0:00:01.833,0:00:31.044
(μουσική)

0:00:31.044,0:00:34.526
Ποιος σ' έμαθε να μισείς το χρώμα του δέρματός σου;

0:00:34.526,0:00:38.461
Ποιος σ' έμαθε να μισείς την υφή των μαλλιών σου;

0:00:38.461,0:00:43.473
Ποιος σ' έμαθε να μισείς το σχήμα της μύτης σου και το σχήμα των χειλιών σου;

0:00:43.473,0:00:49.461
Ποιος σ' έμαθε να μισείς τον εαυτό σου από την κορυφή μέχρι τα νύχια;

0:00:49.461,0:00:52.357
Ποιος σ' έμαθε να μισείς τους ομόφυλούς σου;

0:00:52.357,0:00:55.720
Ποιος σ' έμαθε να μισείς την ράτσα που ανήκεις

0:00:55.720,0:00:59.222
τόσο που να μην θες να είσαι μαζί με τους δικούς σου;

0:00:59.222,0:01:05.135
Ξέρεις. Πριν έρθεις να ρωτήσεις αν ο κύριος Μωάμεθ διδάσκει το μίσος, θα πρέπει ν' αναρωτηθείς

0:01:05.135,0:01:11.386
ποιος σ' έμαθε να μισείς αυτό που σου έδωσε ο Θεός.

0:01:11.386,0:01:14.755
Οι περισσότεροι από εμάς, μαύροι, ή νέγροι, όπως μας είπε,

0:01:14.755,0:01:16.890
πραγματικά νόμιζαν ότι είμαστε ελεύθεροι,

0:01:16.890,0:01:24.710
χωρίς να γνωρίζουμε ότι στο υποσυνείδητό μας, όλες αυτές οι αλυσίδες που νομίζαμε ότι είχαν κοπεί ήταν ακόμα εκεί

0:01:24.710,0:01:30.463
Και υπήρχαν πολλοί τρόποι, εκεί που αυτό που πραγματικά μας παρακινούσε

0:01:30.463,0:01:35.694
ήταν η επιθυμία μας να μας αγαπήσουν οι λευκοί.

0:01:35.694,0:01:39.445
Ο Μάλκολμ είχε στόχο να ξεριζώσει αυτό το αίσθημα κατωτερότητας.

0:01:39.445,0:01:40.442
Ήξερε ότι θα ήταν επώδυνο.

0:01:40.442,0:01:42.594
Ήξερε ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να σε σκοτώσουν εξαιτίας του,

0:01:42.594,0:01:50.235
αλλά τόλμησε να πάρει αυτό το ρίσκο.

0:01:50.235,0:01:58.515
Έλεγε κάτι πάνω που ξεπερνούσε κάθε άλλο ηγέτη εκείνης της εποχής.

0:01:58.515,0:02:05.073
Ενώ οι άλλοι ηγέτες παρακαλούσαν να μπουν στο σπίτι του δυνάστη τους,

0:02:05.073,0:02:10.545
σου έλεγε να χτίσεις το δικό σου σπίτι.

0:02:10.545,0:02:13.779
Έδιωξε τον φόβο από τους Αφρο-Αμερικανούς.

0:02:13.779,0:02:16.459
Είπε «Θα πω φωναχτά αυτό που σκέφτεστε»

0:02:16.459,0:02:21.829
και είπε «Θα δείτε, οι άνθρωποι θ' ακούσουν και δεν θα μας κάνει τίποτε, όχι απαραίτητα, εντάξει;

0:02:21.829,0:02:25.001
Αλλά δεν θα μιλήσω για τις μάζες.»

0:02:25.001,0:02:30.886
Όταν το είπε με πολύ έντονο τρόπο, με αυτό τον πολύ αρρενωπό τρόπο, με τον τρόπο που λέει,

0:02:30.886,0:02:34.239
«Δεν φοβάμαι να πω αυτό που σκέφτεστε όλα αυτά τα χρόνια»,

0:02:34.239,0:02:36.150
γι'αυτό τον αγαπήσαμε.

0:02:36.150,0:02:38.853
Το είπε δυνατά, όχι πίσω από κλειστές πόρτες,

0:02:38.853,0:02:43.624
Πήρε πάνω του την Αμερική για λογαριασμό μας.

0:02:43.624,0:02:49.026
Εγώ, τουλάχιστον, σαν Μουσουλμάνος πιστεύω ότι ο λευκός είναι αρκετά έξυπνος.

0:02:49.026,0:02:53.689
Αν τον κάναμε να καταλάβει πως πραγματικά νιώθουν οι Μαύροι

0:02:53.689,0:02:58.110
και πόσο έχουμε βαρεθεί αυτά τα παλιομοδίτικα συγκαταβατικά καλοπιάσματα

0:02:58.110,0:03:00.903
Επιτέλους, εσείς κάνετε τα πράγματα δύσκολα για τον εαυτό σας.

0:03:00.903,0:03:03.922
Οι λευκοί σε πιστεύουν όταν κάθεσαι κι λες όλα αυτά τα γλυκόλογα

0:03:03.922,0:03:07.039
επειδή τους λες γλυκόλογα από τότε που σε έφερε εδώ

0:03:07.039,0:03:08.670
Σταμάτα τα γλυκόλογα!

