0:00:14.157,0:00:15.056
Trong vật lý,

0:00:15.056,0:00:18.130
khái niệm công và công suất[br]giúp chúng ta hiểu

0:00:18.130,0:00:21.103
và giải thích được nhiều [br]vấn đề trong vũ trụ

0:00:21.318,0:00:23.153
Bắt đầu với công

0:00:23.153,0:00:26.214
Công dương là năng lượng [br]chúng ta truyền vào một hệ thống,

0:00:26.214,0:00:29.690
còn công âm là năng lượng[br]được lấy ra ngoài.,

0:00:29.690,0:00:33.942
Giống như công dương là[br]khoản tiền đi vào tài khoản của bạn

0:00:33.942,0:00:36.756
còn công âm là[br]khoản tiền bị lấy ra.

0:00:36.756,0:00:37.920
Trong hệ thống đo lường,

0:00:37.920,0:00:41.177
Công và năng lượng[br]được đo bằng đơn vị Joules (Jun)

0:00:41.182,0:00:46.329
Lấy ví dụ về một chiếc đồng hồ cơ[br]cũ và đẹp

0:00:46.329,0:00:48.327
Chúng ta truyền[br]năng lượng vào đồng hồ

0:00:48.327,0:00:49.272
bằng cách vặn dây cót

0:00:49.272,0:00:52.229
để cho quả lắc chuyển động[br]bên trong đồng hồ

0:00:52.229,0:00:54.996
Khi đó, ta đang dùng công dương,

0:00:54.996,0:00:57.042
truyền năng lượng vào đồng hồ,

0:00:57.057,0:01:00.779
và năng lượng này được lưu trữ[br]dưới dạng thế năng,

0:01:00.794,0:01:04.891
Chúng ta có thể tính lượng công tiêu hao[br]bằng cách nhân lực sử dụng

0:01:04.891,0:01:08.185
với độ dài lực truyền động.

0:01:08.200,0:01:09.673
Để quả lắc chuyển động,

0:01:09.688,0:01:12.673
ta cần phải dùng lực tương ứng[br]với khối lượng của nó

0:01:12.673,0:01:14.867
Nghĩa là ngang với trọng lực

0:01:14.867,0:01:17.665
tác động xuống con lắc

0:01:17.665,0:01:19.717
Những con lắc này có[br]trọng lượng 300 Newtons

0:01:19.717,0:01:20.687
nghĩa là khá nặng,

0:01:20.687,0:01:23.097
tương đương với một đứa trẻ.

0:01:23.097,0:01:25.260
và khi ta kéo với[br]độ dài 1/2 meter,

0:01:25.260,0:01:27.128
Ta đã truyền 300 Newtons

0:01:27.128,0:01:28.614
tích với 1/2 met

0:01:28.614,0:01:31.857
tương đương 150 Joules.

0:01:31.857,0:01:35.090
Công suất là tỉ lệ[br]năng lượng chuyển hóa

0:01:35.090,0:01:36.390
Khi ta nói tỉ lệ,

0:01:36.390,0:01:38.326
nghĩa là lượng năng lượng chuyển hóa

0:01:38.326,0:01:40.080
trên một đơn vị thời gian.

0:01:40.080,0:01:42.292
Trong hệ thống đo lường,[br]công suất được đo bằng

0:01:42.292,0:01:44.015
Joules trên giây.

0:01:44.015,0:01:45.734
hay gọi là Watts.

0:01:45.739,0:01:48.143
Đơn vị Watts lấy từ James Watt.

0:01:48.143,0:01:50.611
người đã đưa ra ý tưởng[br]lấy mã lực

0:01:50.611,0:01:51.757
để đo lượng công suất

0:01:51.757,0:01:54.619
được tạo ra bằng công cơ học.

0:01:54.619,0:01:57.678
James Watt là nhà sản xuất[br]máy hơi nước công nghiệp

0:01:57.678,0:01:59.555
và ông ấy muốn các khách hàng tiềm năng

0:01:59.555,0:02:01.287
có thể đưa ra những so sánh

0:02:01.287,0:02:04.298
giữa máy hơi nước của ông với[br]những thông số cũ,

0:02:04.298,0:02:07.265
công suất họ có thể nhận[br]từ mã lực,

0:02:07.265,0:02:08.882
Đây là ý tưởng hữu dụng

0:02:08.882,0:02:11.755
áp dụng trong hệ thống đo lường[br]đơn vị công suất, tên là Watt

0:02:11.755,0:02:13.696
được đặt tên theo James Watt.

