0:00:01.833,0:00:31.044
(μουσική)

0:00:31.044,0:00:34.526
Ποιος σ' έμαθε να μισείς το χρώμα του δέρματός σου;

0:00:34.526,0:00:38.461
Ποιος σ' έμαθε να μισείς την υφή των μαλλιών σου;

0:00:38.461,0:00:43.473
Ποιος σ' έμαθε να μισείς το σχήμα της μύτης σου και το σχήμα των χειλιών σου;

0:00:43.473,0:00:49.461
Ποιος σ' έμαθε να μισείς τον εαυτό σου από την κορυφή μέχρι τα νύχια;

0:00:49.461,0:00:52.357
Ποιος σ' έμαθε να μισείς τους ομόφυλούς σου;

0:00:52.357,0:00:55.720
Ποιος σ' έμαθε να μισείς την ράτσα που ανήκεις

0:00:55.720,0:00:59.222
τόσο που να μην θες να είσαι μαζί με τους δικούς σου;

0:00:59.222,0:01:05.135
Ξέρεις. Πριν έρθεις να ρωτήσεις αν ο κύριος Μωάμεθ διδάσκει το μίσος, θα πρέπει ν' αναρωτηθείς

0:01:05.135,0:01:11.386
ποιος σ' έμαθε να μισείς αυτό που σου έδωσε ο Θεός.

0:01:11.386,0:01:14.755
Οι περισσότεροι από εμάς, μαύροι, ή νέγροι, όπως μας είπε,

0:01:14.755,0:01:16.890
πραγματικά νόμιζαν ότι είμαστε ελεύθεροι,

0:01:16.890,0:01:24.710
χωρίς να γνωρίζουμε ότι στο υποσυνείδητό μας, όλες αυτές οι αλυσίδες που νομίζαμε ότι είχαν κοπεί ήταν ακόμα εκεί

0:01:24.710,0:01:30.463
Και υπήρχαν πολλοί τρόποι, εκεί που αυτό που πραγματικά μας παρακινούσε

0:01:30.463,0:01:35.694
ήταν η επιθυμία μας να μας αγαπήσουν οι λευκοί.

0:01:35.694,0:01:39.445
Ο Μάλκολμ είχε στόχο να ξεριζώσει αυτό το αίσθημα κατωτερότητας.

0:01:39.445,0:01:40.442
Ήξερε ότι θα ήταν επώδυνο.

0:01:40.442,0:01:42.594
Ήξερε ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να σε σκοτώσουν εξαιτίας του,

0:01:42.594,0:01:50.235
αλλά τόλμησε να πάρει αυτό το ρίσκο.

0:01:50.235,0:01:58.515
Έλεγε κάτι πάνω που ξεπερνούσε κάθε άλλο ηγέτη εκείνης της εποχής.

0:01:58.515,0:02:05.073
Ενώ οι άλλοι ηγέτες παρακαλούσαν να μπουν στο σπίτι του δυνάστη τους,

0:02:05.073,0:02:10.545
σου έλεγε να χτίσεις το δικό σου σπίτι.

0:02:10.545,0:02:13.779
Έδιωξε τον φόβο από τους Αφρο-Αμερικανούς.

0:02:13.779,0:02:16.459
Είπε «Θα πω φωναχτά αυτό που σκέφτεστε»

0:02:16.459,0:02:21.829
και είπε «Θα δείτε, οι άνθρωποι θ' ακούσουν και δεν θα μας κάνει τίποτε, όχι απαραίτητα, εντάξει;

0:02:21.829,0:02:25.001
Αλλά δεν θα μιλήσω για τις μάζες.»

0:02:25.001,0:02:30.886
Όταν το είπε με πολύ έντονο τρόπο, με αυτό τον πολύ αρρενωπό τρόπο, με τον τρόπο που λέει,

0:02:30.886,0:02:34.239
«Δεν φοβάμαι να πω αυτό που σκέφτεστε όλα αυτά τα χρόνια»,

0:02:34.239,0:02:36.150
γι'αυτό τον αγαπήσαμε.

0:02:36.150,0:02:38.853
Το είπε δυνατά, όχι πίσω από κλειστές πόρτες,

0:02:38.853,0:02:43.624
Πήρε πάνω του την Αμερική για λογαριασμό μας.