0:03:08.670,0:03:10.453
Πες του πώς νιώθεις!

0:03:10.453,0:03:23.652
Πες του πώς, τι είδους κόλαση περνάς και πες του ότι αν δεν είναι έτοιμος να καθαρίσει το σπίτι του, αν δεν είναι έτοιμος να καθαρίσει το σπίτι του,

0:03:23.652,0:03:30.863
δεν θα έπρεπε να έχει σπίτι. [πλήθος: Σωστά!] Θα πρέπει να πάρει φωτιά και να γίνει στάχτες ...

0:03:30.863,0:03:39.340
[Χειροκρότημα]

0:03:39.340,0:03:51.162
[τύμπανα και μουσική]

0:03:51.162,0:03:56.916
Στις γωνιές του Χάρλεμ, στο μεγαλύτερο μέρος αυτού του αιώνα, οι Μαύροι γιορτάζουν την κουλτούρα τους,

0:03:56.916,0:04:02.114
και λογομαχούσαν για το φυλετικό θέμα στην Αμερική.

0:04:02.114,0:04:09.610
Εδώ ο Μάλκολμ για πρώτη φορά ακολούθησε τους ρήτορες του δρόμου που έδιναν φωνή στην ελπίδα του Χάρλεμ, και στον θυμό του.

0:04:09.610,0:04:20.294
Έχω διδάξει εθνικισμό, κι αυτό σημαίνει ότι θέλω να φύγω απ' αυτή τη χώρα του λευκού, επειδή ποτέ δεν θα επιτευχθεί η ενσωμάτωση

0:04:20.294,0:04:23.738
Ποτέ, όσο ζείτε,

0:04:23.738,0:04:29.470
δεν θα ενσωματωθείτε στο σύστημα των λευκών

0:04:29.470,0:04:31.982
Η εκατοστή εικοστή πέμπτη οδός και η Έβδομη Λεωφόρος ήταν

0:04:31.982,0:04:38.758
το κέντρο της δραστηριότητας των μαύρων ρητόρων του δρόμου.

0:04:38.758,0:04:42.613
Όταν έφτασε ο Μάλκολμ, τυπικά δεν είχε δική του γωνία.

0:04:42.613,0:04:51.935
Έτσι ίδρυσε την βάση του, μπορείτε να πείτε, μπροστά στο βιβλιοπωλείο του Έλντερ Μισό.

0:04:51.935,0:05:09.314
Όταν ο Μάλκολμ ανέβαινε στο μικρό βάθρο, τα πρώτα πέντε λεπτά δεν μπορούσε να μιλήσει.

0:05:09.314,0:05:15.750
Οι άνθρωποι φώναζαν τόσα ενθαρρυντικά συνθήματα

0:05:15.750,0:05:20.425
κι αυτός στεκόταν εκεί, εισπράττοντας τα δέοντα.

0:05:20.425,0:05:24.518
Έπειτα άνοιγε το στόμα του.

0:05:24.518,0:05:28.661
Αποκαλούν τον κύριο Μοχάμεντ δάσκαλο μίσους

0:05:28.661,0:05:32.295
επειδή σας κάνει να μισείτε τα ναρκωτικά και το αλκοόλ.

0:05:32.295,0:05:36.088
Αποκαλούν τον κύριο Μοχάμεντ μαύρο ρατσιστή

0:05:36.088,0:05:40.075
επειδή διδάσκει εσένα κι εμένα όχι μόνο ότι είμαστε τόσο καλοί όσο και οι λευκοί

0:05:40.075,0:05:44.970
αλλά καλύτεροι από τους λευκούς.

0:05:44.970,0:05:47.854
Ναι, καλύτεροι από τους λευκούς.

0:05:47.854,0:05:49.875
Είσαστε καλύτεροι από τους λευκούς

0:05:49.875,0:05:51.905
κι αυτό δεν λέει τίποτα.

0:05:51.905,0:05:55.091
Αυτό δεν λέει, ξέρετε, είμαστε ίσοι μ' αυτούς.

0:05:55.091,0:05:57.585
Ποιος είναι ίσος με ποιον;

0:05:57.585,0:05:59.136
Κοιτάζετε το δέρμα τους

0:05:59.136,0:06:01.626
Δεν μπορείτε να συγκρίνετε το δέρμα σας με το δέρμα τους,

0:06:01.626,0:06:09.493
Μα το δικό σας δέρμα φαίνεται σαν χρυσό δίπλα στο δικό τους.

0:06:09.493,0:06:13.417
Κάποτε μας τρέχανε τα σάλια βλέποντας τους λευκούς.

0:06:13.417,0:06:17.576
Νομίζαμε ότι ήταν όμορφοι επειδή ήμασταν τυφλοί, ήμασταν χαζοί.

0:06:17.576,0:06:19.716
Δεν μπορούσαμε να τους δούμε όπως πραγματικά είναι.

0:06:19.716,0:06:24.563
Αλλά από τότε που ο αξιότιμος Ελάιζα Μοχάμεντ ήρθε και μας δίδαξε την θρησκεία του Ισλάμ,

0:06:24.563,0:06:28.808
που μας καθάρισε, και μας έκανε να μπορούμε να δούμε μόνοι μας

0:06:28.808,0:06:33.532
τώρα μπορούμε να δούμε αυτό το χλωμό πράγμα έτσι όπως είναι

0:06:33.532,0:06:40.960
τίποτα παραπάνω από ένα γέρικο, χλωμό πράγμα.

