[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.37,0:00:03.13,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że jesteśmy już gotowi, żeby poznać lepiej Dialogue: 0,0:00:03.13,0:00:04.57,Default,,0000,0000,0000,,reakcje fazy ciemnej fotosyntezy. Dialogue: 0,0:00:04.57,0:00:07.30,Default,,0000,0000,0000,,Przypomnę tylko, żebyśmy wiedzieli, w którym punkcie fotosyntezy jesteśmy, Dialogue: 0,0:00:07.30,0:00:12.75,Default,,0000,0000,0000,,że fotony światła wzbudziły elektrony Dialogue: 0,0:00:12.75,0:00:14.52,Default,,0000,0000,0000,,w cząsteczkach chlorofilu podczas reakcji fazy jasnej. Dialogue: 0,0:00:14.52,0:00:17.50,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy elektrony przechodziły w coraz niższe stany energetyczne Dialogue: 0,0:00:17.50,0:00:20.25,Default,,0000,0000,0000,,-- widzieliśmy to w poprzednim filmiku -- Dialogue: 0,0:00:20.25,0:00:22.86,Default,,0000,0000,0000,,kiedy przechodziły w coraz niższe stany energetyczne, Dialogue: 0,0:00:22.86,0:00:26.13,Default,,0000,0000,0000,,co dzieje się w błonie tylakoidu w chloroplaście. Dialogue: 0,0:00:26.13,0:00:27.92,Default,,0000,0000,0000,,Możecie sobie wyobrazić -- zaznaczę to innym kolorem. Dialogue: 0,0:00:27.92,0:00:29.98,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie, że zachodzi to właśnie tutaj. Dialogue: 0,0:00:29.98,0:00:32.62,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy elektrony przechodzą w niższe stany energetyczne, Dialogue: 0,0:00:32.62,0:00:33.36,Default,,0000,0000,0000,,towarzyszą temu dwie rzeczy. Dialogue: 0,0:00:33.36,0:00:37.47,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsza - uwalniana energia umożliwia przepompowywanie jonów wodoru Dialogue: 0,0:00:37.47,0:00:38.64,Default,,0000,0000,0000,,przez błonę do wnętrza tylakoidu. Dialogue: 0,0:00:38.64,0:00:40.80,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy mamy już wysokie stężenie jonów wodoru wewnątrz tylakoidu, Dialogue: 0,0:00:40.80,0:00:44.38,Default,,0000,0000,0000,,jony zaczynają wypływać na zewnątrz, wykorzystując do tego syntazę ATP Dialogue: 0,0:00:44.38,0:00:47.35,Default,,0000,0000,0000,,jako pompę błonową, która przy transporcie w te stronę będzie produkowała ATP. Dialogue: 0,0:00:47.35,0:00:50.44,Default,,0000,0000,0000,,Ostatecznym akceptorem elektronu, czy wodoru, Dialogue: 0,0:00:50.44,0:00:51.84,Default,,0000,0000,0000,,w zależności od tego, jak na to spojrzymy, Dialogue: 0,0:00:51.84,0:00:55.54,Default,,0000,0000,0000,,akceptorem całego atomu wodoru jest NAD+. Dialogue: 0,0:00:55.54,0:00:59.58,Default,,0000,0000,0000,,Czyli dwa produkty, które będą wykorzystywane w dalszych Dialogue: 0,0:00:59.58,0:01:03.55,Default,,0000,0000,0000,,etapach fotosyntezy, powstałe podczas Dialogue: 0,0:01:03.55,0:01:06.54,Default,,0000,0000,0000,,fazy jasnej, której zresztą Dialogue: 0,0:01:06.54,0:01:09.78,Default,,0000,0000,0000,,nie powinienem tak nazywać -- te dwa produkty zapisałem Dialogue: 0,0:01:09.78,0:01:13.29,Default,,0000,0000,0000,,tutaj -- ATP i NADPH. Dialogue: 0,0:01:13.29,0:01:16.04,Default,,0000,0000,0000,,efektem fazy jasnej był również ubytek pierwszego Dialogue: 0,0:01:16.04,0:01:17.95,Default,,0000,0000,0000,,wzbudzonego elektronu w cząsteczce chlorofilu. Dialogue: 0,0:01:17.95,0:01:19.73,Default,,0000,0000,0000,,Ten ubytek załataliśmy wykorzystując elektron z cząsteczki wody. Dialogue: 0,0:01:19.73,0:01:22.74,Default,,0000,0000,0000,,Wobec tego, podczas rozpadu wody, dostaniemy też tlen, Dialogue: 