WEBVTT

00:00:01.833 --> 00:00:31.044
(μουσική)

00:00:31.044 --> 00:00:34.526
Ποιος σ' έμαθε να μισείς το χρώμα του δέρματός σου;

00:00:34.526 --> 00:00:38.461
Ποιος σ' έμαθε να μισείς την υφή των μαλλιών σου;

00:00:38.461 --> 00:00:43.473
Ποιος σ' έμαθε να μισείς το σχήμα της μύτης σου και το σχήμα των χειλιών σου;

00:00:43.473 --> 00:00:49.461
Ποιος σ' έμαθε να μισείς τον εαυτό σου από την κορυφή μέχρι τα νύχια;

00:00:49.461 --> 00:00:52.357
Ποιος σ' έμαθε να μισείς τους ομόφυλούς σου;

00:00:52.357 --> 00:00:55.720
Ποιος σ' έμαθε να μισείς την ράτσα που ανήκεις

00:00:55.720 --> 00:00:59.222
τόσο που να μην θες να είσαι μαζί με τους δικούς σου;

00:00:59.222 --> 00:01:05.135
Ξέρεις. Πριν έρθεις να ρωτήσεις αν ο κύριος Μοχάμεντ διδάσκει το μίσος, θα πρέπει ν' αναρωτηθείς

00:01:05.135 --> 00:01:11.386
ποιος σ' έμαθε να μισείς αυτό που σου έδωσε ο Θεός.

00:01:11.386 --> 00:01:14.755
Οι περισσότεροι από εμάς, μαύροι, ή νέγροι, όπως μας είπε,

00:01:14.755 --> 00:01:16.890
πραγματικά νόμιζαν ότι είμαστε ελεύθεροι,

00:01:16.890 --> 00:01:24.710
χωρίς να γνωρίζουμε ότι στο υποσυνείδητό μας, όλες αυτές οι αλυσίδες που νομίζαμε ότι είχαν κοπεί ήταν ακόμα εκεί

00:01:24.710 --> 00:01:30.463
Και υπήρχαν πολλοί τρόποι, εκεί που αυτό που πραγματικά μας παρακινούσε

00:01:30.463 --> 00:01:35.694
ήταν η επιθυμία μας να μας αγαπήσουν οι λευκοί.

00:01:35.694 --> 00:01:39.445
Ο Μάλκολμ είχε στόχο να ξεριζώσει αυτό το αίσθημα κατωτερότητας.

00:01:39.445 --> 00:01:40.442
Ήξερε ότι θα ήταν επώδυνο.

00:01:40.442 --> 00:01:42.594
Ήξερε ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να σε σκοτώσουν εξαιτίας του,

00:01:42.594 --> 00:01:50.235
αλλά τόλμησε να πάρει αυτό το ρίσκο.

00:01:50.235 --> 00:01:58.515
Έλεγε κάτι πάνω που ξεπερνούσε κάθε άλλο ηγέτη εκείνης της εποχής.

00:01:58.515 --> 00:02:05.073
Ενώ οι άλλοι ηγέτες παρακαλούσαν να μπουν στο σπίτι του δυνάστη τους,

00:02:05.073 --> 00:02:10.545
σου έλεγε να χτίσεις το δικό σου σπίτι.

00:02:10.545 --> 00:02:13.779
Έδιωξε τον φόβο από τους Αφρο-Αμερικανούς.

00:02:13.779 --> 00:02:16.459
Είπε «Θα πω φωναχτά αυτό που σκέφτεστε»

00:02:16.459 --> 00:02:21.829
και είπε «Θα δείτε, οι άνθρωποι θ' ακούσουν και δεν θα μας κάνει τίποτε, όχι απαραίτητα, εντάξει;

00:02:21.829 --> 00:02:25.001
Αλλά δεν θα μιλήσω για τις μάζες.»

00:02:25.001 --> 00:02:30.886
Όταν το είπε με πολύ έντονο τρόπο, με αυτό τον πολύ αρρενωπό τρόπο, με τον τρόπο που λέει,

00:02:30.886 --> 00:02:34.239
«Δεν φοβάμαι να πω αυτό που σκέφτεστε όλα αυτά τα χρόνια»,

00:02:34.239 --> 00:02:36.150
γι'αυτό τον αγαπήσαμε.

00:02:36.150 --> 00:02:38.853
Το είπε δυνατά, όχι πίσω από κλειστές πόρτες,

00:02:38.853 --> 00:02:43.624
Πήρε πάνω του την Αμερική για λογαριασμό μας.

00:02:43.624 --> 00:02:49.026
Εγώ, τουλάχιστον, σαν Μουσουλμάνος πιστεύω ότι ο λευκός είναι αρκετά έξυπνος.

00:02:49.026 --> 00:02:53.689
Αν τον κάναμε να καταλάβει πως πραγματικά νιώθουν οι Μαύροι

00:02:53.689 --> 00:02:58.110
και πόσο έχουμε βαρεθεί αυτά τα παλιομοδίτικα συγκαταβατικά καλοπιάσματα

00:02:58.110 --> 00:03:00.903
Επιτέλους, εσείς κάνετε τα πράγματα δύσκολα για τον εαυτό σας.

00:03:00.903 --> 00:03:03.922
Οι λευκοί σε πιστεύουν όταν κάθεσαι κι λες όλα αυτά τα γλυκόλογα

00:03:03.922 --> 00:03:07.039
επειδή τους λες γλυκόλογα από τότε που σε έφερε εδώ

00:03:07.039 --> 00:03:08.670
Σταμάτα τα γλυκόλογα!