0:06:40.960,0:06:43.997
Έφυγα απ' αυτή την συγκέντρωση νιώθοντας ότι μαζί του

0:06:43.997,0:06:45.968
από τη στιγμή που τον άκουγες να μιλάει,

0:06:45.968,0:06:50.811
δεν ξαναγύριζες εκεί που ήσουν πριν.

0:06:50.811,0:06:56.654
Έπρεπε, ακόμα κι αν κρατούσες τη θέση σου, έπρεπε να το ξανασκεφτείς.

0:06:56.654,0:06:58.763
Δεν ήμασταν συνηθισμένοι να μας λένε ότι είμαστε διάβολοι

0:06:58.763,0:07:04.095
και ότι ήμασταν καταπιεστές εδώ πέρα στις υπέροχες πόλεις μας στο βορρά.

0:07:04.095,0:07:09.210
Μιλούσε εκ μέρους μιας σιωπηρής μάζας μαύρων

0:07:09.210,0:07:18.524
και το τραγουδούσε ξεκάθαρα μέσα από τα ραδιοκύματα του ίδιου του διαβόλου, κι αυτό ήταν πράξη πολέμου.

0:07:18.524,0:07:22.486
Όταν κατέβηκε από την σκηνή, πήδηξα πάνω από τα κιγκλιδώματα,

0:07:22.486,0:07:27.095
πήγα προς το μέρος του και φυσικά όταν τον πλησίασα οι σωματοφύλακες,

0:07:27.095,0:07:30.654
ξέρετε, κινήθηκαν εμπρός και αυτός απλώς τους έσπρωξε μακριά.

0:07:30.654,0:07:33.266
Εγώ πήγα μπροστά του και του άπλωσα το χέρι,

0:07:33.266,0:07:41.742
και είπα «Μου άρεσαν κάποια απ΄οσα είπες. Δεν συμφώνησα σε όλα όσα είπες, αλλά μου άρεσαν κάποια.»

0:07:41.742,0:07:45.609
Με κοίταξε, κράτησε πολύ ευγενικά το χέρι μου και μου λέει

0:07:45.609,0:07:52.943
«Μια μέρα θα σου αρέσουν, Αδελφή. Μια μέρα θα σου αρέσουν, Αδελφή», και χαμογέλασε.

0:07:52.943,0:07:58.529
Για να κάνει ξεκάθαρο μήνυμά του, ο Μάλκολμ χρησιμοποιούσε τη ζωή του σαν μάθημα για όλους τους μαύρους Αμερικανούς.

0:07:58.529,0:08:04.029
Κήρυττε με μύθους και παραβολές

0:08:04.029,0:08:07.264
και αργότερα, όταν έγραφε την αυτοβιογραφία του με τον Άλεξ Χέιλι,

0:08:07.264,0:08:13.962
επεδίωξε να έχει κάποιο έλεγχο για την πιθανή ερμηνεία της ζωής του στο μέλλον.

0:08:13.962,0:08:19.027
Θα σταθώ σε μια δήλωση που έκανε για τον εαυτό του

0:08:19.027,0:08:21.959
Έλεγε «Είμαι ένα μέρος όλων όσων έχω συναντήσει»

0:08:21.959,0:08:27.945
με αυτό εννοούσε ότι όλα τα πράγματα που είχε κάνει προηγουμένως στη ζωή του τον είχαν εχθέσει σε πράγματα

0:08:27.945,0:08:31.016
και του είχαν διδάξει δεξιότητες άλλου είδους,

0:08:31.016,0:08:39.692
όπου όλα μαζί συνέθεσαν τον Μάλκολμ που έγινε ο εκκπρόσωπος του Έθνους του Ισλάμ.

0:08:39.692,0:08:41.432
Γεννηθήκατε στην Όμαχα, σωστά;

0:08:41.432,0:08:42.026
Μάλιστα, κύριε

0:08:42.026,0:08:44.861
Και φύγατε, η οικογένειά σας εγκατέλειψε την Όμαχα όταν ήσασταν ενός έτους;

0:08:44.861,0:08:46.477
Φαντάζομαι περίπου ενός έτους.

0:08:46.477,0:08:47.746
Γιατί εγκατέλειψαν την Όμαχα;

0:08:47.746,0:08:54.649
Λοιπόν, απ΄όσο καταλαβαίνω, η Κου Κλουξ Κλαν κατέκαψε ένα από τα σπίτια τους στην Όμαχα

0:08:54.649,0:08:55.605
Υπάρχει πολύ Κου Κλουξ Κλαν

0:08:55.605,0:08:57.585
Είμαι σίγουρος ότι έκαναν την οικογένειά σας πολύ δυστυχισμένη.