0,0:01:22.74,0:01:24.42,Default,,0000,0000,0000,,który jest bardzo wartościowym produktem fotosyntezy. Dialogue: 0,0:01:24.42,0:01:28.96,Default,,0000,0000,0000,,Po zakończeniu fazy jasnej mamy zsyntetyzowane ATP i NADPH Dialogue: 0,0:01:28.96,0:01:31.69,Default,,0000,0000,0000,,i jesteśmy gotowi do rozpoczęcia reakcji fazy ciemnej. Dialogue: 0,0:01:31.69,0:01:34.19,Default,,0000,0000,0000,,Chciałbym jeszcze raz podkreślić, że chociaż nazywamy je Dialogue: 0,0:01:34.19,0:01:37.28,Default,,0000,0000,0000,,reakcjami fazy ciemnej, to nie oznacza to, że te reakcje zachodzą w nocy. Dialogue: 0,0:01:37.28,0:01:40.51,Default,,0000,0000,0000,,Reakcje fazy ciemnej zachodzą w tym samym czasie, co reakcje fazy jasnej. Dialogue: 0,0:01:40.51,0:01:42.97,Default,,0000,0000,0000,,Zachodzą wtedy, gdy świeci słońce. Dialogue: 0,0:01:42.97,0:01:45.47,Default,,0000,0000,0000,,A nazywamy je reakcjami fazy ciemnej dlatego, Dialogue: 0,0:01:45.47,0:01:46.86,Default,,0000,0000,0000,,że są niezależne od światła. Dialogue: 0,0:01:46.86,0:01:48.64,Default,,0000,0000,0000,,Nie potrzebują fotonów. Dialogue: 0,0:01:48.64,0:01:53.92,Default,,0000,0000,0000,,Potrzebują a to ATP, NADPH oraz CO2. Dialogue: 0,0:01:53.92,0:01:55.66,Default,,0000,0000,0000,,Spróbujmy zrozumieć trochę lepiej, Dialogue: 0,0:01:55.66,0:01:56.35,Default,,0000,0000,0000,,o co w tym właściwie chodzi. Dialogue: 0,0:01:56.35,0:01:58.91,Default,,0000,0000,0000,,Poszukam trochę wolnego miejsca Dialogue: 0,0:01:58.91,0:02:01.29,Default,,0000,0000,0000,,na tablicy. Dialogue: 0,0:02:01.29,0:02:03.74,Default,,0000,0000,0000,,Mamy reakcje fazy jasnej, Dialogue: 0,0:02:08.64,0:02:13.19,Default,,0000,0000,0000,,podczas których powstaje -- przed chwilą to powtarzaliśmy -- Dialogue: 0,0:02:13.19,0:02:19.87,Default,,0000,0000,0000,,powstaje ATP i NADPH. Dialogue: 0,0:02:19.87,0:02:22.88,Default,,0000,0000,0000,,Teraz musimy tylko pobrać trochę dwutlenku węgla Dialogue: 0,0:02:22.88,0:02:24.13,Default,,0000,0000,0000,,z atmosfery. Dialogue: 0,0:02:27.16,0:02:30.08,Default,,0000,0000,0000,,Te wszystkie składniki wezmą udział Dialogue: 0,0:02:30.08,0:02:31.17,Default,,0000,0000,0000,,w reakcjach niezależnych od światła. Dialogue: 0,0:02:31.17,0:02:33.71,Default,,0000,0000,0000,,Nazwa reakcje fazy ciemnej może być myląca. Dialogue: 0,0:02:33.71,0:02:45.01,Default,,0000,0000,0000,,Reakcje niezależne od światła zachodzą cyklicznie, Dialogue: 0,0:02:45.01,0:02:47.27,Default,,0000,0000,0000,,a ten cykl nazywamy cyklem Calvina. Dialogue: 0,0:02:47.27,0:02:50.11,Default,,0000,0000,0000,,I to o nim właśnie jest ten filmik. Dialogue: 0,0:02:50.11,0:02:57.38,Default,,0000,0000,0000,,ATP, NADPH i CO2 wchodzą do cyklu Calvina i powstaje Dialogue: 0,0:02:57.38,0:03:00.18,Default,,0000,0000,0000,,PGAL -- mówiliśmy o nim w pierwszym filmiku -- Dialogue: 0,0:03:00.18,0:03:03.44,Default,,0000,0000,0000,,po angielsku drugi skrót nazwy tego związku to G3P. Dialogue: 0,0:03:03.44,0:03:06.35,Default,,0000,0000,0000,,Pełna nazwa to aldehyd 3-fosfoglicerynowy. Dialogue: 0,0:03:06.35,0:03:09.89,Default,,0000,0000,0000,,To jest aldehyd 3-fosfoglicerynowy. Ta sama cząsteczka Dialogue: 0,0:03:09.89,0:03:12.42,Default,,0000,0000,0000,,może mieć kilka różnych skrótów swojej nazwy. Dialogue: 0,0:03:12.42,0:03:15.97,Default,,0000,0000,0000,,A jest to po prostu trójwęglowy łańcuch Dialogue: 0,0:03:15.97,0:03:19.26,Default,,0000,0000,0000,,z przyłączoną grupą fosforanową. Dialogue: 