[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.14,0:00:07.30,Default,,0000,0000,0000,,Herkese merhaba!
Dialogue: 0,0:00:07.32,0:00:09.10,Default,,0000,0000,0000,,Karşılaştırmalı anatomi uzmanıyım.
Dialogue: 0,0:00:09.12,0:00:10.96,Default,,0000,0000,0000,,Karşılaştırmalı anatomi uzmanı,
Dialogue: 0,0:00:10.96,0:00:13.100,Default,,0000,0000,0000,,birçok farklı hayvanın vücut yapıları \Nüzerinde çalışan kişidir.
Dialogue: 0,0:00:14.02,0:00:15.91,Default,,0000,0000,0000,,Benim favori hayvanım ise balinalar.
Dialogue: 0,0:00:15.91,0:00:18.49,Default,,0000,0000,0000,,Balinalarla çalışmayı seviyorum\Nçünkü çok ilginçler.
Dialogue: 0,0:00:18.49,0:00:21.46,Default,,0000,0000,0000,,Su yaşamında \Neşsiz bir habitata uyum sağlıyorlar.
Dialogue: 0,0:00:21.48,0:00:24.78,Default,,0000,0000,0000,,Size anlatacağım şey ise, balinaların\Nyüzlerinden gaz çıkararak
Dialogue: 0,0:00:24.80,0:00:27.86,Default,,0000,0000,0000,,nasıl ses çıkardıkları.
Dialogue: 0,0:00:27.87,0:00:30.74,Default,,0000,0000,0000,,Bildiğiniz gibi gaz çıkarmayı\Nhava boşluğuyla yapıyorlar;
Dialogue: 0,0:00:30.77,0:00:32.10,Default,,0000,0000,0000,,havayı şöyle çıkarıyorlar
Dialogue: 0,0:00:32.13,0:00:34.38,Default,,0000,0000,0000,,ama havayı birçok farklı \Nşekilde kullanıyorlar.
Dialogue: 0,0:00:34.38,0:00:37.12,Default,,0000,0000,0000,,Ses üretiminde kullanıyorlar \Nki bunun üzerinde duracağım
Dialogue: 0,0:00:37.12,0:00:40.75,Default,,0000,0000,0000,,ama baloncuk oluşturmamak için havayı \Nkan dolaşımından uzak tutmak gibi
Dialogue: 0,0:00:40.75,0:00:43.17,Default,,0000,0000,0000,,havayı kullandıkları\Ndiğer şeyleri de çalışıyorum,
Dialogue: 0,0:00:43.17,0:00:46.24,Default,,0000,0000,0000,,ki bu insan skuba dalgıçları\Nbasınç hastalığına yakalanınca olur.
Dialogue: 0,0:00:46.24,0:00:47.29,Default,,0000,0000,0000,,Ben bu hayvanların
Dialogue: 0,0:00:47.29,0:00:50.22,Default,,0000,0000,0000,,gaz çıkarma sesi hikâyesiyle \Nbaşlamak istiyorum.
Dialogue: 0,0:00:50.22,0:00:53.72,Default,,0000,0000,0000,,Bu hikâye, balinalara bakmanın \Nne kadar zor olduğunu anlamakla başlıyor
Dialogue: 0,0:00:53.74,0:00:56.36,Default,,0000,0000,0000,,çünkü su altında yaşıyorlar\Nve gerçekten büyükler,
Dialogue: 0,0:00:56.39,0:00:58.21,Default,,0000,0000,0000,,bu yüzden incelemesi zor hayvanlar.
Dialogue: 0,0:00:58.23,0:01:00.92,Default,,0000,0000,0000,,Bu fotoğrafta--\Nortadaki hayvanı görüyor musunuz?
Dialogue: 0,0:01:00.94,0:01:03.83,Default,,0000,0000,0000,,Bu çoktan bir otobüs büyüklüğüne \Nulaşmış bir bebek balina!
