WEBVTT 00:00:01.833 --> 00:00:31.044 (μουσική) 00:00:31.044 --> 00:00:34.526 Ποιος σ' έμαθε να μισείς το χρώμα του δέρματός σου; 00:00:34.526 --> 00:00:38.461 Ποιος σ' έμαθε να μισείς την υφή των μαλλιών σου; 00:00:38.461 --> 00:00:43.473 Ποιος σ' έμαθε να μισείς το σχήμα της μύτης σου και το σχήμα των χειλιών σου; 00:00:43.473 --> 00:00:49.461 Ποιος σ' έμαθε να μισείς τον εαυτό σου από την κορυφή μέχρι τα νύχια; 00:00:49.461 --> 00:00:52.357 Ποιος σ' έμαθε να μισείς τους ομόφυλούς σου; 00:00:52.357 --> 00:00:55.720 Ποιος σ' έμαθε να μισείς την ράτσα που ανήκεις 00:00:55.720 --> 00:00:59.222 τόσο που να μην θες να είσαι μαζί με τους δικούς σου; 00:00:59.222 --> 00:01:05.135 Ξέρεις. Πριν έρθεις να ρωτήσεις αν ο κύριος Μωάμεθ διδάσκει το μίσος, θα πρέπει ν' αναρωτηθείς 00:01:05.135 --> 00:01:11.386 ποιος σ' έμαθε να μισείς αυτό που σου έδωσε ο Θεός. 00:01:11.386 --> 00:01:14.755 Οι περισσότεροι από εμάς, μαύροι, ή νέγροι, όπως μας είπε, 00:01:14.755 --> 00:01:16.890 πραγματικά νόμιζαν ότι είμαστε ελεύθεροι, 00:01:16.890 --> 00:01:24.710 χωρίς να γνωρίζουμε ότι στο υποσυνείδητό μας, όλες αυτές οι αλυσίδες που νομίζαμε ότι είχαν κοπεί ήταν ακόμα εκεί 00:01:24.710 --> 00:01:30.463 Και υπήρχαν πολλοί τρόποι, εκεί που αυτό που πραγματικά μας παρακινούσε 00:01:30.463 --> 00:01:35.694 ήταν η επιθυμία μας να μας αγαπήσουν οι λευκοί. 00:01:35.694 --> 00:01:39.445 Ο Μάλκολμ είχε στόχο να ξεριζώσει αυτό το αίσθημα κατωτερότητας. 00:01:39.445 --> 00:01:40.442 Ήξερε ότι θα ήταν επώδυνο. 00:01:40.442 --> 00:01:42.594 Ήξερε ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να σε σκοτώσουν εξαιτίας του, 00:01:42.594 --> 00:01:50.235 αλλά τόλμησε να πάρει αυτό το ρίσκο. 00:01:50.235 --> 00:01:58.515 Έλεγε κάτι πάνω που ξεπερνούσε κάθε άλλο ηγέτη εκείνης της εποχής. 00:01:58.515 --> 00:02:05.073 Ενώ οι άλλοι ηγέτες παρακαλούσαν να μπουν στο σπίτι του δυνάστη τους, 00:02:05.073 --> 00:02:10.545 σου έλεγε να χτίσεις το δικό σου σπίτι. 00:02:10.545 --> 00:02:13.779 Έδιωξε τον φόβο από τους Αφρο-Αμερικανούς. 00:02:13.779 --> 00:02:16.459 Είπε «Θα πω φωναχτά αυτό που σκέφτεστε» 00:02:16.459 --> 00:02:21.829 και είπε «Θα δείτε, οι άνθρωποι θ' ακούσουν και δεν θα μας κάνει τίποτε, όχι απαραίτητα, εντάξει; 00:02:21.829 --> 00:02:25.001 Αλλά δεν θα μιλήσω για τις μάζες.» 00:02:25.001 --> 00:02:30.886 Όταν το είπε με πολύ έντονο τρόπο, με αυτό τον πολύ αρρενωπό τρόπο, με τον τρόπο που λέει, 00:02:30.886 --> 00:02:34.239 «Δεν φοβάμαι να πω αυτό που σκέφτεστε όλα αυτά τα χρόνια», 00:02:34.239 --> 00:02:36.150 γι'αυτό τον αγαπήσαμε. 00:02:36.150 --> 00:02:38.853 Το είπε δυνατά, όχι πίσω από κλειστές πόρτες, 00:02:38.853 --> 00:02:43.624 Πήρε πάνω του την Αμερική για λογαριασμό μας. 00:02:43.624 --> 00:02:49.026 Εγώ, τουλάχιστον, σαν Μουσουλμάνος πιστεύω ότι ο λευκός είναι αρκετά έξυπνος. 00:02:49.026 --> 00:02:53.689 Αν τον κάναμε να καταλάβει πως πραγματικά νιώθουν οι Μαύροι 00:02:53.689 --> 00:02:58.110 και πόσο έχουμε βαρεθεί αυτά τα παλιομοδίτικα συγκαταβατικά καλοπιάσματα 00:02:58.110 --> 00:03:00.903 Επιτέλους, εσείς κάνετε τα πράγματα δύσκολα για τον εαυτό σας. 00:03:00.903 --> 00:03:03.922 Οι λευκοί σε πιστεύουν όταν κάθεσαι κι λες όλα αυτά τα γλυκόλογα 00:03:03.922 --> 00:03:07.039 επειδή τους λες γλυκόλογα από τότε που σε έφερε εδώ 00:03:07.039 --> 00:03:08.670 Σταμάτα τα γλυκόλογα! 