir olsa da

00:06:47.626 --> 00:06:50.575
arkadaşlarınızı ve meslektaşlarınızı
size yardım etmeleri için

00:06:50.575 --> 00:06:53.787
ücretle teşvik etmek söz konusu 
olduğunda çok dikkatli olmalısınız.

00:06:53.787 --> 00:06:56.924
İlişkimiz olan kişilerle
karşılıklı yardımlaşmak

00:06:56.924 --> 00:06:59.280
ilişkinin doğal bir parçası

00:06:59.280 --> 00:07:01.888
ve birbirimize önem verdiğimizi
göstermenin bir yolu.

00:07:01.906 --> 00:07:05.588
Ücretle teşvik etmeyi ve ödeme 
yapmayı ilişkinize katarsanız

00:07:05.588 --> 00:07:09.264
olacak şey şudur ki
ilişki, ilişki gibi hissettirmekten çok

00:07:09.264 --> 00:07:10.968
alışveriş gibi hissettirir.

00:07:11.128 --> 00:07:13.672
Bu, birbirinizden
uzaklaşmanıza neden olur

00:07:13.672 --> 00:07:17.604
ve işe bakın ki bu da insanların
yardım etme ihtimalini düşürür.

00:07:17.632 --> 00:07:21.420
Biri size yardım ettiğinde
minnettarlığınızı göstermek için

00:07:21.420 --> 00:07:24.705
kendiliğinizden bir hediye 
etmeniz son derece hoş.

00:07:24.943 --> 00:07:27.922
Ama yeni dairenize taşınmanızda
size yardım etmesi için

00:07:27.922 --> 00:07:30.216
arkadaşınıza ödeme yapmayı
önermek doğru değil.

NOTE Paragraph

00:07:30.590 --> 00:07:33.527
Üçüncü kural, samimi söylüyorum:

00:07:33.825 --> 00:07:38.503
E-posta veya mesaj ortamında
yardım istemeyin.

00:07:39.351 --> 00:07:41.964
Gerçekten lütfen yapmayın.

00:07:41.988 --> 00:07:44.182
E-posta ve mesaj samimi değil.

00:07:44.206 --> 00:07:46.972
Bazen başka olanağımızın
olmadığının farkındayım.

00:07:46.996 --> 00:07:49.488
Ama genelde olan şu:

00:07:49.512 --> 00:07:52.485
E-posta ve mesaj ortamında
yardım istemeyi tercih ediyoruz

00:07:52.509 --> 00:07:56.026
çünkü bunu yapmak
daha az garip hissettiriyor.

00:07:56.730 --> 00:08:00.475
E-posta ve mesaj ortamında daha az garip
hissettiren başka bir şey ne?

00:08:00.499 --> 00:08:02.313
"Hayır" demek.

00:08:02.337 --> 00:08:05.190
Bunu destekleyen bir araştırma da varmış.

00:08:05.214 --> 00:08:08.420
Yüz yüze yapılan yardım isteklerinin
kabul edilme ihtimali

00:08:08.420 --> 00:08:12.846
e-posta üzerinden yapılanlara göre
30 kat daha fazla.

00:08:13.173 --> 00:08:16.831
Bu yüzden önemli bir şey olduğunda
ve birinin yardımına ihtiyaç duyduğunuzda

00:08:16.831 --> 00:08:19.455
yardım istemek için yüz yüze görüşün

00:08:19.455 --> 00:08:22.787
veya telefonunuzu
telefon etmek için kullanın --

NOTE Paragraph

00:08:22.787 --> 00:08:24.707
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:08:24.707 --> 00:08:26.941
ihtiyacınız olan yardımı istemek için.

NOTE Paragraph

00:08:28.649 --> 00:08:29.811
Sonuncusu

00:08:29.811 --> 00:08:32.495
ve bu gerçekten ama gerçekten çok önemli

00:08:32.495 --> 00:08:36.147
ve konu yardım isteme olduğunda
muhtemelen en çok gözden kaçan kural:

00:08:36.151 --> 00:08:39.409
Birinden yardım istediğinizde
ve o yardım etmeyi kabul ettiğinde

00:08:39.409 --> 00:08:41.617
yardımının etkilerini ona bildirin.

00:08:42.109 --> 00:08:46.208
Yardım etmenin en güzel yönünün
yardım etmenin kendisi olduğuna inanmak,

00:08:46.208 --> 00:08:48.095
yaygın bir yanlış kanı.

00:08:48.225 --> 00:08:49.643
Bu, doğru değil.

00:08:49.691 --> 00:08:53.668
Yardım etmenin en güzel yönü
yardımınızın amacına ulaştığını,

00:08:53.668 --> 00:08:56.966
belli bir etkisi olduğunu
ve faydalı olduğunuzu bilmek.

00:08:57.228 --> 00:09:01.096
Yardımımın sizi nasıl etkilediği 
hakkında hiçbir bilgim olmazsa

00:09:01.096 --> 00:09:02.778
bu konuda nasıl hissedebilirim?

NOTE Paragraph

00:09:02.786 --> 00:09:05.286
Üniversitede öğretim görevlisi
olduğum yıllar boyunca

00:09:05.286 --> 00:09:08.440
insanların meslek edinmeleri
ve yüksek lisans yapmaları için

00:09:08.440 --> 00:09:10.859
birçok kişiye referans mektubu yazdım

00:09:10.859 --> 00:09:15.070
ve bu kişilerden yaklaşık yüzde 95'ine
ne olduğu hakkında hiçbir fikrim yok.