Dialogue: 0,0:01:03.85,0:01:06.55,Default,,0000,0000,0000,,Balinalara bakmaya\Nbaşlarının tepesinden başlayın,
Dialogue: 0,0:01:06.57,0:01:08.86,Default,,0000,0000,0000,,çünkü burunları dâhili şnorkel gibi
Dialogue: 0,0:01:08.88,0:01:10.42,Default,,0000,0000,0000,,başlarının tepesinde.
Dialogue: 0,0:01:10.44,0:01:12.30,Default,,0000,0000,0000,,Onunla nefes alırlar çünkü memeliler
Dialogue: 0,0:01:12.30,0:01:14.03,Default,,0000,0000,0000,,ve memeliler hava ile nefes alırlar.
Dialogue: 0,0:01:14.06,0:01:17.46,Default,,0000,0000,0000,,Burunları böyle kısarmış gibi \Naçılıp kapanabilir.
Dialogue: 0,0:01:17.52,0:01:20.86,Default,,0000,0000,0000,,Görebileceğiniz gibi alt çerçevede \Nkırmızı okların olduğu yerde açık.
Dialogue: 0,0:01:20.86,0:01:23.01,Default,,0000,0000,0000,,Tüm balinaların \Niki burun deliği olmayabilir.
Dialogue: 0,0:01:23.01,0:01:25.49,Default,,0000,0000,0000,,Balinalar, yunus\Nve domuz balığı gruplarını da içerir
Dialogue: 0,0:01:25.49,0:01:27.98,Default,,0000,0000,0000,,ve yunuslar ve domuz balığının, \Nküçük balinaların,
Dialogue: 0,0:01:27.100,0:01:30.33,Default,,0000,0000,0000,,sadece başlarının tepesinde \Nbir burun deliği var
Dialogue: 0,0:01:30.36,0:01:32.61,Default,,0000,0000,0000,,ve özünde bu şekildeki \Nüst dudaklarını alarak
Dialogue: 0,0:01:32.61,0:01:35.61,Default,,0000,0000,0000,,ve burunlarının üstünde \Ngeri döndürerek, bunun gibi,
Dialogue: 0,0:01:35.63,0:01:38.87,Default,,0000,0000,0000,,burun deliklerini açıp kapatırlar.
Dialogue: 0,0:01:38.90,0:01:41.05,Default,,0000,0000,0000,,Bu şekilde burunlarını açıp kapatırlar.
Dialogue: 0,0:01:41.08,0:01:43.05,Default,,0000,0000,0000,,Yani ses çıkardıklarında yaptıkları şey
Dialogue: 0,0:01:43.05,0:01:45.13,Default,,0000,0000,0000,,basit olarak ağızla \Ngaz çıkarma sesi yapmak
Dialogue: 0,0:01:45.13,0:01:47.69,Default,,0000,0000,0000,,(Gaz çıkarma sesi)\Nki bu biraz gaz çıkarmak gibi, değil mi?
Dialogue: 0,0:01:47.71,0:01:49.87,Default,,0000,0000,0000,,New York'ta dediğimiz gibi\NBronx kahkahası.
Dialogue: 0,0:01:49.90,0:01:51.22,Default,,0000,0000,0000,,Bunu yapma şekilleri
Dialogue: 0,0:01:51.25,0:01:54.18,Default,,0000,0000,0000,,o büyük dolgun bir dudağın\Nbüyük dolgun şeklini alarak
Dialogue: 0,0:01:54.20,0:01:56.20,Default,,0000,0000,0000,,ki bunu bu fotoğrafta da görebilirsiniz,
Dialogue: 0,0:01:56.22,0:01:58.75,Default,,0000,0000,0000,,ki bu yunusun kafasının \Nortasında bulunabilir
Dialogue: 0,0:01:58.77,0:02:01.16,Default,,0000,0000,0000,,o büyük dolgun dudak büyük sarı bir alan
Dialogue: 0,0:02:01.18,0:02:04.45,Default,,0000,0000,0000,,ve onu burunlarının tepesinde \Nileri geri yuvarlarlar
Dialogue: 0,0:02:04.47,0:02:05.76,Default,,0000,0000,0000,,böylece titretirler
Dialogue: 0,0:02:05.78,0:02:08.13,Default,,0000,0000,0000,,tıpkı bir balondan dışarı\Nhava vermek
Dialogue: 0,0:02:08.15,0:02:10.09,Default,,0000,0000,0000,,ve onun garip titreşim sesi gibi.
