1
00:00:06,912 --> 00:00:09,912
ในปี 1901 เดวิด ฮานิก ตีพิมพ์บทวิจัย

2
00:00:09,912 --> 00:00:13,930
ที่เปลี่ยนความเข้าใจเรื่องการรับรส
ของเราไปตลอดกาล

3
00:00:13,930 --> 00:00:17,727
งานวิจัยของเขานำไปสู่
แผนที่ลิ้นที่เรารู้จักทุกวันนี้:

4
00:00:17,727 --> 00:00:22,278
ภาพที่อธิบายส่วนต่าง ๆ ของลิ้น
ออกเป็น 4 ส่วน

5
00:00:22,278 --> 00:00:23,588
จากภาพนี้

6
00:00:23,588 --> 00:00:27,028
ต่อมรับรสที่ปลายลิ้น
จะจับความหวาน

7
00:00:27,028 --> 00:00:29,700
ส่วนความขมจะจับได้
ที่โคนลิ้น

8
00:00:29,700 --> 00:00:34,985
ส่วนต่อมรับรสด้านข้าง
จะจับรสเค็มและเปรี้ยว

9
00:00:34,985 --> 00:00:37,915
ตั้งแต่ถูกคิดค้นมา
มีการตีพิมพ์แผนที่ลิ้น

10
00:00:37,915 --> 00:00:40,150
ในตำราและหนังสือพิมพ์

11
00:00:40,150 --> 00:00:43,660
ปัญหาเดียวของแผนที่ลิ้นนี้คือ
มันผิด

12
00:00:43,660 --> 00:00:46,930
ความจริงแล้วมันไม่ใช่ภาพที่อธิบาย

13
00:00:46,930 --> 00:00:49,890
สิ่งที่ฮานิกค้นพบเลย

14
00:00:49,890 --> 00:00:52,580
แผนที่ลิ้นเป็นความเข้าใจผิด
ที่พบได้ทั่วไป

15
00:00:52,580 --> 00:00:56,268
หรือบางอย่างที่คนส่วนใหญ่เชื่อ
แต่เป็นความเชื่อที่ผิด

16
00:00:56,268 --> 00:00:59,028
แล้วความเข้าใจผิดแบบนี้
เกิดขึ้นได้อย่างไร

17
00:00:59,028 --> 00:01:03,368
แล้วอะไรทำให้คนเชื่อใน
ข้อมูลปลอม ๆ อย่างง่ายดาย

18
00:01:03,368 --> 00:01:07,269
จริงอยู่ที่ว่าที่มาของแผนที่ลิ้น
เริ่มจาก เดวิด ฮานิก

19
00:01:07,269 --> 00:01:10,318
ส่วนหนึ่งในงานวิจัยของเขา
ที่มหาวิทยาลัยไลป์ซิก

20
00:01:10,318 --> 00:01:16,271
ฮานิกวิเคราะห์การรับรส
พื้นฐานสี่รสของลิ้น

21
00:01:16,271 --> 00:01:20,081
โดยใช้ซูโครสสำหรับรสหวาน
ไควไนน์ซัลเฟตสำหรับรสขม

22
00:01:20,081 --> 00:01:23,928
กรดไฮโดรคลอริคสำหรับรสเปรี้ยว
และเกลือสำหรับรสเค็ม

23
00:01:23,928 --> 00:01:28,911
ฮานิกใช้ตัวสิ่งเหล่านี้เพื่อเปรียบเทียบ
ส่วนต่าง ๆ ของลิ้น

24
00:01:28,911 --> 00:01:31,091
ทั่วทั้งลิ้น

25
00:01:31,091 --> 00:01:34,278
เขาหวังที่จะเข้าใจกลไกทางสรีระวิทยา

26
00:01:34,278 --> 00:01:36,361
ที่มีผลต่อรสทั้งสี่

27
00:01:36,361 --> 00:01:39,841
และข้อมูลของเขาก็บอกว่า
การรับรสแต่ละรส

28
00:01:39,841 --> 00:01:42,758
มีความแตกต่างกันในแต่ละส่วนของลิ้น

29
00:01:42,758 --> 00:01:47,068
ส่วนที่รับรสหวานได้มากที่สุด
อยู่ที่ปลายลิ้น

30
00:01:47,068 --> 00:01:51,844
ส่วนรสขมจะเข้มข้นที่โคนลิ้น
และรสเค็มจะเข้มข้นตรงนี้

31
00:01:51,844 --> 00:01:54,854
และรสเปรี้ยวจะอยู่ที่
ด้าวข้างของลิ้น

32
00:01:54,854 --> 00:01:57,908
แต่ฮานิกจดบันทึกอย่างระมัดระวัง
ว่าทุกส่วนของลิ้น

