0:00:05.881,0:00:09.030
Chào mọi người.[br]Tôi là một nhà giải phẫu "nửa vời",

0:00:09.030,0:00:11.031
một nhà giải phẫu "nửa vời"[br]nghiên cứu

0:00:11.031,0:00:14.058
cấu trúc cơ thể của nhiều động vật khác nhau.

0:00:14.058,0:00:16.022
Và loài ưa thích của tôi là cá voi,

0:00:16.022,0:00:18.435
tôi thích nghiên cứu cá voi[br]bởi vì chúng thú vị.

0:00:18.435,0:00:20.007
Chúng thích nghi với môi trường

0:00:20.007,0:00:21.373
đó là sống trong nước.

0:00:21.373,0:00:22.990
Điều tôi sẽ nói với các bạn là

0:00:22.990,0:00:24.977
làm thế nào cá voi tạo ra âm thanh nhờ

0:00:24.977,0:00:27.821
việc "phun khí" ra từ mặt chúng.

0:00:27.821,0:00:29.571
Bây giờ, bạn biết rằng chúng phun khí ra

0:00:29.571,0:00:31.735
nhờ lỗ phun; chúng thổi khí ra như thế,

0:00:31.735,0:00:33.704
nhưng chúng cũng sử dụng không khí[br]theo nhiều cách khác.

0:00:33.704,0:00:35.144
Chúng dùng khí để phát ra âm thanh,

0:00:35.144,0:00:36.703
cái điều mà chúng ta quan tâm,

0:00:36.703,0:00:38.407
nhưng tôi cũng nghiên cứu những chuyện khác[br]chúng làm với khí nữa,

0:00:38.407,0:00:40.408
giống như làm sao chúng giữ ngoài dòng máu

0:00:40.408,0:00:41.528
để không tạo ra bong bóng,

0:00:41.528,0:00:43.471
điều xảy ra với những thợ lặn

0:00:43.471,0:00:46.021
khi họ lặn và bị buồn nôn.

0:00:46.021,0:00:47.803
Nhưng điều tôi muốn làm là[br]bắt đầu với câu chuyện

0:00:47.803,0:00:50.033
làm thế nào động vật này[br]tạo ra được âm thanh như thế,

0:00:50.033,0:00:51.726
và câu chuyện đó bắt đầu bằng việc hiểu

0:00:51.726,0:00:53.627
khó khăn thế nào để quan sát được cá voi

0:00:53.627,0:00:56.525
vì chúng sống dưới nước và[br]chúng rất to,

0:00:56.525,0:00:58.398
vì thế đó là động vật khó nghiên cứu.

0:00:58.398,0:01:00.762
Và chỉ trong bức ảnh này, bạn có thấy nó ở giữa không?

0:01:00.762,0:01:03.995
Đó là một con cá voi con[br]nhưng nó đã lớn bằng kích cỡ một chiếc xe buýt.

0:01:03.995,0:01:05.434
Khi quan sát cá voi, bạn phải bắt đầu

0:01:05.434,0:01:07.109
với phần trên đầu chúng, vì chiếc mũi

0:01:07.109,0:01:08.747
nằm trên đầu chúng.

0:01:08.747,0:01:10.287
Nó giống như kiểu ống thông hơi.

0:01:10.287,0:01:12.497
Và chúng hít thở thông qua đó[br]vì động vật có vú mà

0:01:12.497,0:01:14.136
chúng hít thở không khí.

0:01:14.136,0:01:16.072
Và chiếc mũi tất nhiên có thể mở hoặc đóng,

0:01:16.072,0:01:17.776
kiểu như bạn ấn rồi thả nó như thế này,

0:01:17.776,0:01:19.385
do đó bạn thấy, nó mở trong hình dưới

0:01:19.385,0:01:20.814
có 2 mũi tên màu đỏ.

0:01:20.814,0:01:23.137
Nhưng không phải tất cả cá voi[br]đều có 2 lỗ mũi.

0:01:23.137,0:01:25.973
Cá voi gồm loài cá heo và cá heo mũi nhọn,

0:01:25.973,0:01:28.089
cá heo, cá heo mũi nhọn như cá voi nhỏ,

0:01:28.089,0:01:30.357
chỉ có 1 lỗ mũi ở trên đầu,

0:01:30.357,0:01:32.356
chúng mở và đóng lỗ mũi đó

0:01:32.356,0:01:35.445
bằng nâng cái gọi là môi trên, [br]như thế này,

0:01:35.445,0:01:39.135
và hạ nó xuống lỗ mũi, như thế này.