Dialogue: 0,0:02:10.11,0:02:12.86,Default,,0000,0000,0000,,Bu gürültü yaptıklarında çıkan \Nçıkardıkları ses
Dialogue: 0,0:02:12.88,0:02:13.90,Default,,0000,0000,0000,,(Titreşim sesi)
Dialogue: 0,0:02:13.92,0:02:16.37,Default,,0000,0000,0000,,Duydunuz mu? \NKamerayı görünce tekrar yapacak.
Dialogue: 0,0:02:16.40,0:02:17.41,Default,,0000,0000,0000,,(Titreşim sesi)
Dialogue: 0,0:02:17.41,0:02:19.22,Default,,0000,0000,0000,,Su altında gaz sesi çıkarma sesi gibi.
Dialogue: 0,0:02:19.22,0:02:22.28,Default,,0000,0000,0000,,Bu yunusun asıl yaptığı şeyse ekolokasyon.
Dialogue: 0,0:02:22.30,0:02:24.39,Default,,0000,0000,0000,,Seri şekilde titreşimler yapar
Dialogue: 0,0:02:24.41,0:02:26.70,Default,,0000,0000,0000,,ve bunu yarasa sonarları gibi kullanır.
Dialogue: 0,0:02:26.73,0:02:29.56,Default,,0000,0000,0000,,Bir yarasa radar kullanır\Nama su altında bu sonar olur.
Dialogue: 0,0:02:29.58,0:02:33.25,Default,,0000,0000,0000,,Yani bu hayvan dünyasını \Nsesle görmek için sonar kullanır.
Dialogue: 0,0:02:33.27,0:02:36.09,Default,,0000,0000,0000,,Bunun nasıl çalıştığını anlamak için\Nbir ses sisteminin
Dialogue: 0,0:02:36.11,0:02:39.28,Default,,0000,0000,0000,,ses arttırıcılarına bakmanız gerek.
Dialogue: 0,0:02:39.31,0:02:41.86,Default,,0000,0000,0000,,Küçük dişli balinalar \Nbasit olarak "tiz hoparlörler"
Dialogue: 0,0:02:41.89,0:02:44.18,Default,,0000,0000,0000,,ve ses ileri geri hareket eden\No küçük burundan
Dialogue: 0,0:02:44.18,0:02:46.95,Default,,0000,0000,0000,,ve alınlarından gelir.
Dialogue: 0,0:02:46.97,0:02:49.59,Default,,0000,0000,0000,,Ama büyük balinalar \Nses arttırıcı sistemdeki
Dialogue: 0,0:02:49.62,0:02:52.18,Default,,0000,0000,0000,,büyük "bas hoparlörler" gibiler.
Dialogue: 0,0:02:52.20,0:02:55.24,Default,,0000,0000,0000,,Olan ise sesleri boğazlarından geliyor.
Dialogue: 0,0:02:55.26,0:02:57.38,Default,,0000,0000,0000,,Yani balina sesi çıkarmaya çalışırsanız--
Dialogue: 0,0:02:57.40,0:03:00.78,Default,,0000,0000,0000,,şimdi bir ses yapın ve "ahhhhh" deyin.
Dialogue: 0,0:03:00.81,0:03:03.90,Default,,0000,0000,0000,,Tamam, şimdi elinizi boğazınıza koyun,\Nadem elmanıza koyun.
Dialogue: 0,0:03:03.92,0:03:06.04,Default,,0000,0000,0000,,Bir titreşim hissediyor musunuz?
Dialogue: 0,0:03:06.07,0:03:07.98,Default,,0000,0000,0000,,Bu sizin için kaybedilmiş enerji,
Dialogue: 0,0:03:08.00,0:03:10.44,Default,,0000,0000,0000,,çünkü bu sizin \Niletişim kurma şekliniz değil.
Dialogue: 0,0:03:10.46,0:03:11.92,Default,,0000,0000,0000,,Dudaklarınızla yapıyorsunuz.
