1
00:00:01,000 --> 00:00:05,500
[nhạc]

2
00:00:16,000 --> 00:00:18,490
Một thập kỷ trước, máy tính cá nhân

3
00:00:18,490 --> 00:00:20,980
đã đặt ra những dấu ấn đầu tiên.

4
00:00:20,980 --> 00:00:23,120
Đó là sự thay đổi đáng kinh ngạc

5
00:00:23,120 --> 00:00:24,550
trong cách ta làm việc

6
00:00:24,550 --> 00:00:27,020
đặc biệt là với người khuyết tật

7
00:00:27,020 --> 00:00:28,976
thay đổi này càng sâu sắc hơn.

8
00:00:28,976 --> 00:00:31,100
Đây là lần đầu tiên mà người khuyết tật

9
00:00:31,100 --> 00:00:32,770
nhất là người khiếm thị

10
00:00:32,770 --> 00:00:34,870
có cơ hội cạnh tranh cao

11
00:00:34,870 --> 00:00:36,040
nhờ sử dụng máy tính.

12
00:00:36,040 --> 00:00:38,970
Tôi thấy rằng máy tính đã mở ra

13
00:00:38,970 --> 00:00:43,400
cả một thế giới mới, nhất là
nhờ sử dụng chữ Braille.

14
00:00:43,400 --> 00:00:45,530
Tôi có thể sử dụng SR để

15
00:00:45,530 --> 00:00:49,790
truy cập nhiều phần mềm khác nhau,
tôi cũng có thể đánh máy

16
00:00:49,790 --> 00:00:52,770
ngay trên máy tính, chỉ
bằng cách nhấn vài phím

17
00:00:52,770 --> 00:00:54,810
và nó sẽ tự động chuyển sang Braille

18
00:00:54,810 --> 00:00:55,870
mà tôi đọc hiểu được.

19
00:00:55,870 --> 00:01:01,700
Tôi dùng một phần mềm đầu ra âm thanh

20
00:01:01,700 --> 00:01:08,000
để đọc những thứ như email

21
00:01:08,000 --> 00:01:11,450
và nhất là để tìm kiếm thông tin

22
00:01:11,450 --> 00:01:13,740
nó sẽ đọc cho tôi nghe kết quả.

23
00:01:13,740 --> 00:01:16,450
Họ đang nói về công nghệ hỗ trợ thích nghi

24
00:01:16,450 --> 00:01:19,130
phần mềm và phần cứng
có trong máy tính cá nhân

25
00:01:19,130 --> 00:01:21,820
cũng như kết nối Internet
để hỗ trợ cho người khuyết tật.

26
00:01:21,820 --> 00:01:24,670
Những công nghệ hiện có của chúng tôi

27
00:01:24,670 --> 00:01:26,540
phù hợp cho nhiều loại khuyết tật

28
00:01:26,540 --> 00:01:27,840
liên quan đến cảm giác.

29
00:01:27,840 --> 00:01:31,060
Ví dụ, với người có thính giác kém

30
00:01:31,060 --> 00:01:33,340
chúng tôi dùng phụ đề hoặc 
công nghệ chiếu sáng

31
00:01:33,340 --> 00:01:36,940
đặc biệt lên màn hình; còn với người
khiếm thị thì đầu ra thông tin thay thế

32
00:01:36,940 --> 00:01:39,590
hoặc thêm vào cách nhập 
và xuất dữ liệu bằng âm thanh.

33
00:01:40,232 --> 00:01:41,940
Khuyết tật cảm giác nghĩa là

34
00:01:41,940 --> 00:01:45,620
các giác quan như thị giác,
thính giác, xúc giác bị ảnh hưởng.

35
00:01:45,620 --> 00:01:47,790
Có thể chỉ là khuyết tật nhẹ

36
00:01:47,790 --> 00:01:50,744
hoặc hoàn toàn mất khả năng cảm giác

37
00:01:50,744 --> 00:01:52,164
ở một hoặc vài giác quan.

38
00:01:55,000 --> 00:01:57,840
Khuyết tật thị giác bao gồm
khó nhìn hoặc mù hoàn toàn.

39
00:01:59,430 --> 00:02:02,350
Khuyết tật thính giác bao gồm
khó nghe hoặc điếc hoàn toàn.