0:01:39.135,0:01:41.242
Đó là cách chúng mở và đóng mũi.

0:01:41.242,0:01:42.504
Do đó khi chúng phát âm thanh,

0:01:42.504,0:01:44.592
cái chúng tạo ra là một tiếng phì,

0:01:44.592,0:01:47.920
như thế này, một dạng của xì hơi, [br]phải không?

0:01:47.920,0:01:50.228
Hoặc ở New York, ta gọi nó là [br]ăn mừng kiểu Bronx

0:01:50.228,0:01:52.003
Và cách chúng làm đó là nhờ

0:01:52.003,0:01:54.404
cái cấu trúc mỡ lớn của môi mỡ,

0:01:54.404,0:01:56.032
cái mà bạn nhìn thấy đây trong bức ảnh này,

0:01:56.032,0:01:58.527
là mặt cắt chính giữa đầu của 1 con cá heo,

0:01:58.527,0:02:01.102
môi mỡ chính là cái phần lớn màu vàng đó,

0:02:01.102,0:02:04.542
chúng cuộn nó lại, và giãn ra trên đỉnh của chiếc mũi

0:02:04.542,0:02:06.014
để làm rung nó,

0:02:06.014,0:02:07.922
kiểu như khi bạn để khí thoát ra khỏi[br]quả bóng bay vậy

0:02:07.922,0:02:10.112
và làm cho rung động kì lạ đó tạo ra âm thanh.

0:02:10.112,0:02:12.169
Vâng đây là âm thanh do chúng tạo ra đây:

0:02:12.169,0:02:13.179
[âm thanh]

0:02:13.179,0:02:14.347
Bạn nghe rõ không? Nó sẽ làm lại

0:02:14.347,0:02:15.510
khi hướng về phía camera.

0:02:15.510,0:02:17.234
[âm thanh]

0:02:17.234,0:02:19.300
Âm thanh giống như xì hơi dưới nước vậy.

0:02:19.300,0:02:20.960
Cái mà cá heo tạo ra thực tế là

0:02:20.960,0:02:24.203
tiếng vọng, tạo ra những chuỗi xung,

0:02:24.203,0:02:26.947
và dùng nó như 1 con dơi[br]sử dụng sóng định vị vậy.

0:02:26.947,0:02:28.548
Dơi dùng sóng rada, [br]ở dưới nước

0:02:28.548,0:02:30.582
là sóng định vị,[br]loài này dùng sóng định vị

0:02:30.582,0:02:33.528
để quan sát thế giới của nó nhờ âm thanh.

0:02:33.528,0:02:35.041
Cố gắng để hiểu điều này,

0:02:35.041,0:02:36.790
bạn phải coi nó giống như

0:02:36.790,0:02:39.009
1 chiếc loa khuếch đại[br]trong hệ thống âm thanh.

0:02:39.009,0:02:41.563
Chú cá heo có hàm răng nhỏ[br]giống như "loa cao tần",

0:02:41.563,0:02:43.079
và âm thanh từ chiếc mũi nhỏ

0:02:43.079,0:02:45.280
di chuyển tới lui

0:02:45.280,0:02:46.845
và phát ra ở trên đầu của chúng.

0:02:46.845,0:02:48.288
Nhưng khi quan sát cá voi lớn,

0:02:48.288,0:02:49.778
chúng là 1 loại "loa thấp tần",

0:02:49.778,0:02:52.167
chiếc loa lớn mà bạn có[br]trong hệ thống khuếch đại.

0:02:52.167,0:02:55.154
Và điều xảy ra là âm thanh[br]thoát ra khỏi cổ họng.

0:02:55.154,0:02:57.336
Vì vậy nếu cố gắng[br]tạo âm thanh giống cá voi,

0:02:57.336,0:02:58.491
bạn cũng tạo ra được ngay,

0:02:58.491,0:03:01.027
như nói "ah".

0:03:01.027,0:03:02.945
Okay, bây giờ bạn đặt tay lên cổ họng,

0:03:02.945,0:03:06.203
trên quả táo của Adam,[br]bạn có thấy rung động ngay tại đó không?

0:03:06.203,0:03:08.003
Đó là bạn đang lãng phí năng lượng

0:03:08.003,0:03:10.400
vì đó không là cách[br]ta giao tiếp với mọi người.

0:03:10.400,0:03:11.607
Bạn nói khi mở miệng.

