سڵاوتان لێبێت، من توێكارێكی به‌راوردكارم. توێكاری به‌راوردكار كه‌سێكه‌ له‌ پێكهاته‌ی جه‌سته‌ی زۆربه‌ی گیانداره‌ جیاوازه‌كان ده‌كۆڵێته‌وه‌. و گیانداری دڵخوازی من نه‌هه‌نگه‌كانن. حه‌زم به‌ لێكۆڵینه‌وه‌یانه‌ چونكه‌ زۆر سه‌رنجڕاكێشن. له‌گه‌ڵ ژینگه‌یه‌كی ئاوی ناوازه‌ ڕاهاتوون ئه‌وه‌ی كه‌ ده‌مه‌وێت له‌باره‌یه‌وه‌ قسه‌تان بۆ بكه‌م بریتیه‌ له‌ چۆنیه‌تی دروستكردنی ده‌نگی نه‌هه‌نگه‌كان به‌ با ده‌ركردن له‌ڕێی ده‌موچاویانه‌وه‌. ده‌زانن كه‌ ئه‌م با ده‌ركردنه‌ له‌ڕێی كونه‌ لوتیان ئه‌نجام ده‌ده‌ن: به‌م شێوه‌یه‌ هه‌وا ده‌رده‌ده‌نه‌ ده‌ره‌وه‌، به‌ڵام هه‌وا له‌ زۆر ڕێگه‌ی تریش به‌كاردێنن. بۆ دروستكردنی ده‌نگ به‌كاری دێنن، ئه‌و شته‌یه‌ من جه‌ختی له‌سه‌ر ده‌كه‌مه‌وه‌ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌سه‌ر شتی تریش ده‌كه‌م كه‌ به‌هۆی هه‌وا ئه‌نجامی ده‌ده‌ن، وه‌كو ئه‌وه‌ی له‌ ده‌ره‌وه‌ی سوڕی خوێنیان ده‌یهێڵنه‌وه‌ تا بڵق دروست نه‌بێت، ئه‌مه‌ بۆ ژێرئاوگه‌ڕه‌كان ڕوده‌دات كاتێك تووشی په‌ستان كه‌مكردنه‌وه‌ ده‌بن به‌ڵام حه‌زده‌كه‌م ده‌ست پێبكه‌م به‌ چیڕۆكی چۆنێتی دروستكردنی ئه‌و ده‌نگی با یه‌ له‌لایه‌ن ئه‌م گیاندارانه‌وه‌، ئه‌م چیڕۆكه‌ به‌وه‌ ده‌ست پێده‌كات كه‌ چه‌ند قوڕسه‌ له‌ نه‌هه‌نگه‌كان بڕوانیت چونكه‌ له‌ ژێر ئاودا ده‌ژین و زۆر گه‌وره‌ن بۆیه‌ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌سه‌ریان قورسه‌. له‌م وێنه‌یه‌-- ئه‌م گیانداره‌ ده‌بینن له‌ ناوه‌ڕاست؟ ئه‌مه‌ بێچووه‌ نه‌هه‌نگێكه‌ قه‌باره‌ی پاسێكی هه‌یه‌! كاتێك سه‌یری نه‌هه‌نگه‌كان ده‌كه‌یت، به‌ ناوه‌ڕاستی سه‌ریان ده‌ستپێبكه‌ چونكه‌ لووتیان له‌ناوه‌ڕاستی سه‌ریانه‌وه‌یه‌ وه‌كو جۆرێك له‌ بۆڕی چه‌سپاوی هه‌وایه‌، له‌ڕێی ئه‌مه‌وه‌ هه‌ناسه‌ ده‌ده‌ن چونكه‌ مه‌مكدارن و مه‌مكداره‌كانیش هه‌وا هه‌ڵده‌مژن. لوتیان ده‌توانرێت بكرێته‌وه‌ و دابخرێت، وه‌كو ئه‌وه‌ی به‌م شێوه‌یه‌ بیگوشین ده‌توانن له‌ وێنه‌ی خواره‌وه‌ بیبینن، له‌و شوێنه‌ی تیره‌ سووره‌كانی لێیه‌. به‌ڵام هه‌موو نه‌هه‌نگێك دوو كونه‌ لووتیان نییه‌. نه‌هه‌نگه‌كان پێكدێن له‌ گروپی دۆلفین و به‌رازی ده‌ریا، دۆلفین و به‌رازه‌كانی ده‌ریا، نه‌هه‌نگی بچووكن، ته‌نیا یه‌ك كونه‌ لوتیان هه‌یه‌ له‌ناوه‌ڕاستی سه‌ریان، و ئه‌و كونه‌ لووته‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ و داده‌خه‌ن له‌ڕێی وه‌رگرتنی ئه‌وه‌ی كه‌ له‌ بنه‌ڕه‌تدا لێوی سه‌ره‌وه‌یه‌، وه‌ك ئه‌مه‌، و گێڕانه‌وه‌ی بۆ دواوه‌ له‌سه‌رووی لووتیانه‌وه‌، وه‌كو ئه‌مه‌. به‌م شێوه‌یه‌ لوتیان ده‌كه‌نه‌وه‌ و داده‌خه‌ن. كه‌وایه‌ كاتێك ده‌نگ دروستده‌كه‌ن، ئه‌وه‌ی كه‌ ده‌یكه‌ن له‌بنه‌ڕه‌تدا ده‌نگی پففففه‌ وه‌كو با ده‌ركردنه‌، وایه‌؟ یاخود له‌ نیویۆڕك، پێی ده‌ڵێین برۆنكس چییر به‌م شێوه‌یه‌ ده‌یكه‌ن ئه‌و پێكهاته‌ چه‌وره‌ی ئه‌و لێوه‌ گه‌وره‌ قه‌ڵه‌وه‌ ده‌هێنن وه‌كو ئه‌وه‌ی له‌م وێنه‌یه‌ ده‌یبینن، كه‌ له‌ڕێی بڕینێكه‌ له‌ ناوه‌ڕاستی سه‌ری دۆلفینێكه‌وه‌ ئه‌و لێوه‌ قه‌ڵه‌وه‌ گه‌وره‌یه‌ ئه‌و به‌شه‌ زه‌رده‌ی ئه‌وێیه‌، كه‌ بۆ پێشه‌و و دواوه‌ لوولی ده‌كه‌نه‌وه‌ له‌سه‌ر لووتیان ده‌یله‌رێننه‌وه‌، وه‌كو ئه‌وه‌ی كه‌ هه‌وا له‌ میزه‌ڵه‌دان به‌رده‌ده‌یت ئه‌و ده‌نگه‌ له‌راوه‌ سه‌یره‌ دروستده‌كات. كه‌ ئاوایه‌ به‌م شێوه‌یه‌یه‌ كه‌ ده‌نگ دروستده‌كه‌ن: (ده‌نگی له‌رینه‌وه‌) گوێتان لێیه‌؟ كه‌ رووبه‌رووی كامێرا ده‌بێته‌وه‌ دووباره‌ی ده‌كاته‌وه‌. (ده‌نگی له‌رینه‌وه‌) وه‌كو ئه‌وه‌یه‌ له‌ ژێر ئاو باده‌ربكات. ڕاستییه‌كه‌ی ئه‌وه‌ی كه‌ دۆلفینه‌كه‌ ده‌یكات، دیاریكردنی شوێنه‌ له‌ڕێی زایه‌ڵه‌، كه‌ زنجیره‌یه‌ك لێدان دروستده‌كات، به‌كاری دێنیت هه‌روه‌كو چۆن شه‌مشه‌مه‌كوێره‌ له‌رینه‌وه‌ بكاردێنێت زۆرباشه‌، شه‌مشه‌مه‌كوێره‌ ڕادار به‌كار دێنیت، به‌ڵام كه‌ له‌ژێر ئاوه‌ سۆنه‌ره‌ كه‌وایه‌ ئه‌م گیانداره‌ سۆنار به‌كاردێنێت