WEBVTT

00:00:01.000 --> 00:00:05.500
[nhạc]

00:00:16.000 --> 00:00:18.490
Một thập kỷ trước, máy tính cá nhân

00:00:18.490 --> 00:00:20.980
đã đặt ra những dấu ấn đầu tiên.

00:00:20.980 --> 00:00:23.120
Đó là sự thay đổi đáng kinh ngạc

00:00:23.120 --> 00:00:24.550
trong cách ta làm việc

00:00:24.550 --> 00:00:27.020
đặc biệt là với người khuyết tật

00:00:27.020 --> 00:00:28.976
thay đổi này càng sâu sắc hơn.

00:00:28.976 --> 00:00:31.100
Đây là lần đầu tiên mà người khuyết tật

00:00:31.100 --> 00:00:32.770
nhất là người khiếm thị

00:00:32.770 --> 00:00:34.870
có cơ hội cạnh tranh cao

00:00:34.870 --> 00:00:36.040
nhờ sử dụng máy tính.

00:00:36.040 --> 00:00:38.970
Tôi thấy rằng máy tính đã mở ra

00:00:38.970 --> 00:00:43.400
cả một thế giới mới, nhất là
nhờ sử dụng chữ Braille.

00:00:43.400 --> 00:00:45.530
Tôi có thể sử dụng SR để

00:00:45.530 --> 00:00:49.790
truy cập nhiều phần mềm khác nhau,
tôi cũng có thể đánh máy

00:00:49.790 --> 00:00:52.770
ngay trên máy tính, chỉ
bằng cách nhấn vài phím

00:00:52.770 --> 00:00:54.810
và nó sẽ tự động chuyển sang Braille

00:00:54.810 --> 00:00:55.730
mà tôi đọc hiểu được.

00:00:55.730 --> 00:01:01.700
Tôi dùng một phần mềm giọng nói

00:01:01.700 --> 00:01:08.000
để đọc những thứ như email

00:01:08.000 --> 00:01:11.450
và nhất là để tìm kiếm thông tin

00:01:11.450 --> 00:01:13.740
nó sẽ đọc cho tôi nghe kết quả.

00:01:13.740 --> 00:01:16.450
Họ đang nói về công nghệ hỗ trợ thích nghi

00:01:16.450 --> 00:01:19.130
phần mềm và phần cứng
có trong máy tính cá nhân

00:01:19.130 --> 00:01:21.600
cũng như kết nối Internet
để hỗ trợ cho người khuyết tật.

00:01:21.600 --> 00:01:24.670
Những công nghệ hiện có của chúng tôi

00:01:24.670 --> 00:01:26.540
phù hợp cho nhiều loại khuyết tật

00:01:26.540 --> 00:01:27.840
liên quan đến cảm giác.

00:01:27.840 --> 00:01:31.060
Ví dụ, người có thính giác kém

00:01:31.060 --> 00:01:33.420
chúng tôi dùng phụ đề hoặc 
công nghệ chiếu sáng

00:01:33.420 --> 00:01:36.940
đặc biệt lên màn hình; còn với người
khiếm thị thì đầu ra thông tin thay thế

00:01:36.940 --> 00:01:39.500
hoặc thêm vào cách nhập 
và xuất dữ liệu bằng âm thanh.

00:01:40.232 --> 00:01:41.940
Khuyết tật cảm giác nghĩa là

00:01:41.940 --> 00:01:45.620
các giác quan như thị giác,
thính giác, xúc giác bị ảnh hưởng.

00:01:45.620 --> 00:01:47.790
Có thể chỉ là khuyết tật nhẹ

00:01:47.790 --> 00:01:50.744
hoặc hoàn toàn mất khả năng cảm giác

00:01:50.744 --> 00:01:52.164
ở một hoặc vài giác quan.

00:01:57.010 --> 00:02:11.560
Khuyết tật thị giác bao gồm
khó nhìn hoặc mù hoàn toàn.

00:02:11.560 --> 00:02:13.540
Khuyết tật thính giác bao gồm
khó nghe hoặc điếc hoàn toàn.

00:02:13.540 --> 00:02:16.370
Khuyết tật xúc giác bao gồm
chai lì hoặc tê liệt hoàn toàn.

