WEBVTT

00:00:01.000 --> 00:00:05.500
[nhạc]

00:00:16.000 --> 00:00:18.490
Một thập kỷ trước, máy tính cá nhân

00:00:18.490 --> 00:00:20.980
đã đặt ra những dấu ấn đầu tiên.

00:00:20.980 --> 00:00:23.120
Đó là sự thay đổi đáng kinh ngạc

00:00:23.120 --> 00:00:24.550
trong cách ta làm việc

00:00:24.550 --> 00:00:27.020
đặc biệt là với người khuyết tật

00:00:27.020 --> 00:00:28.976
thay đổi này càng sâu sắc hơn.

00:00:28.976 --> 00:00:31.100
Đây là lần đầu tiên mà người khuyết tật

00:00:31.100 --> 00:00:32.770
nhất là người khiếm thị

00:00:32.770 --> 00:00:34.870
có cơ hội cạnh tranh cao

00:00:34.870 --> 00:00:36.040
nhờ sử dụng máy tính.

00:00:36.040 --> 00:00:38.970
Tôi thấy rằng máy tính đã mở ra

00:00:38.970 --> 00:00:43.400
cả một thế giới mới, nhất là
nhờ sử dụng chữ Braille.

00:00:43.400 --> 00:00:45.530
Tôi có thể sử dụng SR để

00:00:45.530 --> 00:00:49.790
truy cập nhiều phần mềm khác nhau,
tôi cũng có thể đánh máy

00:00:49.790 --> 00:00:52.770
ngay trên máy tính, chỉ
bằng cách nhấn vài phím

00:00:52.770 --> 00:00:54.810
và nó sẽ tự động chuyển sang Braille

00:00:54.810 --> 00:00:55.870
mà tôi đọc hiểu được.

00:00:55.870 --> 00:01:01.700
Tôi dùng một phần mềm đầu ra âm thanh

00:01:01.700 --> 00:01:08.000
để đọc những thứ như email

00:01:08.000 --> 00:01:11.450
và nhất là để tìm kiếm thông tin

00:01:11.450 --> 00:01:13.740
nó sẽ đọc cho tôi nghe kết quả.

00:01:13.740 --> 00:01:16.450
Họ đang nói về công nghệ hỗ trợ thích nghi

00:01:16.450 --> 00:01:19.130
phần mềm và phần cứng
có trong máy tính cá nhân

00:01:19.130 --> 00:01:21.820
cũng như kết nối Internet
để hỗ trợ cho người khuyết tật.

00:01:21.820 --> 00:01:24.670
Những công nghệ hiện có của chúng tôi

00:01:24.670 --> 00:01:26.540
phù hợp cho nhiều loại khuyết tật

00:01:26.540 --> 00:01:27.840
liên quan đến cảm giác.

00:01:27.840 --> 00:01:31.060
Ví dụ, với người có thính giác kém

00:01:31.060 --> 00:01:33.340
chúng tôi dùng phụ đề hoặc 
công nghệ chiếu sáng

00:01:33.340 --> 00:01:36.940
đặc biệt lên màn hình; còn với người
khiếm thị thì đầu ra thông tin thay thế

00:01:36.940 --> 00:01:39.590
hoặc thêm vào cách nhập 
và xuất dữ liệu bằng âm thanh.

00:01:40.232 --> 00:01:41.940
Khuyết tật cảm giác nghĩa là

00:01:41.940 --> 00:01:45.620
các giác quan như thị giác,
thính giác, xúc giác bị ảnh hưởng.

00:01:45.620 --> 00:01:47.790
Có thể chỉ là khuyết tật nhẹ

00:01:47.790 --> 00:01:50.744
hoặc hoàn toàn mất khả năng cảm giác

00:01:50.744 --> 00:01:52.164
ở một hoặc vài giác quan.

00:01:55.000 --> 00:01:57.840
Khuyết tật thị giác bao gồm
khó nhìn hoặc mù hoàn toàn.

00:01:59.430 --> 00:02:02.350
Khuyết tật thính giác bao gồm
khó nghe hoặc điếc hoàn toàn.