بۆ بینینی جیهانه‌كه‌ی له‌ڕێی ده‌نگه‌وه‌. بۆ زانینی چۆنیه‌تی كاركردنی ئه‌مه‌، پێویسته‌ وا سه‌یری بكه‌یت وه‌كو ئه‌وه‌ی سه‌یری ده‌نگ گه‌وره‌كه‌ری سیسته‌می ده‌نگیی ده‌كه‌یت. نه‌هه‌نگه‌ ددان بچووكه‌كان ئه‌وانه‌ن كه‌ ده‌چریوێنن، ده‌نگه‌كه‌ له‌و لووته‌ بچووكه‌وه‌ دێت كه‌ بۆ پێشه‌وه‌ و دواوه‌ ده‌جووڵێت و له‌ نێوچاوانیان دێته‌ ده‌ره‌وه‌. به‌ڵام نه‌هه‌نگه‌ گه‌وره‌كان وه‌كو جۆرێك له‌ ده‌نگ گه‌وره‌كه‌رن، ئه‌و قسه‌كه‌ره‌ گه‌ورانه‌ی له‌ سیسته‌می ده‌نگ گه‌وره‌كردن هه‌یه‌. ئه‌وه‌ی كه‌ ڕوده‌دات ده‌نگه‌كانیان له‌ قوڕگیانه‌وه‌ دێته‌ ده‌ره‌وه‌. بۆیه‌ گه‌ر هه‌وڵی دروستكردنی ده‌نگ وه‌كو نه‌هه‌نگ بده‌یت-- هه‌ر ئێستا ده‌نگێك دروستبكه‌، و بڵێ، ئااااههھ. ئێستا، ده‌ستت بخه‌ره‌ سه‌ر قوڕگت له‌سه‌ر گرێیه‌كه‌ هه‌ست به‌و له‌رینه‌وه‌ ده‌كه‌یت له‌ویا؟ بۆ تۆ ئه‌مه‌ له‌ده‌ستدانی وزه‌یه‌، چونكه‌ به‌و شێوه‌یه‌ په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ كه‌سانیتر ناكه‌یت. به‌هۆی ده‌مه‌وه‌ ئه‌مه‌ ده‌كه‌یت. به‌ڵام گه‌ر له‌ژێر ئاو ده‌مت بكه‌یته‌وه‌، گه‌س گوێی لێت نابێت. ده‌بێت ئه‌م وزه‌یه‌ هه‌ڵبگریت و له‌ڕێی ئاو نه‌هه‌نگه‌كان به‌م شێوه‌یه‌ ئه‌نجامی ده‌ده‌ن. و كاتێك گوێبستی ده‌نگیان ده‌بیت-- (ده‌نگی نه‌هه‌نگه‌كان) وه‌كو ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هه‌وا له‌ میزه‌ڵان ده‌كه‌یته‌ ده‌ره‌وه‌. چه‌ندین ده‌نگی تری ئاوا دروستده‌كه‌ن، ئه‌م ده‌نگه‌شیان هه‌یه‌: (ده‌نگی له‌رینه‌وه‌) وه‌كو ئه‌وه‌یه‌ باده‌ربكات، وا نییه‌؟ وه‌كو سه‌رچه‌فێكی زه‌به‌لاحه‌ له‌ قوڕگی. كه‌وایه‌، چۆن ده‌زانیت نه‌هه‌نگه‌كان ئه‌مه‌ ده‌كه‌ن؟ باشه‌، له‌م نه‌هه‌نگانه‌ ده‌كۆڵینه‌وه‌ كه‌ له‌ كه‌ناراوه‌كان بۆمان دێت ئه‌مانه‌ ئه‌و گیاندارانه‌ن له‌ كه‌ناره‌كه‌ ده‌مرن. نه‌هه‌نگی بچووكی وه‌كو دۆلفین و به‌رازی ده‌ریا زۆر ئاسانن: ده‌توانین بیانبه‌ینه‌ تاقیگه‌. به‌ڵام نه‌هه‌نگه‌ گه‌وره‌كان، ده‌بێت تاقیگه‌یان بۆ بێنین. ڕاستییه‌كه‌ی به‌م شێوه‌یه‌یه‌. كڵاو سووره‌كه‌ی ناوه‌ڕاست منم. كه‌سێكی زۆر درێژ نیم، بۆیه‌ ده‌توانن ببینن به‌راورد به‌ من نه‌هه‌نگه‌كه‌ چه‌ند گه‌وره‌یه‌. نه‌هه‌نگه‌كه‌ ٦٥ پێ درێژه‌. چه‌قۆ توێكارییه‌كه‌ی منیش ئه‌و ئامێری بچووكه‌یه‌ له‌و ته‌نیشته‌. وه‌كو داری هۆكییه‌ له‌ كۆتاییه‌كه‌ی گوێزانیكی پێوه‌یه‌. و توێكاری نه‌هه‌نگ كردارێكی زۆر قورسه‌. پێویست ده‌كات به‌ ته‌واوی كاره‌كه‌ت ئه‌نجام بده‌یت. وه‌كو ناوچه‌یه‌كی بیناكردنی زه‌به‌لاحه‌. كڵاوی پارێزگاری له‌سه‌ر ده‌نێیت، ئامێری قورس به‌كاردێنیت. به‌م بۆنه‌یه‌وه‌، له‌م حاله‌ته‌، ئه‌وه‌ ته‌نیا قوڕقوڕاگه‌ی ده‌نگی نه‌هه‌نگی شینه‌. ته‌نیا قوڕقوڕاگه‌ی ده‌نگ. من ته‌نیا پێنج پێ درێژم-- ده‌توانن وه‌كو یه‌كێكی ١٢ پێ بمبینن. چۆن بزانین چی ڕووده‌دات؟ زۆرباشه‌، سه‌یری قوڕقوڕاگه‌ ده‌كه‌ین و ده‌بینین-- ئه‌مه‌ هی بێچووی نه‌هه‌نگێكه‌ بۆیه‌ زۆر بچووكتره‌. ئه‌و شته‌ بچووكه‌ ده‌بینن كه‌ له‌شێوه‌ی پیتی u كه‌ به‌ ڕه‌نگی شین چێوه‌م كردوه‌ ئه‌مه‌ ئه‌و به‌شه‌یه‌ كه‌ ده‌له‌رێته‌وه‌. وه‌كو ده‌نگه‌ ژێیه‌كانمانه‌. كاتێك ده‌ستم ده‌خه‌مه‌ ئه‌و شوێنه‌، كه‌ كیفه‌ شینه‌كه‌ی لێیه‌، ده‌كرێت تووره‌گه‌یه‌ك له‌ ژێری ببینرێت. ئه‌مه‌ سه‌رینی خۆشی ده‌ربڕینه‌. ئه‌وه‌ بڵقی هه‌وایه‌ یاخود باڵۆنه‌. كه‌وایه‌ ئه‌م گیاندارانه‌ چی ده‌كه‌ن-- ده‌توانن ببینن، ئه‌م باڵۆنه‌ ڕه‌شه‌ گه‌وره‌یه‌ له‌ قوڕگ هه‌یه‌، كه‌ تیایدا ده‌زگای هه‌رسكردن، كه‌ به‌ ڕه‌نگی شینه‌، به‌ ده‌زگای هه‌ناسه‌دان ده‌كه‌وێت، كه‌ له‌ شێوه‌ی شینێكی كاڵدایه‌، له‌ناوه‌ڕاستدا تووره‌كه‌ ڕه‌شه‌كه‌یه‌. ئه‌م گیاندارانه‌ ئه‌و تووره‌كه‌یه‌ به‌كاردێنن بۆ ده‌نگ دروستكردن. ده‌نگه‌كه‌ ده‌له‌رێننه‌وه‌ و ده‌ینێرنه‌ ده‌ره‌وه‌. نه‌هه‌نگه‌ ددان بچووكه‌كانیش تووره‌كه‌ی هه‌وایان هه‌یه‌: له‌سه‌ر سه‌ریانه‌وه‌یه‌، وه‌كو جۆرێك له‌ سه‌ری