00:03:08.670 --> 00:03:10.453 Πες του πώς νιώθεις! 00:03:10.453 --> 00:03:23.652 Πες του πώς, τι είδους κόλαση περνάς και πες του ότι αν δεν είναι έτοιμος να καθαρίσει το σπίτι του, αν δεν είναι έτοιμος να καθαρίσει το σπίτι του, 00:03:23.652 --> 00:03:30.863 δεν θα έπρεπε να έχει σπίτι. [πλήθος: Σωστά!] Θα πρέπει να πάρει φωτιά και να γίνει στάχτες ... 00:03:30.863 --> 00:03:39.340 [Χειροκρότημα] 00:03:39.340 --> 00:03:51.162 [τύμπανα και μουσική] 00:03:51.162 --> 00:03:56.916 Στις γωνιές του Χάρλεμ, στο μεγαλύτερο μέρος αυτού του αιώνα, οι Μαύροι γιορτάζουν την κουλτούρα τους, 00:03:56.916 --> 00:04:02.114 και λογομαχούσαν για το φυλετικό θέμα στην Αμερική. 00:04:02.114 --> 00:04:09.610 Εδώ ο Μάλκολμ για πρώτη φορά ακολούθησε τους ρήτορες του δρόμου που έδιναν φωνή στην ελπίδα του Χάρλεμ, και στον θυμό του. 00:04:09.610 --> 00:04:20.294 Έχω διδάξει εθνικισμό, κι αυτό σημαίνει ότι θέλω να φύγω απ' αυτή τη χώρα του λευκού, επειδή ποτέ δεν θα επιτευχθεί η ενσωμάτωση 00:04:20.294 --> 00:04:23.738 Ποτέ, όσο ζείτε, 00:04:23.738 --> 00:04:29.470 δεν θα ενσωματωθείτε στο σύστημα των λευκών 00:04:29.470 --> 00:04:31.982 Η εκατοστή εικοστή πέμπτη οδός και η Έβδομη Λεωφόρος ήταν 00:04:31.982 --> 00:04:38.758 το κέντρο της δραστηριότητας των μαύρων ρητόρων του δρόμου. 00:04:38.758 --> 00:04:42.613 Όταν έφτασε ο Μάλκολμ, τυπικά δεν είχε δική του γωνία. 00:04:42.613 --> 00:04:51.935 Έτσι ίδρυσε την βάση του, μπορείτε να πείτε, μπροστά στο βιβλιοπωλείο του Έλντερ Μισό. 00:04:51.935 --> 00:05:09.314 Όταν ο Μάλκολμ ανέβαινε στο μικρό βάθρο, τα πρώτα πέντε λεπτά δεν μπορούσε να μιλήσει. 00:05:09.314 --> 00:05:15.750 Οι άνθρωποι φώναζαν τόσα ενθαρρυντικά συνθήματα 00:05:15.750 --> 00:05:20.425 κι αυτός στεκόταν εκεί, εισπράττοντας τα δέοντα. 00:05:20.425 --> 00:05:24.518 Έπειτα άνοιγε το στόμα του. 00:05:24.518 --> 00:05:28.661 Αποκαλούν τον κύριο Μοχάμεντ δάσκαλο μίσους 00:05:28.661 --> 00:05:32.295 επειδή σας κάνει να μισείτε τα ναρκωτικά και το αλκοόλ. 00:05:32.295 --> 00:05:36.088 Αποκαλούν τον κύριο Μοχάμεντ μαύρο ρατσιστή 00:05:36.088 --> 00:05:40.075 επειδή διδάσκει εσένα κι εμένα όχι μόνο ότι είμαστε τόσο καλοί όσο και οι λευκοί 00:05:40.075 --> 00:05:44.970 αλλά καλύτεροι από τους λευκούς. 00:05:44.970 --> 00:05:47.854 Ναι, καλύτεροι από τους λευκούς. 00:05:47.854 --> 00:05:49.875 Είσαστε καλύτεροι από τους λευκούς 00:05:49.875 --> 00:05:51.905 κι αυτό δεν λέει τίποτα. 00:05:51.905 --> 00:05:55.091 Αυτό δεν λέει, ξέρετε, είμαστε ίσοι μ' αυτούς. 00:05:55.091 --> 00:05:57.585 Ποιος είναι ίσος με ποιον; 00:05:57.585 --> 00:05:59.136 Κοιτάζετε το δέρμα τους 00:05:59.136 --> 00:06:01.626 Δεν μπορείτε να συγκρίνετε το δέρμα σας με το δέρμα τους, 00:06:01.626 --> 00:06:09.493 Μα το δικό σας δέρμα φαίνεται σαν χρυσό δίπλα στο δικό τους. 00:06:09.493 --> 00:06:13.417 Κάποτε μας τρέχανε τα σάλια βλέποντας τους λευκούς. 00:06:13.417 --> 00:06:17.576 Νομίζαμε ότι ήταν όμορφοι επειδή ήμασταν τυφλοί, ήμασταν χαζοί. 00:06:17.576 --> 00:06:19.716 Δεν μπορούσαμε να τους δούμε όπως πραγματικά είναι. 00:06:19.716 --> 00:06:24.563 Αλλά από τότε που ο αξιότιμος Ελάιζα Μοχάμεντ ήρθε και μας δίδαξε την θρησκεία του Ισλάμ, 00:06:24.563 --> 00:06:28.808 που μας καθάρισε, και μας έκανε να μπορούμε να δούμε μόνοι μας 00:06:28.808 --> 00:06:33.532 τώρα μπορούμε να δούμε αυτό το χλωμό πράγμα έτσι όπως είναι 00:06:33.532 --> 00:06:40.960 τίποτα παραπάνω από ένα γέρικο, χλωμό πράγμα. 