0,0:03:19.26,0:03:23.16,Default,,0000,0000,0000,,Ten związek zostanie później wykorzystany do syntezy innych węglowodanów. Dialogue: 0,0:03:23.16,0:03:25.64,Default,,0000,0000,0000,,Dwie cząsteczki PGAL dadzą jedną cząsteczkę glukozy. Dialogue: 0,0:03:25.64,0:03:28.95,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętacie może, że w pierwszym etapie glikolizy, Dialogue: 0,0:03:28.95,0:03:31.73,Default,,0000,0000,0000,,kiedy rozpadała się cząsteczka glukozy, Dialogue: 0,0:03:31.73,0:03:34.49,Default,,0000,0000,0000,,dostawaliśmy dwie cząsteczki aldehydu 3-fosfoglicerynowego. Dialogue: 0,0:03:34.49,0:03:35.97,Default,,0000,0000,0000,,W skład cząsteczki glukozy wchodzi 6 atomów węgla. Dialogue: 0,0:03:35.97,0:03:36.99,Default,,0000,0000,0000,,A ta cząsteczka ma 3 atomy węgla. Dialogue: 0,0:03:36.99,0:03:40.35,Default,,0000,0000,0000,,Przyjrzyjmy się cyklowi Calvina Dialogue: 0,0:03:40.35,0:03:42.12,Default,,0000,0000,0000,,nieco dokładniej. Dialogue: 0,0:03:42.12,0:03:51.42,Default,,0000,0000,0000,,Na zakończenie reakcji fazy jasnej dostajemy -- Dialogue: 0,0:03:51.42,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Zacznijmy może od 6 cząsteczek CO2. Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:56.78,Default,,0000,0000,0000,,Te cząsteczki są niezależne od reakcji fazy jasnej. Dialogue: 0,0:03:56.78,0:03:58.56,Default,,0000,0000,0000,,Za chwilę pokażę Wam, dlaczego wybrałem akurat tę liczbę cząsteczek. Dialogue: 0,0:03:58.56,0:04:00.57,Default,,0000,0000,0000,,Nie muszę przecież używać akurat takiej liczby. Dialogue: 0,0:04:00.57,0:04:03.45,Default,,0000,0000,0000,,Zacznijmy od 6 cząsteczek CO2. Dialogue: 0,0:04:03.45,0:04:05.76,Default,,0000,0000,0000,,Mogę zapisać CO2, bo interesuje nas to, Dialogue: 0,0:04:05.76,0:04:06.76,Default,,0000,0000,0000,,co będzie się działo z węglem. Dialogue: 0,0:04:06.76,0:04:09.32,Default,,0000,0000,0000,,Mógłbym narysować ten związek jako pojedynczy atom węgla Dialogue: 0,0:04:09.32,0:04:11.00,Default,,0000,0000,0000,,z przyłączonymi dwoma atomami tlenu. Dialogue: 0,0:04:11.00,0:04:12.15,Default,,0000,0000,0000,,Ale teraz tego nie zrobię, Dialogue: 0,0:04:12.15,0:04:13.60,Default,,0000,0000,0000,,bo chciałbym Wam pokazać, Dialogue: 0,0:04:13.60,0:04:15.09,Default,,0000,0000,0000,,co naprawdę dzieje się z atomami węgla. Dialogue: 0,0:04:15.09,0:04:17.49,Default,,0000,0000,0000,,Może narysuje to na żółto. Dialogue: 0,0:04:17.49,0:04:18.92,Default,,0000,0000,0000,,Żeby wyróżnić tylko atomy węgla. Dialogue: 0,0:04:18.92,0:04:21.37,Default,,0000,0000,0000,,Nie będę tu zaznaczał atomów tlenu. Dialogue: 0,0:04:21.37,0:04:30.17,Default,,0000,0000,0000,,Dwutlenek węgla, 6 cząsteczek CO2 Dialogue: 0,0:04:30.17,0:04:33.24,Default,,0000,0000,0000,,reaguje z -- za chwilę opowiem więcej o tej reakcji -- Dialogue: 0,0:04:33.24,0:04:39.85,Default,,0000,0000,0000,,reagują z 6 cząsteczkami -- Dialogue: 0,0:04:39.85,0:04:41.64,Default,,0000,0000,0000,,to może wyglądać trochę dziwnie -- Dialogue: 0,0:04:41.64,0:04:45.10,Default,,0000,0000,0000,,z 6 cząsteczkami RuBP, Dialogue: 0,0:04:45.10,0:04:48.63,Default,,0000,0000,0000,,czyli rybulozobisfosforanu, Dialogue: 0,0:04:48.63,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,a dokładniej rybulozo-1,5-bisfosforanu. Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:54.43,Default,,0000,0000,0000,,Taka nazwa pochodzi stąd, że ten związek Dialogue: 0,0:04:54.43,0:04:57.63,Default,,0000,0000,0000,,to 5-węglowa cząsteczka. Dialogue: 0,0:04:57.63,0:04:59.71,Default,,0000,0000,0000,,Trzy, cztery, pięć. Dialogue: 0,0:04:59.71,0:05:02.84,Default,,0000,0000,0000,,Cząsteczka, która ma przyłączone dwie reszty fosforanowe do 1 i 5 atomu węgla w łańcuchu. Dialogue: 0,0:05:02.84,0:05:05.83,Default,,0000,0000,0000,,Czyli mamy tu rybulozobisfosforan. Dialogue: 0,0:05:05.83,0:05:12.40,Default,,0000,0000,0000,,Rybulozo-1-- zapiszę to -- Dialogue: 0,0:05:12.40,0:05:14.91,Default,,0000,0000,0000,,to jest pierwszy atom węgla. Dialogue: 0,0:05:14.91,0:05:16.46,Default,,0000,0000,0000,,Rybulozo-1,5-bisfosforan. Dialogue: 0,0:05:16.46,0:05:17.85,Default,,0000,0000,0000,,Mamy dwie reszty fosforanowe. Dialogue: 0,0:05:17.85,0:05:20.71,Default,,0000,0000,0000,,To jest rybulozo-1,5-bisfosforan. Dialogue: 0,0:05:20.71,0:05:23.76,Default,,0000,0000,0000,,Skomplikowana nazwa, ale to tylko 5-węglowy łańcuch Dialogue: 0,0:05:23.76,0:05:24.95,Default,,0000,0000,0000,,z dwiema resztami fosforanowymi. Dialogue: 0,0:05:24.95,0:05:27.57,Default,,0000,0000,0000,,RuBP i CO2 reagują ze sobą. Dialogue: 0,0:05:27.57,0:05:31.50,Default,,0000,0000,0000,,To pewne uproszczenie. Dialogue: 0,0:05:31.50,0:05:32.80,Default,,0000,0000,0000,,Te związki reagują ze sobą. Dialogue: 0,0:05:32.80,0:05:34.78,Default,,0000,0000,0000,,To dosyć złożona sprawa, ale chciałbym nakreślić Wam Dialogue: 0,0:05:34.78,0:05:35.96,Default,,0000,0000,0000,,ogólny obraz. Dialogue: 0,0:05:35.96,0:05:45.43,Default,,0000,0000,0000,,6 cząsteczek RuBP i 6 cząsteczek CO2 reagują ze sobą i powstaje 12 cząsteczek Dialogue: 0,0:05:45.43,0:05:53.34,Default,,0000,0000,0000,,aldehydu 3-fosfoglicerynowego, czyli PGAL. Dialogue: 0,0:05:53.34,0:06:01.00,Default,,0000,0000,0000,,PGAL to po prostu trójwęglowe łańcuchy z jedną resztą fosforanową. Dialogue: 0,0:06:01.00,0:06:03.30,Default,,0000,0000,0000,,Żeby upewnić się, czy dobrze policzyłem atomy węgla, Dialogue: 0,0:06:03.30,0:06:06.56,Default,,0000,0000,0000,,zastanówmy się, co się z nimi dzieje. Dialogue: 0,0:06:06.56,0:06:08.78,Default,,0000,0000,0000,,Mamy 12 cząsteczek PGAL. Dialogue: 0,0:06:08.78,0:06:10.52,Default,,0000,0000,0000,,Każda po 3 atomy węgla, czyli w sumie mamy Dialogue: 0,0:06:10.52,0:06:12.51,Default,,0000,0000,0000,,3 x 12 = 36 atomów węgla. Dialogue: 0,0:06:12.51,0:06:14.51,Default,,0000,0000,0000,,czy zaczęliśmy tez od 36 atomów węgla? Dialogue: 0,0:06:14.51,0:06:16.44,Default,,0000,0000,0000,,Mamy 6 razy po 5 atomów węgla w RuBP. Dialogue: 0,0:06:16.44,0:06:17.26,Default,,0000,0000,0000,,Razem 30. Dialogue: 0,0:06:17.26,0:06:18.64,Default,,0000,0000,0000,,Plus 6 atomów węgla z CO2. Dialogue: 0,0:06:18.64,0:06:19.06,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko się zgadza. Dialogue: 0,0:06:19.06,0:06:20.58,Default,,0000,0000,0000,,Mamy 36 atomów węgla. Dialogue: 0,0:06:20.58,0:06:25.26,Default,,0000,0000,0000,,Te atomy reagują ze sobą i powstaje PGAL. Dialogue: 0,0:06:25.26,0:06:28.69,Default,,0000,0000,0000,,Wiązania czy elektrony w tej cząsteczce są na wyższym Dialogue: 0,0:06:28.69,0:06:32.02,Default,,0000,0000,0000,,poziomie energetycznym niż elektrony w tej cząsteczce. Dialogue: 0,0:06:32.02,0:06:33.90,Default,,0000,0000,0000,,Wobec tego, aby zaszła ta reakcja, Dialogue: 0,0:06:33.90,0:06:35.42,Default,,0000,0000,0000,,potrzebujemy dodatkowej energii. Dialogue: 0,0:06:35.42,0:06:37.48,Default,,0000,0000,0000,,Ta reakcja nie zajdzie spontanicznie. Dialogue: 0,0:06:37.48,0:06:40.62,Default,,0000,0000,0000,,Energia, dzięki