40
00:02:03,470 --> 00:02:06,300
Khuyết tật xúc giác bao gồm
chai lì hoặc tê liệt hoàn toàn.

41
00:02:09,690 --> 00:02:12,170
Khuyết tật cảm giác ảnh hưởng khác nhau

42
00:02:12,170 --> 00:02:15,250
lên mỗi người, tùy theo cách họ thích nghi

43
00:02:15,250 --> 00:02:16,860
và mức độ của khuyết tật.

44
00:02:16,860 --> 00:02:19,120
Như cá nhân tôi, khuyết tật 
thính giác khá nặng

45
00:02:19,120 --> 00:02:21,454
nên tôi gặp nhiều vấn đề giao tiếp

46
00:02:21,454 --> 00:02:23,440
Nói chuyện bằng điện thoại

47
00:02:23,440 --> 00:02:24,990
là chuyện bất khả thi với tôi.

48
00:02:24,990 --> 00:02:26,920
Nhưng giờ đây máy tính có thể

49
00:02:26,920 --> 00:02:29,370
tăng cường khả năng giao tiếp
của tôi lên rất nhiều

50
00:02:29,370 --> 00:02:30,830
nhất là bằng email.

51
00:02:30,830 --> 00:02:34,420
Nhờ email mà tôi có thể giao tiếp
với mọi người ở mọi nơi, mọi lúc.

52
00:02:34,420 --> 00:02:37,090
Một số người khuyết tật cảm giác

53
00:02:37,090 --> 00:02:40,436
có thể không cần đến loại công nghệ này,

54
00:02:40,436 --> 00:02:42,590
một số thì ngược lại.

55
00:02:42,590 --> 00:02:45,480
Để chọn điều tốt nhất,

56
00:02:45,480 --> 00:02:47,080
hãy bắt đầu từ việc quyết định

57
00:02:47,080 --> 00:02:48,720
việc bạn muốn máy tính giúp mình.

58
00:02:48,890 --> 00:02:51,100
Rồi từ đó điều chỉnh cho phù hợp.

59
00:02:52,120 --> 00:02:54,600
Ý kiến của người sử dụng trong việc

60
00:02:54,600 --> 00:02:56,590
lựa chọn loại công nghệ hỗ trợ cho mình

61
00:02:56,590 --> 00:02:58,000
là cực kỳ quan trọng.

62
00:03:00,000 --> 00:03:02,640
Họ là chuyên gia về nhu cầu của bản thân,

63
00:03:02,640 --> 00:03:04,480
họ nhất định phải tham gia

64
00:03:04,480 --> 00:03:08,000
để có được kết quả tốt nhất.

65
00:03:08,450 --> 00:03:11,014
Công nghệ hỗ trợ thật sự rất hữu dụng.

66
00:03:11,014 --> 00:03:15,250
Tôi có thể truy cập Internet
và tìm kiếm về mọi thứ

67
00:03:15,250 --> 00:03:18,320
tôi có thể nhập dữ liệu bằng giọng nói

68
00:03:18,320 --> 00:03:20,300
nó thật sự giúp tôi rất nhiều.

69
00:03:21,890 --> 00:03:23,940
Chúng tôi sẽ đề cập một số công cụ

70
00:03:23,940 --> 00:03:26,240
có thể hữu dụng cho người
khuyết tật cảm giác.

71
00:03:26,380 --> 00:03:28,590
Đây chỉ là một số ít,

72
00:03:28,590 --> 00:03:31,140
luôn có những lựa chọn đa dạng khác

73
00:03:31,140 --> 00:03:32,779
nhiều phần cứng và phầm mềm mới

74
00:03:32,779 --> 00:03:34,870
đã và đang được phát triển.

75
00:03:38,340 --> 00:03:40,440
Chúng ta sẽ bắt đầu
với khuyết tật thị giác.

76
00:03:40,440 --> 00:03:42,730
Đầu tiên hãy định nghĩa,

77
00:03:42,730 --> 00:03:44,826
khó nhìn là thị giác bị khiếm khuyết mà

78
00:03:44,826 --> 00:03:46,910
vẫn thấy được một phần 
nào đó của hình ảnh.