00:03:08.670 --> 00:03:10.453
Πες του πώς νιώθεις!

00:03:10.453 --> 00:03:23.652
Πες του πώς, τι είδους κόλαση περνάς και πες του ότι αν δεν είναι έτοιμος να καθαρίσει το σπίτι του, αν δεν είναι έτοιμος να καθαρίσει το σπίτι του,

00:03:23.652 --> 00:03:30.863
δεν θα έπρεπε να έχει σπίτι. [πλήθος: Σωστά!] Θα πρέπει να πάρει φωτιά και να γίνει στάχτες ...

00:03:30.863 --> 00:03:39.340
[Χειροκρότημα]

00:03:39.340 --> 00:03:51.162
[τύμπανα και μουσική]

00:03:51.162 --> 00:03:56.916
Στις γωνιές του Χάρλεμ, στο μεγαλύτερο μέρος αυτού του αιώνα, οι Μαύροι γιορτάζουν την κουλτούρα τους,

00:03:56.916 --> 00:04:02.114
και λογομαχούν για το φυλετικό θέμα στην Αμερική.

00:04:02.114 --> 00:04:09.610
Εδώ ο Μάλκολμ για πρώτη φορά ακολούθησε τους ρήτορες του δρόμου που έδιναν φωνή στην ελπίδα του Χάρλεμ, και στον θυμό του.

00:04:09.610 --> 00:04:20.294
Έχω διδάξει εθνικισμό, κι αυτό σημαίνει ότι θέλω να φύγω απ' αυτή τη χώρα του λευκού, επειδή ποτέ δεν θα επιτευχθεί η ενσωμάτωση

00:04:20.294 --> 00:04:23.738
Ποτέ, όσο ζείτε,

00:04:23.738 --> 00:04:29.470
δεν θα ενσωματωθείτε στο σύστημα των λευκών

00:04:29.470 --> 00:04:31.982
Η εκατοστή εικοστή πέμπτη οδός και η Έβδομη Λεωφόρος ήταν

00:04:31.982 --> 00:04:38.758
το κέντρο της δραστηριότητας των μαύρων ρητόρων του δρόμου.

00:04:38.758 --> 00:04:42.613
Όταν έφτασε ο Μάλκολμ, τυπικά δεν είχε δική του γωνία.

00:04:42.613 --> 00:04:51.935
Έτσι ίδρυσε την βάση του, μπορείτε να πείτε, μπροστά στο βιβλιοπωλείο του Έλντερ Μισό.

00:04:51.935 --> 00:05:09.314
Όταν ο Μάλκολμ ανέβαινε στο μικρό βάθρο, τα πρώτα πέντε λεπτά δεν μπορούσε να μιλήσει.

00:05:09.314 --> 00:05:15.750
Οι άνθρωποι φώναζαν τόσα ενθαρρυντικά συνθήματα

00:05:15.750 --> 00:05:20.425
κι αυτός στεκόταν εκεί, εισπράττοντας τα δέοντα.

00:05:20.425 --> 00:05:24.518
Έπειτα άνοιγε το στόμα του.

00:05:24.518 --> 00:05:28.661
Αποκαλούν τον κύριο Μοχάμεντ δάσκαλο μίσους

00:05:28.661 --> 00:05:32.295
επειδή σας κάνει να μισείτε τα ναρκωτικά και το αλκοόλ.

00:05:32.295 --> 00:05:36.088
Αποκαλούν τον κύριο Μοχάμεντ μαύρο ρατσιστή

00:05:36.088 --> 00:05:40.075
επειδή διδάσκει εσένα κι εμένα όχι μόνο ότι είμαστε τόσο καλοί όσο και οι λευκοί

00:05:40.075 --> 00:05:44.970
αλλά καλύτεροι από τους λευκούς.

00:05:44.970 --> 00:05:47.854
Ναι, καλύτεροι από τους λευκούς.

00:05:47.854 --> 00:05:49.875
Είσαστε καλύτεροι από τους λευκούς

00:05:49.875 --> 00:05:51.905
κι αυτό δεν λέει τίποτα.

00:05:51.905 --> 00:05:55.091
Αυτό δεν λέει, ξέρετε, είμαστε ίσοι μ' αυτούς.

00:05:55.091 --> 00:05:57.585
Ποιος είναι ίσος με ποιον;

00:05:57.585 --> 00:05:59.136
Κοιτάζετε το δέρμα τους

00:05:59.136 --> 00:06:01.626
Δεν μπορείτε να συγκρίνετε το δέρμα σας με το δέρμα τους,

00:06:01.626 --> 00:06:09.493
Μα το δικό σας δέρμα φαίνεται σαν χρυσό δίπλα στο δικό τους.

00:06:09.493 --> 00:06:13.417
Κάποτε μας τρέχανε τα σάλια βλέποντας τους λευκούς.

00:06:13.417 --> 00:06:17.576
Νομίζαμε ότι ήταν όμορφοι επειδή ήμασταν τυφλοί, ήμασταν χαζοί.

00:06:17.576 --> 00:06:19.716
Δεν μπορούσαμε να τους δούμε όπως πραγματικά είναι.

00:06:19.716 --> 00:06:24.563
Αλλά από τότε που ο αξιότιμος Ελάιζα Μοχάμεντ ήρθε και μας δίδαξε την θρησκεία του Ισλάμ,

00:06:24.563 --> 00:06:28.808
που μας καθάρισε, και μας έκανε να μπορούμε να δούμε μόνοι μας

00:06:28.808 --> 00:06:33.532
τώρα μπορούμε να δούμε αυτό το χλωμό πράγμα έτσι όπως είναι

00:06:33.532 --> 00:06:40.960
τίποτα παραπάνω από ένα γέρικο, χλωμό πράγμα.