00:06:40.960 --> 00:06:43.997 Έφυγα απ' αυτή την συγκέντρωση νιώθοντας ότι μαζί του 00:06:43.997 --> 00:06:45.968 από τη στιγμή που τον άκουγες να μιλάει, 00:06:45.968 --> 00:06:50.811 δεν ξαναγύριζες εκεί που ήσουν πριν. 00:06:50.811 --> 00:06:56.654 Έπρεπε, ακόμα κι αν κρατούσες τη θέση σου, έπρεπε να το ξανασκεφτείς. 00:06:56.654 --> 00:06:58.763 Δεν ήμασταν συνηθισμένοι να μας λένε ότι είμαστε διάβολοι 00:06:58.763 --> 00:07:04.095 και ότι ήμασταν καταπιεστές εδώ πέρα στις υπέροχες πόλεις μας στο βορρά. 00:07:04.095 --> 00:07:09.210 Μιλούσε εκ μέρους μιας σιωπηρής μάζας μαύρων 00:07:09.210 --> 00:07:18.524 και το τραγουδούσε ξεκάθαρα μέσα από τα ραδιοκύματα του ίδιου του διαβόλου, κι αυτό ήταν πράξη πολέμου. 00:07:18.524 --> 00:07:22.486 Όταν κατέβηκε από την σκηνή, πήδηξα πάνω από τα κιγκλιδώματα, 00:07:22.486 --> 00:07:27.095 πήγα προς το μέρος του και φυσικά όταν τον πλησίασα οι σωματοφύλακες, 00:07:27.095 --> 00:07:30.654 ξέρετε, κινήθηκαν εμπρός και αυτός απλώς τους έσπρωξε μακριά. 00:07:30.654 --> 00:07:33.266 Εγώ πήγα μπροστά του και του άπλωσα το χέρι, 00:07:33.266 --> 00:07:41.742 και είπα «Μου άρεσαν κάποια απ΄οσα είπες. Δεν συμφώνησα σε όλα όσα είπες, αλλά μου άρεσαν κάποια.» 00:07:41.742 --> 00:07:45.609 Με κοίταξε, κράτησε πολύ ευγενικά το χέρι μου και μου λέει 00:07:45.609 --> 00:07:52.943 «Μια μέρα θα σου αρέσουν, Αδελφή. Μια μέρα θα σου αρέσουν, Αδελφή», και χαμογέλασε. 00:07:52.943 --> 00:07:58.529 Για να κάνει ξεκάθαρο μήνυμά του, ο Μάλκολμ χρησιμοποιούσε τη ζωή του σαν μάθημα για όλους τους μαύρους Αμερικανούς. 00:07:58.529 --> 00:08:04.029 Κήρυττε με μύθους και παραβολές 00:08:04.029 --> 00:08:07.264 και αργότερα, όταν έγραφε την αυτοβιογραφία του με τον Άλεξ Χέιλι, 00:08:07.264 --> 00:08:13.962 επεδίωξε να έχει κάποιο έλεγχο για την πιθανή ερμηνεία της ζωής του στο μέλλον. 00:08:13.962 --> 00:08:19.027 Θα σταθώ σε μια δήλωση που έκανε για τον εαυτό του 00:08:19.027 --> 00:08:21.959 Έλεγε «Είμαι ένα μέρος όλων όσων έχω συναντήσει» 00:08:21.959 --> 00:08:27.945 με αυτό εννοούσε ότι όλα τα πράγματα που είχε κάνει προηγουμένως στη ζωή του τον είχαν εχθέσει σε πράγματα 00:08:27.945 --> 00:08:31.016 και του είχαν διδάξει δεξιότητες άλλου είδους, 00:08:31.016 --> 00:08:39.692 όπου όλα μαζί συνέθεσαν τον Μάλκολμ που έγινε ο εκκπρόσωπος του Έθνους του Ισλάμ. 00:08:39.692 --> 00:08:41.432 Γεννηθήκατε στην Όμαχα, σωστά; 00:08:41.432 --> 00:08:42.026 Μάλιστα, κύριε 00:08:42.026 --> 00:08:44.861 Και φύγατε, η οικογένειά σας εγκατέλειψε την Όμαχα όταν ήσασταν ενός έτους; 00:08:44.861 --> 00:08:46.477 Φαντάζομαι περίπου ενός έτους. 00:08:46.477 --> 00:08:47.746 Γιατί εγκατέλειψαν την Όμαχα; 00:08:47.746 --> 00:08:54.649 Λοιπόν, απ΄όσο καταλαβαίνω, η Κου Κλουξ Κλαν κατέκαψε ένα από τα σπίτια τους στην Όμαχα 00:08:54.649 --> 00:08:55.605 Υπάρχει πολύ Κου Κλουξ Κλαν 00:08:55.605 --> 00:08:57.585 Είμαι σίγουρος ότι έκαναν την οικογένειά σας πολύ δυστυχισμένη. 