[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:14.08,0:00:18.13,Default,,0000,0000,0000,,Fizikte, iş ve güç kavramları\Nevrenimizdeki birçok şeyi anlamamıza Dialogue: 0,0:00:18.13,0:00:21.10,Default,,0000,0000,0000,,ve açıklamamıza yardımcı olur. Dialogue: 0,0:00:21.32,0:00:23.15,Default,,0000,0000,0000,,İşle başlayalım. Dialogue: 0,0:00:23.15,0:00:26.21,Default,,0000,0000,0000,,Pozitif iş, bir sisteme koyduğumuz enerji Dialogue: 0,0:00:26.21,0:00:29.69,Default,,0000,0000,0000,,ve negatif iş, dışarı aktarılan enerji. Dialogue: 0,0:00:29.69,0:00:33.94,Default,,0000,0000,0000,,Pozitif işi banka hesabınıza eklenen para, Dialogue: 0,0:00:33.94,0:00:36.76,Default,,0000,0000,0000,,negatif işi ise \Nalınan para olarak düşünün. Dialogue: 0,0:00:36.76,0:00:37.64,Default,,0000,0000,0000,,Metrik sistemde Dialogue: 0,0:00:37.64,0:00:40.100,Default,,0000,0000,0000,,iş ve enerji Jul cinsinden ölçülür. Dialogue: 0,0:00:41.18,0:00:46.33,Default,,0000,0000,0000,,Örnek olarak güzel, eski, mekanik bir \Nbüyükbaba saatini ele alalım. Dialogue: 0,0:00:46.33,0:00:49.25,Default,,0000,0000,0000,,Saatin içindeki ağır metal \Nsilindirleri kaldırmak için Dialogue: 0,0:00:49.27,0:00:52.23,Default,,0000,0000,0000,,krankı çevirdiğimizde\Nenerjiyi saate aktarıyoruz. Dialogue: 0,0:00:52.23,0:00:54.100,Default,,0000,0000,0000,,Bunu yaptığımızda pozitif iş yapıyor, Dialogue: 0,0:00:54.100,0:00:57.04,Default,,0000,0000,0000,,saate enerji ekliyoruz Dialogue: 0,0:00:57.06,0:01:00.78,Default,,0000,0000,0000,,ve bu enerji yerçekimsel \Npotansiyel enerji olarak depolanıyor. Dialogue: 0,0:01:00.79,0:01:04.89,Default,,0000,0000,0000,,Uyguladığımız kuvvet ile kuvveti \Nuyguladığımız mesafeyi çarparak Dialogue: 0,0:01:04.89,0:01:08.18,Default,,0000,0000,0000,,yapılan iş miktarını hesaplayabiliriz. Dialogue: 0,0:01:08.20,0:01:09.83,Default,,0000,0000,0000,,Metal silindirleri kaldırmak için Dialogue: 0,0:01:09.83,0:01:12.67,Default,,0000,0000,0000,,ağırlıklarına eşit bir \Nkuvvet uygulamamız gerekir. Dialogue: 0,0:01:12.67,0:01:14.87,Default,,0000,0000,0000,,Yani silindirleri aşağı doğru çeken Dialogue: 0,0:01:14.87,0:01:17.66,Default,,0000,0000,0000,,yer çekimi kuvvetine eşit. Dialogue: 0,0:01:17.66,0:01:19.72,Default,,0000,0000,0000,,Bu silindirler 300 Newton ağırlığında Dialogue: 0,0:01:19.72,0:01:23.08,Default,,0000,0000,0000,,ki bu da küçük bir çocuk kadar ağırdır Dialogue: 0,0:01:23.10,0:01:25.26,Default,,0000,0000,0000,,ve eğer onları 1/2 metre kaldırırsak Dialogue: 0,0:01:25.26,0:01:27.53,Default,,0000,0000,0000,,300 Newton çarpı 1/2 metre Dialogue: 0,0:01:28.17,0:01:31.86,Default,,0000,0000,0000,,veya 150 Jul iş yaparız. Dialogue: 0,0:01:31.86,0:01:35.09,Default,,0000,0000,0000,,Güç, transfer edilen enerjinin oranı. Dialogue: 0,0:01:35.09,0:01:36.39,Default,,0000,0000,0000,,Oran dediğimizde, Dialogue: 0,0:01:36.39,0:01:38.33,Default,,0000,0000,0000,,birim zamanda aktarılan Dialogue: 0,0:01:38.33,0:01:40.08,Default,,0000,0000,0000,,enerji miktarını kastediyoruz. Dialogue: 