00:06:40.960 --> 00:06:43.997
Έφυγα απ' αυτή την συγκέντρωση νιώθοντας ότι μαζί του

00:06:43.997 --> 00:06:45.968
από τη στιγμή που τον άκουγες να μιλάει,

00:06:45.968 --> 00:06:50.811
δεν ξαναγύριζες εκεί που ήσουν πριν.

00:06:50.811 --> 00:06:56.654
Έπρεπε, ακόμα κι αν κρατούσες τη θέση σου, έπρεπε να το ξανασκεφτείς.

00:06:56.654 --> 00:06:58.763
Δεν ήμασταν συνηθισμένοι να μας λένε ότι είμαστε διάβολοι

00:06:58.763 --> 00:07:04.095
και ότι ήμασταν καταπιεστές εδώ πέρα στις υπέροχες πόλεις μας στο βορρά.

00:07:04.095 --> 00:07:09.210
Μιλούσε εκ μέρους μιας σιωπηρής μάζας μαύρων

00:07:09.210 --> 00:07:18.524
και το τραγουδούσε ξεκάθαρα μέσα από τα ραδιοκύματα του ίδιου του διαβόλου, κι αυτό ήταν πράξη πολέμου.

00:07:18.524 --> 00:07:22.486
Όταν κατέβηκε από την σκηνή, πήδηξα πάνω από τα κιγκλιδώματα,

00:07:22.486 --> 00:07:27.095
πήγα προς το μέρος του και φυσικά όταν τον πλησίασα οι σωματοφύλακες,

00:07:27.095 --> 00:07:30.654
ξέρετε, κινήθηκαν εμπρός και αυτός απλώς τους έσπρωξε μακριά.

00:07:30.654 --> 00:07:33.266
Εγώ πήγα μπροστά του και του άπλωσα το χέρι,

00:07:33.266 --> 00:07:41.742
και είπα «Μου άρεσαν κάποια απ΄οσα είπες. Δεν συμφώνησα σε όλα όσα είπες, αλλά μου άρεσαν κάποια.»

00:07:41.742 --> 00:07:45.609
Με κοίταξε, κράτησε πολύ ευγενικά το χέρι μου και μου λέει

00:07:45.609 --> 00:07:52.943
«Μια μέρα θα σου αρέσουν, Αδελφή. Μια μέρα θα σου αρέσουν, Αδελφή», και χαμογέλασε.

00:07:52.943 --> 00:07:58.529
Για να κάνει ξεκάθαρο μήνυμά του, ο Μάλκολμ χρησιμοποιούσε τη ζωή του σαν μάθημα για όλους τους μαύρους Αμερικανούς.

00:07:58.529 --> 00:08:04.029
Κήρυττε με μύθους και παραβολές

00:08:04.029 --> 00:08:07.264
και αργότερα, όταν έγραφε την αυτοβιογραφία του με τον Άλεξ Χέιλι,

00:08:07.264 --> 00:08:13.962
επεδίωξε να έχει κάποιο έλεγχο για την πιθανή ερμηνεία της ζωής του στο μέλλον.

00:08:13.962 --> 00:08:19.027
Θα σταθώ σε μια δήλωση που έκανε για τον εαυτό του

00:08:19.027 --> 00:08:21.959
Έλεγε «Είμαι ένα μέρος όλων όσων έχω συναντήσει»

00:08:21.959 --> 00:08:27.945
με αυτό εννοούσε ότι όλα τα πράγματα που είχε κάνει προηγουμένως στη ζωή του τον είχαν εκθέσει σε πράγματα

00:08:27.945 --> 00:08:31.016
και του είχαν διδάξει δεξιότητες άλλου είδους,

00:08:31.016 --> 00:08:39.692
όπου όλα μαζί συνέθεσαν τον Μάλκολμ που έγινε ο εκπρόσωπος του Έθνους του Ισλάμ.

00:08:39.692 --> 00:08:41.432
Γεννηθήκατε στην Όμαχα, σωστά;

00:08:41.432 --> 00:08:42.026
Μάλιστα, κύριε

00:08:42.026 --> 00:08:44.861
Και φύγατε, η οικογένειά σας εγκατέλειψε την Όμαχα όταν ήσασταν ενός έτους;

00:08:44.861 --> 00:08:46.477
Φαντάζομαι περίπου ενός έτους.

00:08:46.477 --> 00:08:47.746
Γιατί εγκατέλειψαν την Όμαχα;

00:08:47.746 --> 00:08:54.649
Λοιπόν, απ΄όσο καταλαβαίνω, η Κου Κλουξ Κλαν κατέκαψε ένα από τα σπίτια τους στην Όμαχα

00:08:54.649 --> 00:08:55.605
Υπάρχει πολύ Κου Κλουξ Κλαν

00:08:55.605 --> 00:08:57.585
Είμαι σίγουρος ότι έκαναν την οικογένειά σας πολύ δυστυχισμένη.

00:08:57.585 --> 00:08:59.496
Ανασφαλή σίγουρα, αν όχι δυστυχισμένη.