której może zajść ta reakcja, Dialogue: 0,0:06:40.62,0:06:44.16,Default,,0000,0000,0000,,jeśli mamy tu 6 i tu 6 cząsteczek, ta energia Dialogue: 0,0:06:44.16,0:06:51.89,Default,,0000,0000,0000,,będzie pochodziła z 12 cząsteczek ATP. Wyobraźcie sobie Dialogue: 0,0:06:51.89,0:06:54.04,Default,,0000,0000,0000,,po 2 cząsteczki ATP na każdy węgiel i RuBP. Dialogue: 0,0:06:54.04,0:07:02.99,Default,,0000,0000,0000,,Do tego jeszcze 12 cząsteczek NADPH. Dialogue: 0,0:07:02.99,0:07:04.90,Default,,0000,0000,0000,,Nie chciałbym, żebyście się tu zgubili -- Dialogue: 0,0:07:04.90,0:07:07.22,Default,,0000,0000,0000,,NADPH jest podobne do NADH, ale nie mylcie tego z reakcjami Dialogue: 0,0:07:07.22,0:07:08.56,Default,,0000,0000,0000,,zachodzącymi podczas oddychania komórkowego. Dialogue: 0,0:07:08.56,0:07:17.10,Default,,0000,0000,0000,,W takim razie zostajemy z 12 cząsteczkami ADP i 12 grupami fosforanowymi. Dialogue: 0,0:07:17.10,0:07:25.46,Default,,0000,0000,0000,,Mamy też 12 cząsteczek NADP+. Dialogue: 0,0:07:25.46,0:07:27.97,Default,,0000,0000,0000,,Skąd się bierze energia? Jej źródłem są elektrony Dialogue: 0,0:07:27.97,0:07:30.42,Default,,0000,0000,0000,,w NADPH, czy, można powiedzieć, atomy wodoru z elektronami Dialogue: 0,0:07:30.42,0:07:33.32,Default,,0000,0000,0000,,w NADPH, które są na wyższym poziomie energetycznym. Dialogue: 0,0:07:33.32,0:07:35.29,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy przechodzą na niższy poziom, uwalnia się energia, Dialogue: 0,0:07:35.29,0:07:36.68,Default,,0000,0000,0000,,która umożliwia zajście reakcji. Dialogue: 0,0:07:36.68,0:07:40.36,Default,,0000,0000,0000,,Podobnie cząsteczki ATP - kiedy tracą grupy fosforanowe, Dialogue: 0,0:07:40.36,0:07:42.37,Default,,0000,0000,0000,,elektrony z wysokiego poziomu energetycznego przechodzą na niższy, Dialogue: 0,0:07:42.37,0:07:45.55,Default,,0000,0000,0000,,co zapewnia wystarczająca ilość energii, żeby reakcja zaszła. Dialogue: 0,0:07:45.55,0:07:47.01,Default,,0000,0000,0000,,Ta energia napędza reakcję. Dialogue: 0,0:07:47.01,0:07:50.63,Default,,0000,0000,0000,,Mamy więc 12 cząsteczek PGAL. Dialogue: 0,0:07:50.63,0:07:54.15,Default,,0000,0000,0000,,Powodem, dla którego nazywamy te reakcje cyklem Calvina -- Dialogue: 0,0:07:54.15,0:07:55.68,Default,,0000,0000,0000,,możecie się domyślić, bo uczyliśmy się o cyklu Krebsa -- Dialogue: 0,0:07:55.68,0:07:58.14,Default,,0000,0000,0000,,-- cykle są zamknięte, wykorzystują własne produkty. Dialogue: 0,0:07:58.14,0:08:00.96,Default,,0000,0000,0000,,Reakcje Calvina są cykliczne, bo wykorzystują ponownie Dialogue: 0,0:08:00.96,0:08:04.57,Default,,0000,0000,0000,,większość wyprodukowanego PGAL. Dialogue: 0,0:08:04.57,0:08:12.66,Default,,0000,0000,0000,,Z 12 cząsteczek PGAL, 10 trafi z powrotem do cyklu. Dialogue: 0,0:08:12.66,0:08:15.40,Default,,0000,0000,0000,,Zrobię to w ten sposób. Dialogue: 0,0:08:15.40,0:08:17.78,Default,,0000,0000,0000,,Mamy 10 cząsteczek PGAL, 10 cząsteczek Dialogue: 0,0:08:17.78,0:08:23.32,Default,,0000,0000,0000,,aldehydu 3-fosfoglicerynowego. 