00:08:57.585 --> 00:08:59.496 Ανασφαλή σίγουρα, αν όχι δυστυχισμένη/ 00:08:59.496 --> 00:09:01.446 Άρα πρέπει να είσαστε λίγο προκατειλημμένος, 00:09:01.446 --> 00:09:02.894 προσωπικά προκατειλημμένος 00:09:02.894 --> 00:09:07.123 Μ' άλλα λόγια, δεν μπορείτε να το δείτε μ' ένα ευρώ, ακαδημαϊκό τρόπο, στ' αλήθεια, σωστά; 00:09:07.123 --> 00:09:10.334 Νομίζω ότι κάνετε λάθος, επειδή παρά το ότι συνέβη στην Όμαχα 00:09:10.334 --> 00:09:13.734 κι έπειτα μετακομίσαμε στο Λάνσινγκ του Μίσιγκαν, το σπίτι μας κάηκε πάλι 00:09:13.734 --> 00:09:15.942 στην πραγματικότητα τον πατέρα μου τον σκότωσε η Κου Κλουξ Κλαν, 00:09:15.942 --> 00:09:21.000 και παρά ταύτα, κανένας δεν είχε ενσωματωθεί με τους λευκούς περισσότερο από εμένα. 00:09:21.000 --> 00:09:24.606 Κανένας δεν έχει ζήσει στην κοινωνία των λευκών περισσότερο από εμένα. 00:09:24.606 --> 00:09:28.369 Ήμασταν τα μόνα μαύρα παιδιά στην γειτονιά 00:09:28.369 --> 00:09:33.041 αλλά στο πίσω μέρος του οικοπέδου μας είχαμε ένα δασάκι, 00:09:33.041 --> 00:09:36.620 έτσι τα λευκά παιδιά έρχονταν γύρω από το σπίτι μας και πήγαιναν πίσω για να παίξουν στο δασάκι. 00:09:36.620 --> 00:09:39.786 Έτσι ο Μάλκολμ έλεγε «Ας πάμε να παίξουμε Ρομπέν των Δασών» 00:09:39.786 --> 00:09:43.622 Έτσι, πηγαίναμε εκεί πίσω και παίζαμε Ρομπέν των Δασών 00:09:43.622 --> 00:09:47.108 Ο ρομπέν ήταν ο Μάλκολμ. 00:09:47.108 --> 00:09:53.154 Κι εκείνα τα λευκά παιδιά ερχόντουσαν μαζί. 00:09:53.154 --> 00:09:59.038 Ο Μ΄λκολμ έλεγε ότι ήταν το πιο ανοιχτόχρωμο από τα επτά παιδιά του Ερλ και της Λουίζ Λιτλ, 00:09:59.038 --> 00:10:09.705 μια υπενθύμιση, έλεγε, του λευκού που είχε βιάσει την μητέρα της μητέρας του. 00:10:09.705 --> 00:10:15.291 Το 1929, όταν ο Μάλκολμ ήταν τεσσάρων, ο πατέρας του, ξυλουργός και ιεροκήρυκας, 00:10:15.291 --> 00:10:21.388 μετακόμισε την οικογένεια στο Λάνσινγκ του Μίσιγκαν. 00:10:21.388 --> 00:10:28.926 Το Λάνσινγκ ήταν μια μικρή πόλη και η δυτική πλευρά ήταν η πλευρά που ζούσαν οι μαύροι. 00:10:28.926 --> 00:10:34.992 Ο Μάλκολμ και η οικογένειά του ζούσαν έξω από την πόλη 00:10:34.992 --> 00:10:40.046 και είχαν ένα οικόπεδο τεσσάρων στρεμμάτων μ' ένα μικρό σπίτι, 00:10:40.046 --> 00:10:46.244 έτσι θεωρούνταν, ας πούμε, γεωργοί. 00:10:46.244 --> 00:10:54.351 Τρεις μήνες αφού μετακόμισαν οι Λιτλ, κάποιοι λευκοί γείτονες κίνησαν νομικές διαδικασίες για να τους εξώσουν. 00:10:54.351 --> 00:10:59.784 Ένας δικαστής της περιοχής αποφάσισε ότι το δικαίωμα στην ιδιοκτησία περιοριζόταν μόνο στους λευκούς. 00:10:59.784 --> 00:11:06.701 Όμως ο Ερλ Λιτλ αρνήθηκε να φύγει. 00:11:06.701 --> 00:11:14.592 Εδώ στο Μίσιγκαν, υπήρχαν τουλάχιστον 70.000 μέλη στην Κου Κλουξ Κλαν, πέντε φορές περισσότεροι απ' ότι στο Μισισιπή. 00:11:14.592 --> 00:11:22.233 Για την οικογένεια του Μάλκολμ, η εχθρότητα των λευκών ήταν μέρος της ζωής. 00:11:22.233 --> 00:11:30.330 Όλοι κοιμόντουσαν στο σπίτι όταν ξαφνικά ακούσαμε ένα μεγάλο μπουμ. 00:11:30.330 --> 00:11:38.661 Όταν ξυπνήσαμε, η φωτιά ήταν παντού και όλοι έτρεχαν πέφτοντας πάνω στους τοίχους και στους άλλους, ξέρετε. 00:11:38.661 --> 00:11:42.224 Αυτό που θυμάμαι ήταν την μητέρα μου να μας λέει. 00:11:42.224 --> 00:11:48.122 «Σηκωθείτε, σηκωθείτε, σηκωθείτε, το σπίτι καίγεται», και να βγούμε έξω. Αυτό θυμάμαι μόνο. 00:11:48.122 --> 00:11:51.492 Άκουγα τη μητέρα μου να ουρλιάζει, άκουγα τον πατέρα μου να ουρλιάζει. 00:11:51.492 --> 00:11:56.561 Βεβαιώθηκαν ότι μας είχαν μαζέψει όλους και μας έβγαλαν έξω. 00:11:56.561 --> 00:12:02.846 Το σπίτι κάηκε ολοσχερώς. Δεν ήρθε πυροσβεστική, τίποτα, καήκαμε ολοσχερώς. 00:12:02.846 --> 00:12:09.382 Ο πατέρας του Μάλκολμ, ο Ερλ Λιτλ, κατηγόρηε τους ντόπιους λευκούς ότι έβαλαν την φωτιά. 