WEBVTT

00:00:11.959 --> 00:00:13.084
မင်္ဂလာ မနက်ခင်းပါ။

00:00:13.091 --> 00:00:15.603
ဘွဲ့လွန်သင်တန်းမှာတုန်းက ကျွန်မဟာ 
အပြေးသမားဖြစ်ပြီး

00:00:15.603 --> 00:00:18.486
သူငယ်ချင်းနဲ့ကျွန်မ Boston Marathon 
ပြေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

00:00:18.501 --> 00:00:21.002
ဒါနဲ့ လေ့ကျင်းရင်း၊ လေ့ကျင့်လွန်သွားပြီး

00:00:20.999 --> 00:00:22.990
ကျွန်မ ဒူးနဲ့ ကျောမှာ ရောဂါတွေပေါ်ခဲ့တယ်။

00:00:22.990 --> 00:00:24.901
ဒါနဲ့ ခန္ဓာဆိုင်ရာ အထူးကုကို သွားပြတော့

00:00:24.901 --> 00:00:26.569
ကျွန်မ ပြေးတာရပ်ဖို့လို့ပြီး ဒီအစား

00:00:26.569 --> 00:00:28.441
အကျောဆန့်သင့်တယ်လို့
ကျွန်မကို ပြောတယ်။

00:00:28.459 --> 00:00:31.960
ခန္ဓာဆိုင်ရာ အထူးကုဆေးခန်းကအထွက်မှာ

00:00:31.956 --> 00:00:35.410
ပျော့ပြောင်းမှုသာမကပဲ ခွန်အားနဲ့

00:00:35.410 --> 00:00:38.086
နှလုံး၊ အဆုပ် ကျန်းမာမှုကိုပါ
တိုးတက်စေမယ်လို့

00:00:38.083 --> 00:00:41.792
ကတိပေးထားတဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ ယောဂ
သင်တန်းကြော်ငြာကို တွေ့မိတယ်၊

00:00:41.793 --> 00:00:44.205

ဒီတော့ တွေးမိတာ အိုး၊ အကြောဆန့်နိုင်ပြီး

00:00:44.205 --> 00:00:47.320
ကိုယ်ခန္ဓာအချိုးကျဖို့ နည်းကောင်းတစ်ခုပဲ၊

00:00:47.320 --> 00:00:49.892
Boston Marathon တောင်
ဝင်ပြေးနိုင်သေးတယ်ပေါ့။

00:00:49.892 --> 00:00:54.177
ဒါနဲ့ ယောဂအတန်းကိုသွားတော့ 
အရမ်းကြိုက်သွားတယ်၊

00:00:54.177 --> 00:00:57.843
ဆရာမက တောင်းဆိုတာမျိုးစုံ ကလွဲရင်ပေါ့လေ။

00:00:57.843 --> 00:01:01.493
သိတဲ့အတိုင်း၊ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာတောင်းဆိုချက်
အစုံလေ၊ ဟုတ်ကယ် သင့်ကို ကူညီမယ့်

00:01:01.493 --> 00:01:03.074
တောင်းဆိုချက်တွေရောလေ၊


00:01:03.074 --> 00:01:06.045
သင့်ရဲ့ စာနာမှုတိုးလာမယ်၊ 
စိတ်နှလုံးပွင့်လာမယ်ဆိုတာမျိုးပေါ့

00:01:06.045 --> 00:01:08.574
ကျွန်မလုံး အပြူးသားဖြစ်တာ မှတ်မိသေးတယ်၊

00:01:08.574 --> 00:01:11.770
ဟုတ်ကဲ့၊ ဒီကို အကြောဆန့်ဖို့ 
ရောက်လာတာ ထင်ပါတယ်၊

00:01:11.770 --> 00:01:14.489
(ရယ်သံများ)

00:01:14.827 --> 00:01:16.642
ဒါပေမဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာက
တစ်ပတ်နှစ်ပတ်မှာ