0:08:57.585,0:08:59.496
Ανασφαλή σίγουρα, αν όχι δυστυχισμένη/

0:08:59.496,0:09:01.446
Άρα πρέπει να είσαστε λίγο προκατειλημμένος,

0:09:01.446,0:09:02.894
προσωπικά προκατειλημμένος

0:09:02.894,0:09:07.123
Μ' άλλα λόγια, δεν μπορείτε να το δείτε μ' ένα ευρώ, ακαδημαϊκό τρόπο, στ' αλήθεια, σωστά;

0:09:07.123,0:09:10.334
Νομίζω ότι κάνετε λάθος, επειδή παρά το ότι συνέβη στην Όμαχα

0:09:10.334,0:09:13.734
κι έπειτα μετακομίσαμε στο Λάνσινγκ του Μίσιγκαν, το σπίτι μας κάηκε πάλι

0:09:13.734,0:09:15.942
στην πραγματικότητα τον πατέρα μου τον σκότωσε η Κου Κλουξ Κλαν,

0:09:15.942,0:09:21.000
και παρά ταύτα, κανένας δεν είχε ενσωματωθεί με τους λευκούς περισσότερο από εμένα.

0:09:21.000,0:09:24.606
Κανένας δεν έχει ζήσει στην κοινωνία των λευκών περισσότερο από εμένα.

0:09:24.606,0:09:28.369
Ήμασταν τα μόνα μαύρα παιδιά στην γειτονιά

0:09:28.369,0:09:33.041
αλλά στο πίσω μέρος του οικοπέδου μας είχαμε ένα δασάκι,

0:09:33.041,0:09:36.620
έτσι τα λευκά παιδιά έρχονταν γύρω από το σπίτι μας και πήγαιναν πίσω για να παίξουν στο δασάκι.

0:09:36.620,0:09:39.786
Έτσι ο Μάλκολμ έλεγε «Ας πάμε να παίξουμε Ρομπέν των Δασών»

0:09:39.786,0:09:43.622
Έτσι, πηγαίναμε εκεί πίσω και παίζαμε Ρομπέν των Δασών

0:09:43.622,0:09:47.108
Ο ρομπέν ήταν ο Μάλκολμ.

0:09:47.108,0:09:53.154
Κι εκείνα τα λευκά παιδιά ερχόντουσαν μαζί.

0:09:53.154,0:09:59.038
Ο Μ΄λκολμ έλεγε ότι ήταν το πιο ανοιχτόχρωμο από τα επτά παιδιά του Ερλ και της Λουίζ Λιτλ,

0:09:59.038,0:10:09.705
μια υπενθύμιση, έλεγε, του λευκού που είχε βιάσει την μητέρα της μητέρας του.

0:10:09.705,0:10:15.291
Το 1929, όταν ο Μάλκολμ ήταν τεσσάρων, ο πατέρας του, ξυλουργός και ιεροκήρυκας,

0:10:15.291,0:10:21.388
μετακόμισε την οικογένεια στο Λάνσινγκ του Μίσιγκαν.

0:10:21.388,0:10:28.926
Το Λάνσινγκ ήταν μια μικρή πόλη και η δυτική πλευρά ήταν η πλευρά που ζούσαν οι μαύροι.

0:10:28.926,0:10:34.992
Ο Μάλκολμ και η οικογένειά του ζούσαν έξω από την πόλη

0:10:34.992,0:10:40.046
και είχαν ένα οικόπεδο τεσσάρων στρεμμάτων μ' ένα μικρό σπίτι,

0:10:40.046,0:10:46.244
έτσι θεωρούνταν, ας πούμε, γεωργοί.

0:10:46.244,0:10:54.351
Τρεις μήνες αφού μετακόμισαν οι Λιτλ, κάποιοι λευκοί γείτονες κίνησαν νομικές διαδικασίες για να τους εξώσουν.

0:10:54.351,0:10:59.784
Ένας δικαστής της περιοχής αποφάσισε ότι το δικαίωμα στην ιδιοκτησία περιοριζόταν μόνο στους λευκούς.

0:10:59.784,0:11:06.701
Όμως ο Ερλ Λιτλ αρνήθηκε να φύγει.

0:11:06.701,0:11:14.592
Εδώ στο Μίσιγκαν, υπήρχαν τουλάχιστον 70.000 μέλη στην Κου Κλουξ Κλαν, πέντε φορές περισσότεροι απ' ότι στο Μισισιπή.

0:11:14.592,0:11:22.233
Για την οικογένεια του Μάλκολμ, η εχθρότητα των λευκών ήταν μέρος της ζωής.

0:11:22.233,0:11:30.330
Όλοι κοιμόντουσαν στο σπίτι όταν ξαφνικά ακούσαμε ένα μεγάλο μπουμ.

0:11:30.330,0:11:38.661
Όταν ξυπνήσαμε, η φωτιά ήταν παντού και όλοι έτρεχαν πέφτοντας πάνω στους τοίχους και στους άλλους, ξέρετε.

0:11:38.661,0:11:42.224
Αυτό που θυμάμαι ήταν την μητέρα μου να μας λέει.

0:11:42.224,0:11:48.122
«Σηκωθείτε, σηκωθείτε, σηκωθείτε, το σπίτι καίγεται», και να βγούμε έξω. Αυτό θυμάμαι μόνο.

0:11:48.122,0:11:51.492
Άκουγα τη μητέρα μου να ουρλιάζει, άκουγα τον πατέρα μου να ουρλιάζει.

0:11:51.492,0:11:56.561
Βεβαιώθηκαν ότι μας είχαν μαζέψει όλους και μας έβγαλαν έξω.

0:11:56.561,0:12:02.846
Το σπίτι κάηκε ολοσχερώς. Δεν ήρθε πυροσβεστική, τίποτα, καήκαμε ολοσχερώς.