79
00:03:46,910 --> 00:03:48,840
Nó có thể mang tính tổng quát

80
00:03:48,840 --> 00:03:52,644
hoặc có biến chuyển, như 
tầm nhìn hình ống, mù luân phiên

81
00:03:52,644 --> 00:03:54,690
giữa các khu vực thị giác,
và mù hoàn toàn.

82
00:03:54,690 --> 00:03:59,648
Hoặc có thể là nhạy cảm ánh sáng,
hoặc không thể phân biệt màu sắc.

83
00:03:59,648 --> 00:04:02,930
Người khiếm thị hầu như
mất hoàn toàn khả năng thị giác.

84
00:04:02,930 --> 00:04:04,710
Bây giờ tôi sẽ mở Internet Explorer.

85
00:04:04,710 --> 00:04:06,420
[SR] http...

86
00:04:06,420 --> 00:04:09,404
Đầu ra âm thanh là chức năng nổi bật nhất

87
00:04:09,404 --> 00:04:10,820
đối với người khiếm thị.

88
00:04:10,820 --> 00:04:13,000
Phần mềm này cho phép máy tính

89
00:04:13,000 --> 00:04:14,635
đọc to lên văn bản, email, v.v...

90
00:04:14,635 --> 00:04:16,760
[SR] Trang có 31 liên kết.

91
00:04:16,760 --> 00:04:19,630
Ryan, một học sinh trung học
mắc chứng khiếm thị

92
00:04:19,630 --> 00:04:21,648
đang sử dụng phần mềm SR.

93
00:04:21,648 --> 00:04:23,840
SR cho tôi biết mọi thứ
hiện có trên màn hình,

94
00:04:23,840 --> 00:04:26,570
và dùng card âm thanh
để đọc to lên mọi thứ.

95
00:04:26,570 --> 00:04:28,859
Nó giúp tôi lướt web, dùng email,

96
00:04:28,859 --> 00:04:31,280
hoặc viết báo cáo.

97
00:04:31,280 --> 00:04:35,280
Tôi có thể tạo tập tin Word
và bắt đầu đánh chữ,

98
00:04:35,280 --> 00:04:37,760
SR sẽ phát âm từng ký tự mà 
bàn phím ghi nhận được.

99
00:04:37,760 --> 00:04:39,430
[SR] W, I, N, D, O, W, S, chấm câu.

100
00:04:39,430 --> 00:04:41,649
SR cũng có thể đọc to
những gì tôi đã viết ra

101
00:04:41,649 --> 00:04:45,451
xem có lỗi chính tả hay 
ngữ pháp không.

102
00:04:45,451 --> 00:04:47,120
[SR] Tôi thích Jaws của Windows.

103
00:04:47,120 --> 00:04:49,890
Người khiếm thị dùng bàn phím
tiêu chuẩn để nhập thông tin,

104
00:04:49,890 --> 00:04:51,680
bàn phím đó cũng giúp họ sử dụng SR.

105
00:04:51,680 --> 00:04:54,916
[SR] Liên kết công cụ tham khảo.

106
00:04:54,916 --> 00:04:56,610
[SR] Enter.

107
00:04:56,610 --> 00:04:58,435
Các hệ thống đầu ra Braille

108
00:04:58,435 --> 00:04:59,970
có mặt khi người dùng cần có

109
00:04:59,970 --> 00:05:01,956
thông tin chi tiết hơn âm thanh.

110
00:05:01,956 --> 00:05:05,210
Màn hình hiển thị ký tự Braille 
này có thể tự làm mới

111
00:05:05,210 --> 00:05:08,187
hiển thị thông tin trên màn hình
lên một khu vực gồm nhiều nút

112
00:05:08,187 --> 00:05:09,570
có độ cảm ứng cao.

113
00:05:09,570 --> 00:05:11,970
Để in tài liệu dùng cho xem lại

114
00:05:11,970 --> 00:05:14,577
thì ta có công cụ dập Braille.

115
00:05:14,577 --> 00:05:16,060
Các bạn sẽ có khoảng 8 phút...

116
00:05:16,060 --> 00:05:18,650
Công cụ ghi chú di động
dùng âm thanh hay Braille

117
00:05:18,650 --> 00:05:21,010
cũng cực kỳ cần thiết
trong đời sống hằng ngày.

118
00:05:21,010 --> 00:05:22,883
Em đang viết đây.