00:01:16.642 --> 00:01:18.460
ဒီအပြောင်းအလဲတွေကို စသတိထားမိတယ်။

00:01:18.460 --> 00:01:21.850
ကျွန်မဟာ ပိုတည်ငြိမ်လာပြီး 
ခက်ခဲတဲ့အခြေအနေတွေကို

00:01:21.850 --> 00:01:26.488
ပိုကောင်းစွာကိုင်တွယ်လာနိုင်တာ စသတိထား
မိတယ်၊ ပိုပြီးစာနာစိတ်ထားနိုင်လာပြီး

00:01:26.501 --> 00:01:28.127
သူတစ်ပါးကို စိတ်နှလုံးပွင့်လာတယ်၊


00:01:28.101 --> 00:01:30.540
သူတစ်ပါးရဲ့ အမြင်ကနေ ပိုကောင်းစွာ 
မြင်နိုင်လာခဲ့တယ်

00:01:30.540 --> 00:01:34.178
သိတဲ့အတိုင်း ကျွန်မက ဘယ်လိုဖြစ်မလဲ၊

00:01:34.178 --> 00:01:35.789
ဘယ်လိုဖြစ်နိုင်လဲဆိုတော့

00:01:35.789 --> 00:01:39.776
တွေးတာက အင်း၊ ဖြစ်နိုင်တာက၊ သိတဲ့အတိုင်း
ဒါက ချွေးသိပ်တဲ့ တုံ့ပြန်မှုလေလားပေါ့။

00:01:39.776 --> 00:01:42.304
သူမက ကျွန်မ ဒါကို ခံစားရမယ်၊
ဒါကြောင့် ဒီလိုခံစားနေတာ၊

00:01:42.304 --> 00:01:46.111
ဒါနဲ့ ဒီအကြောင်း သုတေသနရှိ၊ မရှိသိဖို့ 
စာပေ ရှာဖွေမှုလုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

00:01:46.111 --> 00:01:48.792
ဟိုမှာ သည်မှာ ယောဂနဲ့ 
တရာရှုမှတ်ခြင်းတွေဟာ

00:01:48.792 --> 00:01:55.479
စိတ်ဖိစီးမှု လျော့စေဖို့ အင်မတန် ထိရောက်
ပြီး စိတ်ကျတာ၊ ပူပန်မှုနဲ့ အိပ်မပျော်တာတွေ

00:01:55.479 --> 00:01:58.621
အပါအဝင် ရောဂါပေါင်းများစွာနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့
အရိပ်လက္ခဏာတွေကို

00:01:58.621 --> 00:02:02.274
လျော့ပါးဖို့အတွက်လည်း ကောင်းတယ်လို့
ပြထားတာ အနည်းငယ်ရှိပါတယ်။

00:02:02.274 --> 00:02:06.763
အာရုံစိုက်နိုင်စွမ်းကို တကယ်ပဲ 
တိုးတက်နိုင်စေတယ်လို့ သရုပ်ပြတဲ့

00:02:06.763 --> 00:02:10.860
အတော်ကောင်းတဲ့ လေ့လာမှုတစ်ခုနှစ်ခုရှိတယ်၊
စိတ်ဝင်စားစရာ အကောင်းဆုံးက

00:02:10.860 --> 00:02:13.683
လေ့လာမှုတိုင်းနီးပါးက လူတိုင်း
ပိုပျော်တာကို ပြတာလို့ထင်တယ်

00:02:13.683 --> 00:02:17.214
ဘဝကို ပိုကျေနပ်ကြပြီး ပိုမြင့်မားတဲ့ 
ဘဝ အရည်အသွေးရှိတယ်လို့ အစီရင်ခံကြတယ်။

00:02:17.214 --> 00:02:20.276
ဒါနဲ့ ကျွန်မ စိတ်ဝင်စားသွားတယ်၊

00:02:20.276 --> 00:02:24.657
ဒီလိုနဲ့ ပြောင်းလဲကာ ဒီလိုမျို သုတေသန
ပြုဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချလိုက်တယ်။

00:02:25.334 --> 00:02:28.279
အာရုံကြောသိပ္ပံပညာရှင်ဆိုတော့
ဒါက ဘယ်လိုဖြစ်နေနိုင်တာလဲ၊

00:02:28.279 --> 00:02:31.656
ယောဂ ကိုယ်ဟန်လို၊ အသက်ရှုတာကို 
ထိုင်ပြီး စောင့်ကြည့်တာလို