0:12:02.846,0:12:09.382
Ο πατέρας του Μάλκολμ, ο Ερλ Λιτλ, κατηγόρηε τους ντόπιους λευκούς ότι έβαλαν την φωτιά.

0:12:09.382,0:12:17.748
Η αστυνομία κατηγόρησε τον Ερλ και τον συνέλαβε με την υποψία του εμπρησμού. Αργότερα αποσύρθηκαν οι κατηγορίες.

0:12:17.748,0:12:22.681
Στην πόλη που μεγαλώσαμε, οι λευκοί αναφέρονταν σ' εμάς ως «εκείνοι οι φαντασμένοι νέγροι», ή

0:12:22.681,0:12:27.162
«εκείνοι οι ξύπνιοι νέγροι που ζουν στα νότια της πόλης».

0:12:27.162,0:12:35.456
Εκείνο τον καιρό, κάθε φορά που ένας λευκός αναφερόταν σ' εσένα ως «ξύπνιος νέγρος», ήταν ο δικός τους τρόπος για να πουν «Αυτός είναι ένας νέγρος που πρέπει να προσέχεις επειδή δεν είναι χαζός».

0:12:35.456,0:12:41.724
Ο πατέρας μου είναι ανεξάρτητος. Δεν ήθελε να τον ταΐζει κανένας.

0:12:41.724,0:12:46.778
Ήθελε να κερδίζει μόνος του το ψωμί του. Δεν ήθελε ν' ασκεί κάποιος εξουσία στα παιδιά του.

0:12:46.778,0:12:51.022
Ήθελε να ασκεί αυτός εξουσία, έτσι κι έκανε.

0:12:51.022,0:12:58.864
Πάντα μιλούσε όπως και ο Μάρκους Γκάρβεϊ και προσπαθούσε να κάνει τους μαύρους να οργανωθούν,

0:12:58.864,0:13:04.334
όχι να προκαλέσει πρόβλημα, αλλά απλώς να δουλεύουν μαζί, ενωμένοι

0:13:04.334,0:13:08.073
για να βελτιώσουν την κατάστασή τους.

0:13:08.073,0:13:15.566
Όμως εκείνη την εποχή αν έκανες κάτι τέτοιο και πάλι σε θεωρούσαν ταραχοποιό.

0:13:15.566,0:13:18.207
Στην δεκαετία του 1920 ο Μάρκους Γκάρβεϊ,

0:13:18.207,0:13:25.965
ένας μαύρος εθνικιστής, κήρυττε ότι οι μαύροι Αμερικανοί θα έπρεπε να φτιάξουν ένα κράτος ανεξάρτητο από την κοινωνία των λευκών.

0:13:25.965,0:13:35.575
Με εκατοντάδες χιλιάδες μέλη, η Παγκόσμια Οργάνωση για την Βελτίωση των Νέγρων (UNIA) του Γκάρβεϊ επεδίωξε στενότερους δεσμούς με τις αφρικανικές χώρες.

0:13:35.575,0:13:49.124
Η UNIA είχε την δική της σημαία, δικό της εθνικό ύμνο και και μια αφρικανική λεγεώνα δεσμεύτηκε να υπερασπιστεί τους μαύρους στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

0:13:49.124,0:13:56.590
Το αμερικανικό FBI χαρακτήρισε τον Γκάρβεϊ «έναν από τους βασικούς υποκινητές των Νέγρων».

0:13:56.590,0:14:04.514
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση τον απέλασε το 1927 αλλά οι γονείς του Μάλκολμ συνέχισαν να τον υποστηρίζουν.

0:14:04.514,0:14:06.829
Ο Ερλ στρατολόγησε νέα μέλη.

0:14:06.829,0:14:13.004
Η Λουίζ έγραφε για την εφημερίδα του Γκάρβεϊ.

0:14:13.004,0:14:18.469
Η μητέρα μου ήταν αυτή που μας διάβαζε από την εφημερίδα του Γκάρβεϊ, που λεγόταν Ο Κόσμος των Νέγρων.

0:14:18.469,0:14:22.901
Ακόμα μας μιλούσε για εμάς σα να είμαστε ανεξάρτητοι.

0:14:22.901,0:14:28.808
Δεν έπρεπε να αυτοαποκαλούμαστε «Νέγροι» και έλεγε ότι είμαστε μαύροι

0:14:28.808,0:14:33.260
και θα έπρεπε να είμαστε υπερήφανο που ονομαζόμαστε μαύροι.

0:14:33.260,0:14:34.807
Ποιο είναι το αληθινό σου όνομα;

0:14:34.807,0:14:36.734
Μάλκολμ. Μάλκολμ Χ.

0:14:36.734,0:14:38.137
Αυτό είναι το νόμιμο όνομά σου;

0:14:38.137,0:14:40.150
Όσο με αφορά, είναι το νόμιμο όνομά μου.

0:14:40.150,0:14:42.907
Μπορείς να μας αναφέρεις ποιο ήταν το επίθετο του πατέρα σου;

0:14:42.907,0:14:44.898
Ο πατέρας μου δεν ήξερε ποιο ήταν το επίθετό του.

0:14:44.898,0:14:50.930
Ο πατέρας μου πήρε το επίθετό του από τον παππού του και ο παππούς του το πήρε από τον παππού του που το πήρε από τον αφέντη του.