00:02:16.370 --> 00:02:18.850
Khuyết tật cảm giác ảnh hưởng khác nhau

00:02:18.850 --> 00:02:21.930
lên mỗi người, tùy theo cách họ thích nghi

00:02:21.930 --> 00:02:23.540
và trình độ nghiêm trọng của nó.

00:02:23.540 --> 00:02:25.090
Như với cá nhân tôi, vì có
khuyết tật thính giác khá nặng

00:02:25.090 --> 00:02:26.762
nên tôi gặp nhiều vấn đề giao tiếp

00:02:26.762 --> 00:02:28.720
Nói chuyện bằng điện thoại

00:02:28.720 --> 00:02:30.320
là chuyện bất khả thi với tôi.

00:02:30.320 --> 00:02:34.180
Nhưng giờ đây máy tính có thể

00:02:34.680 --> 00:02:36.640
tăng cường khả năng giao tiếp
của tôi lên rất nhiều

00:02:36.640 --> 00:02:39.890
nhất là bằng email.

00:02:39.890 --> 00:02:43.060
Nhờ email mà tôi có thể giao tiếp
với mọi người ở mọi nơi, mọi lúc.

00:02:43.060 --> 00:02:45.150
Một số người khuyết tật cảm giác

00:02:45.150 --> 00:02:47.080
có thể không cần đến loại công nghệ này,

00:02:47.080 --> 00:02:48.590
một số thì ngược lại.

00:02:48.590 --> 00:02:51.480
Để chọn điều tốt nhất,

00:02:51.480 --> 00:02:55.130
hãy bắt đầu từ việc quyết định

00:02:55.130 --> 00:02:57.730
việc bạn muốn máy tính giúp mình.

00:02:57.730 --> 00:02:59.940
Rồi từ đó điều chỉnh cho phù hợp.

00:02:59.940 --> 00:03:02.420
Ý kiến người khuyết tật trong việc

00:03:02.420 --> 00:03:06.030
lựa chọn loại công nghệ hỗ trợ cho mình

00:03:06.030 --> 00:03:07.440
là cực kỳ quan trọng.

00:03:07.440 --> 00:03:11.310
Họ là chuyên gia về nhu cầu của bản thân,

00:03:11.310 --> 00:03:15.000
họ nhất định phải tham gia

00:03:15.000 --> 00:03:18.520
để có được kết quả tốt nhất.

00:03:18.520 --> 00:03:21.084
Công nghệ hỗ trợ thật sự rất hữu dụng.

00:03:21.084 --> 00:03:23.500
Tôi có thể truy cập Internet
và tìm kiếm về mọi thứ

00:03:23.500 --> 00:03:26.570
tôi có thể nhập dữ liệu bằng giọng nói

00:03:26.570 --> 00:03:28.550
nó thật sự giúp tôi rất nhiều.

00:03:28.550 --> 00:03:30.780
Chúng tôi sẽ đề cập một số công cụ

00:03:30.780 --> 00:03:32.380
có thể hữu dụng cho người
khuyết tật cảm giác.

00:03:32.380 --> 00:03:34.590
Đây chỉ là một số ít,

00:03:34.590 --> 00:03:40.260
luôn có những lựa chọn đa dạng khác

00:03:40.260 --> 00:03:42.080
nhiều phần cứng và phầm mềm mới

00:03:42.080 --> 00:03:44.340
đã và đang được phát triển.

00:03:44.340 --> 00:03:46.440
Chúng ta sẽ bắt đầu
với khuyết tật thị giác.

00:03:46.440 --> 00:03:48.730
Đầu tiên hãy định nghĩa,

00:03:48.730 --> 00:03:52.570
khó nhìn là thị giác bị khiếm khuyết mà

00:03:52.570 --> 00:03:55.440
vẫn thấy được một phần 
nào đó của hình ảnh.

00:03:55.440 --> 00:03:59.400
Nó có thể mang tính tổng quát

00:03:59.400 --> 00:04:03.014
hoặc có biến chuyển, như 
tầm nhìn hình ống, mù luân phiên

00:04:03.014 --> 00:04:05.180
giữa các khu vực thị giác,
và mù hoàn toàn.