00:09:15.297 --> 00:09:16.966
Size yardımcı olup olmadığımı

00:09:16.966 --> 00:09:20.333
ve istediğiniz şeyi elde etmenizi
sağlayıp sağlamadığımı bilmiyorsam

00:09:20.333 --> 00:09:24.183
mektup yazmak için harcadığım zaman
ve emek hakkında nasıl hissederim?

00:09:24.407 --> 00:09:26.946
Faydalı hissetme düşüncesi,

00:09:26.946 --> 00:09:32.170
bazı tür bağış isteklerinin
çok ikna edici olmasının bir nedeni

00:09:32.628 --> 00:09:35.359
çünkü edeceğiniz yardımın etkisini

00:09:35.359 --> 00:09:37.521
canlı bir şekilde hayal etmenizi sağlıyor.

NOTE Paragraph

00:09:37.521 --> 00:09:40.198
Örneğin, DonorsChoose'u ele alalım.

00:09:40.198 --> 00:09:41.980
İnternet ortamına giriyorsunuz,

00:09:41.980 --> 00:09:46.656
yardım etmek istediğiniz sınıfın
öğretmeninin adını yazıyorsunuz

00:09:46.656 --> 00:09:49.748
ve onların istedikleri belli eşyaları;
örneğin mikroskop, dizüstü

00:09:49.748 --> 00:09:53.504
veya esnek oturma düzeni için
mobilyalar satın alıyorsunuz.

00:09:53.664 --> 00:09:58.487
Böyle bir rica, paramın sağlayacağı
iyiliği hayal etmemi çok kolaylaştırıyor.

00:09:58.487 --> 00:10:01.294
O kadar kolaylaştırıyor ki
bağış yapmaya karar verdiğim anda

00:10:01.294 --> 00:10:03.008
bağışımın etkisini hissedebiliyorum.

NOTE Paragraph

00:10:03.008 --> 00:10:04.599
Peki bu kuruluş başka ne yapıyor?

00:10:04.599 --> 00:10:06.511
Yardımınızın etkilerini size bildiriyor.

00:10:06.511 --> 00:10:10.024
Bağış yapanlar o sınıftaki
öğrencilerden mektuplar alıyor,

00:10:10.048 --> 00:10:11.524
sınıfın fotoğraflarını görüyor.

00:10:11.548 --> 00:10:14.041
Fark yarattıklarını biliyorlar.

00:10:14.065 --> 00:10:17.182
Bu, hepimizin günlük hayatında
yapması gereken bir şey,

00:10:17.182 --> 00:10:21.731
özellikle de eğer insanların bize
uzun vadede yardım etmelerini istiyorsak.

00:10:22.341 --> 00:10:25.718
İş arkadaşınıza,
büyük bir satış elde etmenizde

00:10:25.718 --> 00:10:31.151
veya geçmeyi umduğunuz mülakatı geçmenizde
onun yardımının etkili olduğunu söyleyin.

00:10:31.153 --> 00:10:33.524
Partnerinize, verdiği desteğin

00:10:33.524 --> 00:10:37.404
zor zamanları atlatmanızı
mümkün kıldığını söyleyin.

00:10:38.096 --> 00:10:40.429
Kedi bakıcınıza, siz uzaktayken

00:10:40.429 --> 00:10:46.269
kedileriniz bir şekilde hiçbir şeyi
kırmadığı için çok mutlu olduğunuzu

00:10:46.269 --> 00:10:49.160
ve iyi iş çıkardığını söyleyin.

NOTE Paragraph

00:10:50.149 --> 00:10:51.500
Uzun lafın kısası,

00:10:51.524 --> 00:10:56.541
yardım istemenin kolay olmadığını
gerçekten biliyorum.

00:10:57.348 --> 00:10:59.426
Hepimiz bunu yapmaktan biraz korkuyoruz,

00:10:59.450 --> 00:11:01.286
güçsüz hissetmemize neden oluyor.

00:11:01.921 --> 00:11:05.994
Ama modern çalışmanın
ve modern hayatın gerçeği şu ki

00:11:06.018 --> 00:11:08.348
kimse tek başına yapamıyor.

00:11:08.372 --> 00:11:10.375
Boşlukta kimse başarılı olamıyor.

00:11:10.399 --> 00:11:14.791
Başarılı olmak için başka kişilere,
onların desteğine ve iş birliğine

00:11:14.791 --> 00:11:18.214
her zamankinden çok ihtiyacımız var.

NOTE Paragraph

00:11:18.993 --> 00:11:23.148
Yardıma ihtiyacınız olduğunda
duyulacak bir şekilde yardım isteyin

00:11:23.172 --> 00:11:27.620
ve bunu, aldığınız cevabın
"evet" olma ihtimalini yükseltecek

00:11:27.968 --> 00:11:32.530
ve yardım eden kişinin kendini harika
hissetmesini sağlayacak bir şekilde yapın

00:11:32.530 --> 00:11:34.422
çünkü ikiniz de bunu hak ediyorsunuz.

NOTE Paragraph

00:11:34.604 --> 00:11:35.566
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:11:35.566 --> 00:11:39.851
(Alkışlar)