0:00:01.000,0:00:05.500
[nhạc]

0:00:16.000,0:00:18.490
Một thập kỷ trước, máy tính cá nhân

0:00:18.490,0:00:20.980
đã đặt ra những dấu ấn đầu tiên.

0:00:20.980,0:00:23.120
Đó là sự thay đổi đáng kinh ngạc

0:00:23.120,0:00:24.550
trong cách ta làm việc

0:00:24.550,0:00:27.020
đặc biệt là với người khuyết tật

0:00:27.020,0:00:28.976
thay đổi này càng sâu sắc hơn.

0:00:28.976,0:00:31.100
Đây là lần đầu tiên mà người khuyết tật

0:00:31.100,0:00:32.770
nhất là người khiếm thị

0:00:32.770,0:00:34.870
có cơ hội cạnh tranh cao

0:00:34.870,0:00:36.040
nhờ sử dụng máy tính.

0:00:36.040,0:00:38.970
Tôi thấy rằng máy tính đã mở ra

0:00:38.970,0:00:43.400
cả một thế giới mới, nhất là[br]nhờ sử dụng chữ Braille.

0:00:43.400,0:00:45.530
Tôi có thể sử dụng SR để

0:00:45.530,0:00:49.790
truy cập nhiều phần mềm khác nhau,[br]tôi cũng có thể đánh máy

0:00:49.790,0:00:52.770
ngay trên máy tính, chỉ[br]bằng cách nhấn vài phím

0:00:52.770,0:00:54.810
và nó sẽ tự động chuyển sang Braille

0:00:54.810,0:00:55.870
mà tôi đọc hiểu được.

0:00:55.870,0:01:01.700
Tôi dùng một phần mềm đầu ra âm thanh

0:01:01.700,0:01:08.000
để đọc những thứ như email

0:01:08.000,0:01:11.450
và nhất là để tìm kiếm thông tin

0:01:11.450,0:01:13.740
nó sẽ đọc cho tôi nghe kết quả.

0:01:13.740,0:01:16.450
Họ đang nói về công nghệ hỗ trợ thích nghi

0:01:16.450,0:01:19.130
phần mềm và phần cứng[br]có trong máy tính cá nhân

0:01:19.130,0:01:21.820
cũng như kết nối Internet[br]để hỗ trợ cho người khuyết tật.

0:01:21.820,0:01:24.670
Những công nghệ hiện có của chúng tôi

0:01:24.670,0:01:26.540
phù hợp cho nhiều loại khuyết tật

0:01:26.540,0:01:27.840
liên quan đến cảm giác.

0:01:27.840,0:01:31.060
Ví dụ, với người có thính giác kém

0:01:31.060,0:01:33.340
chúng tôi dùng phụ đề hoặc [br]công nghệ chiếu sáng

0:01:33.340,0:01:36.940
đặc biệt lên màn hình; còn với người[br]khiếm thị thì đầu ra thông tin thay thế

0:01:36.940,0:01:39.590
hoặc thêm vào cách nhập [br]và xuất dữ liệu bằng âm thanh.

0:01:40.232,0:01:41.940
Khuyết tật cảm giác nghĩa là

0:01:41.940,0:01:45.620
các giác quan như thị giác,[br]thính giác, xúc giác bị ảnh hưởng.

0:01:45.620,0:01:47.790
Có thể chỉ là khuyết tật nhẹ

0:01:47.790,0:01:50.744
hoặc hoàn toàn mất khả năng cảm giác

0:01:50.744,0:01:52.164
ở một hoặc vài giác quan.

0:01:55.000,0:01:57.840
Khuyết tật thị giác bao gồm[br]khó nhìn hoặc mù hoàn toàn.

0:01:59.430,0:02:02.350
Khuyết tật thính giác bao gồm[br]khó nghe hoặc điếc hoàn toàn.

0:02:03.470,0:02:06.300
Khuyết tật xúc giác bao gồm[br]chai lì hoặc tê liệt hoàn toàn.

0:02:09.690,0:02:12.170
Khuyết tật cảm giác ảnh hưởng khác nhau

0:02:12.170,0:02:15.250
lên mỗi người, tùy theo cách họ thích nghi

0:02:15.250,0:02:16.860
và mức độ của khuyết tật.

0:02:16.860,0:02:19.120
Như cá nhân tôi, khuyết tật [br]thính giác khá nặng

0:02:19.120,0:02:21.454
nên tôi gặp nhiều vấn đề giao tiếp

0:02:21.454,0:02:23.440
Nói chuyện bằng điện thoại

0:02:23.440,0:02:24.990
là chuyện bất khả thi với tôi.

0:02:24.990,0:02:26.920
Nhưng giờ đây máy tính có thể

0:02:26.920,0:02:29.370
tăng cường khả năng giao tiếp[br]của tôi lên rất nhiều

0:02:29.370,0:02:30.830
nhất là bằng email.