0:14:50.930,0:14:53.404
Τα αληθινά ονόματα του λαού μου καταστράφηκαν

0:14:53.404,0:14:54.290
Λοιπόν, υπήρχε καθόλου

0:14:54.290,0:14:55.544
στην διάρκεια της σκλαβιάς

0:14:55.544,0:15:03.710
Υπήρχε κάποιο σημείο στην γενεαλογία της οικογένειάς σου που έπρεπε να χρησιμοποιήσετε κάποιο επίθετο και αν ναι, ποιο ήταν;

0:15:03.710,0:15:05.846
Το επίθετο των προγόνων μου

0:15:05.846,0:15:06.405
Ναι;

0:15:06.405,0:15:09.910
τους αφαιρέθηκε όταν μεταφέρθηκαν στην Αμερική και έγιναν σκλάβοι,

0:15:09.910,0:15:16.284
έπειτα τους δόθηκε το όνομα του αφέντη τους, πράγμα που αρνούμαστε, απορρίπτουμε αυτό το όνομα σήμερα και αρνούμαστε

0:15:16.284,0:15:22.356
Εννοείς, δεν θα μας πεις ούτε καν το υποτιθέμενο επίθετο του πατέρα σου ή το δοσμένο επίθετο;

0:15:22.356,0:15:29.054
Ποτέ δεν το αναγνώρισα.

0:15:29.054,0:15:32.442
Σεπτέμβριος 1931

0:15:32.442,0:15:38.990
Ο Μάλκολμ ήταν έξι χρόνων όταν η μητέρα του είχε ένα προαίσθημα.

0:15:38.990,0:15:42.699
Ήμασταν όλοι σπίτι και δειπνούσαμε μαζί.

0:15:42.699,0:15:46.683
Η μητέρα μου κρατούσε τον Γουέσλι, που είναι ο μικρότερος αδελφός μου.

0:15:46.683,0:15:50.698
Ίσως τον θήλαζε, επειδή ήταν στο τραπέζι, και αποκοιμήθηκε,

0:15:50.698,0:15:52.689
θηλάζοντας, κρατώντας το μωρό.

0:15:52.689,0:15:57.864
Ο πατέρας μου σηκώθηκε και πήγε στο υπνοδωμάτιο να καθαρίσει και να πάει να μαζέψει χρήματα.

0:15:57.864,0:16:02.463
Η μητέρα ξύπνησε και είπε «Ερλ, Ερλ, πην πας στην πόλη».

0:16:02.463,0:16:06.332
Είπε «Αν πας, δεν θα ξαναγυρίσεις».

0:16:06.332,0:16:12.617
Εκείνο το βράδυ γύρω στις 11, ο Ερλ Λιτλ βρέθηκε σε μια απομονωμένη περιοχή έξω από το Λάνσινγκ,

0:16:12.617,0:16:18.716
το σώμα του σχεδόν κομμένο στη μέση από τις ρόδες ενός τραμ.

0:16:18.716,0:16:23.684
Η αστυνομία ανέφερε ότι ο θάνατος του Ερλ Λιτλ ήταν ατύχημα.

0:16:23.684,0:16:29.531
Υπήρχε μια ασάφεια στο θέμα επειδή, εκείνο τον καιρό,

0:16:29.531,0:16:42.463
υπήρχε η αίσθηση ότι αντί για ατύχημα κάποιος είχε σπρώξει τον Ερλ Λιτλ κάτω από τις ρόδες του τραμ.

0:16:42.463,0:16:43.983
Στην πραγματικότητα,

0:16:43.983,0:16:47.298
θυμάμαι ότι άκουγα ακριβώς αυτά τα λόγια,

0:16:47.298,0:16:53.254
ότι πιθανόν τον έσπρωξαν κάτω από τις ρόδες του τραμ.

0:16:53.254,0:16:55.485
Ο θάνατος του πατέρα μου προκάλεσε

0:16:55.485,0:16:57.574
μεγάλο σοκ στην οικογένεια,

0:16:57.574,0:16:59.220
επειδή είχε την εξουσία.

0:16:59.220,0:17:00.554
Είχε την δύναμη.

0:17:00.554,0:17:01.673
Ήμασταν οργανωμένοι,

0:17:01.673,0:17:02.906
ήμασταν μια δομημένη οικογένεια.

0:17:02.906,0:17:04.333
Όταν φεύγαμε απ' το σχολείο,

0:17:04.333,0:17:07.124
όταν φεύγαμε απ' το σχολείο, εγώ και τ' αδέλφια μου,

0:17:07.124,0:17:08.883
γυρίζαμε κατευθείαν σπίτι και πηγαίναμε στη δουλειά

0:17:08.883,0:17:11.640
στον κήπο, καθαρίζαμε το κοτέτσι και ετοιμαζόμασταν να κοιμηθούμε,

0:17:11.640,0:17:13.438
και να σηκωθούμε το πρωί και όλα αυτά.

0:17:13.438,0:17:15.279
Βγάζαμε νερό απ' το πηγάδι και το πηγαίναμε σπίτι και τέτοια.

0:17:15.279,0:17:17.381
Αυτό γινόταν όσο ζούσε ο μπαμπάς,

0:17:17.381,0:17:21.888
επειδή αν δεν τα έκανες αυτό επέφερε μαστίγωση.