0:03:11.607,0:03:13.065
Nếu bạn mở miệng dưới nước,

0:03:13.065,0:03:14.484
không ai nghe được bạn cả.

0:03:14.484,0:03:17.810
Bạn phải có khả năng mang năng lượng này[br]và khuếch đại nó dưới nước,

0:03:17.810,0:03:19.484
và đó là điều loài cá voi làm.

0:03:19.484,0:03:20.984
Khi bạn nghe tiếng của chúng,

0:03:20.984,0:03:22.126
[tiếng cá voi]

0:03:22.126,0:03:24.772
Nghe chứ? Nó như tiếng rít khi [br]khí thoát khỏi bóng bay.

0:03:24.772,0:03:26.951
Vậy chúng nhận được nhiều tiếng rít,

0:03:26.951,0:03:28.401
nhưng chúng cũng có âm thanh như thế này:

0:03:28.401,0:03:30.716
[tiếng cá voi]

0:03:30.716,0:03:32.771
Nghe như tiếng phì vậy, phải không?

0:03:32.771,0:03:36.037
Như thể có một tấm đệm khổng lồ[br]trong cổ họng của nó vậy.

0:03:36.037,0:03:38.489
Vậy, làm sao ta biết cá voi đang làm?

0:03:38.489,0:03:40.909
Chúng tôi nghiên cứu cá voi [br]khi chúng mắc cạn.

0:03:40.909,0:03:42.575
Đó là những con chết trên bờ biển.

0:03:42.575,0:03:44.736
Còn loài cá voi nhỏ thì dễ dàng

0:03:44.736,0:03:46.680
Ta có thể đem chúng về phòng thí nghiệm.

0:03:46.680,0:03:49.589
Nhưng với cá voi lớn,[br]ta phải mang phòng thí nghiệm ra với nó.

0:03:49.589,0:03:51.379
Và nó trông như thế này đây.

0:03:51.379,0:03:54.074
Tôi chính là người ở giữa với chiếc mũ đỏ.

0:03:54.074,0:03:55.590
Tôi không cao lắm,

0:03:55.590,0:03:57.733
nên bạn thấy cá voi lớn [br]cỡ nào so với tôi.

0:03:57.733,0:04:00.354
Nó dài 65 feet (19m),[br]và cái dao mổ của tôi

0:04:00.354,0:04:02.301
là chiếc dụng cụ nhỏ nằm bên cạnh đây.

0:04:02.301,0:04:03.798
Về cơ bản nó như gậy khúc côn cầu

0:04:03.798,0:04:05.699
với cái lưỡi ở cuối.

0:04:05.699,0:04:08.534
Việc phẫu thuật cá voi[br]là một quá trình khó khăn.

0:04:08.534,0:04:10.692
Bạn thực sự phải lao vào công việc.

0:04:10.692,0:04:13.262
Nó là một cấu trúc không gian khổng lồ

0:04:13.262,0:04:14.582
Bạn đội 1 chiếc mũ cứng,

0:04:14.582,0:04:16.563
làm việc với những cái máy móc nặng nề.

0:04:16.563,0:04:17.677
Ở đây, [br]à mà,

0:04:17.677,0:04:21.219
đó là cái thanh quản của cá voi xanh;[br]chỉ cái thanh quản thôi đấy.

0:04:21.219,0:04:23.388
Và tôi cao chỉ 5 feet, vâng bạn thấy đó,

0:04:23.388,0:04:24.864
nó gần như dài đến 12feet vậy.

0:04:24.864,0:04:25.991
Làm sao ta biết điều gì đang diễn ra?

0:04:25.991,0:04:28.559
Vâng, hãy quan sát cái thanh quản,

0:04:28.559,0:04:29.456
và ta thấy bên trong.

0:04:29.456,0:04:31.610
Đây là từ 1 con cá voi nhỏ vì thế nó nhỏ hơn nhiều.

0:04:31.610,0:04:32.963
Bạn thấy cái hình chữ "U" chứ

0:04:32.963,0:04:34.236
tôi đã tô viền màu xanh ấy;

0:04:34.236,0:04:35.622
đó là bộ phận rung.

0:04:35.622,0:04:37.400
Đó là một dạng[br]giống như thanh quản của con người.

0:04:37.400,0:04:38.892
Và khi tôi đặt tay lên đó,

0:04:38.892,0:04:40.196
nơi có viền màu xanh,

0:04:40.196,0:04:42.044
bạn có thể thẩy 1 cái túi bên dưới nó.