Dialogue: 0,0:03:11.94,0:03:14.76,Default,,0000,0000,0000,,Su altındayken ağzınızı açarsanız\Nkimse sizi duymaz.
Dialogue: 0,0:03:14.78,0:03:18.25,Default,,0000,0000,0000,,Bu enerjiyi alıp \Nsu altında büyütebilmelisiniz.
Dialogue: 0,0:03:18.25,0:03:19.48,Default,,0000,0000,0000,,Balinaların yaptığı bu.
Dialogue: 0,0:03:19.48,0:03:21.06,Default,,0000,0000,0000,,Onların sesini duyduğunuzda--
Dialogue: 0,0:03:21.08,0:03:22.39,Default,,0000,0000,0000,,(Cızırtılı ses)
Dialogue: 0,0:03:22.42,0:03:25.20,Default,,0000,0000,0000,,balondaki havayı gıcırdatmanız gibi.
Dialogue: 0,0:03:25.23,0:03:27.11,Default,,0000,0000,0000,,Yani birçok cızırtı sesi duyarlar
Dialogue: 0,0:03:27.13,0:03:28.61,Default,,0000,0000,0000,,ama aynı zamanda bu ses vardır:
Dialogue: 0,0:03:28.63,0:03:30.54,Default,,0000,0000,0000,,(Titreşim sesi)
Dialogue: 0,0:03:30.57,0:03:32.62,Default,,0000,0000,0000,,Gaz çıkarma sesi gibi, değil mi?
Dialogue: 0,0:03:32.64,0:03:36.01,Default,,0000,0000,0000,,Sanki boğazında şamatalı \Nbir minder varmış gibi.
Dialogue: 0,0:03:36.04,0:03:38.42,Default,,0000,0000,0000,,Peki bir balinanın \Nne yaptığını nasıl bilirsiniz?
Dialogue: 0,0:03:38.42,0:03:42.37,Default,,0000,0000,0000,,Kumsalda ölen, karaya oturmuş \Nbalinalardan bize gelenleri araştırıyoruz.
Dialogue: 0,0:03:42.65,0:03:45.20,Default,,0000,0000,0000,,Yunus ve domuz balıkları gibi \Nküçük balinalar kolay;
Dialogue: 0,0:03:45.20,0:03:46.71,Default,,0000,0000,0000,,onları laboratuvara alabiliriz.
Dialogue: 0,0:03:46.74,0:03:49.65,Default,,0000,0000,0000,,Büyük balinalarda ise-- \Nlaboratuvarı balinaya götürmek lazım.
Dialogue: 0,0:03:49.67,0:03:51.36,Default,,0000,0000,0000,,Bunun görünüşü böyle.
Dialogue: 0,0:03:51.38,0:03:54.11,Default,,0000,0000,0000,,Ben ortadaki kırmızı başlıklıyım.
Dialogue: 0,0:03:54.14,0:03:55.30,Default,,0000,0000,0000,,Uzun bir insan değilim,
Dialogue: 0,0:03:55.30,0:03:58.11,Default,,0000,0000,0000,,balinanın yanımda \Nnasıl göründüğünü karşılaştırabilirsiniz.
Dialogue: 0,0:03:58.11,0:03:59.36,Default,,0000,0000,0000,,Balina 19,8 m uzunluğunda.
Dialogue: 0,0:03:59.39,0:04:02.12,Default,,0000,0000,0000,,Benim neşterim burada \Nkenardaki küçük araç.
Dialogue: 0,0:04:02.15,0:04:05.52,Default,,0000,0000,0000,,Ucunda bıçak olan hokey çubuğuna benziyor.
Dialogue: 0,0:04:05.54,0:04:08.51,Default,,0000,0000,0000,,Balina kesimi yapmak çok zor bir süreç.
Dialogue: 0,0:04:08.53,0:04:10.49,Default,,0000,0000,0000,,Cidden işin içine girmek lazım.
Dialogue: 0,0:04:10.52,0:04:13.24,Default,,0000,0000,0000,,Sanki büyük kanlı inşaat alanı gibi.