00:02:31.656 --> 00:02:33.099
ပေါက်ကရတစ်ခု ဘာဖြစ်နိုင်မှာလဲ။

00:02:33.099 --> 00:02:36.743
ဒါက ဒီမတူညီပြောင်းလဲမှုမျိုးစုံကို 
ဘယ်လိုဖြစ်နိုင်တာလဲ။

00:02:36.743 --> 00:02:42.261
ဒီတော့ သိကြတာကအပြုအမူတစ်ခုကို 
ထပ်ကာထပ်ကာ လုပ်တဲ့အခါတိုင်း

00:02:42.261 --> 00:02:44.928
ဒါက ဦးနှောက်မှာ အပြောင်းအလဲတွေဖြစ်စေတာပါ။

00:02:44.918 --> 00:02:47.252
ဒါကို အာရုံကြောပျော့ပြောင်းမှုလို့ 
ရည်ညွှန်းတယ်။

00:02:47.274 --> 00:02:51.036
ဆိုလိုတာက သင့်ဦးနှောက်ဟာ ပုံသွန်းနိုင်ပြီး

00:02:51.036 --> 00:02:55.330
နူရွန်းတွေဟာ အတွေ့အကြုံနဲ့အတူ 
အချင်းချင်း ပြောပုံကို ပြောင်းလဲနိုင်တာပါ။

00:02:55.330 --> 00:03:00.134
ဒီတော့ MRI လိုစက်ကို သုံးပြီး 
ဒါကို ရှာနိုင်တယ်လို့

00:03:00.134 --> 00:03:02.880
သရုပ်ပြတဲ့ လေ့လာမှု တစ်ခုနှစ်ခုရှိပါတယ်။

00:03:02.880 --> 00:03:04.565
ပထမလေ့လာမှုက ရွဲကစားခြင်းနဲ့ပါ။

00:03:04.565 --> 00:03:06.916
တစ်ခါမှ ရွဲမကစားဖူးတဲ့ သူတွေကိုခေါ်ပြီး

00:03:06.916 --> 00:03:09.400
သူတို့ကို စကင်ရိုက်ပြီး ရွဲကစားတာကို 
သင်ပေးလိုက်တယ်၊

00:03:09.417 --> 00:03:11.542
"သုံးလ ဆက်တိုက်ကစားကြပါ"လို့ပြောတယ်။

00:03:11.515 --> 00:03:14.617
သုံးလပြည့်ပြီး သူတို့ကို ပြန်ခေါ်လာက 
ဒုတိယအကြိမ် စကင်ရိုက်တော့

00:03:14.617 --> 00:03:17.749
ဒီလူတွေရဲ့ ဦးနှောက်ထဲက အမြင်ပိုင်း 
လှုပ်ရှားမှု ရှာဖွေဖို့

00:03:17.751 --> 00:03:20.377
အရေးပါတဲ့ ဧရီယာတွေ၊ မီးခိုးရောင်ဒြပ်
ပမာဏ ပြောင်းလဲတာတွေ

00:03:20.383 --> 00:03:22.847
MRI စက်နဲ့ 
တကယ် ရှာတွေ့နိုင်တာကို တွေ့ရှိရတယ်။

00:03:22.847 --> 00:03:27.635
ဒီတော့ တွေးမိတာက အိုကေ၊ သုံးလ၊ သိတယ်နော်

00:03:27.635 --> 00:03:32.570
တရားရှုမှတ်မှုက ဦးနှောက်
တည်ဆောက်မှုကိုပါ ပြောင်းလဲနိုင်လား။