00:08:59.496 --> 00:09:01.446
Άρα πρέπει να είσαστε λίγο προκατειλημμένος,

00:09:01.446 --> 00:09:02.894
προσωπικά προκατειλημμένος

00:09:02.894 --> 00:09:07.123
Μ' άλλα λόγια, δεν μπορείτε να το δείτε μ' ένα ευρύ, ακαδημαϊκό τρόπο, στ' αλήθεια, σωστά;

00:09:07.123 --> 00:09:10.334
Νομίζω ότι κάνετε λάθος, επειδή παρά το ότι συνέβη στην Όμαχα

00:09:10.334 --> 00:09:13.734
κι έπειτα μετακομίσαμε στο Λάνσινγκ του Μίσιγκαν, το σπίτι μας κάηκε πάλι

00:09:13.734 --> 00:09:15.942
στην πραγματικότητα τον πατέρα μου τον σκότωσε η Κου Κλουξ Κλαν,

00:09:15.942 --> 00:09:21.000
και παρά ταύτα, κανένας δεν είχε ενσωματωθεί με τους λευκούς περισσότερο από εμένα.

00:09:21.000 --> 00:09:24.606
Κανένας δεν έχει ζήσει στην κοινωνία των λευκών περισσότερο από εμένα.

00:09:24.606 --> 00:09:28.369
Ήμασταν τα μόνα μαύρα παιδιά στην γειτονιά

00:09:28.369 --> 00:09:33.041
αλλά στο πίσω μέρος του οικοπέδου μας είχαμε ένα δασάκι,

00:09:33.041 --> 00:09:36.620
έτσι τα λευκά παιδιά έρχονταν γύρω από το σπίτι μας και πήγαιναν πίσω για να παίξουν στο δασάκι.

00:09:36.620 --> 00:09:39.786
Έτσι ο Μάλκολμ έλεγε «Ας πάμε να παίξουμε Ρομπέν των Δασών»

00:09:39.786 --> 00:09:43.622
Έτσι, πηγαίναμε εκεί πίσω και παίζαμε Ρομπέν των Δασών

00:09:43.622 --> 00:09:47.108
Ο Ρομπέν ήταν ο Μάλκολμ.

00:09:47.108 --> 00:09:53.154
Κι εκείνα τα λευκά παιδιά ερχόντουσαν μαζί.

00:09:53.154 --> 00:09:59.038
Ο Μάλκολμ έλεγε ότι ήταν το πιο ανοιχτόχρωμο από τα επτά παιδιά του Ερλ και της Λουίζ Λιτλ,

00:09:59.038 --> 00:10:09.705
μια υπενθύμιση, έλεγε, του λευκού που είχε βιάσει την μητέρα της μητέρας του.

00:10:09.705 --> 00:10:15.291
Το 1929, όταν ο Μάλκολμ ήταν τεσσάρων, ο πατέρας του, ξυλουργός και ιεροκήρυκας,

00:10:15.291 --> 00:10:21.388
μετακόμισε την οικογένεια στο Λάνσινγκ του Μίσιγκαν.

00:10:21.388 --> 00:10:28.926
Το Λάνσινγκ ήταν μια μικρή πόλη και η δυτική πλευρά ήταν η πλευρά που ζούσαν οι μαύροι.

00:10:28.926 --> 00:10:34.992
Ο Μάλκολμ και η οικογένειά του ζούσαν έξω από την πόλη

00:10:34.992 --> 00:10:40.046
και είχαν ένα οικόπεδο τεσσάρων στρεμμάτων μ' ένα μικρό σπίτι,

00:10:40.046 --> 00:10:46.244
έτσι θεωρούνταν, ας πούμε, γεωργοί.

00:10:46.244 --> 00:10:54.351
Τρεις μήνες αφού μετακόμισαν οι Λιτλ, κάποιοι λευκοί γείτονες κίνησαν νομικές διαδικασίες για να τους εξώσουν.

00:10:54.351 --> 00:10:59.784
Ένας δικαστής της περιοχής αποφάσισε ότι το δικαίωμα στην ιδιοκτησία περιοριζόταν μόνο στους λευκούς.

00:10:59.784 --> 00:11:06.701
Όμως ο Ερλ Λιτλ αρνήθηκε να φύγει.

00:11:06.701 --> 00:11:14.592
Εδώ στο Μίσιγκαν, υπήρχαν τουλάχιστον 70.000 μέλη στην Κου Κλουξ Κλαν, πέντε φορές περισσότεροι απ' ότι στο Μισισιπή.

00:11:14.592 --> 00:11:22.233
Για την οικογένεια του Μάλκολμ, η εχθρότητα των λευκών ήταν μέρος της ζωής.

00:11:22.233 --> 00:11:30.330
Όλοι κοιμόντουσαν στο σπίτι όταν ξαφνικά ακούσαμε ένα μεγάλο μπουμ.

00:11:30.330 --> 00:11:38.661
Όταν ξυπνήσαμε, η φωτιά ήταν παντού και όλοι έτρεχαν πέφτοντας πάνω στους τοίχους και στους άλλους, ξέρετε.

00:11:38.661 --> 00:11:42.224
Αυτό που θυμάμαι ήταν την μητέρα μου να μας λέει.

00:11:42.224 --> 00:11:48.122
«Σηκωθείτε, σηκωθείτε, σηκωθείτε, το σπίτι καίγεται», και να βγούμε έξω. Αυτό θυμάμαι μόνο.

00:11:48.122 --> 00:11:51.492
Άκουγα τη μητέρα μου να ουρλιάζει, άκουγα τον πατέρα μου να ουρλιάζει.

00:11:51.492 --> 00:11:56.561
Βεβαιώθηκαν ότι μας είχαν μαζέψει όλους και μας έβγαλαν έξω.

00:11:56.561 --> 00:12:02.846
Το σπίτι κάηκε ολοσχερώς. Δεν ήρθε πυροσβεστική, τίποτα, καήκαμε ολοσχερώς.

