1
00:00:01,000 --> 00:00:05,500
[nhạc]

2
00:00:16,000 --> 00:00:18,490
Một thập kỷ trước, máy tính cá nhân

3
00:00:18,490 --> 00:00:20,980
đã đặt ra những dấu ấn đầu tiên.

4
00:00:20,980 --> 00:00:23,120
Đó là sự thay đổi đáng kinh ngạc

5
00:00:23,120 --> 00:00:24,550
trong cách ta làm việc

6
00:00:24,550 --> 00:00:27,020
đặc biệt là với người khuyết tật

7
00:00:27,020 --> 00:00:28,976
thay đổi này càng sâu sắc hơn.

8
00:00:28,976 --> 00:00:31,100
Đây là lần đầu tiên mà người khuyết tật

9
00:00:31,100 --> 00:00:32,770
nhất là người khiếm thị

10
00:00:32,770 --> 00:00:34,870
có cơ hội cạnh tranh cao

11
00:00:34,870 --> 00:00:36,040
nhờ sử dụng máy tính.

12
00:00:36,040 --> 00:00:38,970
Tôi thấy rằng máy tính đã mở ra

13
00:00:38,970 --> 00:00:43,400
cả một thế giới mới, nhất là
nhờ sử dụng chữ Braille.

14
00:00:43,400 --> 00:00:45,530
Tôi có thể sử dụng SR để

15
00:00:45,530 --> 00:00:49,790
truy cập nhiều phần mềm khác nhau,
tôi cũng có thể đánh máy

16
00:00:49,790 --> 00:00:52,770
ngay trên máy tính, chỉ
bằng cách nhấn vài phím

17
00:00:52,770 --> 00:00:54,810
và nó sẽ tự động chuyển sang Braille

18
00:00:54,810 --> 00:00:55,730
mà tôi đọc hiểu được.

19
00:00:55,730 --> 00:01:01,700
Tôi dùng một phần mềm giọng nói

20
00:01:01,700 --> 00:01:08,000
để đọc những thứ như email

21
00:01:08,000 --> 00:01:11,450
và nhất là để tìm kiếm thông tin

22
00:01:11,450 --> 00:01:13,740
nó sẽ đọc cho tôi nghe kết quả.

23
00:01:13,740 --> 00:01:16,450
Họ đang nói về công nghệ hỗ trợ thích nghi

24
00:01:16,450 --> 00:01:19,130
phần mềm và phần cứng
có trong máy tính cá nhân

25
00:01:19,130 --> 00:01:21,600
cũng như kết nối Internet
để hỗ trợ cho người khuyết tật.

26
00:01:21,600 --> 00:01:24,670
Những công nghệ hiện có của chúng tôi

27
00:01:24,670 --> 00:01:26,540
phù hợp cho nhiều loại khuyết tật

28
00:01:26,540 --> 00:01:27,840
liên quan đến cảm giác.

29
00:01:27,840 --> 00:01:31,060
Ví dụ, người có thính giác kém

30
00:01:31,060 --> 00:01:33,420
chúng tôi dùng phụ đề hoặc 
công nghệ chiếu sáng

31
00:01:33,420 --> 00:01:36,940
đặc biệt lên màn hình; còn với người
khiếm thị thì đầu ra thông tin thay thế

32
00:01:36,940 --> 00:01:39,500
hoặc thêm vào cách nhập 
và xuất dữ liệu bằng âm thanh.

33
00:01:40,232 --> 00:01:41,940
Khuyết tật cảm giác nghĩa là

34
00:01:41,940 --> 00:01:45,620
các giác quan như thị giác,
thính giác, xúc giác bị ảnh hưởng.

35
00:01:45,620 --> 00:01:47,790
Có thể chỉ là khuyết tật nhẹ

36
00:01:47,790 --> 00:01:50,744
hoặc hoàn toàn mất khả năng cảm giác

37
00:01:50,744 --> 00:01:52,164
ở một hoặc vài giác quan.

38
00:01:57,010 --> 00:02:11,560
Khuyết tật thị giác bao gồm
khó nhìn hoặc mù hoàn toàn.

39
00:02:11,560 --> 00:02:13,540
Khuyết tật thính giác bao gồm
khó nghe hoặc điếc hoàn toàn.

40
00:02:13,540 --> 00:02:16,370
Khuyết tật xúc giác bao gồm
chai lì hoặc tê liệt hoàn toàn.