0:02:43.624,0:02:49.026
Εγώ, τουλάχιστον, σαν Μουσουλμάνος πιστεύω ότι ο λευκός είναι αρκετά έξυπνος.

0:02:49.026,0:02:53.689
Αν τον κάναμε να καταλάβει πως πραγματικά νιώθουν οι Μαύροι

0:02:53.689,0:02:58.110
και πόσο έχουμε βαρεθεί αυτά τα παλιομοδίτικα συγκαταβατικά καλοπιάσματα

0:02:58.110,0:03:00.903
Επιτέλους, εσείς κάνετε τα πράγματα δύσκολα για τον εαυτό σας.

0:03:00.903,0:03:03.922
Οι λευκοί σε πιστεύουν όταν κάθεσαι κι λες όλα αυτά τα γλυκόλογα

0:03:03.922,0:03:07.039
επειδή τους λες γλυκόλογα από τότε που σε έφερε εδώ

0:03:07.039,0:03:08.670
Σταμάτα τα γλυκόλογα!

0:03:08.670,0:03:10.453
Πες του πώς νιώθεις!

0:03:10.453,0:03:23.652
Πες του πώς, τι είδους κόλαση περνάς και πες του ότι αν δεν είναι έτοιμος να καθαρίσει το σπίτι του, αν δεν είναι έτοιμος να καθαρίσει το σπίτι του,

0:03:23.652,0:03:30.863
δεν θα έπρεπε να έχει σπίτι. [πλήθος: Σωστά!] Θα πρέπει να πάρει φωτιά και να γίνει στάχτες ...

0:03:30.863,0:03:39.340
[Χειροκρότημα]

0:03:39.340,0:03:51.162
[τύμπανα και μουσική]

0:03:51.162,0:03:56.916
Στις γωνιές του Χάρλεμ, στο μεγαλύτερο μέρος αυτού του αιώνα, οι Μαύροι γιορτάζουν την κουλτούρα τους,

0:03:56.916,0:04:02.114
και λογομαχούσαν για το φυλετικό θέμα στην Αμερική.

0:04:02.114,0:04:09.610
Εδώ ο Μάλκολμ για πρώτη φορά ακολούθησε τους ρήτορες του δρόμου που έδιναν φωνή στην ελπίδα του Χάρλεμ, και στον θυμό του.

0:04:09.610,0:04:20.294
Έχω διδάξει εθνικισμό, κι αυτό σημαίνει ότι θέλω να φύγω απ' αυτή τη χώρα του λευκού, επειδή ποτέ δεν θα επιτευχθεί η ενσωμάτωση

0:04:20.294,0:04:23.738
Ποτέ, όσο ζείτε,

0:04:23.738,0:04:29.470
δεν θα ενσωματωθείτε στο σύστημα των λευκών

0:04:29.470,0:04:31.982
Η εκατοστή εικοστή πέμπτη οδός και η Έβδομη Λεωφόρος ήταν

0:04:31.982,0:04:38.758
το κέντρο της δραστηριότητας των μαύρων ρητόρων του δρόμου.

0:04:38.758,0:04:42.613
Όταν έφτασε ο Μάλκολμ, τυπικά δεν είχε δική του γωνία.

0:04:42.613,0:04:51.935
Έτσι ίδρυσε την βάση του, μπορείτε να πείτε, μπροστά στο βιβλιοπωλείο του Έλντερ Μισό.

0:04:51.935,0:05:09.314
Όταν ο Μάλκολμ ανέβαινε στο μικρό βάθρο, τα πρώτα πέντε λεπτά δεν μπορούσε να μιλήσει.

0:05:09.314,0:05:15.750
Οι άνθρωποι φώναζαν τόσα ενθαρρυντικά συνθήματα

0:05:15.750,0:05:20.425
κι αυτός στεκόταν εκεί, εισπράττοντας τα δέοντα.

0:05:20.425,0:05:24.518
Έπειτα άνοιγε το στόμα του.