00:03:32.570 --> 00:03:36.329
ရွဲကစားတာလို ရိုးစင်းတဲ့ တစ်ခုခုကလေ၊

00:03:36.329 --> 00:03:37.481
တရားရှုမှတ်မှုဆိုရင်ရော။

00:03:37.481 --> 00:03:39.314
ဒါနဲ့ ကျွန်မတို့လုပ်တဲ့ ပထမလေ့လာမှုက

00:03:39.314 --> 00:03:41.650
Boston ဧရိယာက လူတစ်စုကို စုလိုက်တယ်၊

00:03:41.650 --> 00:03:44.029
ဒီလူတွေဟာ ဘုန်းကြီးတွေ၊ 
တရားပြဆရာတွေမဟုတ်ဘူး။

00:03:44.029 --> 00:03:46.235
တစ်နေ့ကို ပျမ်းမျှ မိနစ် ၃၀-၄၀ လောက်ပဲ

00:03:46.235 --> 00:03:47.706
တရားရှုမှတ်တဲ့ သာမန်လူတွေပါ။


00:03:47.706 --> 00:03:49.568
သူတို့ကို စကင်နာထဲထည့်လိုက်ပြီး

00:03:49.568 --> 00:03:51.755
လူဦးရေစာရင်းအရ ကိုက်တဲ့ လူစုနဲ့
နှိုင်းယှဉ်တယ်

00:03:51.755 --> 00:03:53.500
တရားမမှတ်သူတွေပေါ့။

00:03:53.500 --> 00:03:56.089
တွေ့ရှိရတာက ဒါပါ၊

00:03:56.089 --> 00:03:58.209
ထိန်းချုပ်သူတွေနဲ့ယှဉ်ရင် 
တရားမှတ်သူတွေမှာ

00:03:58.209 --> 00:04:01.751
မီးခိုးရောင်ဒြပ် ပိုများတဲ့
ဦးနှောက်ထဲက နေရာများစွာ တကယ်ရှိတာပါ။

00:04:01.757 --> 00:04:04.755
ကျွန်မ ထောက်ပြမယ့် နေရာတစ်ခုက

00:04:04.755 --> 00:04:07.122
ဒီ ဦးနှောက်ရှေ့ပိုင်းမှာပါ၊ 
ဒါက အလုပ်နဲ့ဆိုင်တဲ့

00:04:07.122 --> 00:04:09.331
မှတ်ဉာဏ်နဲ့ ဆုံးဖြတ်ရာမှာ
အရေးပါတဲ့ နေရာဖြစ်ကာ

00:04:09.331 --> 00:04:11.480
စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတာက

00:04:11.480 --> 00:04:14.010
အသက်အရွယ်တွေနဲ့ယှဉ်ပြီး ဒေတာတွေကို 
ရေးမှတ်တဲ့အခါမှာပါ

00:04:14.010 --> 00:04:17.716
ဒီတော့ အနီရောင်အကွက်ထဲမှာ 
ဒါက ထိန်းချုပ်တာပါ။

00:04:17.716 --> 00:04:19.647
ဒါက သင်တကယ် မြင်ရတာပါ၊

00:04:19.647 --> 00:04:21.646
အသေအချာ မှတ်တမ်းပြုထားတာက အသက်ကြီးလာတဲ့အခါ

00:04:21.646 --> 00:04:24.379
ဒီမှာတင် မဟုတ်ပဲ ဦးနှောက်အပြင်လွှာ 
တစ်လျှောက်မှာရော

00:04:24.379 --> 00:04:26.478
အိုမင်းလာတာနဲ့ ကျုံ့သွားတယ်။

00:04:26.478 --> 00:04:28.496
ဒါက အိုမင်းလာတဲ့ အကြောင်းရဲ့ အပိုင်းပါ။

00:04:28.496 --> 00:04:34.745
အကြောင်းအရာတွေကို မှန်းဆဖို့နဲ့ 
မှတ်မိဖို့ ပိုခက်ခဲတာပါ။

00:04:34.745 --> 00:04:37.273
ဒီတစ်နေရာထဲမှာ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတာက

00:04:37.292 --> 00:04:41.667
အသက် ၅၀ အရွယ် တရားရှုမှတ်သူမှာ ၂၅ နှစ်
လို ဦးနှောက်အပြင်လွှာရဲ့ ပမာဏရှိခဲ့တာပါ၊

00:04:41.647 --> 00:04:45.577
ညွှန်ပြတာက တရားရှုမှတ်မှု အကျင့်ဟာ 
အပြင်လွှာ တည်ဆောက်မှုအတွင်းက

00:04:45.577 --> 00:04:51.093
သဘာဝ အိုမင်းမှုနဲ့ ဆက်နွယ်တဲ့ ကျဆင်းမှုကို
တကယ် နှေးစေတာ (သို့) တားဆီးပေးတယ်ဆိုတာပါ။