0:17:21.888,0:17:24.687
Έτσι ήμασταν πειθαρχημένοι.

0:17:24.687,0:17:28.203
Αφού σκοτώθηκε ο πατέρας μου

0:17:28.203,0:17:33.187
και με την αδυναμία της μητέρας μου να τρέξει τόσο γρήγορα όσο εγώ ή ο Μάλκολμ

0:17:33.187,0:17:35.678
μας βοηθούσε να γλυτώνουμε πολλές τιμωρίες

0:17:35.678,0:17:38.078
δεν θα είχαμε προσπαθήσει να ξεφύγουμε.

0:17:38.078,0:17:43.364
Έτσι χαλαρώναμε όλο και πιο πολύ.

0:17:43.364,0:17:48.975
Η Λουίζ Λιτλ αγωνιζόταν να μεγαλώσει επτά παιδιά στην περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης.

0:17:48.975,0:17:53.180
Είχε φτάσει στο σημείο να μην έχει καθόλου εισόδημα.

0:17:53.180,0:17:55.018
Προσπαθούσε να βρει - έβρισκε δουλειές.

0:17:55.018,0:17:57.045
Ήταν περήφανη κυρία.

0:17:57.045,0:17:58.353
Είχε πολλή περηφάνεια.

0:17:58.353,0:18:02.835
Πουλούσε. Έπλεκε γάντια.

0:18:02.835,0:18:07.501
Έκανε πολλά πράγματα για να μην εξαρτάται μόνο από την πρόνοια.

0:18:07.501,0:18:11.138
Δεν της άρεσε να της λένε τι μπορούσε και τι δεν μπορούσε να κάνει.

0:18:11.138,0:18:16.379
Αυτό είναι που την καταρράκωσε περισσότερο απ΄οτιδήποτε άλλο.

0:18:16.379,0:18:22.438
Καθώς περνούσε ο καιρός, το έβλεπες ότι φθειρόταν.

0:18:22.438,0:18:26.799
[μουσική]

0:18:26.799,0:18:30.381
Για επτά χρόνια, καθώς ο Μάλκολμ μεγάλωνε και έμπαινε στην εφηβεία,

0:18:30.381,0:18:35.109
σιγά-σιγά η μητέρα του αποτραβήχτηκε από την οικογένεια.

0:18:35.109,0:18:38.619
Δυο μέρες πριν τα Χριστούγεννα του 1938,

0:18:38.619,0:18:48.529
η Λουίζ Λιτλ διαγνώστηκε με παράνοια και εισήχθη στο Κρατικό Νοσοκομείο Καλαμαζού.

0:18:48.529,0:18:52.229
Όταν γύρισα μια μέρα σπίτι από το σχολείο και αυτή δεν ήταν εκεί,

0:18:52.229,0:18:58.304
θυμάμαι ότι ένιωσα άδεια επειδή η μητέρα μου δεν μας είχε ποτέ αφήσει μόνους.

0:18:58.304,0:19:01.472
Ένιωθα, ξέρεις, τον πόνο της απουσίας της κάθε μέρα

0:19:01.472,0:19:04.208
επρόκειτο να είναι μόνο για μια δυο εβδομάδες

0:19:04.208,0:19:05.187
ξέρεις.

0:19:05.187,0:19:08.393
Θα βελτιωνόταν και θα γύριζε πίσω σπίτι.

0:19:08.393,0:19:12.848
Και αυτό έγινε χρόνια.

0:19:12.848,0:19:20.830
Η Λουίζ Λιτλ θα παρέμενε στο Καλαμαζού για τα επόμενα 26 χρόνια.

0:19:20.830,0:19:25.620
Ο 13χρονος Μάλκολμ παρακολουθούσε καθώς το δικαστήριο χώριζε την οικογένειά του,

0:19:25.620,0:19:29.888
αναθέτοντας τα μικρότερα παιδιά σε ανάδοχες οικογένειες στο Λάνσινγκ

0:19:29.888,0:19:38.257
και στέλνοντάς τον σε μια λευκή κοινότητα 10 μίλια μακριά.

0:19:38.257,0:19:39.838
Στο παρελθόν,

0:19:39.838,0:19:45.140
το μεγαλύτερο όπλο του λευκού ήταν και είναι η ικανότητά του να διαιρεί και να βασιλεύει.

0:19:45.140,0:19:49.617
Αν σηκώσω το χέρι μου και σε χαστουκίσω,

0:19:49.617,0:19:51.068
ούτε που θα το νιώσεις.

0:19:51.068,0:19:55.991
Μπορεί να σε τσούξει επειδή αυτά τα δάχτυλα είναι χωριστά.

0:19:55.991,0:20:03.662
Όμως το μόνο που πρέπει να κάνω για να σε βάλω πίσω στην θέση σου είναι να ενώσω τα δάχτυλα.

0:20:03.662,0:20:08.128
Ήταν ένας άνθρωπος που, στην πρώτη γυμνασίου στο Μίσιγκαν

0:20:08.128,0:20:12.892
ένα σχολείο όπου νομίζει ότι ήταν ο μόνος μαύρος στην τάξη του και ένας από τους ελάχιστους στο σχολείο του

0:20:12.892,0:20:16.625
ήταν ένας εξαιρετικός άριστος μαθητής,

0:20:16.625,0:20:17.181
ξέρεις,

0:20:17.181,0:20:19.599
που στην ουσία ήταν ο πρόεδρος της τάξης,

0:20:19.599,0:20:22.405
και όλοι οι άλλοι ήταν λευκοί στην πρώτη γυμνασίου.