0:05:24.518,0:05:28.661
Αποκαλούν τον κύριο Μοχάμεντ δάσκαλο μίσους

0:05:28.661,0:05:32.295
επειδή σας κάνει να μισείτε τα ναρκωτικά και το αλκοόλ.

0:05:32.295,0:05:36.088
Αποκαλούν τον κύριο Μοχάμεντ μαύρο ρατσιστή

0:05:36.088,0:05:40.075
επειδή διδάσκει εσένα κι εμένα όχι μόνο ότι είμαστε τόσο καλοί όσο και οι λευκοί

0:05:40.075,0:05:44.970
αλλά καλύτεροι από τους λευκούς.

0:05:44.970,0:05:47.854
Ναι, καλύτεροι από τους λευκούς.

0:05:47.854,0:05:49.875
Είσαστε καλύτεροι από τους λευκούς

0:05:49.875,0:05:51.905
κι αυτό δεν λέει τίποτα.

0:05:51.905,0:05:55.091
Αυτό δεν λέει, ξέρετε, είμαστε ίσοι μ' αυτούς.

0:05:55.091,0:05:57.585
Ποιος είναι ίσος με ποιον;

0:05:57.585,0:05:59.136
Κοιτάζετε το δέρμα τους

0:05:59.136,0:06:01.626
Δεν μπορείτε να συγκρίνετε το δέρμα σας με το δέρμα τους,

0:06:01.626,0:06:09.493
Μα το δικό σας δέρμα φαίνεται σαν χρυσό δίπλα στο δικό τους.

0:06:09.493,0:06:13.417
Κάποτε μας τρέχανε τα σάλια βλέποντας τους λευκούς.

0:06:13.417,0:06:17.576
Νομίζαμε ότι ήταν όμορφοι επειδή ήμασταν τυφλοί, ήμασταν χαζοί.

0:06:17.576,0:06:19.716
Δεν μπορούσαμε να τους δούμε όπως πραγματικά είναι.

0:06:19.716,0:06:24.563
Αλλά από τότε που ο αξιότιμος Ελάιζα Μοχάμεντ ήρθε και μας δίδαξε την θρησκεία του Ισλάμ,

0:06:24.563,0:06:28.808
που μας καθάρισε, και μας έκανε να μπορούμε να δούμε μόνοι μας

0:06:28.808,0:06:33.532
τώρα μπορούμε να δούμε αυτό το χλωμό πράγμα έτσι όπως είναι

0:06:33.532,0:06:40.960
τίποτα παραπάνω από ένα γέρικο, χλωμό πράγμα.

0:06:40.960,0:06:43.997
Έφυγα απ' αυτή την συγκέντρωση νιώθοντας ότι μαζί του

0:06:43.997,0:06:45.968
από τη στιγμή που τον άκουγες να μιλάει,

0:06:45.968,0:06:50.811
δεν ξαναγύριζες εκεί που ήσουν πριν.

0:06:50.811,0:06:56.654
Έπρεπε, ακόμα κι αν κρατούσες τη θέση σου, έπρεπε να το ξανασκεφτείς.

0:06:56.654,0:06:58.763
Δεν ήμασταν συνηθισμένοι να μας λένε ότι είμαστε διάβολοι

0:06:58.763,0:07:04.095
και ότι ήμασταν καταπιεστές εδώ πέρα στις υπέροχες πόλεις μας στο βορρά.

0:07:04.095,0:07:09.210
Μιλούσε εκ μέρους μιας σιωπηρής μάζας μαύρων

0:07:09.210,0:07:18.524
και το τραγουδούσε ξεκάθαρα μέσα από τα ραδιοκύματα του ίδιου του διαβόλου, κι αυτό ήταν πράξη πολέμου.

0:07:18.524,0:07:22.486
Όταν κατέβηκε από την σκηνή, πήδηξα πάνω από τα κιγκλιδώματα,

0:07:22.486,0:07:27.095
πήγα προς το μέρος του και φυσικά όταν τον πλησίασα οι σωματοφύλακες,

0:07:27.095,0:07:30.654
ξέρετε, κινήθηκαν εμπρός και αυτός απλώς τους έσπρωξε μακριά.