0:02:30.830,0:02:34.420
Nhờ email mà tôi có thể giao tiếp[br]với mọi người ở mọi nơi, mọi lúc.

0:02:34.420,0:02:37.090
Một số người khuyết tật cảm giác

0:02:37.090,0:02:40.436
có thể không cần đến loại công nghệ này,

0:02:40.436,0:02:42.590
một số thì ngược lại.

0:02:42.590,0:02:45.480
Để chọn điều tốt nhất,

0:02:45.480,0:02:47.080
hãy bắt đầu từ việc quyết định

0:02:47.080,0:02:48.720
việc bạn muốn máy tính giúp mình.

0:02:48.890,0:02:51.100
Rồi từ đó điều chỉnh cho phù hợp.

0:02:52.120,0:02:54.600
Ý kiến của người sử dụng trong việc

0:02:54.600,0:02:56.590
lựa chọn loại công nghệ hỗ trợ cho mình

0:02:56.590,0:02:58.000
là cực kỳ quan trọng.

0:03:00.000,0:03:02.640
Họ là chuyên gia về nhu cầu của bản thân,

0:03:02.640,0:03:04.480
họ nhất định phải tham gia

0:03:04.480,0:03:08.000
để có được kết quả tốt nhất.

0:03:08.450,0:03:11.014
Công nghệ hỗ trợ thật sự rất hữu dụng.

0:03:11.014,0:03:15.250
Tôi có thể truy cập Internet[br]và tìm kiếm về mọi thứ

0:03:15.250,0:03:18.320
tôi có thể nhập dữ liệu bằng giọng nói

0:03:18.320,0:03:20.300
nó thật sự giúp tôi rất nhiều.

0:03:21.890,0:03:23.940
Chúng tôi sẽ đề cập một số công cụ

0:03:23.940,0:03:26.240
có thể hữu dụng cho người[br]khuyết tật cảm giác.

0:03:26.380,0:03:28.590
Đây chỉ là một số ít,

0:03:28.590,0:03:31.140
luôn có những lựa chọn đa dạng khác

0:03:31.140,0:03:32.779
nhiều phần cứng và phầm mềm mới

0:03:32.779,0:03:34.870
đã và đang được phát triển.

0:03:38.340,0:03:40.440
Chúng ta sẽ bắt đầu[br]với khuyết tật thị giác.

0:03:40.440,0:03:42.730
Đầu tiên hãy định nghĩa,

0:03:42.730,0:03:44.826
khó nhìn là thị giác bị khiếm khuyết mà

0:03:44.826,0:03:46.910
vẫn thấy được một phần [br]nào đó của hình ảnh.

0:03:46.910,0:03:48.840
Nó có thể mang tính tổng quát

0:03:48.840,0:03:52.644
hoặc có biến chuyển, như [br]tầm nhìn hình ống, mù luân phiên

0:03:52.644,0:03:54.690
giữa các khu vực thị giác,[br]và mù hoàn toàn.

0:03:54.690,0:03:59.648
Hoặc có thể là nhạy cảm ánh sáng,[br]hoặc không thể phân biệt màu sắc.

0:03:59.648,0:04:02.930
Người khiếm thị hầu như[br]mất hoàn toàn khả năng thị giác.

0:04:02.930,0:04:04.710
Bây giờ tôi sẽ mở Internet Explorer.

0:04:04.710,0:04:06.420
[SR] http...

0:04:06.420,0:04:09.404
Đầu ra âm thanh là chức năng nổi bật nhất

0:04:09.404,0:04:10.820
đối với người khiếm thị.

0:04:10.820,0:04:13.000
Phần mềm này cho phép máy tính

0:04:13.000,0:04:14.635
đọc to lên văn bản, email, v.v...

0:04:14.635,0:04:16.760
[SR] Trang có 31 liên kết.

0:04:16.760,0:04:19.630
Ryan, một học sinh trung học[br]mắc chứng khiếm thị

0:04:19.630,0:04:21.648
đang sử dụng phần mềm SR.

0:04:21.648,0:04:23.840
SR cho tôi biết mọi thứ[br]hiện có trên màn hình,

0:04:23.840,0:04:26.570
và dùng card âm thanh[br]để đọc to lên mọi thứ.

0:04:26.570,0:04:28.859
Nó giúp tôi lướt web, dùng email,

0:04:28.859,0:04:31.280
hoặc viết báo cáo.

0:04:31.280,0:04:35.280
Tôi có thể tạo tập tin Word[br]và bắt đầu đánh chữ,

0:04:35.280,0:04:37.760
SR sẽ phát âm từng ký tự mà [br]bàn phím ghi nhận được.