00:12:02.846 --> 00:12:09.382
Ο πατέρας του Μάλκολμ, ο Ερλ Λιτλ, κατηγόρησε τους ντόπιους λευκούς ότι έβαλαν την φωτιά.

00:12:09.382 --> 00:12:17.748
Η αστυνομία κατηγόρησε τον Ερλ και τον συνέλαβε με την υποψία του εμπρησμού. Αργότερα αποσύρθηκαν οι κατηγορίες.

00:12:17.748 --> 00:12:22.681
Στην πόλη που μεγαλώσαμε, οι λευκοί αναφέρονταν σ' εμάς ως «εκείνοι οι φαντασμένοι νέγροι», ή

00:12:22.681 --> 00:12:27.162
«εκείνοι οι ξύπνιοι νέγροι που ζουν στα νότια της πόλης».

00:12:27.162 --> 00:12:35.456
Εκείνο τον καιρό, κάθε φορά που ένας λευκός αναφερόταν σ' εσένα ως «ξύπνιος νέγρος», ήταν ο δικός τους τρόπος για να πουν «Αυτός είναι ένας νέγρος που πρέπει να προσέχεις επειδή δεν είναι χαζός».

00:12:35.456 --> 00:12:41.724
Ο πατέρας μου είναι ανεξάρτητος. Δεν ήθελε να τον ταΐζει κανένας.

00:12:41.724 --> 00:12:46.778
Ήθελε να κερδίζει μόνος του το ψωμί του. Δεν ήθελε ν' ασκεί κάποιος εξουσία στα παιδιά του.

00:12:46.778 --> 00:12:51.022
Ήθελε να ασκεί αυτός εξουσία, έτσι κι έκανε.

00:12:51.022 --> 00:12:58.864
Πάντα μιλούσε όπως και ο Μάρκους Γκάρβεϊ και προσπαθούσε να κάνει τους μαύρους να οργανωθούν,

00:12:58.864 --> 00:13:04.334
όχι να προκαλέσει πρόβλημα, αλλά απλώς να δουλεύουν μαζί, ενωμένοι

00:13:04.334 --> 00:13:08.073
για να βελτιώσουν την κατάστασή τους.

00:13:08.073 --> 00:13:15.566
Όμως εκείνη την εποχή αν έκανες κάτι τέτοιο και πάλι σε θεωρούσαν ταραχοποιό.

00:13:15.566 --> 00:13:18.207
Στην δεκαετία του 1920 ο Μάρκους Γκάρβεϊ,

00:13:18.207 --> 00:13:25.965
ένας μαύρος εθνικιστής, κήρυττε ότι οι μαύροι Αμερικανοί θα έπρεπε να φτιάξουν ένα κράτος ανεξάρτητο από την κοινωνία των λευκών.

00:13:25.965 --> 00:13:35.575
Με εκατοντάδες χιλιάδες μέλη, η Παγκόσμια Οργάνωση για την Βελτίωση των Νέγρων (UNIA) του Γκάρβεϊ επεδίωξε στενότερους δεσμούς με τις αφρικανικές χώρες.

00:13:35.575 --> 00:13:49.124
Η UNIA είχε την δική της σημαία, δικό της εθνικό ύμνο και και μια αφρικανική λεγεώνα δεσμεύτηκε να υπερασπιστεί τους μαύρους στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

00:13:49.124 --> 00:13:56.590
Το αμερικανικό FBI χαρακτήρισε τον Γκάρβεϊ «έναν από τους βασικούς υποκινητές των Νέγρων».

00:13:56.590 --> 00:14:04.514
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση τον απέλασε το 1927 αλλά οι γονείς του Μάλκολμ συνέχισαν να τον υποστηρίζουν.

00:14:04.514 --> 00:14:06.829
Ο Ερλ στρατολόγησε νέα μέλη.

00:14:06.829 --> 00:14:13.004
Η Λουίζ έγραφε για την εφημερίδα του Γκάρβεϊ.

00:14:13.004 --> 00:14:18.469
Η μητέρα μου ήταν αυτή που μας διάβαζε από την εφημερίδα του Γκάρβεϊ, που λεγόταν Ο Κόσμος των Νέγρων.

00:14:18.469 --> 00:14:22.901
Ακόμα μας μιλούσε για εμάς σα να είμαστε ανεξάρτητοι.

00:14:22.901 --> 00:14:28.808
Δεν έπρεπε να αυτοαποκαλούμαστε «Νέγροι» και έλεγε ότι είμαστε μαύροι

00:14:28.808 --> 00:14:33.260
και θα έπρεπε να είμαστε υπερήφανοι που ονομαζόμαστε μαύροι.

00:14:33.260 --> 00:14:34.807
Ποιο είναι το αληθινό σου όνομα;

00:14:34.807 --> 00:14:36.734
Μάλκολμ. Μάλκολμ Χ.

00:14:36.734 --> 00:14:38.137
Αυτό είναι το νόμιμο όνομά σου;

00:14:38.137 --> 00:14:40.150
Όσο με αφορά, είναι το νόμιμο όνομά μου.

00:14:40.150 --> 00:14:42.907
Μπορείς να μας αναφέρεις ποιο ήταν το επίθετο του πατέρα σου;

00:14:42.907 --> 00:14:44.898
Ο πατέρας μου δεν ήξερε ποιο ήταν το επίθετό του.

00:14:44.898 --> 00:14:50.930
Ο πατέρας μου πήρε το επίθετό του από τον παππού του και ο παππούς του το πήρε από τον παππού του που το πήρε από τον αφέντη του.