0:20:22.405,0:20:26.194
Προφανώς, έπρεπε να είναι εξαιρετικός για να είναι όλα αυτά τα πράγματα.

0:20:26.194,0:20:33.159
Έπειτα είχες τον Μάλκολμ που άφησε το σχολείο και πήγε στο Ρόξμπερι στην Μασαχουσέτη

0:20:33.159,0:20:39.480
όπου εκτέθηκε για πρώτη φορά σε αυτό που χαλαρά θα ονομαζόταν «κλοπή».

0:20:39.480,0:21:04.562
[μουσική]

0:21:04.562,0:21:09.466
Περιέγραφα τον εαυτό μου σαν καταφερτζή στο Ρόξμπουρι εκείνο τον καιρό.

0:21:09.466,0:21:11.685
Αυτή την συγκεκριμένη μέρα, ξέρεις,

0:21:11.685,0:21:17.202
ο Μάλκολμ Χ είχε έρθει στην Βοστώνη και φορούσε κοστούμι με μεγάλο σακάκι και ένα πλατύγυρο καπέλο

0:21:17.202,0:21:21.983
κι ένα μακρύ πανωφόρι τριών τετάρτων με μια αλυσίδα που κρεμόταν μέχρι τους αστραγάλους.

0:21:21.983,0:21:31.864
Δεν ξέρω, την τελευταία φορά που θυμάμαι, ο Καμπ Κάλογουεϊ χρησιμοποιούσε αυτή την ενδυμασία στην σκηνή.

0:21:31.864,0:21:33.676
Τώρα, όταν ο Μάλκολμ έφυγε από το Λάνσινγκ,

0:21:33.676,0:21:36.186
δεν φορούσε τίποτ' άλλο εκτός από ένα παλιό κοστούμι

0:21:36.186,0:21:37.069
«το κοστούμι ενός λευκού»,

0:21:37.069,0:21:38.865
όπως το λέω εγώ.

0:21:38.865,0:21:41.168
Όταν επέστρεψε από την Βοστόνη, ω Θεέ μου,

0:21:41.168,0:21:44.567
ο Μάλκολμ φορούσε ένα κοστούμι με μεγάλο σακάκι και ένα πλατύγυρο καπέλο

0:21:44.567,0:21:47.065
και μια αλυσίδα από το καπέλο του που έφτανε μέχρι το πέτο του

0:21:47.065,0:21:49.666
και ήταν πασίγνωστος.

0:21:49.666,0:21:53.402
Όλοι μιλούσαν για τον Μάλκολμ.

0:21:53.402,0:21:57.647
[μουσική]

0:21:57.647,0:22:01.226
Κι όταν χόρευε στην πίστα και στροβιλιζόταν,

0:22:01.226,0:22:04.094
εκείνο το παντελόνι ήταν σαν μπαλόνι,

0:22:04.094,0:22:07.006
και το σακάκι ήταν σαν φτερά.

0:22:07.006,0:22:11.762
Με τι τρόπο χόρευε και ήταν σα να πέταγε γύρω-γύρω με το μεγάλο καπέλο του και την αλυσίδα που κουνιόταν.

0:22:11.762,0:22:11.763
Αυτό πραγματικά τράβαγε τα κορίτσια.

0:22:11.763,0:22:11.763
[μουσική και τραγούδι]

0:22:28.634,0:22:29.815
Στη Βοστόνη τον έλεγαν «Ο Κόκκινος της Νέας Υόρκης».

0:22:29.815,0:22:31.856
Στη Νέα Υόρκη τον έλεγαν «Ο Κόκκινος του Ντητρόιτ».

0:22:31.856,0:22:34.512
Είχε «κοκοράκι» στα μαλλιά. ξέρετε.

0:22:34.512,0:22:38.334
Ήταν κόκκινα και είχε φωτογραφίες μαζί με την Μπίλι Χόλιντεϊ.

0:22:38.334,0:22:46.367
και όλους εκείνους τους ανθρώπους της εποχής που άρχιζαν να γίνονται γνωστοί στον υπόλοιπο κόσμο των μαύρων.

0:22:46.367,0:22:54.704
Ο Μάλκολμ δούλευε στην κουζίνα στον Σιδηρόδρομο του Νιου Χέιβεν μεταξύ Βοστόνης, Νέας Υόρκης και Ουάσιγκτον.

0:22:54.704,0:23:06.228
Το 1942, μετακόμισε στο Χάρλεμ και στα 17 άρχισε να ταξιδεύει σ' ένα κόσμο μεταμεσονύκτιων κλαμπ και μικροαπατεώνων.

0:23:06.228,0:23:08.522
Έφτασε σε σημείο που είπε

0:23:08.522,0:23:15.815
«Ποτέ δεν θα τα καταφέρεις δουλεύοντας σαν επιστάτης, πουλώντας σάντουιτς στα τρένα, γυαλίζοντας παπούτσια κι άλλα τέτοια».

0:23:15.815,0:23:18.176
Λέει «Ποτέ δεν θα φτάσεις πουθενά».