10 cząsteczek PGAL Dialogue: 0,0:08:23.32,0:08:26.15,Default,,0000,0000,0000,,zostanie wykorzystanych do odtworzenia rybulozo-1,5-bisfosforanu. Dialogue: 0,0:08:26.15,0:08:27.44,Default,,0000,0000,0000,,Liczby się zgadzają. Dialogue: 0,0:08:27.44,0:08:29.53,Default,,0000,0000,0000,,Mamy 10 trójwęglowych cząsteczek, Dialogue: 0,0:08:29.53,0:08:30.91,Default,,0000,0000,0000,,czyli 30 atomów węgla. Dialogue: 0,0:08:30.91,0:08:33.20,Default,,0000,0000,0000,,Potem dostaniemy z nich 6 pięciowęglowych cząsteczek, Dialogue: 0,0:08:33.20,0:08:34.31,Default,,0000,0000,0000,,czyli też 30 atomów węgla. Dialogue: 0,0:08:34.31,0:08:36.58,Default,,0000,0000,0000,,Ale, żeby ta reakcja zaszła, znowu potrzebujemy energii. Dialogue: 0,0:08:36.58,0:08:41.52,Default,,0000,0000,0000,,Do tego wykorzystamy 6 cząsteczek ATP. Dialogue: 0,0:08:41.52,0:08:45.59,Default,,0000,0000,0000,,6 cząsteczek ATP straci po jednej Dialogue: 0,0:08:45.59,0:08:46.26,Default,,0000,0000,0000,,reszcie fosforanowej. Dialogue: 0,0:08:46.26,0:08:47.74,Default,,0000,0000,0000,,Elektrony przejdą na niższy poziom energetyczny, Dialogue: 0,0:08:47.74,0:08:49.48,Default,,0000,0000,0000,,uwolni się energia, która umożliwi zajście reakcji. Dialogue: 0,0:08:49.48,0:08:54.66,Default,,0000,0000,0000,,Dostaniemy też 6 cząsteczek ADP i 6 grup fosforanowych. Dialogue: 0,0:08:56.00,0:08:57.59,Default,,0000,0000,0000,,W ten sposób zamknęliśmy cykl. Dialogue: 0,0:08:57.59,0:09:00.05,Default,,0000,0000,0000,,Pojawia się pytanie -- zużyłem większość PGAL, Dialogue: 0,0:09:00.05,0:09:01.25,Default,,0000,0000,0000,,jaki właściwie mam zysk z cyklu? Dialogue: 0,0:09:01.25,0:09:03.41,Default,,0000,0000,0000,,Zużyliśmy 10 z 12 cząsteczek PGAL, Dialogue: 0,0:09:03.41,0:09:05.90,Default,,0000,0000,0000,,czyli ciągle mamy 2 cząsteczki PGAL. Dialogue: 0,0:09:09.28,0:09:12.70,Default,,0000,0000,0000,,Te 2 cząsteczki mogą zostać wykorzystane -- z tego powodu Dialogue: 0,0:09:12.70,0:09:14.92,Default,,0000,0000,0000,,zapisałem tu 6 i tu 6, żeby mieć potem 12. Dialogue: 0,0:09:14.92,0:09:16.15,Default,,0000,0000,0000,,I dostałem tutaj 2 cząsteczki. Dialogue: 0,0:09:16.15,0:09:18.79,Default,,0000,0000,0000,,Akurat tyle cząsteczek PGAL jest mi potrzebnych dlatego, że Dialogue: 0,0:09:18.79,0:09:22.90,Default,,0000,0000,0000,,z 2 cząsteczek PGAL powstaje 1 cząsteczka glukozy, Dialogue: 0,0:09:22.90,0:09:25.86,Default,,0000,0000,0000,,która składa się z 6 atomów węgla. Dialogue: 0,0:09:25.86,0:09:31.01,Default,,0000,0000,0000,,Wzór glukozy, już go widzieliśmy, to C6H12O6. Dialogue: 0,0:09:31.01,0:09:34.14,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętajcie, że to nie musi być zawsze Dialogue: 0,0:09:34.14,0:09:34.66,Default,,0000,0000,0000,,glukoza. Dialogue: 0,0:09:34.66,0:09:36.77,Default,,0000,0000,0000,,Z PGAL może powstać także długołańcuchowe Dialogue: 0,0:09:36.77,0:09:39.40,Default,,0000,0000,0000,,węglowodany, na przykład skrobia, wszystko, co Dialogue: 0,0:09:39.40,0:09:41.14,Default,,0000,0000,0000,,ma węglowy szkielet. Dialogue: 0,0:09:41.14,0:09:42.18,Default,,0000,0000,0000,,I o to w tym chodzi. Dialogue: 0,0:09:42.18,0:09:43.35,Default,,0000,0000,0000,,To są właśnie reakcje fazy ciemnej. Dialogue: 0,0:09:43.35,0:09:47.31,Default,,0000,0000,0000,,Mogliśmy wykorzystać produkty fazy jasnej - Dialogue: 0,0:09:47.31,0:09:51.13,Default,,0000,0000,0000,,ATP i NADPH -- tu jest jeszcze trochę ATP -- Dialogue: 0,0:09:51.13,0:09:54.67,Default,,0000,0000,0000,,wykorzystać je do związania węgla. Dialogue: 0,0:09:54.67,0:09:56.70,Default,,0000,0000,0000,,Te reakcje to wiązanie, wbudowywanie węgla w związki organiczne. Dialogue: 0,0:09:56.70,0:10:00.06,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy bierzemy węgiel ze związku nieorganicznego, gazu CO2, Dialogue: 0,0:10:00.06,0:10:03.89,Default,,0000,0000,0000,,i wbudowujemy go w struktury organiczne, to mówimy o wiązaniu