00:02:03.470 --> 00:02:06.300
Khuyết tật xúc giác bao gồm
chai lì hoặc tê liệt hoàn toàn.

00:02:09.690 --> 00:02:12.170
Khuyết tật cảm giác ảnh hưởng khác nhau

00:02:12.170 --> 00:02:15.250
lên mỗi người, tùy theo cách họ thích nghi

00:02:15.250 --> 00:02:16.860
và mức độ của khuyết tật.

00:02:16.860 --> 00:02:19.120
Như cá nhân tôi, khuyết tật 
thính giác khá nặng

00:02:19.120 --> 00:02:21.454
nên tôi gặp nhiều vấn đề giao tiếp

00:02:21.454 --> 00:02:23.440
Nói chuyện bằng điện thoại

00:02:23.440 --> 00:02:24.990
là chuyện bất khả thi với tôi.

00:02:24.990 --> 00:02:26.920
Nhưng giờ đây máy tính có thể

00:02:26.920 --> 00:02:29.370
tăng cường khả năng giao tiếp
của tôi lên rất nhiều

00:02:29.370 --> 00:02:30.830
nhất là bằng email.

00:02:30.830 --> 00:02:34.420
Nhờ email mà tôi có thể giao tiếp
với mọi người ở mọi nơi, mọi lúc.

00:02:34.420 --> 00:02:37.090
Một số người khuyết tật cảm giác

00:02:37.090 --> 00:02:40.436
có thể không cần đến loại công nghệ này,

00:02:40.436 --> 00:02:42.590
một số thì ngược lại.

00:02:42.590 --> 00:02:45.480
Để chọn điều tốt nhất,

00:02:45.480 --> 00:02:47.080
hãy bắt đầu từ việc quyết định

00:02:47.080 --> 00:02:48.720
việc bạn muốn máy tính giúp mình.

00:02:48.890 --> 00:02:51.100
Rồi từ đó điều chỉnh cho phù hợp.

00:02:52.120 --> 00:02:54.600
Ý kiến của người sử dụng trong việc

00:02:54.600 --> 00:02:56.590
lựa chọn loại công nghệ hỗ trợ cho mình

00:02:56.590 --> 00:02:58.000
là cực kỳ quan trọng.

00:03:00.000 --> 00:03:02.640
Họ là chuyên gia về nhu cầu của bản thân,

00:03:02.640 --> 00:03:04.480
họ nhất định phải tham gia

00:03:04.480 --> 00:03:08.000
để có được kết quả tốt nhất.

00:03:08.450 --> 00:03:11.014
Công nghệ hỗ trợ thật sự rất hữu dụng.

00:03:11.014 --> 00:03:15.250
Tôi có thể truy cập Internet
và tìm kiếm về mọi thứ

00:03:15.250 --> 00:03:18.320
tôi có thể nhập dữ liệu bằng giọng nói

00:03:18.320 --> 00:03:20.300
nó thật sự giúp tôi rất nhiều.

00:03:21.890 --> 00:03:23.940
Chúng tôi sẽ đề cập một số công cụ

00:03:23.940 --> 00:03:26.240
có thể hữu dụng cho người
khuyết tật cảm giác.

00:03:26.380 --> 00:03:28.590
Đây chỉ là một số ít,

00:03:28.590 --> 00:03:31.140
luôn có những lựa chọn đa dạng khác

00:03:31.140 --> 00:03:32.779
nhiều phần cứng và phầm mềm mới

00:03:32.779 --> 00:03:34.870
đã và đang được phát triển.

00:03:38.340 --> 00:03:40.440
Chúng ta sẽ bắt đầu
với khuyết tật thị giác.

00:03:40.440 --> 00:03:42.730
Đầu tiên hãy định nghĩa,

00:03:42.730 --> 00:03:44.826
khó nhìn là thị giác bị khiếm khuyết mà

00:03:44.826 --> 00:03:46.910
vẫn thấy được một phần 
nào đó của hình ảnh.