0,0:01:40.08,0:01:42.23,Default,,0000,0000,0000,,Metrik sistemde, Dialogue: 0,0:01:42.23,0:01:44.02,Default,,0000,0000,0000,,güç saniyede Jul Dialogue: 0,0:01:44.02,0:01:45.73,Default,,0000,0000,0000,,veya vat cinsinden ölçülür. Dialogue: 0,0:01:45.74,0:01:48.14,Default,,0000,0000,0000,,Vat terimi, tipik bir \Nçalışma atının ürettiği Dialogue: 0,0:01:48.14,0:01:50.61,Default,,0000,0000,0000,,güç miktarını ölçmek için Dialogue: 0,0:01:50.61,0:01:52.43,Default,,0000,0000,0000,,beygir gücü kavramını ortaya atan Dialogue: 0,0:01:52.43,0:01:54.62,Default,,0000,0000,0000,,James Watt'a dayanır. Dialogue: 0,0:01:54.62,0:01:57.84,Default,,0000,0000,0000,,James Watt bir endüstriyel \Nbuhar motorları üreticisiydi Dialogue: 0,0:01:57.84,0:01:59.56,Default,,0000,0000,0000,,ve potansiyel müşterilerinin Dialogue: 0,0:01:59.56,0:02:01.68,Default,,0000,0000,0000,,buharlı motorlarını bilinen bir miktarla, Dialogue: 0,0:02:01.68,0:02:04.30,Default,,0000,0000,0000,,çalışan bir attan \Nalabilecekleri güç arasında Dialogue: 0,0:02:04.30,0:02:07.26,Default,,0000,0000,0000,,karşılaştırma yapabilmelerini istiyordu. Dialogue: 0,0:02:07.26,0:02:09.07,Default,,0000,0000,0000,,Güç için metrik sistem birimi vatın Dialogue: 0,0:02:09.07,0:02:11.48,Default,,0000,0000,0000,,James Watt'tan alınması Dialogue: 0,0:02:11.48,0:02:13.70,Default,,0000,0000,0000,,çok faydalı bir fikirdi. Dialogue: 0,0:02:13.71,0:02:15.77,Default,,0000,0000,0000,,James Watt'ın ayak izlerini takip ederek, Dialogue: 0,0:02:15.77,0:02:17.58,Default,,0000,0000,0000,,bu büyükbaba saatini çalıştırmak için Dialogue: 0,0:02:17.58,0:02:19.42,Default,,0000,0000,0000,,gereken güç miktarını parlak, Dialogue: 0,0:02:19.42,0:02:21.49,Default,,0000,0000,0000,,100 vat'lık bir ampulü çalıştırmamız için Dialogue: 0,0:02:21.49,0:02:24.40,Default,,0000,0000,0000,,gereken güçle karşılaştıralım. Dialogue: 0,0:02:24.40,0:02:26.63,Default,,0000,0000,0000,,Bir kişinin saati kurmak için \Nkullandığı gücü, Dialogue: 0,0:02:26.63,0:02:27.93,Default,,0000,0000,0000,,yaptığı işin miktarını, Dialogue: 0,0:02:27.93,0:02:29.38,Default,,0000,0000,0000,,onu yapmak için Dialogue: 0,0:02:29.38,0:02:31.34,Default,,0000,0000,0000,,geçen süreye bölerek ölçebiliriz. Dialogue: 0,0:02:31.34,0:02:35.03,Default,,0000,0000,0000,,Ağırlıkları kaldırmak 1 dakika \Nveya 60 saniye sürerse, Dialogue: 0,0:02:35.09,0:02:37.53,Default,,0000,0000,0000,,150 Jul bölü 60 saniyeye Dialogue: 0,0:02:37.53,0:02:42.36,Default,,0000,0000,0000,,veya saniyede 2,5 Joule yapıyor demek. Dialogue: 0,0:02:43.12,0:02:45.20,Default,,0000,0000,0000,,2,5 vat oranında Dialogue: 0,0:02:45.20,0:02:48.46,Default,,0000,0000,0000,,saate enerji katıyorlar. Dialogue: 0,0:02:48.46,0:02:50.73,Default,,0000,0000,0000,,100 vat'lık parlak bir \Nampulü çalıştırmak için Dialogue: 0,0:02:50.73,0:02:53.27,Default,,0000,0000,0000,,40 kat daha fazlasına ihtiyacınız olacak. Dialogue: 0,0:02:53.27,0:02:54.92,Default,,0000,0000,0000,,Saat çalışmadan önce, Dialogue: 0,0:02:54.92,0:02:56.28,Default,,0000,0000,0000,,enerji silindirlerin