0:07:30.654,0:07:33.266
Εγώ πήγα μπροστά του και του άπλωσα το χέρι,

0:07:33.266,0:07:41.742
και είπα «Μου άρεσαν κάποια απ΄οσα είπες. Δεν συμφώνησα σε όλα όσα είπες, αλλά μου άρεσαν κάποια.»

0:07:41.742,0:07:45.609
Με κοίταξε, κράτησε πολύ ευγενικά το χέρι μου και μου λέει

0:07:45.609,0:07:52.943
«Μια μέρα θα σου αρέσουν, Αδελφή. Μια μέρα θα σου αρέσουν, Αδελφή», και χαμογέλασε.

0:07:52.943,0:07:58.529
Για να κάνει ξεκάθαρο μήνυμά του, ο Μάλκολμ χρησιμοποιούσε τη ζωή του σαν μάθημα για όλους τους μαύρους Αμερικανούς.

0:07:58.529,0:08:04.029
Κήρυττε με μύθους και παραβολές

0:08:04.029,0:08:07.264
και αργότερα, όταν έγραφε την αυτοβιογραφία του με τον Άλεξ Χέιλι,

0:08:07.264,0:08:13.962
επεδίωξε να έχει κάποιο έλεγχο για την πιθανή ερμηνεία της ζωής του στο μέλλον.

0:08:13.962,0:08:19.027
Θα σταθώ σε μια δήλωση που έκανε για τον εαυτό του

0:08:19.027,0:08:21.959
Έλεγε «Είμαι ένα μέρος όλων όσων έχω συναντήσει»

0:08:21.959,0:08:27.945
με αυτό εννοούσε ότι όλα τα πράγματα που είχε κάνει προηγουμένως στη ζωή του τον είχαν εχθέσει σε πράγματα

0:08:27.945,0:08:31.016
και του είχαν διδάξει δεξιότητες άλλου είδους,

0:08:31.016,0:08:39.692
όπου όλα μαζί συνέθεσαν τον Μάλκολμ που έγινε ο εκκπρόσωπος του Έθνους του Ισλάμ.

0:08:39.692,0:08:41.432
Γεννηθήκατε στην Όμαχα, σωστά;

0:08:41.432,0:08:42.026
Μάλιστα, κύριε

0:08:42.026,0:08:44.861
Και φύγατε, η οικογένειά σας εγκατέλειψε την Όμαχα όταν ήσασταν ενός έτους;

0:08:44.861,0:08:46.477
Φαντάζομαι περίπου ενός έτους.

0:08:46.477,0:08:47.746
Γιατί εγκατέλειψαν την Όμαχα;

0:08:47.746,0:08:54.649
Λοιπόν, απ΄όσο καταλαβαίνω, η Κου Κλουξ Κλαν κατέκαψε ένα από τα σπίτια τους στην Όμαχα

0:08:54.649,0:08:55.605
Υπάρχει πολύ Κου Κλουξ Κλαν

0:08:55.605,0:08:57.585
Είμαι σίγουρος ότι έκαναν την οικογένειά σας πολύ δυστυχισμένη.

0:08:57.585,0:08:59.496
Ανασφαλή σίγουρα, αν όχι δυστυχισμένη/

0:08:59.496,0:09:01.446
Άρα πρέπει να είσαστε λίγο προκατειλημμένος,

0:09:01.446,0:09:02.894
προσωπικά προκατειλημμένος

0:09:02.894,0:09:07.123
Μ' άλλα λόγια, δεν μπορείτε να το δείτε μ' ένα ευρώ, ακαδημαϊκό τρόπο, στ' αλήθεια, σωστά;

0:09:07.123,0:09:10.334
Νομίζω ότι κάνετε λάθος, επειδή παρά το ότι συνέβη στην Όμαχα

0:09:10.334,0:09:13.734
κι έπειτα μετακομίσαμε στο Λάνσινγκ του Μίσιγκαν, το σπίτι μας κάηκε πάλι

0:09:13.734,0:09:15.942
στην πραγματικότητα τον πατέρα μου τον σκότωσε η Κου Κλουξ Κλαν,

0:09:15.942,0:09:21.000
και παρά ταύτα, κανένας δεν είχε ενσωματωθεί με τους λευκούς περισσότερο από εμένα.