00:03:46.910 --> 00:03:48.840
Nó có thể mang tính tổng quát

00:03:48.840 --> 00:03:52.644
hoặc có biến chuyển, như 
tầm nhìn hình ống, mù luân phiên

00:03:52.644 --> 00:03:54.690
giữa các khu vực thị giác,
và mù hoàn toàn.

00:03:54.690 --> 00:03:59.648
Hoặc có thể là nhạy cảm ánh sáng,
hoặc không thể phân biệt màu sắc.

00:03:59.648 --> 00:04:02.930
Người khiếm thị hầu như
mất hoàn toàn khả năng thị giác.

00:04:02.930 --> 00:04:04.710
Bây giờ tôi sẽ mở Internet Explorer.

00:04:04.710 --> 00:04:06.420
[SR] http...

00:04:06.420 --> 00:04:09.404
Đầu ra âm thanh là chức năng nổi bật nhất

00:04:09.404 --> 00:04:10.820
đối với người khiếm thị.

00:04:10.820 --> 00:04:13.000
Phần mềm này cho phép máy tính

00:04:13.000 --> 00:04:14.635
đọc to lên văn bản, email, v.v...

00:04:14.635 --> 00:04:16.760
[SR] Trang có 31 liên kết.

00:04:16.760 --> 00:04:19.630
Ryan, một học sinh trung học
mắc chứng khiếm thị

00:04:19.630 --> 00:04:21.648
đang sử dụng phần mềm SR.

00:04:21.648 --> 00:04:23.840
SR cho tôi biết mọi thứ
hiện có trên màn hình,

00:04:23.840 --> 00:04:26.570
và dùng card âm thanh
để đọc to lên mọi thứ.

00:04:26.570 --> 00:04:28.859
Nó giúp tôi lướt web, dùng email,

00:04:28.859 --> 00:04:31.280
hoặc viết báo cáo.

00:04:31.280 --> 00:04:35.280
Tôi có thể tạo tập tin Word
và bắt đầu đánh chữ,

00:04:35.280 --> 00:04:37.760
SR sẽ phát âm từng ký tự mà 
bàn phím ghi nhận được.

00:04:37.760 --> 00:04:39.430
[SR] W, I, N, D, O, W, S, chấm câu.

00:04:39.430 --> 00:04:41.649
SR cũng có thể đọc to
những gì tôi đã viết ra

00:04:41.649 --> 00:04:45.451
xem có lỗi chính tả hay 
ngữ pháp không.

00:04:45.451 --> 00:04:47.120
[SR] Tôi thích Jaws của Windows.

00:04:47.120 --> 00:04:49.890
Người khiếm thị dùng bàn phím
tiêu chuẩn để nhập thông tin,

00:04:49.890 --> 00:04:51.680
bàn phím đó cũng giúp họ sử dụng SR.

00:04:51.680 --> 00:04:54.916
[SR] Liên kết công cụ tham khảo.

00:04:54.916 --> 00:04:56.610
[SR] Enter.

00:04:56.610 --> 00:04:58.435
Các hệ thống đầu ra Braille

00:04:58.435 --> 00:04:59.970
có mặt khi người dùng cần có

00:04:59.970 --> 00:05:01.956
thông tin chi tiết hơn âm thanh.

00:05:01.956 --> 00:05:05.210
Màn hình hiển thị ký tự Braille 
này có thể tự làm mới

00:05:05.210 --> 00:05:08.187
hiển thị thông tin trên màn hình
lên một khu vực gồm nhiều nút

00:05:08.187 --> 00:05:09.570
có độ cảm ứng cao.

00:05:09.570 --> 00:05:11.970
Để in tài liệu dùng cho xem lại

00:05:11.970 --> 00:05:14.577
thì ta có công cụ dập Braille.

00:05:14.577 --> 00:05:16.060
Các bạn sẽ có khoảng 8 phút...

00:05:16.060 --> 00:05:18.650
Công cụ ghi chú di động
dùng âm thanh hay Braille

00:05:18.650 --> 00:05:21.010
cũng cực kỳ cần thiết
trong đời sống hằng ngày.

00:05:21.010 --> 00:05:22.883
Em đang viết đây.