00:12:09.382 --> 00:12:17.748 Η αστυνομία κατηγόρησε τον Ερλ και τον συνέλαβε με την υποψία του εμπρησμού. Αργότερα αποσύρθηκαν οι κατηγορίες. 00:12:17.748 --> 00:12:22.681 Στην πόλη που μεγαλώσαμε, οι λευκοί αναφέρονταν σ' εμάς ως «εκείνοι οι φαντασμένοι νέγροι», ή 00:12:22.681 --> 00:12:27.162 «εκείνοι οι ξύπνιοι νέγροι που ζουν στα νότια της πόλης». 00:12:27.162 --> 00:12:35.456 Εκείνο τον καιρό, κάθε φορά που ένας λευκός αναφερόταν σ' εσένα ως «ξύπνιος νέγρος», ήταν ο δικός τους τρόπος για να πουν «Αυτός είναι ένας νέγρος που πρέπει να προσέχεις επειδή δεν είναι χαζός». 00:12:35.456 --> 00:12:41.724 Ο πατέρας μου είναι ανεξάρτητος. Δεν ήθελε να τον ταΐζει κανένας. 00:12:41.724 --> 00:12:46.778 Ήθελε να κερδίζει μόνος του το ψωμί του. Δεν ήθελε ν' ασκεί κάποιος εξουσία στα παιδιά του. 00:12:46.778 --> 00:12:51.022 Ήθελε να ασκεί αυτός εξουσία, έτσι κι έκανε. 00:12:51.022 --> 00:12:58.864 Πάντα μιλούσε όπως και ο Μάρκους Γκάρβεϊ και προσπαθούσε να κάνει τους μαύρους να οργανωθούν, 00:12:58.864 --> 00:13:04.334 όχι να προκαλέσει πρόβλημα, αλλά απλώς να δουλεύουν μαζί, ενωμένοι 00:13:04.334 --> 00:13:08.073 για να βελτιώσουν την κατάστασή τους. 00:13:08.073 --> 00:13:15.566 Όμως εκείνη την εποχή αν έκανες κάτι τέτοιο και πάλι σε θεωρούσαν ταραχοποιό. 00:13:15.566 --> 00:13:18.207 Στην δεκαετία του 1920 ο Μάρκους Γκάρβεϊ, 00:13:18.207 --> 00:13:25.965 ένας μαύρος εθνικιστής, κήρυττε ότι οι μαύροι Αμερικανοί θα έπρεπε να φτιάξουν ένα κράτος ανεξάρτητο από την κοινωνία των λευκών. 00:13:25.965 --> 00:13:35.575 Με εκατοντάδες χιλιάδες μέλη, η Παγκόσμια Οργάνωση για την Βελτίωση των Νέγρων (UNIA) του Γκάρβεϊ επεδίωξε στενότερους δεσμούς με τις αφρικανικές χώρες. 00:13:35.575 --> 00:13:49.124 Η UNIA είχε την δική της σημαία, δικό της εθνικό ύμνο και και μια αφρικανική λεγεώνα δεσμεύτηκε να υπερασπιστεί τους μαύρους στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. 00:13:49.124 --> 00:13:56.590 Το αμερικανικό FBI χαρακτήρισε τον Γκάρβεϊ «έναν από τους βασικούς υποκινητές των Νέγρων». 00:13:56.590 --> 00:14:04.514 Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση τον απέλασε το 1927 αλλά οι γονείς του Μάλκολμ συνέχισαν να τον υποστηρίζουν. 00:14:04.514 --> 00:14:06.829 Ο Ερλ στρατολόγησε νέα μέλη. 00:14:06.829 --> 00:14:13.004 Η Λουίζ έγραφε για την εφημερίδα του Γκάρβεϊ. 00:14:13.004 --> 00:14:18.469 Η μητέρα μου ήταν αυτή που μας διάβαζε από την εφημερίδα του Γκάρβεϊ, που λεγόταν Ο Κόσμος των Νέγρων. 00:14:18.469 --> 00:14:22.901 Ακόμα μας μιλούσε για εμάς σα να είμαστε ανεξάρτητοι. 00:14:22.901 --> 00:14:28.808 Δεν έπρεπε να αυτοαποκαλούμαστε «Νέγροι» και έλεγε ότι είμαστε μαύροι 00:14:28.808 --> 00:14:33.260 και θα έπρεπε να είμαστε υπερήφανο που ονομαζόμαστε μαύροι. 00:14:33.260 --> 00:14:34.807 Ποιο είναι το αληθινό σου όνομα; 00:14:34.807 --> 00:14:36.734 Μάλκολμ. Μάλκολμ Χ. 00:14:36.734 --> 00:14:38.137 Αυτό είναι το νόμιμο όνομά σου; 00:14:38.137 --> 00:14:40.150 Όσο με αφορά, είναι το νόμιμο όνομά μου. 00:14:40.150 --> 00:14:42.907 Μπορείς να μας αναφέρεις ποιο ήταν το επίθετο του πατέρα σου; 00:14:42.907 --> 00:14:44.898 Ο πατέρας μου δεν ήξερε ποιο ήταν το επίθετό του. 00:14:44.898 --> 00:14:50.930 Ο πατέρας μου πήρε το επίθετό του από τον παππού του και ο παππούς του το πήρε από τον παππού του που το πήρε από τον αφέντη