00:14:50.930 --> 00:14:53.404
Τα αληθινά ονόματα του λαού μου καταστράφηκαν

00:14:53.404 --> 00:14:54.290
Λοιπόν, υπήρχε καθόλου

00:14:54.290 --> 00:14:55.544
στην διάρκεια της σκλαβιάς

00:14:55.544 --> 00:15:03.710
Υπήρχε κάποιο σημείο στην γενεαλογία της οικογένειάς σου που έπρεπε να χρησιμοποιήσετε κάποιο επίθετο και αν ναι, ποιο ήταν;

00:15:03.710 --> 00:15:05.846
Το επίθετο των προγόνων μου

00:15:05.846 --> 00:15:06.405
Ναι;

00:15:06.405 --> 00:15:09.910
τους αφαιρέθηκε όταν μεταφέρθηκαν στην Αμερική και έγιναν σκλάβοι,

00:15:09.910 --> 00:15:16.284
έπειτα τους δόθηκε το όνομα του αφέντη τους, πράγμα που αρνούμαστε, απορρίπτουμε αυτό το όνομα σήμερα και αρνούμαστε

00:15:16.284 --> 00:15:22.356
Εννοείς, δεν θα μας πεις ούτε καν το υποτιθέμενο επίθετο του πατέρα σου ή το δοσμένο επίθετο;

00:15:22.356 --> 00:15:29.054
Ποτέ δεν το αναγνώρισα.

00:15:29.054 --> 00:15:32.442
Σεπτέμβριος 1931

00:15:32.442 --> 00:15:38.990
Ο Μάλκολμ ήταν έξι χρόνων όταν η μητέρα του είχε ένα προαίσθημα.

00:15:38.990 --> 00:15:42.699
Ήμασταν όλοι σπίτι και δειπνούσαμε μαζί.

00:15:42.699 --> 00:15:46.683
Η μητέρα μου κρατούσε τον Γουέσλι, που είναι ο μικρότερος αδελφός μου.

00:15:46.683 --> 00:15:50.698
Ίσως τον θήλαζε, επειδή ήταν στο τραπέζι, και αποκοιμήθηκε,

00:15:50.698 --> 00:15:52.689
θηλάζοντας, κρατώντας το μωρό.

00:15:52.689 --> 00:15:57.864
Ο πατέρας μου σηκώθηκε και πήγε στο υπνοδωμάτιο να καθαρίσει και να πάει να μαζέψει χρήματα.

00:15:57.864 --> 00:16:02.463
Η μητέρα ξύπνησε και είπε «Ερλ, Ερλ, πην πας στην πόλη».

00:16:02.463 --> 00:16:06.332
Είπε «Αν πας, δεν θα ξαναγυρίσεις».

00:16:06.332 --> 00:16:12.617
Εκείνο το βράδυ γύρω στις 11, ο Ερλ Λιτλ βρέθηκε σε μια απομονωμένη περιοχή έξω από το Λάνσινγκ,

00:16:12.617 --> 00:16:18.716
το σώμα του σχεδόν κομμένο στη μέση από τις ρόδες ενός τραμ.

00:16:18.716 --> 00:16:23.684
Η αστυνομία ανέφερε ότι ο θάνατος του Ερλ Λιτλ ήταν ατύχημα.

00:16:23.684 --> 00:16:29.531
Υπήρχε μια ασάφεια στο θέμα επειδή, εκείνο τον καιρό,

00:16:29.531 --> 00:16:42.463
υπήρχε η αίσθηση ότι αντί για ατύχημα κάποιος είχε σπρώξει τον Ερλ Λιτλ κάτω από τις ρόδες του τραμ.

00:16:42.463 --> 00:16:43.983
Στην πραγματικότητα,

00:16:43.983 --> 00:16:47.298
θυμάμαι ότι άκουγα ακριβώς αυτά τα λόγια,

00:16:47.298 --> 00:16:53.254
ότι πιθανόν τον έσπρωξαν κάτω από τις ρόδες του τραμ.

00:16:53.254 --> 00:16:55.485
Ο θάνατος του πατέρα μου προκάλεσε

00:16:55.485 --> 00:16:57.574
μεγάλο σοκ στην οικογένεια,

00:16:57.574 --> 00:16:59.220
επειδή είχε την εξουσία.

00:16:59.220 --> 00:17:00.554
Είχε την δύναμη.

00:17:00.554 --> 00:17:01.673
Ήμασταν οργανωμένοι,

00:17:01.673 --> 00:17:02.906
ήμασταν μια δομημένη οικογένεια.

00:17:02.906 --> 00:17:04.333
Όταν φεύγαμε απ' το σχολείο,

00:17:04.333 --> 00:17:07.124
όταν φεύγαμε απ' το σχολείο, εγώ και τ' αδέλφια μου,

00:17:07.124 --> 00:17:08.883
γυρίζαμε κατευθείαν σπίτι και πηγαίναμε στη δουλειά

00:17:08.883 --> 00:17:11.640
στον κήπο, καθαρίζαμε το κοτέτσι και ετοιμαζόμασταν να κοιμηθούμε,

00:17:11.640 --> 00:17:13.438
και να σηκωθούμε το πρωί και όλα αυτά.

00:17:13.438 --> 00:17:15.279
Βγάζαμε νερό απ' το πηγάδι και το πηγαίναμε σπίτι και τέτοια.

00:17:15.279 --> 00:17:17.381
Αυτό γινόταν όσο ζούσε ο μπαμπάς,

00:17:17.381 --> 00:17:21.888
επειδή αν δεν τα έκανες αυτό επέφερε μαστίγωση.