41
00:02:16,370 --> 00:02:18,850
Khuyết tật cảm giác ảnh hưởng khác nhau

42
00:02:18,850 --> 00:02:21,930
lên mỗi người, tùy theo cách họ thích nghi

43
00:02:21,930 --> 00:02:23,540
và trình độ nghiêm trọng của nó.

44
00:02:23,540 --> 00:02:25,090
Như với cá nhân tôi, vì có
khuyết tật thính giác khá nặng

45
00:02:25,090 --> 00:02:26,762
nên tôi gặp nhiều vấn đề giao tiếp

46
00:02:26,762 --> 00:02:28,720
Nói chuyện bằng điện thoại

47
00:02:28,720 --> 00:02:30,320
là chuyện bất khả thi với tôi.

48
00:02:30,320 --> 00:02:34,180
Nhưng giờ đây máy tính có thể

49
00:02:34,680 --> 00:02:36,640
tăng cường khả năng giao tiếp
của tôi lên rất nhiều

50
00:02:36,640 --> 00:02:39,890
nhất là bằng email.

51
00:02:39,890 --> 00:02:43,060
Nhờ email mà tôi có thể giao tiếp
với mọi người ở mọi nơi, mọi lúc.

52
00:02:43,060 --> 00:02:45,150
Một số người khuyết tật cảm giác

53
00:02:45,150 --> 00:02:47,080
có thể không cần đến loại công nghệ này,

54
00:02:47,080 --> 00:02:48,590
một số thì ngược lại.

55
00:02:48,590 --> 00:02:51,480
Để chọn điều tốt nhất,

56
00:02:51,480 --> 00:02:55,130
hãy bắt đầu từ việc quyết định

57
00:02:55,130 --> 00:02:57,730
việc bạn muốn máy tính giúp mình.

58
00:02:57,730 --> 00:02:59,940
Rồi từ đó điều chỉnh cho phù hợp.

59
00:02:59,940 --> 00:03:02,420
Ý kiến người khuyết tật trong việc

60
00:03:02,420 --> 00:03:06,030
lựa chọn loại công nghệ hỗ trợ cho mình

61
00:03:06,030 --> 00:03:07,440
là cực kỳ quan trọng.

62
00:03:07,440 --> 00:03:11,310
Họ là chuyên gia về nhu cầu của bản thân,

63
00:03:11,310 --> 00:03:15,000
họ nhất định phải tham gia

64
00:03:15,000 --> 00:03:18,520
để có được kết quả tốt nhất.

65
00:03:18,520 --> 00:03:21,084
Công nghệ hỗ trợ thật sự rất hữu dụng.

66
00:03:21,084 --> 00:03:23,500
Tôi có thể truy cập Internet
và tìm kiếm về mọi thứ

67
00:03:23,500 --> 00:03:26,570
tôi có thể nhập dữ liệu bằng giọng nói

68
00:03:26,570 --> 00:03:28,550
nó thật sự giúp tôi rất nhiều.

69
00:03:28,550 --> 00:03:30,780
Chúng tôi sẽ đề cập một số công cụ

70
00:03:30,780 --> 00:03:32,380
có thể hữu dụng cho người
khuyết tật cảm giác.

71
00:03:32,380 --> 00:03:34,590
Đây chỉ là một số ít,

72
00:03:34,590 --> 00:03:40,260
luôn có những lựa chọn đa dạng khác

73
00:03:40,260 --> 00:03:42,080
nhiều phần cứng và phầm mềm mới

74
00:03:42,080 --> 00:03:44,340
đã và đang được phát triển.

75
00:03:44,340 --> 00:03:46,440
Chúng ta sẽ bắt đầu
với khuyết tật thị giác.

76
00:03:46,440 --> 00:03:48,730
Đầu tiên hãy định nghĩa,

77
00:03:48,730 --> 00:03:52,570
khó nhìn là thị giác bị khiếm khuyết mà

78
00:03:52,570 --> 00:03:55,440
vẫn thấy được một phần 
nào đó của hình ảnh.

79
00:03:55,440 --> 00:03:59,400
Nó có thể mang tính tổng quát

80
00:03:59,400 --> 00:04:03,014
hoặc có biến chuyển, như 
tầm nhìn hình ống, mù luân phiên

81
00:04:03,014 --> 00:04:05,180
giữa các khu vực thị giác,
và mù hoàn toàn.

82
00:04:05,180 --> 00:04:06,179
Hoặc có thể là nhạy cảm ánh sáng,
hoặc không thể phân biệt màu sắc.