węgla. Dialogue: 0,0:10:03.89,0:10:08.17,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki temu podczas cyklu Calvina mogło dojść do związania CO2 Dialogue: 0,0:10:08.17,0:10:11.20,Default,,0000,0000,0000,,z wykorzystaniem energii ATP i NADPH, pochodzących Dialogue: 0,0:10:11.20,0:10:12.28,Default,,0000,0000,0000,,z fazy jasnej fotosyntezy. Dialogue: 0,0:10:12.28,0:10:14.72,Default,,0000,0000,0000,,Te reakcje nazywamy cyklem, ponieważ powstaje Dialogue: 0,0:10:14.72,0:10:18.16,Default,,0000,0000,0000,,PGAL, który jest częściowo zużywany do syntezy Dialogue: 0,0:10:18.16,0:10:21.58,Default,,0000,0000,0000,,glukozy i innych węglowodanów, ale większość PGAL Dialogue: 0,0:10:21.58,0:10:26.25,Default,,0000,0000,0000,,trafia z powrotem do cyklu i jest wykorzystywana do odtwarzania RuBP, Dialogue: 0,0:10:26.25,0:10:27.92,Default,,0000,0000,0000,,który będzie mógł reagować z CO2. Dialogue: 0,0:10:27.92,0:10:30.97,Default,,0000,0000,0000,,Ten cykl "kręci się" cały czas. Dialogue: 0,0:10:30.97,0:10:33.06,Default,,0000,0000,0000,,Mówiliśmy, że nie zachodzi on w próżni. Dialogue: 0,0:10:33.06,0:10:35.04,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli chcielibyście wiedzieć, cykl Calvina Dialogue: 0,0:10:35.04,0:10:39.51,Default,,0000,0000,0000,,zachodzi w stromie (wnętrzu) chloroplastów. Dialogue: 0,0:10:39.51,0:10:42.77,Default,,0000,0000,0000,,W płynnym wnętrzu chloroplastów, poza Dialogue: 0,0:10:42.77,0:10:43.95,Default,,0000,0000,0000,,tylakoidami. Dialogue: 0,0:10:43.95,0:10:47.13,Default,,0000,0000,0000,,Wnętrze (stroma) chloroplastów to miejsce, w którym zachodzą reakcje Dialogue: 0,0:10:47.13,0:10:49.85,Default,,0000,0000,0000,,niezależne od światła. Dialogue: 0,0:10:49.85,0:10:54.64,Default,,0000,0000,0000,,Do reakcji nie wystarczy tylko ATP i NADPH, Dialogue: 0,0:10:54.64,0:10:59.60,Default,,0000,0000,0000,,potrzebne jest też pewne całkiem duże białko Dialogue: 0,0:10:59.60,0:11:00.56,Default,,0000,0000,0000,,enzymatyczne, które katalizuje reakcje. Dialogue: 0,0:11:00.56,0:11:02.79,Default,,0000,0000,0000,,Do enzymu, w określonych miejscach, przyłącza się CO2, Dialogue: 0,0:11:02.79,0:11:05.90,Default,,0000,0000,0000,,a w innych miejscach rybulozo-1,5-bisfosforan i ATP. Dialogue: 0,0:11:05.90,0:11:08.44,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki działaniu enzymu może dojść do połączenia Dialogue: 0,0:11:08.44,0:11:10.38,Default,,0000,0000,0000,,CO2 i RuBP. Dialogue: 0,0:11:10.38,0:11:15.56,Default,,0000,0000,0000,,Ten enzym nazywa się RuBisCo, Dialogue: 0,0:11:15.56,0:11:16.87,Default,,0000,0000,0000,,zaraz Wam powiem, dlaczego. Dialogue: 0,0:11:16.87,0:11:19.00,Default,,0000,0000,0000,,To jest RuBisCo. Dialogue: 0,0:11:19.00,0:11:23.69,Default,,0000,0000,0000,,Musze dobrze wstawić wielkie litery -- Dialogue: 0,0:11:23.69,0:11:29.95,Default,,0000,0000,0000,,-- rybulozobisfosforanu - RuBis- Co - karboksylaza. Dialogue: 0,0:11:29.95,0:11:31.04,Default,,0000,0000,0000,,Tak wygląda RuBisCo. Dialogue: 0,0:11:31.04,0:11:34.49,Default,,0000,0000,0000,,To duże białko enzymatyczne. Dialogue: 0,0:11:34.49,0:11:37.71,Default,,0000,0000,0000,,Możecie sobie wyobrazić, że w jednym miejscu przyłącza się Dialogue: 0,0:11:37.71,0:11:39.07,Default,,0000,0000,0000,,rybulozobisfosforan. Dialogue: 0,0:11:39.07,0:11:41.69,Default,,0000,0000,0000,,A CO2 przyłącza się w innym miejscu. Dialogue: 0,0:11:41.69,0:11:43.12,Default,,0000,0000,0000,,Nie wiem dokładnie, gdzie są te miejsca. Dialogue: 