του. 00:14:50.930 --> 00:14:53.404 Τα αληθινά ονόματα του λαού μου καταστράφηκαν 00:14:53.404 --> 00:14:54.290 Λοιπόν, υπήρχε καθόλου 00:14:54.290 --> 00:14:55.544 στην διάρκεια της σκλαβιάς 00:14:55.544 --> 00:15:03.710 Υπήρχε κάποιο σημείο στην γενεαλογία της οικογένειάς σου που έπρεπε να χρησιμοποιήσετε κάποιο επίθετο και αν ναι, ποιο ήταν; 00:15:03.710 --> 00:15:05.846 Το επίθετο των προγόνων μου 00:15:05.846 --> 00:15:06.405 Ναι; 00:15:06.405 --> 00:15:09.910 τους αφαιρέθηκε όταν μεταφέρθηκαν στην Αμερική και έγιναν σκλάβοι, 00:15:09.910 --> 00:15:16.284 έπειτα τους δόθηκε το όνομα του αφέντη τους, πράγμα που αρνούμαστε, απορρίπτουμε αυτό το όνομα σήμερα και αρνούμαστε 00:15:16.284 --> 00:15:22.356 Εννοείς, δεν θα μας πεις ούτε καν το υποτιθέμενο επίθετο του πατέρα σου ή το δοσμένο επίθετο; 00:15:22.356 --> 00:15:29.054 Ποτέ δεν το αναγνώρισα. 00:15:29.054 --> 00:15:32.442 Σεπτέμβριος 1931 00:15:32.442 --> 00:15:38.990 Ο Μάλκολμ ήταν έξι χρόνων όταν η μητέρα του είχε ένα προαίσθημα. 00:15:38.990 --> 00:15:42.699 Ήμασταν όλοι σπίτι και δειπνούσαμε μαζί. 00:15:42.699 --> 00:15:46.683 Η μητέρα μου κρατούσε τον Γουέσλι, που είναι ο μικρότερος αδελφός μου. 00:15:46.683 --> 00:15:50.698 Ίσως τον θήλαζε, επειδή ήταν στο τραπέζι, και αποκοιμήθηκε, 00:15:50.698 --> 00:15:52.689 θηλάζοντας, κρατώντας το μωρό. 00:15:52.689 --> 00:15:57.864 Ο πατέρας μου σηκώθηκε και πήγε στο υπνοδωμάτιο να καθαρίσει και να πάει να μαζέψει χρήματα. 00:15:57.864 --> 00:16:02.463 Η μητέρα ξύπνησε και είπε «Ερλ, Ερλ, πην πας στην πόλη». 00:16:02.463 --> 00:16:06.332 Είπε «Αν πας, δεν θα ξαναγυρίσεις». 00:16:06.332 --> 00:16:12.617 Εκείνο το βράδυ γύρω στις 11, ο Ερλ Λιτλ βρέθηκε σε μια απομονωμένη περιοχή έξω από το Λάνσινγκ, 00:16:12.617 --> 00:16:18.716 το σώμα του σχεδόν κομμένο στη μέση από τις ρόδες ενός τραμ. 00:16:18.716 --> 00:16:23.684 Η αστυνομία ανέφερε ότι ο θάνατος του Ερλ Λιτλ ήταν ατύχημα. 00:16:23.684 --> 00:16:29.531 Υπήρχε μια ασάφεια στο θέμα επειδή, εκείνο τον καιρό, 00:16:29.531 --> 00:16:42.463 υπήρχε η αίσθηση ότι αντί για ατύχημα κάποιος είχε σπρώξει τον Ερλ Λιτλ κάτω από τις ρόδες του τραμ. 00:16:42.463 --> 00:16:43.983 Στην πραγματικότητα, 00:16:43.983 --> 00:16:47.298 θυμάμαι ότι άκουγα ακριβώς αυτά τα λόγια, 00:16:47.298 --> 00:16:53.254 ότι πιθανόν τον έσπρωξαν κάτω από τις ρόδες του τραμ. 00:16:53.254 --> 00:16:55.485 Ο θάνατος του πατέρα μου προκάλεσε 00:16:55.485 --> 00:16:57.574 μεγάλο σοκ στην οικογένεια, 00:16:57.574 --> 00:16:59.220 επειδή είχε την εξουσία. 00:16:59.220 --> 00:17:00.554 Είχε την δύναμη. 00:17:00.554 --> 00:17:01.673 Ήμασταν οργανωμένοι, 00:17:01.673 --> 00:17:02.906 ήμασταν μια δομημένη οικογένεια. 00:17:02.906 --> 00:17:04.333 Όταν φεύγαμε απ' το σχολείο, 00:17:04.333 --> 00:17:07.124 όταν φεύγαμε απ' το σχολείο, εγώ και τ' αδέλφια μου, 00:17:07.124 --> 00:17:08.883 γυρίζαμε κατευθείαν σπίτι και πηγαίναμε στη δουλειά 00:17:08.883 --> 00:17:11.640 στον κήπο, καθαρίζαμε το κοτέτσι και ετοιμαζόμασταν να κοιμηθούμε, 00:17:11.640 --> 00:17:13.438 και να σηκωθούμε το πρωί και όλα αυτά. 00:17:13.438 --> 00:17:15.279 Βγάζαμε νερό απ' το πηγάδι και το πηγαίναμε σπίτι και τέτοια. 00:17:15.279 --> 00:17:17.381 Αυτό γινόταν όσο ζούσε ο μπαμπάς, 00:17:17.381 --> 00:17:21.888 επειδή αν δεν τα έκανες αυτό επέφερε μαστίγωση. 