00:05:22.883 --> 00:05:26.710
Nhiều người bị khó nhìn sử dụng 
phần mềm phóng to màn hình.

00:05:26.710 --> 00:05:30.730
Nó phóng to văn bản và hình ảnh
đang có lên màn hình chiếu.

00:05:30.730 --> 00:05:32.458
Hoặc người ta dùng camera quan sát,

00:05:32.458 --> 00:05:34.920
công cụ phóng to ra video 
với tài liệu bằng giấy in

00:05:34.920 --> 00:05:36.742
và nhất là hình ảnh.

00:05:36.742 --> 00:05:39.160
Camera này có chức năng
tự động tập trung điểm nhìn

00:05:39.160 --> 00:05:40.510
và kết nối với máy tính.

00:05:40.510 --> 00:05:43.910
Bạn đặt giấy bên dưới đây và

00:05:43.910 --> 00:05:46.660
điều chỉnh một ít

00:05:46.660 --> 00:05:48.533
phóng to thu nhỏ tùy ý bạn.

00:05:48.533 --> 00:05:50.728
Với người nhạy cảm ánh sáng,

00:05:50.728 --> 00:05:53.110
hệ thống này có thể thay đổi màn hình

00:05:53.110 --> 00:05:55.380
từ nền trắng chữ đen sang
nền đen chữ trắng.

00:05:55.380 --> 00:05:58.050
Đánh dấu ký tự cỡ lớn

00:05:58.050 --> 00:06:00.075
có thể có ích cho người khó nhìn

00:06:00.075 --> 00:06:02.080
nhất là khi đang tập đánh máy.

00:06:05.210 --> 00:06:07.090
Em có thắc mắc,

00:06:07.090 --> 00:06:08.490
chữ này nghĩa là gì?

00:06:08.490 --> 00:06:10.600
Khuyết tật về thính giác

00:06:10.600 --> 00:06:13.453
bao gồm khó nghe 
hoặc điếc hoàn toàn.

00:06:13.453 --> 00:06:15.670
Về sử dụng máy tính thông thường

00:06:15.670 --> 00:06:17.898
họ không cần nhiều công nghệ hỗ trợ.

00:06:17.898 --> 00:06:21.510
Chức năng cần thiết là
chuyển đổi thông tin âm thanh

00:06:21.510 --> 00:06:22.920
sang thông tin hình ảnh.

00:06:23.900 --> 00:06:26.316
Ví dụ, khi máy tính phát ra tín hiệu

00:06:26.316 --> 00:06:27.923
thông báo có lỗi sai

00:06:27.923 --> 00:06:31.483
thì phải có công cụ chuyển đổi

00:06:31.483 --> 00:06:33.263
tiếng bíp đó sang loại hình khác.

00:06:37.510 --> 00:06:41.690
Truyền thông đa phương tiện
cũng gây khó khăn với người khiếm thính.

00:06:41.690 --> 00:06:44.410
Cần có phụ đề cho video và
ký âm đầy đủ ở dạng văn bản.

00:06:44.700 --> 00:06:49.850
Tuy nhiên, đa số người tạo 
nội dung không lưu ý đến điều này.

00:06:49.850 --> 00:06:52.030
Tất nhiên một số thì ngược lại.

00:06:52.030 --> 00:06:54.570
Khi tôi sử dụng máy tính ở nhà

00:06:58.500 --> 00:07:01.800
một số trò chơi và Internet

00:07:01.800 --> 00:07:03.240
có sẵn phụ đề.

00:07:03.240 --> 00:07:05.950
Để giao tiếp trực tiếp

00:07:05.950 --> 00:07:07.650
người khó nghe hoặc khiếm thính

00:07:07.650 --> 00:07:10.390
có thể sử dụng một số công cụ hỗ trợ.

00:07:10.390 --> 00:07:13.060
Ví dụ như phần mềm nhắn tin tức thời,

00:07:13.060 --> 00:07:16.900
hoặc thiết bị TTY và TDD

00:07:16.900 --> 00:07:19.050
cho phép gửi tin nhắn qua 
kết nối điện thoại.