0,0:11:43.12,0:11:45.55,Default,,0000,0000,0000,,A ATP przyłącza się w jeszcze inne miejsce. Dialogue: 0,0:11:45.55,0:11:46.64,Default,,0000,0000,0000,,Teraz może zajść reakcja. Dialogue: 0,0:11:46.64,0:11:50.40,Default,,0000,0000,0000,,Enzym zmienia swój kształt Dialogue: 0,0:11:50.40,0:11:55.59,Default,,0000,0000,0000,,i zmusza rybulozobisfosforan do przereagowania z CO2. Dialogue: 0,0:11:55.59,0:11:57.46,Default,,0000,0000,0000,,NADPH może reagować w innym miejscu białka. Dialogue: 0,0:11:57.46,0:12:01.04,Default,,0000,0000,0000,,To właśnie ten enzym umożliwia funkcjonowanie cyklu Calvina. Dialogue: 0,0:12:01.04,0:12:06.60,Default,,0000,0000,0000,,Mówiłem Wam, że RuBP Dialogue: 0,0:12:06.60,0:12:11.41,Default,,0000,0000,0000,,to skrót od rybulozo-1,5-bisfosforanu. Dialogue: 0,0:12:11.41,0:12:16.80,Default,,0000,0000,0000,,RuBisCo to skrót nazwy karboksylaza Dialogue: 0,0:12:16.80,0:12:18.29,Default,,0000,0000,0000,,rybulozo-1,5-bisfosforanowa. Dialogue: 0,0:12:18.29,0:12:19.88,Default,,0000,0000,0000,,Nie będę tego zapisywał, możecie sobie to sprawdzić. Dialogue: 0,0:12:19.88,0:12:23.26,Default,,0000,0000,0000,,To jest enzym, który katalizuje Dialogue: 0,0:12:23.26,0:12:28.04,Default,,0000,0000,0000,,reakcję CO2 z rybulozo-1,5-bisfosforanem. Dialogue: 0,0:12:28.04,0:12:28.90,Default,,0000,0000,0000,,W ten sposób skończyliśmy. Dialogue: 0,0:12:28.90,0:12:30.75,Default,,0000,0000,0000,,Skończyliśmy omawianie fotosyntezy. Dialogue: 0,0:12:30.75,0:12:36.07,Default,,0000,0000,0000,,Zaczęliśmy od fotonów i wody, żeby wytworzyć Dialogue: 0,0:12:36.07,0:12:40.10,Default,,0000,0000,0000,,ATP i NADPH, dzięki wzbudzonym elektronom, Dialogue: 0,0:12:40.10,0:12:45.61,Default,,0000,0000,0000,,jony wodoru mogły przemieszczać się przez błony w komórce (chemiosmoza), Dialogue: 0,0:12:45.61,0:12:47.84,Default,,0000,0000,0000,,a dzięki temu syntaza ATP mogła produkować ATP. Dialogue: 0,0:12:47.84,0:12:50.66,Default,,0000,0000,0000,,NADPH to ostatni w łańcuchu akceptorów elektronów w oddychaniu komórkowym. Dialogue: 0,0:12:50.66,0:12:54.02,Default,,0000,0000,0000,,Później jest wykorzystywany jako paliwo w cyklu Calvina, Dialogue: 0,0:12:54.02,0:12:54.99,Default,,0000,0000,0000,,podczas reakcji fazy ciemnej. Dialogue: 0,0:12:54.99,0:12:56.82,Default,,0000,0000,0000,,Swoją droga to myląca nazwa, powinniśmy mówić Dialogue: 0,0:12:56.82,0:12:57.65,Default,,0000,0000,0000,,o reakcjach niezależnych od światła. Dialogue: 0,0:12:57.65,0:12:59.27,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ te reakcje zachodzą wtedy, gdy jest światło. Dialogue: 0,0:12:59.27,0:13:02.07,Default,,0000,0000,0000,,W reakcjach fazy jasnej powstaje paliwo, które Dialogue: 0,0:13:02.07,0:13:05.84,Default,,0000,0000,0000,,możemy wykorzystać, do wiązania CO2 Dialogue: 0,0:13:05.84,0:13:08.09,Default,,0000,0000,0000,,z wykorzystaniem enzymu RuBisCo w cyklu Calvina. Dialogue: 0,0:13:08.09,0:13:11.21,Default,,0000,0000,0000,,Na zakończenie dostaniemy aldehyd 3-fosfoglicerynowy, Dialogue: 0,0:13:11.21,0:13:14.00,Default,,0000,0000,0000,,PGAL, który możemy wykorzystać Dialogue: 0,0:13:14.00,0:13:17.86,Default,,0000,0000,0000,,do syntezy glukozy, będącej Dialogue: 0,0:13:17.86,0:13:21.40,Default,,0000,0000,0000,,naszym pożywieniem i paliwem. Dialogue: 0,0:13:21.40,0:13:23.78,Default,,0000,0000,0000,,Podczas oddychania komórkowego, dzięki Dialogue: 0,0:13:23.78,0:13:27.55,Default,,0000,0000,0000,,glukozie może powstawać ATP, gdy jest potrzebne.