119
00:05:22,883 --> 00:05:26,710
Nhiều người bị khó nhìn sử dụng 
phần mềm phóng to màn hình.

120
00:05:26,710 --> 00:05:30,730
Nó phóng to văn bản và hình ảnh
đang có lên màn hình chiếu.

121
00:05:30,730 --> 00:05:32,458
Hoặc người ta dùng camera quan sát,

122
00:05:32,458 --> 00:05:34,920
công cụ phóng to ra video 
với tài liệu bằng giấy in

123
00:05:34,920 --> 00:05:36,742
và nhất là hình ảnh.

124
00:05:36,742 --> 00:05:39,160
Camera này có chức năng
tự động tập trung điểm nhìn

125
00:05:39,160 --> 00:05:40,510
và kết nối với máy tính.

126
00:05:40,510 --> 00:05:43,910
Bạn đặt giấy bên dưới đây và

127
00:05:43,910 --> 00:05:46,660
điều chỉnh một ít

128
00:05:46,660 --> 00:05:48,533
phóng to thu nhỏ tùy ý bạn.

129
00:05:48,533 --> 00:05:50,728
Với người nhạy cảm ánh sáng,

130
00:05:50,728 --> 00:05:53,110
hệ thống này có thể thay đổi màn hình

131
00:05:53,110 --> 00:05:55,380
từ nền trắng chữ đen sang
nền đen chữ trắng.

132
00:05:55,380 --> 00:05:58,050
Đánh dấu ký tự cỡ lớn

133
00:05:58,050 --> 00:06:00,075
có thể có ích cho người khó nhìn

134
00:06:00,075 --> 00:06:02,080
nhất là khi đang tập đánh máy.

135
00:06:05,210 --> 00:06:07,090
Em có thắc mắc,

136
00:06:07,090 --> 00:06:08,490
chữ này nghĩa là gì?

137
00:06:08,490 --> 00:06:10,600
Khuyết tật về thính giác

138
00:06:10,600 --> 00:06:13,453
bao gồm khó nghe 
hoặc điếc hoàn toàn.

139
00:06:13,453 --> 00:06:15,670
Về sử dụng máy tính thông thường

140
00:06:15,670 --> 00:06:17,898
họ không cần nhiều công nghệ hỗ trợ.

141
00:06:17,898 --> 00:06:21,510
Chức năng cần thiết là
chuyển đổi thông tin âm thanh

142
00:06:21,510 --> 00:06:22,920
sang thông tin hình ảnh.

143
00:06:23,900 --> 00:06:26,316
Ví dụ, khi máy tính phát ra tín hiệu

144
00:06:26,316 --> 00:06:27,923
thông báo có lỗi sai

145
00:06:27,923 --> 00:06:31,483
thì phải có công cụ chuyển đổi

146
00:06:31,483 --> 00:06:33,263
tiếng bíp đó sang loại hình khác.

147
00:06:37,510 --> 00:06:41,690
Truyền thông đa phương tiện
cũng gây khó khăn với người khiếm thính.

148
00:06:41,690 --> 00:06:44,410
Cần có phụ đề cho video và
ký âm đầy đủ ở dạng văn bản.

149
00:06:44,700 --> 00:06:49,850
Tuy nhiên, đa số người tạo 
nội dung không lưu ý đến điều này.

150
00:06:49,850 --> 00:06:52,030
Tất nhiên một số thì ngược lại.

151
00:06:52,030 --> 00:06:54,570
Khi tôi sử dụng máy tính ở nhà

152
00:06:58,500 --> 00:07:01,800
một số trò chơi và Internet

153
00:07:01,800 --> 00:07:03,240
có sẵn phụ đề.

154
00:07:03,240 --> 00:07:05,950
Để giao tiếp trực tiếp

155
00:07:05,950 --> 00:07:07,650
người khó nghe hoặc khiếm thính

156
00:07:07,650 --> 00:07:10,390
có thể sử dụng một số công cụ hỗ trợ.

157
00:07:10,390 --> 00:07:13,060
Ví dụ như phần mềm nhắn tin tức thời,

158
00:07:13,060 --> 00:07:16,900
hoặc thiết bị TTY và TDD

159
00:07:16,900 --> 00:07:19,050
cho phép gửi tin nhắn qua 
kết nối điện thoại.