0:04:42.044,0:04:43.303
Đó là tấm đệm.

0:04:43.303,0:04:45.440
Đó là bong bóng khí hoặc quả bóng bay,

0:04:45.440,0:04:46.588
Vì vậy điều nó đag làm,

0:04:46.588,0:04:47.866
bạn thấy trên bức hình,

0:04:47.866,0:04:49.555
cái bóng màu đen lớn trong cổ họng,

0:04:49.555,0:04:51.609
nơi ống tiêu hóa, màu xanh,

0:04:51.609,0:04:53.925
giao với ống thở, màu xanh nhạt,

0:04:53.925,0:04:55.301
nên bạn có xanh nhạt và đậm,

0:04:55.301,0:04:56.921
và ngay chính giữa là túi màu đen.

0:04:56.921,0:04:59.512
Loài này dùng cái túi đó [br]để tạo ra âm thanh.

0:04:59.512,0:05:02.045
Và khi nó rung và phát ra ngoài.

0:05:02.045,0:05:04.195
Cá voi răng nhỏ cũng có những túi khí,

0:05:04.195,0:05:05.141
nằm ở trên đầu,

0:05:05.141,0:05:06.668
nó như một cái đầu khí.

0:05:06.668,0:05:08.866
Và chúng dùng nó[br]để chứa nhiều khí nhất có thể,

0:05:08.866,0:05:10.890
mang khí đó xuống cùng với chúng khi lặn,

0:05:10.890,0:05:13.023
bởi vì khi bạn lặn, áp suất tăng lên,

0:05:13.023,0:05:15.725
và nó làm giảm thể tích khí bạn có.

0:05:15.725,0:05:18.257
Nhưng quan trọng hơn,[br]có túi khí đó cho phép chúng

0:05:18.257,0:05:20.511
tuần hoàn dòng khí mà chúng sử dụng

0:05:20.511,0:05:21.923
vì khí là một thứ quý giá.

0:05:21.923,0:05:23.513
Bạn không muốn quay lên mặt nước

0:05:23.513,0:05:24.808
để lấy thêm khí chứ!

0:05:24.808,0:05:26.677
Vì vậy khi bạn phát âm dưới nước,

0:05:26.677,0:05:27.756
nếu bạn là cá voi,

0:05:27.756,0:05:28.725
hãy tạo ra tiếng.

0:05:28.725,0:05:30.413
Nói " Ah".

0:05:30.413,0:05:31.861
Khi cá voi đóng miệng, nên

0:05:31.861,0:05:33.730
[âm thanh]

0:05:33.730,0:05:34.953
Các bạn đang "ậm ừ" ?

0:05:34.953,0:05:35.947
Cá voi đóng kín mũi,

0:05:35.947,0:05:39.021
[âm thanh]

0:05:39.021,0:05:41.851
Điều gì đã xảy ra? [br]Bạn không thể tạo ra tinng nữa.

0:05:41.851,0:05:44.497
một khi bạn bịt mũi[br]bởi vì bạn đã gia áp hệ thống.

0:05:44.497,0:05:46.084
Vì vậy cá voi bằng túi khí

0:05:46.084,0:05:48.542
giữ chúng khỏi việc gia áp toàn hệ thống

0:05:48.542,0:05:50.693
nghĩa là dòng khí vẫn tiếp tục lưu thông,

0:05:50.693,0:05:52.461
và khi bạn có túi khí ở cuối mũi,

0:05:52.461,0:05:55.037
bạn sẽ có thể làm cho[br]dòng khí tiếp tục tuần hoàn.

0:05:55.037,0:05:56.453
Vì thế hi vọng bạn thích thú.

0:05:56.453,0:05:59.113
Đó là điều mà[br]nhà giải phẫu nửa vời như tôi làm được.

0:05:59.113,0:06:00.880
Chúng tôi nghiên cứu cấu trúc sinh vật

0:06:00.880,0:06:01.890
Bắt chước chúng.

0:06:01.890,0:06:03.835
Áp dụng nó với con người,

0:06:03.835,0:06:06.895
biết đâu tạo ra công nghệ mới [br]cho các thiết bị bảo vệ,

0:06:06.895,0:06:09.152
hoặc thậm chí có thể tạo ra[br]phương thuốc mới

0:06:09.152,0:06:12.024
cho những người mắc bệnh[br]bắt chước âm thanh kì lạ này.

0:06:12.024,0:06:14.248
Vì vậy hi vọng các bạn thích thú. Cảm ơn.