00:04:51.093 --> 00:04:53.450
ဒီတော့ ဝေဖန်သူတွေ၊ များစွာသော
ဝေဖန်သူတွေ ပြောတာက

00:04:53.450 --> 00:04:57.365
တရားရှုမှတ်သူတွေဟာ
ကြောင်တယ်တဲ့။

00:04:57.375 --> 00:05:00.209
ဖြစ်နိုင်တာက သူတို့ စတင် မလေ့ကျင့်ခဲ့ခင်က
လို နေမှာပေါ့နော်။

00:05:00.193 --> 00:05:02.867
အတော်များများက သတ်သက်လွတ်သမား
တွေဆိုတော့ သူတို့အစားအသောက်

00:05:02.867 --> 00:05:04.788
ဘဝဟန်နဲ့ဆိုင်တဲ့ ဒိပြင်ဟာဖြစ်နိုင်တယ်။

00:05:04.788 --> 00:05:07.419
တရားရှုမှတ်တာ မဖြစ်နိုင်ရင် 
အခြားတစ်ခုခုလား။

00:05:07.419 --> 00:05:11.661
မျှမျှတတဆို ဒါဟာ မှန်နိုင်ပါတယ်။

00:05:11.661 --> 00:05:14.382
ပထမလေ့လာမှုက ဒါကို မကိုင်တွယ်ဘူး။

00:05:14.382 --> 00:05:16.895
ဒါနဲ့ ဒုတိယ လေ့လာမှုလုပ်ခဲ့တယ်။

00:05:18.219 --> 00:05:21.047
လုပ်ခဲ့တာက အရင်တရားမမှတ်ဖူးသူ
တွေကိုခေါ်၊ စကင်နာထဲထည့်

00:05:21.047 --> 00:05:24.995
နောက် သီတင်း ရှစ်ပတ် 
တရားရှုမှတ်မှု အခြေခံတဲ့

00:05:24.995 --> 00:05:27.611
စိတ်ဖိစီးမှု လျှောချခြင်း အစီအစဉ်ထဲ
ပို့လိုက်တယ်၊

00:05:27.611 --> 00:05:30.700
အဲဒီမှာ သူတို့ကို တစ်ရက် မိနစ် ၃၀ ကနေ 
၄၀ ကြာ တရားမှတ်ခိုင်းတယ်။

00:05:30.700 --> 00:05:33.267
နောက် သီတင်း ရှစ်ပတ်အဆုံးမှာ
သူတို့ကို စကင်ထပ်ရိုက်တော့

00:05:33.267 --> 00:05:35.086
တွေ့ရှိရတာက ဒါပါ။

00:05:35.086 --> 00:05:39.700
ဒီတော့ မြင်တွေ့ရတာက ဧရိယာအတော်
များများ ပိုကြီးလာတာပါ။

00:05:39.709 --> 00:05:42.335
ဒီဆလိုက်မှာ hippocampus ကိုတွေ့ရပြီး

00:05:42.330 --> 00:05:47.354
ဂရပ်မှာတော့ ထိန်းချုပ်ထားသူတွေဟာ 
အပြာရောင်၊

00:05:47.354 --> 00:05:50.368
တရားရှုမှတ်သူတွေက အနီရောင်ဖြစ်ပြီး
မြင်တွေ့ရတာက hippocampus ပါ

00:05:50.368 --> 00:05:52.734
ဒါ သင်ကြာရေးနဲ့ မှတ်ဉာဏ်အတွက်
အရေးပါတဲ့ ဧရိယာပါ၊

00:05:52.734 --> 00:05:57.700
စိတ်ခံစားမှု ထိန်းညှိရေးအတွက်လည်း 
အရေးပါပြီး စိတ်ဝင်စားစရာက စိတ်ကျပြီး

00:05:57.700 --> 00:06:00.516
PTSD ရှိတဲ့ လူတွေရဲ ဒီနေရာက 
မီးခိုးရောင်ဒြပ် ပိုနည်းတယ်

NOTE Paragraph

00:06:00.501 --> 00:06:04.960
ကျွန်မတို့တွေ့ရှိတဲ့ အခြားနေရာတစ်ခုက 
နားရဲ့ အထက်မှာရှိတဲ့