83
00:04:06,179 --> 00:04:08,930
Còn người khiếm thị hầu như
mất hoàn toàn khả năng thị giác.

84
00:04:08,930 --> 00:04:10,470
Bây giờ tôi sẽ mở Internet Explorer.

85
00:04:10,470 --> 00:04:12,420
[SR] http...

86
00:04:12,420 --> 00:04:15,404
Đầu ra âm thanh là chức năng nổi bật nhất

87
00:04:15,404 --> 00:04:16,820
đối với người khiếm thị.

88
00:04:16,820 --> 00:04:19,290
Phần mềm này cho phép máy tính

89
00:04:19,290 --> 00:04:20,635
đọc to lên văn bản, email, vân vân.

90
00:04:20,635 --> 00:04:22,760
[SR] Trang có 31 liên kết.

91
00:04:22,760 --> 00:04:25,630
Ryan, một học sinh trung học
mắc chứng khiếm thị

92
00:04:25,630 --> 00:04:28,360
đang sử dụng phần mềm SR.

93
00:04:28,360 --> 00:04:30,250
SR cho tôi biết mọi thứ
hiện có trên màn hình,

94
00:04:30,250 --> 00:04:34,260
và dùng card âm thanh
để đọc to lên mọi thứ.

95
00:04:34,260 --> 00:04:36,809
Nó giúp tôi lướt web, dùng email,

96
00:04:36,809 --> 00:04:38,600
hoặc viết báo cáo.

97
00:04:38,600 --> 00:04:42,490
Tôi có thể tạo tập tin Word
và bắt đầu đánh chữ,

98
00:04:42,490 --> 00:04:45,120
SR sẽ phát âm từng ký tự mà 
bàn phím ghi nhận được.

99
00:04:45,120 --> 00:04:46,960
[SR] W, I, N, D, O, W, S, chấm câu.

100
00:04:46,960 --> 00:04:49,320
SR cũng có thể đọc to
những gì tôi đã viết ra

101
00:04:49,850 --> 00:04:52,141
xem có lỗi chính tả hay 
ngữ pháp không.

102
00:04:52,141 --> 00:04:55,070
[SR] Tôi thích Jaws của Windows.

103
00:04:55,070 --> 00:04:55,890
Người khiếm thị dùng bàn phím
tiêu chuẩn để nhập thông tin,

104
00:04:55,890 --> 00:04:57,340
bàn phím đó cũng giúp họ sử dụng SR.

105
00:04:57,340 --> 00:04:59,320
[SR] Liên kết công cụ tham khảo.

106
00:04:59,320 --> 00:05:02,610
[SR] Enter.

107
00:05:02,610 --> 00:05:05,390
Các hệ thống đầu ra Braille

108
00:05:05,390 --> 00:05:07,860
có mặt khi người dùng cần có

109
00:05:07,860 --> 00:05:09,270
thông tin chi tiết hơn âm thanh.

110
00:05:09,270 --> 00:05:11,510
Màn hình hiển thị ký tự Braille 
này có thể tự làm mới

111
00:05:11,510 --> 00:05:13,630
hiển thị thông tin trên 
màn hình lên một khu vực

112
00:05:13,630 --> 00:05:15,570
có độ cảm ứng cao.

113
00:05:15,570 --> 00:05:18,410
Để in tài liệu dùng cho xem lại

114
00:05:18,410 --> 00:05:20,577
thì ta có công cụ dập Braille.

115
00:05:20,577 --> 00:05:21,910
Các bạn sẽ có khoảng 8 phút...

116
00:05:21,910 --> 00:05:26,070
Công cụ ghi chú di động
dùng âm thanh hay Braille

117
00:05:26,070 --> 00:05:30,040
cũng cực kỳ cần thiết.

118
00:05:30,040 --> 00:05:32,540
Em đang viết đây.

119
00:05:32,540 --> 00:05:35,720
Nhiều người bị khó nhìn sử dụng 
phần mềm phóng to màn hình.

120
00:05:35,720 --> 00:05:36,900
Nó phóng to văn bản và hình ảnh
đang có trên màn hình,

121
00:05:36,900 --> 00:05:39,070
Hoặc người ta dùng camera quan sát,

122
00:05:39,070 --> 00:05:40,920
công cụ phóng to ra video 
với tài liệu bằng giấy in

123
00:05:40,920 --> 00:05:44,176
và nhất là hình ảnh.