Dialogue: 0,0:04:13.26,0:04:16.38,Default,,0000,0000,0000,,Kask giyip \Nağır makinalarla çalışıyorsunuz.
Dialogue: 0,0:04:16.56,0:04:17.90,Default,,0000,0000,0000,,Bu arada bu durumda
Dialogue: 0,0:04:17.92,0:04:20.74,Default,,0000,0000,0000,,bu mavi balinanın ses kutusu.
Dialogue: 0,0:04:20.76,0:04:21.91,Default,,0000,0000,0000,,Sadece ses kutusu.
Dialogue: 0,0:04:21.94,0:04:24.86,Default,,0000,0000,0000,,Benim boyum 1,52 m -- \No ise gördüğünüz gibi 3,65 uzunlukta.
Dialogue: 0,0:04:24.89,0:04:26.37,Default,,0000,0000,0000,,Ne olduğunu nasıl biliyoruz?
Dialogue: 0,0:04:26.40,0:04:28.46,Default,,0000,0000,0000,,Ses kutusuna ya da gırtlağına bakar
Dialogue: 0,0:04:28.48,0:04:31.43,Default,,0000,0000,0000,,ve şunu görürüz-- bu bebek \Nbir balinaya ait çünkü daha küçük.
Dialogue: 0,0:04:31.45,0:04:34.12,Default,,0000,0000,0000,,Maviyle çizdiğim u-şeklindeki şeye bakın.
Dialogue: 0,0:04:34.15,0:04:35.73,Default,,0000,0000,0000,,Bu titreşen kısım.
Dialogue: 0,0:04:35.75,0:04:37.38,Default,,0000,0000,0000,,Bizim ses tellerimiz gibi.
Dialogue: 0,0:04:37.40,0:04:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Oraya elimi koyduğumda, \Nmavi kolun olduğu yere,
Dialogue: 0,0:04:40.00,0:04:42.01,Default,,0000,0000,0000,,altında bir torba olduğunu görebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:04:42.01,0:04:43.31,Default,,0000,0000,0000,,Bu şamatalı minder.
Dialogue: 0,0:04:43.34,0:04:45.34,Default,,0000,0000,0000,,Bu hava balonu ya da balon.
Dialogue: 0,0:04:45.37,0:04:47.01,Default,,0000,0000,0000,,Bu hayvanların yaptığı şey--
Dialogue: 0,0:04:47.03,0:04:50.00,Default,,0000,0000,0000,,ve boğazında büyük siyah bir balon \Nolduğunu görebilirsiniz
Dialogue: 0,0:04:50.02,0:04:52.10,Default,,0000,0000,0000,,mavi sindirim kanalının
Dialogue: 0,0:04:52.12,0:04:54.93,Default,,0000,0000,0000,,açık mavi solunum kanalıyla buluştuğu yer
Dialogue: 0,0:04:54.95,0:04:56.96,Default,,0000,0000,0000,,ve sağda ortada siyah torba var.
Dialogue: 0,0:04:56.98,0:04:59.57,Default,,0000,0000,0000,,Hayvanlar bu torbayı kullanarak \Nsesleri çıkarıyorlar.
Dialogue: 0,0:04:59.59,0:05:01.79,Default,,0000,0000,0000,,Bunu titreştirip gönderiyorlar.
Dialogue: 0,0:05:01.81,0:05:05.36,Default,,0000,0000,0000,,Küçük dişli balinaların da hava \Ntorbaları var; hepsi kafalarının üstünde,
Dialogue: 0,0:05:05.36,0:05:06.64,Default,,0000,0000,0000,,yani boş kafalılar gibi.
Dialogue: 0,0:05:06.67,0:05:08.81,Default,,0000,0000,0000,,Bunu olabildiği kadar hava yakalayıp
Dialogue: 0,0:05:08.81,0:05:11.30,Default,,0000,0000,0000,,daldıklarında aşağıya \Ngötürmek için kullanıyorlar
Dialogue: 0,0:05:11.30,0:05:13.02,Default,,0000,0000,0000,,çünkü dalınca basınç artar
Dialogue: 0,0:05:13.04,0:05:15.76,Default,,0000,0000,0000,,ve o zaman mümkün olan hava hacmi azalır.