0:04:37.760,0:04:39.430
[SR] W, I, N, D, O, W, S, chấm câu.

0:04:39.430,0:04:41.649
SR cũng có thể đọc to[br]những gì tôi đã viết ra

0:04:41.649,0:04:45.451
xem có lỗi chính tả hay [br]ngữ pháp không.

0:04:45.451,0:04:47.120
[SR] Tôi thích Jaws của Windows.

0:04:47.120,0:04:49.890
Người khiếm thị dùng bàn phím[br]tiêu chuẩn để nhập thông tin,

0:04:49.890,0:04:51.680
bàn phím đó cũng giúp họ sử dụng SR.

0:04:51.680,0:04:54.916
[SR] Liên kết công cụ tham khảo.

0:04:54.916,0:04:56.610
[SR] Enter.

0:04:56.610,0:04:58.435
Các hệ thống đầu ra Braille

0:04:58.435,0:04:59.970
có mặt khi người dùng cần có

0:04:59.970,0:05:01.956
thông tin chi tiết hơn âm thanh.

0:05:01.956,0:05:05.210
Màn hình hiển thị ký tự Braille [br]này có thể tự làm mới

0:05:05.210,0:05:08.187
hiển thị thông tin trên màn hình[br]lên một khu vực gồm nhiều nút

0:05:08.187,0:05:09.570
có độ cảm ứng cao.

0:05:09.570,0:05:11.970
Để in tài liệu dùng cho xem lại

0:05:11.970,0:05:14.577
thì ta có công cụ dập Braille.

0:05:14.577,0:05:16.060
Các bạn sẽ có khoảng 8 phút...

0:05:16.060,0:05:18.650
Công cụ ghi chú di động[br]dùng âm thanh hay Braille

0:05:18.650,0:05:21.010
cũng cực kỳ cần thiết[br]trong đời sống hằng ngày.

0:05:21.010,0:05:22.883
Em đang viết đây.

0:05:22.883,0:05:26.710
Nhiều người bị khó nhìn sử dụng [br]phần mềm phóng to màn hình.

0:05:26.710,0:05:30.730
Nó phóng to văn bản và hình ảnh[br]đang có lên màn hình chiếu.

0:05:30.730,0:05:32.458
Hoặc người ta dùng camera quan sát,

0:05:32.458,0:05:34.920
công cụ phóng to ra video [br]với tài liệu bằng giấy in

0:05:34.920,0:05:36.742
và nhất là hình ảnh.

0:05:36.742,0:05:39.160
Camera này có chức năng[br]tự động tập trung điểm nhìn

0:05:39.160,0:05:40.510
và kết nối với máy tính.

0:05:40.510,0:05:43.910
Bạn đặt giấy bên dưới đây và

0:05:43.910,0:05:46.660
điều chỉnh một ít

0:05:46.660,0:05:48.533
phóng to thu nhỏ tùy ý bạn.

0:05:48.533,0:05:50.728
Với người nhạy cảm ánh sáng,

0:05:50.728,0:05:53.110
hệ thống này có thể thay đổi màn hình

0:05:53.110,0:05:55.380
từ nền trắng chữ đen sang[br]nền đen chữ trắng.

0:05:55.380,0:05:58.050
Đánh dấu ký tự cỡ lớn

0:05:58.050,0:06:00.075
có thể có ích cho người khó nhìn

0:06:00.075,0:06:02.080
nhất là khi đang tập đánh máy.

0:06:05.210,0:06:07.090
Em có thắc mắc,

0:06:07.090,0:06:08.490
chữ này nghĩa là gì?

0:06:08.490,0:06:10.600
Khuyết tật về thính giác

0:06:10.600,0:06:13.453
bao gồm khó nghe [br]hoặc điếc hoàn toàn.

0:06:13.453,0:06:15.670
Về sử dụng máy tính thông thường

0:06:15.670,0:06:17.898
họ không cần nhiều công nghệ hỗ trợ.

0:06:17.898,0:06:21.510
Chức năng cần thiết là[br]chuyển đổi thông tin âm thanh

0:06:21.510,0:06:22.920
sang thông tin hình ảnh.

0:06:23.900,0:06:26.316
Ví dụ, khi máy tính phát ra tín hiệu

0:06:26.316,0:06:27.923
thông báo có lỗi sai

0:06:27.923,0:06:31.483
thì phải có công cụ chuyển đổi

0:06:31.483,0:06:33.263
tiếng bíp đó sang loại hình khác.

0:06:37.510,0:06:41.690
Truyền thông đa phương tiện[br]cũng gây khó khăn với người khiếm thính.

0:06:41.690,0:06:44.410
Cần có phụ đề cho video và[br]ký âm đầy đủ ở dạng văn bản.