124
00:05:44,176 --> 00:05:45,550
Camera này có chức năng
tự động tập trung điểm nhìn

125
00:05:45,550 --> 00:05:47,380
và kết nối với máy tính.

126
00:05:47,380 --> 00:05:49,910
Bạn đặt giấy bên dưới đây và

127
00:05:49,910 --> 00:05:52,660
điều chỉnh một ít

128
00:05:52,660 --> 00:05:55,440
phóng to thu nhỏ tùy ý bạn.

129
00:05:55,440 --> 00:05:57,710
Với người nhạy cảm ánh sáng,

130
00:05:57,710 --> 00:05:59,630
hệ thống này có thể thay đổi màn hình

131
00:05:59,630 --> 00:06:01,380
từ nền trắng chữ đen sang
nền đen chữ trắng.

132
00:06:01,380 --> 00:06:07,590
Đánh dấu ký tự cỡ lớn

133
00:06:07,590 --> 00:06:08,340
có thể có ích cho người khó nhìn

134
00:06:08,340 --> 00:06:10,090
nhất là khi đang tập đánh máy.

135
00:06:10,090 --> 00:06:12,360
Em có thắc mắc,

136
00:06:12,360 --> 00:06:15,460
chữ này nghĩa là gì?

137
00:06:15,460 --> 00:06:17,140
Khuyết tật về thính giác

138
00:06:17,140 --> 00:06:20,270
bao gồm khó nghe 
hoặc điếc hoàn toàn.

139
00:06:20,270 --> 00:06:22,100
Về sử dụng máy tính thông thường

140
00:06:22,100 --> 00:06:25,030
không cần nhiều công nghệ hỗ trợ.

141
00:06:25,030 --> 00:06:31,750
Chức năng cần thiết là
chuyển đổi thông tin âm thanh

142
00:06:31,750 --> 00:06:35,540
sang thông tin hình ảnh.

143
00:06:35,540 --> 00:06:36,820


144
00:06:36,820 --> 00:06:40,590


145
00:06:41,540 --> 00:06:45,100


146
00:06:45,100 --> 00:06:46,060


147
00:06:46,060 --> 00:06:49,320


148
00:06:49,320 --> 00:06:50,700


149
00:06:50,700 --> 00:06:59,220


150
00:06:59,220 --> 00:07:01,960


151
00:07:01,960 --> 00:07:04,500


152
00:07:04,500 --> 00:07:06,250


153
00:07:06,250 --> 00:07:08,030


154
00:07:08,030 --> 00:07:10,060


155
00:07:10,060 --> 00:07:12,910


156
00:07:12,910 --> 00:07:16,390


157
00:07:16,390 --> 00:07:19,060


158
00:07:19,060 --> 00:07:22,900


159
00:07:22,900 --> 00:07:25,050


160
00:07:25,050 --> 00:07:26,705


161
00:07:32,000 --> 00:07:35,250


162
00:07:35,250 --> 00:07:38,230


163
00:07:38,230 --> 00:07:40,630


164
00:07:40,630 --> 00:07:44,520


165
00:07:44,520 --> 00:07:47,550


166
00:07:47,550 --> 00:07:48,950


167
00:07:48,950 --> 00:07:51,830


168
00:07:51,830 --> 00:07:55,290


169
00:07:55,290 --> 00:07:58,660


170
00:07:58,660 --> 00:08:01,270


171
00:08:01,270 --> 00:08:04,170


172
00:08:04,170 --> 00:08:04,810


173
00:08:04,810 --> 00:08:07,870


174
00:08:07,870 --> 00:08:10,240


175
00:08:10,240 --> 00:08:13,450


176
00:08:13,450 --> 00:08:15,830


177
00:08:15,830 --> 00:08:19,030


178
00:08:19,030 --> 00:08:20,990


179
00:08:20,990 --> 00:08:23,400


180
00:08:23,400 --> 00:08:26,800


181
00:08:26,800 --> 00:08:28,840


182
00:08:28,840 --> 00:08:30,490


183
00:08:30,490 --> 00:08:32,710


184
00:08:32,710 --> 00:08:34,309


185
00:08:34,309 --> 00:08:35,720


186
00:08:35,720 --> 00:08:37,900


187
00:08:37,900 --> 00:08:40,179


188
00:08:40,179 --> 00:08:42,380


189
00:08:42,380 --> 00:08:44,510


190
00:08:44,510 --> 00:09:29,144