Dialogue: 0,0:05:15.78,0:05:16.94,Default,,0000,0000,0000,,Fakat en önemlisi,
Dialogue: 0,0:05:16.96,0:05:20.26,Default,,0000,0000,0000,,bu torbanın olmasıyla kullanıp \Ngeri dönüştürdükleri hava mümkün
Dialogue: 0,0:05:20.28,0:05:22.01,Default,,0000,0000,0000,,çünkü hava değerli bir mal.
Dialogue: 0,0:05:22.03,0:05:25.05,Default,,0000,0000,0000,,Daha fazla almak için \Nyüzeye gitmek istemezsin.
Dialogue: 0,0:05:25.07,0:05:27.77,Default,,0000,0000,0000,,Yani eğer balinaysanız, \Nsu altında ses yaptığınızda --
Dialogue: 0,0:05:27.79,0:05:30.33,Default,,0000,0000,0000,,"ahhh" diye ses yaptığınızı duyalım.
Dialogue: 0,0:05:30.36,0:05:32.98,Default,,0000,0000,0000,,Balinalar ağızlarını kapalı tutarlar, \N"ahhhmm" diyelim.
Dialogue: 0,0:05:33.51,0:05:35.19,Default,,0000,0000,0000,,Hepiniz geveliyorsunuz, değil mi?
Dialogue: 0,0:05:35.21,0:05:37.51,Default,,0000,0000,0000,,Balinalar burunlarını \Nkapalı tutup "mmmm" der.
Dialogue: 0,0:05:37.54,0:05:38.69,Default,,0000,0000,0000,,(Ses yaparlar)
Dialogue: 0,0:05:38.86,0:05:40.39,Default,,0000,0000,0000,,Ne oldu?
Dialogue: 0,0:05:40.41,0:05:43.08,Default,,0000,0000,0000,,Burnunuzu kapatırsanız \Nartık ses çıkaramazsınız,
Dialogue: 0,0:05:43.11,0:05:44.93,Default,,0000,0000,0000,,çünkü sistemi baskıladınız.
Dialogue: 0,0:05:44.96,0:05:48.57,Default,,0000,0000,0000,,Hava keseleri olan balinalar \Nsistemi baskılamazlar,
Dialogue: 0,0:05:48.59,0:05:50.67,Default,,0000,0000,0000,,yani hava akımı devam eder
Dialogue: 0,0:05:50.69,0:05:52.97,Default,,0000,0000,0000,,ve eğer burnunuzun sonunda kese olsaydı,
Dialogue: 0,0:05:52.100,0:05:55.00,Default,,0000,0000,0000,,havanın akmasına izin verirdiniz.
Dialogue: 0,0:05:55.03,0:05:56.60,Default,,0000,0000,0000,,Umarım bunu beğendiniz.
Dialogue: 0,0:05:56.63,0:05:59.44,Default,,0000,0000,0000,,Karşılaştırmalı anatomi uzmanları \Ngeçinmek için bunu yapar.
Dialogue: 0,0:05:59.44,0:06:01.11,Default,,0000,0000,0000,,Hayvanların yapılarını inceleriz.
Dialogue: 0,0:06:01.14,0:06:03.96,Default,,0000,0000,0000,,Taklit etmeye uğraşırız; \Ninsan durumlarına tekrar koyarız,
Dialogue: 0,0:06:03.99,0:06:06.98,Default,,0000,0000,0000,,koruma cihazları için \Nyeni teknolojiler yapabiliriz
Dialogue: 0,0:06:07.00,0:06:09.84,Default,,0000,0000,0000,,veya bu garip çevreleri \Ntaklit eden insan hastalıkları için
Dialogue: 0,0:06:09.84,0:06:12.28,Default,,0000,0000,0000,,ilaçlara yeni işleyişler bile yapabiliriz.
Dialogue: 0,0:06:12.30,0:06:14.14,Default,,0000,0000,0000,,Umarım bunu sevdiniz. Teşekkürler.
Dialogue: 0,0:06:14.17,0:06:15.32,Default,,0000,0000,0000,,(Alkış)