0:02:13.712,0:02:15.772
Theo bước chân của James Watt,

0:02:15.772,0:02:17.578
chúng ta hãy so sánh công suất

0:02:17.578,0:02:19.424
cần dùng cho đồng hồ quả lắc

0:02:19.424,0:02:21.393
với lượng công suất[br]dùng để thắp sáng

0:02:21.393,0:02:23.651
bóng đèn 100 Watt.

0:02:23.651,0:02:26.058
Chúng ta có thể tính [br]công suất con người sử dụng

0:02:26.058,0:02:27.379
để làm kim đồng hồ quay

0:02:27.379,0:02:29.385
bằng cách chia lượng công tính được

0:02:29.385,0:02:31.341
cho thời gian thực hiện lượng công đó,

0:02:31.341,0:02:33.703
Nếu thời gian là 1 phút hay 60 giây,

0:02:33.703,0:02:35.093
để kéo vật nặng

0:02:35.093,0:02:37.531
Vậy công cơ học là 150 Joules,

0:02:37.531,0:02:39.234
chia cho 60 giây,

0:02:39.234,0:02:43.124
là 2.5 Joules trên giây

0:02:43.124,0:02:45.198
Họ đang tiếp thêm năng lượng[br]vào đồng hồ

0:02:45.198,0:02:48.459
tương đương 2.5 Watts

0:02:48.459,0:02:50.176
Bạn cần ít nhất 40 lần

0:02:50.176,0:02:53.272
để bóng đèn 100 Watt hoạt động.

0:02:53.272,0:02:54.918
Trước khi đồng hồ chạy,

0:02:54.918,0:02:56.279
năng lượng được bảo toàn.

0:02:56.279,0:02:59.296
Tức là khi đó con lắc chịu tác động[br]của thế năng hấp dẫn

0:02:59.296,0:03:01.090
Giống như tài khoản ngân hàng[br]của bạn

0:03:01.090,0:03:02.749
khi bạn vừa gửi một khoản tiền.

0:03:02.749,0:03:04.460
Nhưng nếu chúng ta để đồng hồ chạy,

0:03:04.460,0:03:06.752
con lắc sẽ dao động chậm dần.

0:03:06.752,0:03:08.542
Năng lượng trong đồng hồ[br]dần mất đi.

0:03:08.542,0:03:10.771
Trong thực tế, khi con lắc đi xuống,

0:03:10.771,0:03:13.630
toàn bộ năng lượng chúng ta truyền[br]sẽ bị mất

0:03:13.630,0:03:16.272
Vậy chiếc đồng hồ có công suất[br]là bao nhiêu?

0:03:16.272,0:03:20.746
Nghĩa là, đồng hồ sử dụng[br]bao nhiêu Joules mỗi giây

0:03:20.761,0:03:25.724
nếu cần 5 ngày để quả lắc[br]quay về vị trí ban đầu?

0:03:25.748,0:03:26.840
Chúng ta có thể tính

0:03:26.840,0:03:29.039
Vì chúng ta đã biết lượng công[br]chúng ta tạo ra

0:03:29.039,0:03:30.600
Khi ta vặn dây cót:

0:03:30.600,0:03:32.469
150 Joules.

0:03:32.469,0:03:35.754
Nhưng lần này, cần 5 ngày

0:03:35.754,0:03:38.830
5 ngày là 5 nhân 24

0:03:38.830,0:03:40.051
nhân 60

0:03:40.051,0:03:41.548
nhân thêm 60 nữa

0:03:41.548,0:03:44.640
hoặc 432.000 giây.

0:03:44.640,0:03:47.828
Vì vậy, chúng ta chia lượng công[br]với thời gian thực hiện

0:03:47.828,0:03:53.231
và có đáp án là[br]0.00035 Joules mỗi giây

0:03:53.231,0:03:56.791
hay 0.35 mW.

0:03:56.791,0:03:58.719
Đó là một lượng công suất nhỏ

0:03:58.719,0:04:00.607
Chiếc đồng hồ này có[br]công suất rất thấp

0:04:00.607,0:04:03.906
mà bạn có thể cho 300.000[br]đồng hồ hoạt động

0:04:03.906,0:04:07.812
sử dụng cùng một lượng công suất[br]bạn dùng cho bóng đèn 100 Watt.

0:04:07.812,0:04:10.073
Vâng, bạn có thể sử dụng[br]đồng hồ trong mỗi nhà

0:04:10.073,0:04:13.448
trong một thành phố cấp trung[br]với lượng công suất này.

0:04:13.448,0:04:15.232
Quả là một kết luận bất ngờ

0:04:15.232,0:04:17.652
với kiến thức công cơ học

0:04:17.652,0:04:21.652
và công suất để nhận ra.