00:17:21.888 --> 00:17:24.687
Έτσι ήμασταν πειθαρχημένοι.

00:17:24.687 --> 00:17:28.203
Αφού σκοτώθηκε ο πατέρας μου

00:17:28.203 --> 00:17:33.187
και με την αδυναμία της μητέρας μου να τρέξει τόσο γρήγορα όσο εγώ ή ο Μάλκολμ

00:17:33.187 --> 00:17:35.678
μας βοηθούσε να γλυτώνουμε πολλές τιμωρίες

00:17:35.678 --> 00:17:38.078
δεν θα είχαμε προσπαθήσει να ξεφύγουμε.

00:17:38.078 --> 00:17:43.364
Έτσι χαλαρώναμε όλο και πιο πολύ.

00:17:43.364 --> 00:17:48.975
Η Λουίζ Λιτλ αγωνιζόταν να μεγαλώσει επτά παιδιά στην περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης.

00:17:48.975 --> 00:17:53.180
Είχε φτάσει στο σημείο να μην έχει καθόλου εισόδημα.

00:17:53.180 --> 00:17:55.018
Προσπαθούσε να βρει - έβρισκε δουλειές.

00:17:55.018 --> 00:17:57.045
Ήταν περήφανη κυρία.

00:17:57.045 --> 00:17:58.353
Είχε πολλή περηφάνεια.

00:17:58.353 --> 00:18:02.835
Πουλούσε. Έπλεκε γάντια.

00:18:02.835 --> 00:18:07.501
Έκανε πολλά πράγματα για να μην εξαρτάται μόνο από την πρόνοια.

00:18:07.501 --> 00:18:11.138
Δεν της άρεσε να της λένε τι μπορούσε και τι δεν μπορούσε να κάνει.

00:18:11.138 --> 00:18:16.379
Αυτό είναι που την καταρράκωσε περισσότερο απ΄οτιδήποτε άλλο.

00:18:16.379 --> 00:18:22.438
Καθώς περνούσε ο καιρός, το έβλεπες ότι κατέρρεε.

00:18:22.438 --> 00:18:26.799
[μουσική]

00:18:26.799 --> 00:18:30.381
Για επτά χρόνια, καθώς ο Μάλκολμ μεγάλωνε και έμπαινε στην εφηβεία,

00:18:30.381 --> 00:18:35.109
σιγά-σιγά η μητέρα του αποτραβήχτηκε από την οικογένεια.

00:18:35.109 --> 00:18:38.619
Δυο μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 1938,

00:18:38.619 --> 00:18:48.529
η Λουίζ Λιτλ διαγνώστηκε με παράνοια και εισήχθη στο Κρατικό Νοσοκομείο Καλαμαζού.

00:18:48.529 --> 00:18:52.229
Όταν γύρισα μια μέρα σπίτι από το σχολείο και αυτή δεν ήταν εκεί,

00:18:52.229 --> 00:18:58.304
θυμάμαι ότι ένιωσα άδεια επειδή η μητέρα μου δεν μας είχε ποτέ αφήσει μόνους.

00:18:58.304 --> 00:19:01.472
Ένιωθα, ξέρεις, τον πόνο της απουσίας της κάθε μέρα

00:19:01.472 --> 00:19:04.208
επρόκειτο να είναι μόνο για μια δυο εβδομάδες

00:19:04.208 --> 00:19:05.187
ξέρεις.

00:19:05.187 --> 00:19:08.393
Θα βελτιωνόταν και θα γύριζε πίσω σπίτι.

00:19:08.393 --> 00:19:12.848
Και αυτό έγινε χρόνια.

00:19:12.848 --> 00:19:20.830
Η Λουίζ Λιτλ θα παρέμενε στο Καλαμαζού για τα επόμενα 26 χρόνια.

00:19:20.830 --> 00:19:25.620
Ο 13χρονος Μάλκολμ παρακολουθούσε καθώς το δικαστήριο χώριζε την οικογένειά του,

00:19:25.620 --> 00:19:29.888
αναθέτοντας τα μικρότερα παιδιά σε ανάδοχες οικογένειες στο Λάνσινγκ

00:19:29.888 --> 00:19:38.257
και στέλνοντάς τον σε μια λευκή κοινότητα 10 μίλια μακριά.

00:19:38.257 --> 00:19:39.838
Στο παρελθόν,

00:19:39.838 --> 00:19:45.140
το μεγαλύτερο όπλο του λευκού ήταν και είναι η ικανότητά του να διαιρεί και να βασιλεύει.

00:19:45.140 --> 00:19:49.617
Αν σηκώσω το χέρι μου και σε χαστουκίσω,

00:19:49.617 --> 00:19:51.068
ούτε που θα το νιώσεις.

00:19:51.068 --> 00:19:55.991
Μπορεί να σε τσούξει επειδή αυτά τα δάχτυλα είναι χωριστά.

00:19:55.991 --> 00:20:03.662
Όμως το μόνο που πρέπει να κάνω για να σε βάλω πίσω στην θέση σου είναι να ενώσω τα δάχτυλα.

00:20:03.662 --> 00:20:08.128
Ήταν ένας άνθρωπος που, στην πρώτη γυμνασίου στο Μίσιγκαν

00:20:08.128 --> 00:20:12.892
ένα σχολείο όπου νομίζει ότι ήταν ο μόνος μαύρος στην τάξη του και ένας από τους ελάχιστους στο σχολείο του

00:20:12.892 --> 00:20:16.625
ήταν ένας εξαιρετικός άριστος μαθητής,

00:20:16.625 --> 00:20:17.181
ξέρεις,

00:20:17.181 --> 00:20:19.599
που στην ουσία ήταν ο πρόεδρος της τάξης,

00:20:19.599 --> 00:20:22.405
και όλοι οι άλλοι ήταν λευκοί στην πρώτη γυμνασίου.