Dialogue: 0,0:02:56.28,0:02:59.30,Default,,0000,0000,0000,,yerçekimi potansiyel enerjisi \Nolarak depolanır. Dialogue: 0,0:02:59.30,0:03:00.74,Default,,0000,0000,0000,,Tıpkı yeni para yatırdığınız Dialogue: 0,0:03:00.74,0:03:02.75,Default,,0000,0000,0000,,banka hesabınız gibi. Dialogue: 0,0:03:02.75,0:03:04.61,Default,,0000,0000,0000,,Ancak saatin çalışmasına izin verirsek, Dialogue: 0,0:03:04.61,0:03:06.75,Default,,0000,0000,0000,,silindirler yavaşça \Naşağı doğru hareket eder. Dialogue: 0,0:03:06.75,0:03:08.54,Default,,0000,0000,0000,,Enerji saati terk eder. Dialogue: 0,0:03:08.54,0:03:10.77,Default,,0000,0000,0000,,Aslında, silindirler dibe indiğinde, Dialogue: 0,0:03:10.77,0:03:13.63,Default,,0000,0000,0000,,koyduğumuz tüm enerji kalmış olacak. Dialogue: 0,0:03:13.63,0:03:16.27,Default,,0000,0000,0000,,Peki saat ne kadar güç kullanıyor? Dialogue: 0,0:03:16.27,0:03:20.75,Default,,0000,0000,0000,,Silindirlerin orijinal konumlarına \Ndönmesi 5 gün sürerse, Dialogue: 0,0:03:20.76,0:03:25.72,Default,,0000,0000,0000,,saniyede kaç Jul enerji saati terk eder? Dialogue: 0,0:03:25.75,0:03:26.84,Default,,0000,0000,0000,,Bunu çözebiliriz, Dialogue: 0,0:03:26.84,0:03:29.04,Default,,0000,0000,0000,,çünkü silindirleri kaldırdığımızda Dialogue: 0,0:03:29.04,0:03:30.96,Default,,0000,0000,0000,,ne kadar iş yaptığımızı zaten biliyoruz: Dialogue: 0,0:03:30.96,0:03:32.47,Default,,0000,0000,0000,,150 Jul. Dialogue: 0,0:03:32.47,0:03:35.75,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bu sefer \Nbir dakika yerine 5 gün sürdü. Dialogue: 0,0:03:35.75,0:03:38.83,Default,,0000,0000,0000,,Beş gün, 5 çarpı 24 Dialogue: 0,0:03:38.83,0:03:40.05,Default,,0000,0000,0000,,çarpı 60 Dialogue: 0,0:03:40.05,0:03:41.55,Default,,0000,0000,0000,,çarpı yeniden 60 Dialogue: 0,0:03:41.55,0:03:44.64,Default,,0000,0000,0000,,ya da 432.000 saniye. Dialogue: 0,0:03:44.64,0:03:47.05,Default,,0000,0000,0000,,Böylece yapılan işi zamana bölerek Dialogue: 0,0:03:47.05,0:03:53.23,Default,,0000,0000,0000,,saniyede yaklaşık 0,00035 Jul Dialogue: 0,0:03:53.23,0:03:56.79,Default,,0000,0000,0000,,veya yaklaşık \N0,35 milivat cevabını buluruz. Dialogue: 0,0:03:56.79,0:03:58.72,Default,,0000,0000,0000,,Bu küçük bir güç miktarı. Dialogue: 0,0:03:58.72,0:04:00.61,Default,,0000,0000,0000,,Bu saat o kadar az güç kullanır ki, Dialogue: 0,0:04:00.61,0:04:03.91,Default,,0000,0000,0000,,100 vat'lık bir ampulü çalıştırmak için Dialogue: 0,0:04:03.91,0:04:07.81,Default,,0000,0000,0000,,gereken gücü kullanarak neredeyse \N300.000 saat çalıştırabilirsiniz. Dialogue: 0,0:04:07.81,0:04:10.07,Default,,0000,0000,0000,,Doğru, orta büyüklükteki \Nbir şehirdeki her evde Dialogue: 0,0:04:10.07,0:04:13.45,Default,,0000,0000,0000,,bu kadar güçle \Nbir saat çalıştırabilirsiniz. Dialogue: 0,0:04:13.45,0:04:15.23,Default,,0000,0000,0000,,Bu oldukça şaşırtıcı bir sonuç Dialogue: 0,0:04:15.23,0:04:16.36,Default,,0000,0000,0000,,ve bunu anlamak için Dialogue: 0,0:04:16.36,0:04:18.78,Default,,0000,0000,0000,,iş bilgisi ve güç gerekiyor.