00:04:05.180 --> 00:04:06.179
Hoặc có thể là nhạy cảm ánh sáng,
hoặc không thể phân biệt màu sắc.

00:04:06.179 --> 00:04:08.930
Còn người khiếm thị hầu như
mất hoàn toàn khả năng thị giác.

00:04:08.930 --> 00:04:10.470
Bây giờ tôi sẽ mở Internet Explorer.

00:04:10.470 --> 00:04:12.420
[SR] http...

00:04:12.420 --> 00:04:15.404
Đầu ra âm thanh là chức năng nổi bật nhất

00:04:15.404 --> 00:04:16.820
đối với người khiếm thị.

00:04:16.820 --> 00:04:19.290
Phần mềm này cho phép máy tính

00:04:19.290 --> 00:04:20.635
đọc to lên văn bản, email, vân vân.

00:04:20.635 --> 00:04:22.760
[SR] Trang có 31 liên kết.

00:04:22.760 --> 00:04:25.630
Ryan, một học sinh trung học
mắc chứng khiếm thị

00:04:25.630 --> 00:04:28.360
đang sử dụng phần mềm SR.

00:04:28.360 --> 00:04:30.250
SR cho tôi biết mọi thứ
hiện có trên màn hình,

00:04:30.250 --> 00:04:34.260
và dùng card âm thanh
để đọc to lên mọi thứ.

00:04:34.260 --> 00:04:36.809
Nó giúp tôi lướt web, dùng email,

00:04:36.809 --> 00:04:38.600
hoặc viết báo cáo.

00:04:38.600 --> 00:04:42.490
Tôi có thể tạo tập tin Word
và bắt đầu đánh chữ,

00:04:42.490 --> 00:04:45.120
SR sẽ phát âm từng ký tự mà 
bàn phím ghi nhận được.

00:04:45.120 --> 00:04:46.960
[SR] W, I, N, D, O, W, S, chấm câu.

00:04:46.960 --> 00:04:49.320
SR cũng có thể đọc to
những gì tôi đã viết ra

00:04:49.850 --> 00:04:52.141
xem có lỗi chính tả hay 
ngữ pháp không.

00:04:52.141 --> 00:04:55.070
[SR] Tôi thích Jaws của Windows.

00:04:55.070 --> 00:04:55.890
Người khiếm thị dùng bàn phím
tiêu chuẩn để nhập thông tin,

00:04:55.890 --> 00:04:57.340
bàn phím đó cũng giúp họ sử dụng SR.

00:04:57.340 --> 00:04:59.320
[SR] Liên kết công cụ tham khảo.

00:04:59.320 --> 00:05:02.610
[SR] Enter.

00:05:02.610 --> 00:05:05.390
Các hệ thống đầu ra Braille

00:05:05.390 --> 00:05:07.860
có mặt khi người dùng cần có

00:05:07.860 --> 00:05:09.270
thông tin chi tiết hơn âm thanh.

00:05:09.270 --> 00:05:11.510
Màn hình hiển thị ký tự Braille 
này có thể tự làm mới

00:05:11.510 --> 00:05:13.630
hiển thị thông tin trên 
màn hình lên một khu vực

00:05:13.630 --> 00:05:15.570
có độ cảm ứng cao.

00:05:15.570 --> 00:05:18.410
Để in tài liệu dùng cho xem lại

00:05:18.410 --> 00:05:20.577
thì ta có công cụ dập Braille.

00:05:20.577 --> 00:05:21.910
Các bạn sẽ có khoảng 8 phút...

00:05:21.910 --> 00:05:26.070
Công cụ ghi chú di động
dùng âm thanh hay Braille

00:05:26.070 --> 00:05:30.040
cũng cực kỳ cần thiết.

00:05:30.040 --> 00:05:32.540
Em đang viết đây.

00:05:32.540 --> 00:05:35.720
Nhiều người bị khó nhìn sử dụng 
phần mềm phóng to màn hình.

00:05:35.720 --> 00:05:36.900
Nó phóng to văn bản và hình ảnh
đang có trên màn hình,

00:05:36.900 --> 00:05:39.070
Hoặc người ta dùng camera quan sát,

00:05:39.070 --> 00:05:40.920
công cụ phóng to ra video 
với tài liệu bằng giấy in

00:05:40.920 --> 00:05:44.176
và nhất là hình ảnh.