00:06:04.984 --> 00:06:06.683
temporo-parietal junction ပါ။

00:06:06.683 --> 00:06:10.552
ဒါက အမြင် လက်ခံခြင်းနဲ့ မျှဝေခံစားမှု၊ 
စာနာမှုအတွက် အရေးပါပါတယ်။

00:06:10.552 --> 00:06:14.085
ထပ်ပြီးတော့ လူတွေ တရားရှုမှတ်မှုနဲ့ ယောဂ 
စလေ့ကျင့်တဲ့အခါ ပြောင်းလဲခြင်းကို

00:06:14.083 --> 00:06:17.875
တင်ပြတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုနှစ်ခုလုံးပါ။

00:06:17.876 --> 00:06:20.710
ကျွန်မတို့ရှာတွေ့တဲ့ နောက်ထပ်
နေရာတစ်ခုက amygdala ပါ။

00:06:20.737 --> 00:06:23.189
amygdala က ဦးနှောက်ရဲ့ တိုက်
မတိုက်ရင်ပြေးအပိုင်းပါ

00:06:23.189 --> 00:06:26.071
ဟောဒီမှာ မီခိုးရောင်ဒြပ်မှာ လျော့ကျမှု
တစ်ခု တကယ်တွေ့ပါတယ်။ု

00:06:26.071 --> 00:06:28.671
စိတ်ဝင်စားစရာက မီးခိုးရောင် 
ဒြပ်ထဲက ပြောင်းလဲမှုဟာ

00:06:28.671 --> 00:06:30.463
စိတ်ဖိစီးက ပြောင်းလဲမှုနဲ့
အညမညဖြစ်တာ။

00:06:30.463 --> 00:06:32.503
လူတွေတင်ပြတဲ့ စိတ်ဖိစီးလျော့တာ 
ပိုများလေ

00:06:32.503 --> 00:06:35.706
amygdala က ပိုသေးလာလေပါ။

00:06:36.337 --> 00:06:40.575
ဒါက တကယ်ကို စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတာက
တိရိစ္ဆာန်တွေ လေ့လာမှုတွေမှာ ပြတာတွေနဲ့

00:06:40.575 --> 00:06:43.173
ဆန်ကျင်ပြီး အပြိုင်ဖြစ်ေနတာမျိုးပါ။

00:06:43.173 --> 00:06:46.349
ဒါနဲ့ ကိုက်ဖြတ်တဲ့ သတ္တဝါတွေကိုသုံးတဲ့
လုပ်ဖော်တွေက

00:06:46.349 --> 00:06:49.943
ပျော်ရွှင်တဲ့အကောင်တွေ၊ 
ပုံမှန်အကောင်တွေကိုယူပြီး

00:06:49.943 --> 00:06:52.133
လှောင်အိမ်ထဲထည့်၊
၎င်းတို့ amygdala ကိုတိုင်းတာ

00:06:52.133 --> 00:06:55.218
နောက် ၁၀ ရက် စိတ်ဖိစီးမှု 
စနစ်မှာထားလိုက်တယ်။

00:06:55.218 --> 00:06:58.204
၁၀ ရက်အဆုံးမှာ ၎င်းတို့ရဲ့ 
amygdala ကိုတိုင်းတော့

00:06:58.204 --> 00:07:02.057
ကြွက် ဦးနှောက်ကြီးထွားတဲ့အပိုင်းနဲ့ 
လုံးဝထပ်တူပါ။

00:07:02.057 --> 00:07:06.484
ကျွန်မတို့က စိတ်ဖိစီးမှုနဲ့ လျော့တာတွေ့ကာ
သူတို့က စိတ်ဖိစီမှုနဲ့ တိုးတာကိုတွေ့တယ်။

00:07:06.484 --> 00:07:10.017
စိတ်ဝင်စားစရာက အဲဒီတုန်းက သူတို့ဟာ 
တိရိစ္ဆာန်ချည်းထားခဲ့ပြီး