00:17:21.888 --> 00:17:24.687 Έτσι ήμασταν πειθαρχημένοι. 00:17:24.687 --> 00:17:28.203 Αφού σκοτώθηκε ο πατέρας μου 00:17:28.203 --> 00:17:33.187 και με την αδυναμία της μητέρας μου να τρέξει τόσο γρήγορα όσο εγώ ή ο Μάλκολμ 00:17:33.187 --> 00:17:35.678 μας βοηθούσε να γλυτώνουμε πολλές τιμωρίες 00:17:35.678 --> 00:17:38.078 δεν θα είχαμε προσπαθήσει να ξεφύγουμε. 00:17:38.078 --> 00:17:43.364 Έτσι χαλαρώναμε όλο και πιο πολύ. 00:17:43.364 --> 00:17:48.975 Η Λουίζ Λιτλ αγωνιζόταν να μεγαλώσει επτά παιδιά στην περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης. 00:17:48.975 --> 00:17:53.180 Είχε φτάσει στο σημείο να μην έχει καθόλου εισόδημα. 00:17:53.180 --> 00:17:55.018 Προσπαθούσε να βρει - έβρισκε δουλειές. 00:17:55.018 --> 00:17:57.045 Ήταν περήφανη κυρία. 00:17:57.045 --> 00:17:58.353 Είχε πολλή περηφάνεια. 00:17:58.353 --> 00:18:02.835 Πουλούσε. Έπλεκε γάντια. 00:18:02.835 --> 00:18:07.501 Έκανε πολλά πράγματα για να μην εξαρτάται μόνο από την πρόνοια. 00:18:07.501 --> 00:18:11.138 Δεν της άρεσε να της λένε τι μπορούσε και τι δεν μπορούσε να κάνει. 00:18:11.138 --> 00:18:16.379 Αυτό είναι που την καταρράκωσε περισσότερο απ΄οτιδήποτε άλλο. 00:18:16.379 --> 00:18:22.438 Καθώς περνούσε ο καιρός, το έβλεπες ότι φθειρόταν. 00:18:22.438 --> 00:18:26.799 [μουσική] 00:18:26.799 --> 00:18:30.381 Για επτά χρόνια, καθώς ο Μάλκολμ μεγάλωνε και έμπαινε στην εφηβεία, 00:18:30.381 --> 00:18:35.109 σιγά-σιγά η μητέρα του αποτραβήχτηκε από την οικογένεια. 00:18:35.109 --> 00:18:38.619 Δυο μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 1938, 00:18:38.619 --> 00:18:48.529 η Λουίζ Λιτλ διαγνώστηκε με παράνοια και εισήχθη στο Κρατικό Νοσοκομείο Καλαμαζού. 00:18:48.529 --> 00:18:52.229 Όταν γύρισα μια μέρα σπίτι από το σχολείο και αυτή δεν ήταν εκεί, 00:18:52.229 --> 00:18:58.304 θυμάμαι ότι ένιωσα άδεια επειδή η μητέρα μου δεν μας είχε ποτέ αφήσει μόνους. 00:18:58.304 --> 00:19:01.472 Ένιωθα, ξέρεις, τον πόνο της απουσίας της κάθε μέρα 00:19:01.472 --> 00:19:04.208 επρόκειτο να είναι μόνο για μια δυο εβδομάδες 00:19:04.208 --> 00:19:05.187 ξέρεις. 00:19:05.187 --> 00:19:08.393 Θα βελτιωνόταν και θα γύριζε πίσω σπίτι. 00:19:08.393 --> 00:19:12.848 Και αυτό έγινε χρόνια. 00:19:12.848 --> 00:19:20.830 Η Λουίζ Λιτλ θα παρέμενε στο Καλαμαζού για τα επόμενα 26 χρόνια. 00:19:20.830 --> 00:19:25.620 Ο 13χρονος Μάλκολμ παρακολουθούσε καθώς το δικαστήριο χώριζε την οικογένειά του, 00:19:25.620 --> 00:19:29.888 αναθέτοντας τα μικρότερα παιδιά σε ανάδοχες οικογένειες στο Λάνσινγκ 00:19:29.888 --> 00:19:38.257 και στέλνοντάς τον σε μια λευκή κοινότητα 10 μίλια μακριά. 00:19:38.257 --> 00:19:39.838 Στο παρελθόν, 00:19:39.838 --> 00:19:45.140 το μεγαλύτερο όπλο του λευκού ήταν και είναι η ικανότητά του να διαιρεί και να βασιλεύει. 00:19:45.140 --> 00:19:49.617 Αν σηκώσω το χέρι μου και σε χαστουκίσω, 00:19:49.617 --> 00:19:51.068 ούτε που θα το νιώσεις. 00:19:51.068 --> 00:19:55.991 Μπορεί να σε τσούξει επειδή αυτά τα δάχτυλα είναι χωριστά. 00:19:55.991 --> 00:20:03.662 Όμως το μόνο που πρέπει να κάνω για να σε βάλω πίσω στην θέση σου είναι να ενώσω τα δάχτυλα. 