00:05:44.176 --> 00:05:45.550
Camera này có chức năng
tự động tập trung điểm nhìn

00:05:45.550 --> 00:05:47.380
và kết nối với máy tính.

00:05:47.380 --> 00:05:49.910
Bạn đặt giấy bên dưới đây và

00:05:49.910 --> 00:05:52.660
điều chỉnh một ít

00:05:52.660 --> 00:05:55.440
phóng to thu nhỏ tùy ý bạn.

00:05:55.440 --> 00:05:57.710
Với người nhạy cảm ánh sáng,

00:05:57.710 --> 00:05:59.630
hệ thống này có thể thay đổi màn hình

00:05:59.630 --> 00:06:01.380
từ nền trắng chữ đen sang
nền đen chữ trắng.

00:06:01.380 --> 00:06:07.590
Đánh dấu ký tự cỡ lớn

00:06:07.590 --> 00:06:08.340
có thể có ích cho người khó nhìn

00:06:08.340 --> 00:06:10.090
nhất là khi đang tập đánh máy.

00:06:10.090 --> 00:06:12.360
Em có thắc mắc,

00:06:12.360 --> 00:06:15.460
chữ này nghĩa là gì?

00:06:15.460 --> 00:06:17.140
Khuyết tật về thính giác

00:06:17.140 --> 00:06:20.270
bao gồm khó nghe 
hoặc điếc hoàn toàn.

00:06:20.270 --> 00:06:22.100
Về sử dụng máy tính thông thường

00:06:22.100 --> 00:06:25.030
không cần nhiều công nghệ hỗ trợ.

00:06:25.030 --> 00:06:31.750
Chức năng cần thiết là
chuyển đổi thông tin âm thanh

00:06:31.750 --> 00:06:35.540
sang thông tin hình ảnh.

00:06:35.540 --> 00:06:36.820


00:06:36.820 --> 00:06:40.590


00:06:41.540 --> 00:06:45.100


00:06:45.100 --> 00:06:46.060


00:06:46.060 --> 00:06:49.320


00:06:49.320 --> 00:06:50.700


00:06:50.700 --> 00:06:59.220


00:06:59.220 --> 00:07:01.960


00:07:01.960 --> 00:07:04.500


00:07:04.500 --> 00:07:06.250


00:07:06.250 --> 00:07:08.030


00:07:08.030 --> 00:07:10.060


00:07:10.060 --> 00:07:12.910


00:07:12.910 --> 00:07:16.390


00:07:16.390 --> 00:07:19.060


00:07:19.060 --> 00:07:22.900


00:07:22.900 --> 00:07:25.050


00:07:25.050 --> 00:07:26.705


00:07:32.000 --> 00:07:35.250


00:07:35.250 --> 00:07:38.230


00:07:38.230 --> 00:07:40.630


00:07:40.630 --> 00:07:44.520


00:07:44.520 --> 00:07:47.550


00:07:47.550 --> 00:07:48.950


00:07:48.950 --> 00:07:51.830


00:07:51.830 --> 00:07:55.290


00:07:55.290 --> 00:07:58.660


00:07:58.660 --> 00:08:01.270


00:08:01.270 --> 00:08:04.170


00:08:04.170 --> 00:08:04.810


00:08:04.810 --> 00:08:07.870


00:08:07.870 --> 00:08:10.240


00:08:10.240 --> 00:08:13.450


00:08:13.450 --> 00:08:15.830


00:08:15.830 --> 00:08:19.030


00:08:19.030 --> 00:08:20.990


00:08:20.990 --> 00:08:23.400


00:08:23.400 --> 00:08:26.800


00:08:26.800 --> 00:08:28.840


00:08:28.840 --> 00:08:30.490


00:08:30.490 --> 00:08:32.710


00:08:32.710 --> 00:08:34.309


00:08:34.309 --> 00:08:35.720


00:08:35.720 --> 00:08:37.900


00:08:37.900 --> 00:08:40.179


00:08:40.179 --> 00:08:42.380


00:08:42.380 --> 00:08:44.510


00:08:44.510 --> 00:09:29.144