00:07:10.017 --> 00:07:12.887
သုံးပတ်အကြာမှာ ပြန်သွားပြီး 
ထပ်မံ စမ်းသပ်ခဲ့တယ်။

00:07:12.887 --> 00:07:16.087
သုံးပတ်အကြာမှာ ဒီအလားတူ amygdala 
အပိုင်းဟာ ကြီးမားနေတုန်းပဲ။

00:07:16.087 --> 00:07:19.104
တိရိစ္ဆာန်တွေဟာ ၎င်းတို့ရဲ့ 
မူလလှောင်အိမ်တွေထဲမှာတောင်

00:07:19.104 --> 00:07:22.355
ပျော်ကြတယ်၊ စိတ်ဖိစီးနေတုန်းပါ။

00:07:22.355 --> 00:07:25.105
ဒီတော့ သိတဲ့အတိုင်း သူတို့ဟာ 
ထောင့်မှာ အမြီးကုပ်နေပြီး

00:07:25.105 --> 00:07:28.120
အရင်က မစူစမ်းဖူးတဲ့နေရာကို မစူစမ်းနေကြဘူး။

00:07:28.120 --> 00:07:32.525
ဒီတော့ ဒါက လူသားတွေမှာတွေ့ရတာနဲ့ 
လုံးဝဆန့်ကျင်ဘက်ပါ၊

00:07:32.525 --> 00:07:35.578
အကြောင်းက လူတွေနဲ့က သူတို့ဝန်းကျင်
လိုက်ပြီး ဘာမှမပြောင်းလဲဘူး။

00:07:35.578 --> 00:07:37.754
စိတ်ဖိစီးတဲ့အလုပ်တွေ ရှိတုန်းပဲ၊

00:07:37.754 --> 00:07:40.076
ခက်ခဲတဲ့ ပြဿနာတွေက ခက်ခဲနေတုန်း၊

00:07:40.076 --> 00:07:41.792
စီးပွားရေးက ဆိုးဝါးတုန်းပဲလေ၊

00:07:41.792 --> 00:07:47.108
ဒါပေမဲ့ သူတို့ရဲ့ amygdala ပိုသေးလာလေ၊ 
စိတ်ဖိစီးမှုလျော့လေလို့ တင်ပြနေတယ်။

00:07:47.108 --> 00:07:50.322
ဒီတော့ ဒါတွေ စုပြီးပြတာက 
amygdala ထဲက အပြောင်းအလဲဟာ

00:07:50.322 --> 00:07:54.191
ပတ်ဝန်းကျင် အပြောင်းလဲကို မတုံ့ပြန်ပဲ 
လူတွေရဲ့ သူတို့ပတ်ဝန်းကျင်ကို တုံ့ပြန်မှု

00:07:54.191 --> 00:07:59.837
(သို့) ဆက်စပ်မှု အပြောင်းအလဲကို
ကိုယ်စားပြုနေပါတယ်။

00:08:01.945 --> 00:08:05.403
ဒီနောက် ဒီလေ့လာမှုကပြတဲ့ အြခားတစ်ခုက

00:08:05.850 --> 00:08:09.650
လူတွေပြောနေကြတဲ့ "အိုး၊ နေလိုကောင်းလာတယ်"
(သို့ ) ဒါဟာ ချွေးသိပ်တဲ့ တုံ့ပြန်မှု

00:08:09.650 --> 00:08:13.643
(သို့) ငါတို့ကို စိတ်ကျေနပ်အောင်
လုပ်နေတာဆိုရုံပဲ မဟုတ်ဘူး၊

00:08:13.643 --> 00:08:16.790
သူတို့ စိတ်ဖိစီးမှု လျော့တယ်လို့ ခံစားရ
တယ်လို့ ပြောနေတာဟာ တကယ်က

00:08:16.790 --> 00:08:18.908
အာရုံကြောဆိုင်ရာ 
အကြောင်းအချက်ကြောင့်ပါ။

00:08:18.908 --> 00:08:21.788
ဒီနေ့ မျှဝေချင်တဲ့ စိတ်ကူးက 
တရားမှတ်တာက ဦးနှောက်ကို

00:08:21.788 --> 00:08:23.120
ပြောင်းလဲနိုင်တာပါ။

00:08:23.120 --> 00:08:24.606
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

00:08:24.606 --> 00:08:26.249
(လက်ခုပ်သံများ)