160
00:07:19,050 --> 00:07:21,865
Các thiết bị TTY và TDD mới còn cho phép

161
00:07:21,865 --> 00:07:26,185
người dùng máy tính giao tiếp 
nhanh chóng với người dùng TTY hoặc TDD.

162
00:07:32,780 --> 00:07:35,130
[lời nói]

163
00:07:35,130 --> 00:07:38,070
[lời nói chuyển đổi sang văn bản]

164
00:07:38,070 --> 00:07:40,295
Người bị chai lì ở tay hoặc ngón tay

165
00:07:40,295 --> 00:07:43,630
có thể không sử dụng được
bàn phím và chuột máy tính.

166
00:07:43,630 --> 00:07:45,580
Nên họ sẽ điều khiển máy tính

167
00:07:45,580 --> 00:07:48,600
cũng như nhập liệu thông qua phần mềm
đầu vào bằng âm thanh.

168
00:07:48,600 --> 00:07:50,280
Nếu tình trạng này là kết quả của

169
00:07:50,280 --> 00:07:54,810
hội chứng tiểu đường, khả năng
cao là kèm theo suy giảm thị giác.

170
00:07:54,810 --> 00:07:58,570
Trong trường hợp này, đầu vào
và đầu ra đều ở dạng âm thanh

171
00:07:58,570 --> 00:08:01,220
được kết nối với nhau 
bởi phần mềm trung gian.

172
00:08:01,790 --> 00:08:05,062
[SR] Đặc biệt chú ý đến tính chính xác
của hệ thống nhận diện.

173
00:08:05,062 --> 00:08:07,540
Phần mềm trung gian cho phép
phần mềm đầu ra âm thanh

174
00:08:07,540 --> 00:08:09,591
kết nối thẳng tới phần mềm
đầu vào âm thanh.

175
00:08:09,591 --> 00:08:15,213
Nhờ đó mà người dùng 
có thể dùng máy tính để

176
00:08:15,213 --> 00:08:17,544
giao tiếp được thành công.

177
00:08:19,714 --> 00:08:21,331
Lựa chọn công nghệ hỗ trợ

178
00:08:21,331 --> 00:08:24,000
cần được quyết định dựa theo 
nhu cầu từng cá nhân.

179
00:08:24,000 --> 00:08:26,300
Trong giáo dục, công việc,
và đời sống hằng ngày

180
00:08:26,300 --> 00:08:28,569
quan trọng là công cụ
phát huy được tác dụng.

181
00:08:28,569 --> 00:08:30,570
Sự tiến bộ của công nghệ

182
00:08:30,570 --> 00:08:33,029
cũng như cách dùng máy tính 
trong 10-15 năm vừa qua

183
00:08:33,029 --> 00:08:34,230
thật sự ấn tượng, nhất là

184
00:08:34,230 --> 00:08:35,550
với người khuyết tật.

185
00:08:35,550 --> 00:08:38,687
Khi thấy những người bạn quanh tôi,
cũng như người khuyết tật khác

186
00:08:38,687 --> 00:08:40,814
có thể thành công 
trong học tập và công việc

187
00:08:40,814 --> 00:08:42,140
là một cảm giác tuyệt vời,

188
00:08:42,920 --> 00:08:45,050
và tôi rất mong chờ vào tương lai.

189
00:08:45,420 --> 00:08:48,194
Để tìm hiểu thêm về tính 
tiếp cận trong IT, hãy truy cập:

190
00:08:56,169 --> 00:09:00,169
Mọi ý kiến, thông tin, kết luận, nhận định
có trong video này thuộc về cá nhân

191
00:09:00,169 --> 00:09:04,169
chứ không đại diện cho quan điểm của
Quỹ Khoa học Quốc gia.

192
00:09:04,169 --> 00:09:08,169
Mã số tài trợ 9800324.

193
00:09:15,065 --> 00:09:19,065
Bản quyền thiết lập năm 2015/2001
thuộc về Đại học Washington.

194
00:09:19,065 --> 00:09:23,065
Nội dung trong video được phép sao chép
vì các mục đích giáo dục phi lợi nhuận

195
00:09:23,065 --> 00:09:27,065
với điều kiện ghi rõ nguồn.