00:07:19.050 --> 00:07:21.865
Các thiết bị TTY và TDD mới còn cho phép

00:07:21.865 --> 00:07:26.185
người dùng máy tính giao tiếp 
nhanh chóng với người dùng TTY hoặc TDD.

00:07:32.780 --> 00:07:35.130
[lời nói]

00:07:35.130 --> 00:07:38.070
[lời nói chuyển đổi sang văn bản]

00:07:38.070 --> 00:07:40.295
Người bị chai lì ở tay hoặc ngón tay

00:07:40.295 --> 00:07:43.630
có thể không sử dụng được
bàn phím và chuột máy tính.

00:07:43.630 --> 00:07:45.580
Nên họ sẽ điều khiển máy tính

00:07:45.580 --> 00:07:48.600
cũng như nhập liệu thông qua phần mềm
đầu vào bằng âm thanh.

00:07:48.600 --> 00:07:50.280
Nếu tình trạng này là kết quả của

00:07:50.280 --> 00:07:54.810
hội chứng tiểu đường, khả năng
cao là kèm theo suy giảm thị giác.

00:07:54.810 --> 00:07:58.570
Trong trường hợp này, đầu vào
và đầu ra đều ở dạng âm thanh

00:07:58.570 --> 00:08:01.220
được kết nối với nhau 
bởi phần mềm trung gian.

00:08:01.790 --> 00:08:05.062
[SR] Đặc biệt chú ý đến tính chính xác
của hệ thống nhận diện.

00:08:05.062 --> 00:08:07.540
Phần mềm trung gian cho phép
phần mềm đầu ra âm thanh

00:08:07.540 --> 00:08:09.591
kết nối thẳng tới phần mềm
đầu vào âm thanh.

00:08:09.591 --> 00:08:15.213
Nhờ đó mà người dùng 
có thể dùng máy tính để

00:08:15.213 --> 00:08:17.544
giao tiếp được thành công.

00:08:19.714 --> 00:08:21.331
Lựa chọn công nghệ hỗ trợ

00:08:21.331 --> 00:08:24.000
cần được quyết định dựa theo 
nhu cầu từng cá nhân.

00:08:24.000 --> 00:08:26.300
Trong giáo dục, công việc,
và đời sống hằng ngày

00:08:26.300 --> 00:08:28.569
quan trọng là công cụ
phát huy được tác dụng.

00:08:28.569 --> 00:08:30.570
Sự tiến bộ của công nghệ

00:08:30.570 --> 00:08:33.029
cũng như cách dùng máy tính 
trong 10-15 năm vừa qua

00:08:33.029 --> 00:08:34.230
thật sự ấn tượng, nhất là

00:08:34.230 --> 00:08:35.550
với người khuyết tật.

00:08:35.550 --> 00:08:38.687
Khi thấy những người bạn quanh tôi,
cũng như người khuyết tật khác

00:08:38.687 --> 00:08:40.814
có thể thành công 
trong học tập và công việc

00:08:40.814 --> 00:08:42.140
là một cảm giác tuyệt vời,

00:08:42.920 --> 00:08:45.050
và tôi rất mong chờ vào tương lai.

00:08:45.420 --> 00:08:48.194
Để tìm hiểu thêm về tính 
tiếp cận trong IT, hãy truy cập:

00:08:56.169 --> 00:09:00.169
Mọi ý kiến, thông tin, kết luận, nhận định
có trong video này thuộc về cá nhân

00:09:00.169 --> 00:09:04.169
chứ không đại diện cho quan điểm của
Quỹ Khoa học Quốc gia.

00:09:04.169 --> 00:09:08.169
Mã số tài trợ 9800324.

00:09:15.065 --> 00:09:19.065
Bản quyền thiết lập năm 2015/2001
thuộc về Đại học Washington.

00:09:19.065 --> 00:09:23.065
Nội dung trong video được phép sao chép
vì các mục đích giáo dục phi lợi nhuận

00:09:23.065 --> 00:09:27.065
với điều kiện ghi rõ nguồn.