0:06:44.700,0:06:49.850
Tuy nhiên, đa số người tạo [br]nội dung không lưu ý đến điều này.

0:06:49.850,0:06:52.030
Tất nhiên một số thì ngược lại.

0:06:52.030,0:06:54.570
Khi tôi sử dụng máy tính ở nhà

0:06:58.500,0:07:01.800
một số trò chơi và Internet

0:07:01.800,0:07:03.240
có sẵn phụ đề.

0:07:03.240,0:07:05.950
Để giao tiếp trực tiếp

0:07:05.950,0:07:07.650
người khó nghe hoặc khiếm thính

0:07:07.650,0:07:10.390
có thể sử dụng một số công cụ hỗ trợ.

0:07:10.390,0:07:13.060
Ví dụ như phần mềm nhắn tin tức thời,

0:07:13.060,0:07:16.900
hoặc thiết bị TTY và TDD

0:07:16.900,0:07:19.050
cho phép gửi tin nhắn qua [br]kết nối điện thoại.

0:07:19.050,0:07:21.865
Các thiết bị TTY và TDD mới còn cho phép

0:07:21.865,0:07:26.185
người dùng máy tính giao tiếp [br]nhanh chóng với người dùng TTY hoặc TDD.

0:07:32.780,0:07:35.130
[lời nói]

0:07:35.130,0:07:38.070
[lời nói chuyển đổi sang văn bản]

0:07:38.070,0:07:40.295
Người bị chai lì ở tay hoặc ngón tay

0:07:40.295,0:07:43.630
có thể không sử dụng được[br]bàn phím và chuột máy tính.

0:07:43.630,0:07:45.580
Nên họ sẽ điều khiển máy tính

0:07:45.580,0:07:48.600
cũng như nhập liệu thông qua phần mềm[br]đầu vào bằng âm thanh.

0:07:48.600,0:07:50.280
Nếu tình trạng này là kết quả của

0:07:50.280,0:07:54.810
hội chứng tiểu đường, khả năng[br]cao là kèm theo suy giảm thị giác.

0:07:54.810,0:07:58.570
Trong trường hợp này, đầu vào[br]và đầu ra đều ở dạng âm thanh

0:07:58.570,0:08:01.220
được kết nối với nhau [br]bởi phần mềm trung gian.

0:08:01.790,0:08:05.062
[SR] Đặc biệt chú ý đến tính chính xác[br]của hệ thống nhận diện.

0:08:05.062,0:08:07.540
Phần mềm trung gian cho phép[br]phần mềm đầu ra âm thanh

0:08:07.540,0:08:09.591
kết nối thẳng tới phần mềm[br]đầu vào âm thanh.

0:08:09.591,0:08:15.213
Nhờ đó mà người dùng [br]có thể dùng máy tính để

0:08:15.213,0:08:17.544
giao tiếp được thành công.

0:08:19.714,0:08:21.331
Lựa chọn công nghệ hỗ trợ

0:08:21.331,0:08:24.000
cần được quyết định dựa theo [br]nhu cầu từng cá nhân.

0:08:24.000,0:08:26.300
Trong giáo dục, công việc,[br]và đời sống hằng ngày

0:08:26.300,0:08:28.569
quan trọng là công cụ[br]phát huy được tác dụng.

0:08:28.569,0:08:30.570
Sự tiến bộ của công nghệ

0:08:30.570,0:08:33.029
cũng như cách dùng máy tính [br]trong 10-15 năm vừa qua

0:08:33.029,0:08:34.230
thật sự ấn tượng, nhất là

0:08:34.230,0:08:35.550
với người khuyết tật.

0:08:35.550,0:08:38.687
Khi thấy những người bạn quanh tôi,[br]cũng như người khuyết tật khác

0:08:38.687,0:08:40.814
có thể thành công [br]trong học tập và công việc

0:08:40.814,0:08:42.140
là một cảm giác tuyệt vời,

0:08:42.920,0:08:45.050
và tôi rất mong chờ vào tương lai.

0:08:45.420,0:08:48.194
Để tìm hiểu thêm về tính [br]tiếp cận trong IT, hãy truy cập:

0:08:56.169,0:09:00.169
Mọi ý kiến, thông tin, kết luận, nhận định[br]có trong video này thuộc về cá nhân

0:09:00.169,0:09:04.169
chứ không đại diện cho quan điểm của[br]Quỹ Khoa học Quốc gia.

0:09:04.169,0:09:08.169
Mã số tài trợ 9800324.

0:09:15.065,0:09:19.065
Bản quyền thiết lập năm 2015/2001[br]thuộc về Đại học Washington.

0:09:19.065,0:09:23.065
Nội dung trong video được phép sao chép[br]vì các mục đích giáo dục phi lợi nhuận

0:09:23.065,0:09:27.065
với điều kiện ghi rõ nguồn.