0:09:21.000,0:09:24.606
Κανένας δεν έχει ζήσει στην κοινωνία των λευκών περισσότερο από εμένα.

0:09:24.606,0:09:28.369
Ήμασταν τα μόνα μαύρα παιδιά στην γειτονιά

0:09:28.369,0:09:33.041
αλλά στο πίσω μέρος του οικοπέδου μας είχαμε ένα δασάκι,

0:09:33.041,0:09:36.620
έτσι τα λευκά παιδιά έρχονταν γύρω από το σπίτι μας και πήγαιναν πίσω για να παίξουν στο δασάκι.

0:09:36.620,0:09:39.786
Έτσι ο Μάλκολμ έλεγε «Ας πάμε να παίξουμε Ρομπέν των Δασών»

0:09:39.786,0:09:43.622
Έτσι, πηγαίναμε εκεί πίσω και παίζαμε Ρομπέν των Δασών

0:09:43.622,0:09:47.108
Ο ρομπέν ήταν ο Μάλκολμ.

0:09:47.108,0:09:53.154
Κι εκείνα τα λευκά παιδιά ερχόντουσαν μαζί.

0:09:53.154,0:09:59.038
Ο Μ΄λκολμ έλεγε ότι ήταν το πιο ανοιχτόχρωμο από τα επτά παιδιά του Ερλ και της Λουίζ Λιτλ,

0:09:59.038,0:10:09.705
μια υπενθύμιση, έλεγε, του λευκού που είχε βιάσει την μητέρα της μητέρας του.

0:10:09.705,0:10:15.291
Το 1929, όταν ο Μάλκολμ ήταν τεσσάρων, ο πατέρας του, ξυλουργός και ιεροκήρυκας,

0:10:15.291,0:10:21.388
μετακόμισε την οικογένεια στο Λάνσινγκ του Μίσιγκαν.

0:10:21.388,0:10:28.926
Το Λάνσινγκ ήταν μια μικρή πόλη και η δυτική πλευρά ήταν η πλευρά που ζούσαν οι μαύροι.

0:10:28.926,0:10:34.992
Ο Μ΄λακολμ και η οικογένειά του ζούσαν έξω από την πόλη

0:10:34.992,0:10:40.046
και είχαν ένα οικόπεδο τεσσάρων στρεμμάτων μ' ένα μικρό σπίτι,

0:10:40.046,0:10:46.244
έτσι θεωρούνταν, ας πούμε, γεωργοί.

0:10:46.244,0:10:54.351
Τρεις μήνες αφού μετακόμισαν οι Λιτλ, κάποιοι λευκοί γείτονες κίνησαν νομικές διαδικασίες για να τους εξώσουν.

0:10:54.351,0:10:59.784
Ένας δικαστής της περιοχής αποφάσισε ότι το δικαίωμα στην ιδιοκτησία περιοριζόταν μόνο στους λευκούς.

0:10:59.784,0:11:06.701
Όμως ο Ερλ Λιτλ αρνήθηκε να φύγει.

0:11:06.701,0:11:14.592
Εδώ στο Μίσιγκαν, υπήρχαν τουλάχιστον 70.000 μέλη στην Κου Κλουξ Κλαν, πέντε φορές περισσότεροι απ' ότι στο Μισισιπή.

0:11:14.592,0:11:22.233
Για την οικογένεια του Μάλκολμ, η εχθρότητα των λευκών ήταν μέρος της ζωής.

0:11:22.233,0:11:30.330
Όλοι κοιμόντουσαν στο σπίτι όταν ξαφνικά ακούσαμε ένα μεγάλο μπουμ.

0:11:30.330,0:11:38.661
Όταν ξυπνήσαμε, η φωτιά ήταν παντού και όλοι έτρεχαν πέφτοντας πάνω στους τοίχους και στους άλλους, ξέρετε.

0:11:38.661,0:11:42.224
Αυτό που θυμάμαι ήταν την μητέρα μου να μας λέει.

0:11:42.224,0:11:48.122
«Σηκωθείτε, σηκωθείτε, σηκωθείτε, το σπίτι καίγεται», και να βγούμε έξω. Αυτό θυμάμαι μόνο.