00:20:03.662 --> 00:20:08.128 Ήταν ένας άνθρωπος που, στην πρώτη γυμνασίου στο Μίσιγκαν 00:20:08.128 --> 00:20:12.892 ένα σχολείο όπου νομίζει ότι ήταν ο μόνος μαύρος στην τάξη του και ένας από τους ελάχιστους στο σχολείο του 00:20:12.892 --> 00:20:16.625 ήταν ένας εξαιρετικός άριστος μαθητής, 00:20:16.625 --> 00:20:17.181 ξέρεις, 00:20:17.181 --> 00:20:19.599 που στην ουσία ήταν ο πρόεδρος της τάξης, 00:20:19.599 --> 00:20:22.405 και όλοι οι άλλοι ήταν λευκοί στην πρώτη γυμνασίου. 00:20:22.405 --> 00:20:26.194 Προφανώς, έπρεπε να είναι εξαιρετικός για να είναι όλα αυτά τα πράγματα. 00:20:26.194 --> 00:20:33.159 Έπειτα είχες τον Μάλκολμ που άφησε το σχολείο και πήγε στο Ρόξμπερι στην Μασαχουσέτη 00:20:33.159 --> 00:20:39.480 όπου εκτέθηκε για πρώτη φορά σε αυτό που χαλαρά θα ονομαζόταν «κλοπή». 00:20:39.480 --> 00:21:04.562 [μουσική] 00:21:04.562 --> 00:21:09.466 Περιέγραφα τον εαυτό μου σαν καταφερτζή στο Ρόξμπουρι εκείνο τον καιρό. 00:21:09.466 --> 00:21:11.685 Αυτή την συγκεκριμένη μέρα, ξέρεις, 00:21:11.685 --> 00:21:17.202 ο Μάλκολμ Χ είχε έρθει στην Βοστώνη και φορούσε κοστούμι με μεγάλο σακάκι και ένα πλατύγυρο καπέλο 00:21:17.202 --> 00:21:21.983 κι ένα μακρύ πανωφόρι τριών τετάρτων με μια αλυσίδα που κρεμόταν μέχρι τους αστραγάλους. 00:21:21.983 --> 00:21:31.864 Δεν ξέρω, την τελευταία φορά που θυμάμαι, ο Καμπ Κάλογουεϊ χρησιμοποιούσε αυτή την ενδυμασία στην σκηνή. 00:21:31.864 --> 00:21:33.676 Τώρα, όταν ο Μάλκολμ έφυγε από το Λάνσινγκ, 00:21:33.676 --> 00:21:36.186 δεν φορούσε τίποτ' άλλο εκτός από ένα παλιό κοστούμι 00:21:36.186 --> 00:21:37.069 «το κοστούμι ενός λευκού», 00:21:37.069 --> 00:21:38.865 όπως το λέω εγώ. 00:21:38.865 --> 00:21:41.168 Όταν επέστρεψε από την Βοστόνη, ω Θεέ μου, 00:21:41.168 --> 00:21:44.567 ο Μάλκολμ φορούσε ένα κοστούμι με μεγάλο σακάκι και ένα πλατύγυρο καπέλο 00:21:44.567 --> 00:21:47.065 και μια αλυσίδα από το καπέλο του που έφτανε μέχρι το πέτο του 00:21:47.065 --> 00:21:49.666 και ήταν πασίγνωστος. 00:21:49.666 --> 00:21:53.402 Όλοι μιλούσαν για τον Μάλκολμ. 00:21:53.402 --> 00:21:57.647 [μουσική] 00:21:57.647 --> 00:22:01.226 Κι όταν χόρευε στην πίστα και στροβιλιζόταν, 00:22:01.226 --> 00:22:04.094 εκείνο το παντελόνι ήταν σαν μπαλόνι, 00:22:04.094 --> 00:22:07.006 και το σακάκι ήταν σαν φτερά. 00:22:07.006 --> 00:22:11.762 Με τι τρόπο χόρευε και ήταν σα να πέταγε γύρω-γύρω με το μεγάλο καπέλο του και την αλυσίδα που κουνιόταν. 00:22:11.762 --> 00:22:11.763 Αυτό πραγματικά τράβαγε τα κορίτσια. 00:22:11.763 --> 00:22:11.763 [μουσική και τραγούδι] 00:22:28.634 --> 00:22:29.815 Στη Βοστόνη τον έλεγαν «Ο Κόκκινος της Νέας Υόρκης». 00:22:29.815 --> 00:22:31.856 Στη Νέα Υόρκη τον έλεγαν «Ο Κόκκινος του Ντητρόιτ». 00:22:31.856 --> 00:22:34.512 Είχε «κοκοράκι» στα μαλλιά. ξέρετε. 00:22:34.512 --> 00:22:38.334 Ήταν κόκκινα και είχε φωτογραφίες μαζί με την Μπίλι Χόλιντεϊ. 00:22:38.334 --> 00:22:46.367 και όλους εκείνους τους ανθρώπους της εποχής που άρχιζαν να γίνονται γνωστοί στον υπόλοιπο κόσμο των μαύρων. 00:22:46.367 --> 00:22:54.704 Ο Μάλκολμ δούλευε στην κουζίνα στον Σιδηρόδρομο του Νιου Χέιβεν μεταξύ Βοστόνης, Νέας Υόρκης και Ουάσιγκτον. 00:22:54.704 --> 00:23:06.228 Το 1942, μετακόμισε στο Χάρλεμ και στα 17 άρχισε να ταξιδεύει σ' ένα κόσμο μεταμεσονύκτιων κλαμπ και μικροαπατεώνων. 00:23:06.228 --> 00:23:08.522 Έφτασε σε σημείο που είπε 00:23:08.522 --> 00:23:15.815 «Ποτέ δεν θα τα καταφέρεις δουλεύοντας σαν επιστάτης, πουλώντας σάντουιτς στα τρένα, γυαλίζοντας παπούτσια κι άλλα τέτοια». 00:23:15.815 --> 00:23:18.176 Λέει «Ποτέ δεν θα φτάσεις πουθενά».