هه‌وایه‌. ئه‌مه‌ بۆ وه‌رگرتنی هه‌وای پێویست به‌كاردێنن بۆ ئه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ خۆیان بیبه‌ن كاتێك مه‌له‌ده‌كه‌ن. چونكه‌ كاتێك مه‌له‌وانی ده‌كه‌یت، په‌ستانه‌كان زیاد ده‌كه‌ن، ئه‌مه‌ش قه‌باره‌ی هه‌وای به‌رده‌ست كه‌مده‌كاته‌وه‌. به‌ڵام گرنگتر له‌مه‌، بوونی ئه‌م تووره‌كه‌یه‌ ڕێگه‌یان ده‌دات دووباره‌ هه‌واكه‌ به‌كاربێننه‌وه‌ چونكه‌ هه‌وا كه‌لوپه‌لێكی گرانبه‌هایه‌. ناته‌وێت بچیته‌ سه‌ره‌وه‌ تاهه‌وای زیاترت ده‌ستكه‌وێت. بۆیه‌ كاتێك له‌ ژێر ئاو ده‌نگێك دروست ده‌كه‌یت، گه‌ر نه‌هه‌نگ بیت-- با گوێم لێت بێت ده‌نگێك دروست بكه‌یت، بڵێ، "ئااهھ." به‌ڵام نه‌هه‌نگه‌كان ده‌میان داده‌خه‌ن، بۆیه‌ بڵێ، "ئاااامم." (جه‌ماوه‌ره‌كه‌ ده‌نگ دروست ده‌كه‌ن) ئێوه‌ هه‌مووتان هاژه‌هاژ ده‌كه‌ن، وایه‌؟ به‌ڵام نه‌هه‌نگه‌كان لووتیان داده‌خه‌ن و ده‌ڵێن، " ممم." (ده‌نگ دروست ده‌كات) چی ڕوویدا؟ هه‌ركه‌ لوتتان داده‌خه‌ن چیتر ناتوانن ده‌نگ دروست بكه‌ن چونكه‌ په‌ستان ده‌خه‌نه‌ سه‌ر سیسته‌مه‌كه‌. نه‌هه‌نگه‌كان، به‌هۆی توره‌كه‌ی هه‌وا، خۆیان له‌ په‌ستان خستنه‌ سه‌ر سیسته‌مه‌كه ده‌پارێزن، به‌و مانایه‌ی هه‌وا به‌رده‌وام ده‌بێت له‌ دابه‌زین گه‌ر توره‌كه‌یكتان له‌ كۆتایی لووتتان هه‌بوایه‌، ده‌تانتوانی وا له‌ هه‌وا بكه‌ن به‌رده‌وام بێت له‌ هه‌ڵبه‌ز و دابه‌ز. بۆیه‌ هیوادارم چێژتان له‌مه‌ بینیبێت. توێكاری به‌راوردكار ئه‌مه‌ ده‌كات بۆ بژێوی ژیانی. له‌ پێكهاته‌ی ئه‌م گیاندارانه‌ ده‌كۆڵینه‌وه‌. هه‌وڵده‌ده‌ین لاسایی بكه‌ینه‌وه‌: له‌سه‌ر بارودۆخی مرۆڤ جێبه‌جێی ده‌كه‌ین، ڕه‌نگه‌ دروستكردنی ته‌كنه‌لۆژیایه‌كی نوێ بۆ پاراستنی ئامێره‌كانمان یاخود داهێنانی چاره‌سه‌رێكی پزیشكی نوێ بۆ نه‌خۆشیه‌كانی خه‌ڵك كه‌ لاسایی ئه‌م ژینگه‌ سه‌یرانه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌. بۆیه‌ هیوادارم چێژتان له‌مه‌ بینیبێت. سوپاس. (چه‌پڵه‌ڕێزان)