00:20:22.405 --> 00:20:26.194
Προφανώς, έπρεπε να είναι εξαιρετικός για να είναι όλα αυτά τα πράγματα.

00:20:26.194 --> 00:20:33.159
Έπειτα είχες τον Μάλκολμ που άφησε το σχολείο και πήγε στο Ρόξμπερι στην Μασαχουσέτη

00:20:33.159 --> 00:20:39.480
όπου εκτέθηκε για πρώτη φορά σε αυτό που χαλαρά θα ονομαζόταν «κλοπή».

00:20:39.480 --> 00:21:04.562
[μουσική]

00:21:04.562 --> 00:21:09.466
Περιέγραφα τον εαυτό μου σαν καταφερτζή στο Ρόξμπουρι εκείνο τον καιρό.

00:21:09.466 --> 00:21:11.685
Αυτή την συγκεκριμένη μέρα, ξέρεις,

00:21:11.685 --> 00:21:17.202
ο Μάλκολμ Χ είχε έρθει στην Βοστώνη και φορούσε κοστούμι με μεγάλο σακάκι και ένα πλατύγυρο καπέλο

00:21:17.202 --> 00:21:21.983
κι ένα μακρύ πανωφόρι τριών τετάρτων με μια αλυσίδα που κρεμόταν μέχρι τους αστραγάλους.

00:21:21.983 --> 00:21:31.864
Δεν ξέρω, την τελευταία φορά που θυμάμαι, ο Καμπ Κάλογουεϊ χρησιμοποιούσε αυτή την ενδυμασία στην σκηνή.

00:21:31.864 --> 00:21:33.676
Τώρα, όταν ο Μάλκολμ έφυγε από το Λάνσινγκ,

00:21:33.676 --> 00:21:36.186
δεν φορούσε τίποτ' άλλο εκτός από ένα παλιό κοστούμι

00:21:36.186 --> 00:21:37.069
«το κοστούμι ενός λευκού»,

00:21:37.069 --> 00:21:38.865
όπως το λέω εγώ.

00:21:38.865 --> 00:21:41.168
Όταν επέστρεψε από την Βοστόνη, ω Θεέ μου,

00:21:41.168 --> 00:21:44.567
ο Μάλκολμ φορούσε ένα κοστούμι με μεγάλο σακάκι και ένα πλατύγυρο καπέλο

00:21:44.567 --> 00:21:47.065
και μια αλυσίδα από το καπέλο του που έφτανε μέχρι το πέτο του

00:21:47.065 --> 00:21:49.666
και ήταν πασίγνωστος.

00:21:49.666 --> 00:21:53.402
Όλοι μιλούσαν για τον Μάλκολμ.

00:21:53.402 --> 00:21:57.647
[μουσική]

00:21:57.647 --> 00:22:01.226
Κι όταν χόρευε στην πίστα και στροβιλιζόταν,

00:22:01.226 --> 00:22:04.094
εκείνο το παντελόνι ήταν σαν μπαλόνι,

00:22:04.094 --> 00:22:07.006
και το σακάκι ήταν σαν φτερά.

00:22:07.006 --> 00:22:11.762
Με τι τρόπο χόρευε και ήταν σα να πέταγε γύρω-γύρω με το μεγάλο καπέλο του και την αλυσίδα που κουνιόταν.

00:22:11.762 --> 00:22:11.763
Αυτό πραγματικά τράβαγε τα κορίτσια.

00:22:11.763 --> 00:22:11.763
[μουσική και τραγούδι]

00:22:28.634 --> 00:22:29.815
Στη Βοστόνη τον έλεγαν «Ο Κόκκινος της Νέας Υόρκης».

00:22:29.815 --> 00:22:31.856
Στη Νέα Υόρκη τον έλεγαν «Ο Κόκκινος του Ντητρόιτ».

00:22:31.856 --> 00:22:34.512
Είχε «κοκοράκι» στα μαλλιά. ξέρετε.

00:22:34.512 --> 00:22:38.334
Ήταν κόκκινα και είχε φωτογραφίες μαζί με την Μπίλι Χόλιντεϊ.

00:22:38.334 --> 00:22:46.367
και όλους εκείνους τους ανθρώπους της εποχής που άρχιζαν να γίνονται γνωστοί στον υπόλοιπο κόσμο των μαύρων.

00:22:46.367 --> 00:22:54.704
Ο Μάλκολμ δούλευε στην κουζίνα στον Σιδηρόδρομο του Νιου Χέιβεν μεταξύ Βοστόνης, Νέας Υόρκης και Ουάσιγκτον.

00:22:54.704 --> 00:23:06.228
Το 1942, μετακόμισε στο Χάρλεμ και στα 17 άρχισε να ταξιδεύει σ' ένα κόσμο μεταμεσονύκτιων κλαμπ και μικροαπατεώνων.

00:23:06.228 --> 00:23:08.522
Έφτασε σε σημείο που είπε

00:23:08.522 --> 00:23:15.815
«Ποτέ δεν θα τα καταφέρεις δουλεύοντας σαν επιστάτης, πουλώντας σάντουιτς στα τρένα, γυαλίζοντας παπούτσια κι άλλα τέτοια».

00:23:15.815 --> 00:23:18.176
Λέει «Ποτέ δεν θα φτάσεις πουθενά».