33
00:01:57,908 --> 00:02:00,838
สามารถรับได้ทุกรสชาติ

34
00:02:00,838 --> 00:02:06,591
และส่วนที่เขาระบุว่ารับรสใดได้เป็นพิเศษ
ก็แตกต่างจากส่วนอื่นเพียงเล็กน้อยเท่านั้น

35
00:02:06,591 --> 00:02:08,741
เหมือนกับการเข้าใจผิดเรื่องอื่น ๆ

36
00:02:08,741 --> 00:02:12,598
แผนที่ลิ้นเป็นตัวแทนของ
ความบิดเบือนจากต้นฉบับ

37
00:02:12,598 --> 00:02:15,698
แต่ลักษณะของ
ความบิดเบือนนั้นอาจจะแตกต่างกัน

38
00:02:15,698 --> 00:02:19,218
ความเข้าใจผิดบางอย่างมีเรื่องของ
การบิดเบือนข้อมูลด้วย

39
00:02:19,218 --> 00:02:23,248
ข้อมูลเท็จถูกสร้างมา
เพื่อทำให้คนเข้าใจผิด

40
00:02:23,248 --> 00:02:26,337
แต่ความเข้าใจผิดหลายครั้ง
ซึ่งรวมถึงแผนที่ลิ้นด้วย

41
00:02:26,337 --> 00:02:30,477
มีต้นเหตุมาจากการบิดเบือนข้อมูล - 
ข้อมูลเท็จหรือข้อมูลที่สร้างความเข้าใจผิด

42
00:02:30,477 --> 00:02:34,758
ผลก็คือความไม่ถูกต้องที่ไม่ได้ตั้งใจ

43
00:02:34,758 --> 00:02:39,107
ข้อมูลที่ผิดมักเกิดขึ้นจาก
ความเข้าใจผิดและความผิดพลาดของคน

44
00:02:39,107 --> 00:02:42,110
แต่ความคิดพลาดที่นำไปสู่ความเข้าใจผิด

45
00:02:42,110 --> 00:02:44,628
ก็มีหลากหลาย

46
00:02:44,628 --> 00:02:46,268
ในกรณีของแผนที่ลิ้น

47
00:02:46,268 --> 00:02:49,328
ฮานิกเขียนงานศึกษาด้วยภาษาเยอรมัน

48
00:02:49,328 --> 00:02:53,386
ซึ่งหมายความว่าคนที่จะเข้าใจ
ก็มีแค่ผู้อ่านที่คล่องภาษาเยอรมัน

49
00:02:53,386 --> 00:02:57,426
และเป็นผู้เชี่ยวชาญในวงวิชาการของฮานิก

50
00:02:57,426 --> 00:03:01,791
นั่นทำให้เกิดการบอกปากต่อปาก
ที่เปลี่ยนงานของฮานิก

51
00:03:01,791 --> 00:03:04,988
ทุกครั้งที่มันถูกเผยแพร่ออกไปยังสาธารณะ

52
00:03:04,988 --> 00:03:07,636
หลังจากงานวิจัยของฮานิกไม่ถึงศตวรรษ

53
00:03:07,636 --> 00:03:10,946
หนังสือพิมพ์ย้ำอย่างผิด ๆ ว่าการทดลองนี้

54
00:03:10,946 --> 00:03:15,865
พิสูจน์แล้วว่าโคนลิ้นรับรสหวาน
ได้น้อยมาก

55
00:03:15,865 --> 00:03:18,545
ความผิดพลาดอีกอย่าง
ในความแพร่หลายของแผนที่ลิ้น

56
00:03:18,545 --> 00:03:21,626
คือรูปที่เกิดจากงานของฮานิก

57
00:03:21,626 --> 00:03:26,543
ในปี 1912 แผนที่ลิ้นแบบหยาบ ๆ 
ถูกตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์

58
00:03:26,543 --> 00:03:29,393
อธิบายไขความลับ

59
00:03:29,393 --> 00:03:32,136
เบื้องหลังการศึกษาการรับรสและกลิ่น

60
00:03:32,136 --> 00:03:36,226
นอกจากเครื่องหมายบนลิ้นแล้ว
ภาพในบทความ

61
00:03:36,226 --> 00:03:40,226
ยังอธิบายแผนภาพ
ที่ซับซ้อนของฮานิกอย่างง่าย ๆ

62
00:03:40,226 --> 00:03:44,945
รูปแบบต่าง ๆ ของภาพง่าย ๆ นี้
กลายเป็นสิ่งที่ถูกอ้างอิงถึงซ้ำ ๆ

63
00:03:44,945 --> 00:03:49,461
และบ่อยครั้งโดยไม่มีการให้เครดิต
หรือคำนึงถึงงานของฮานิกเลย

64
00:03:49,461 --> 00:03:53,461
ในที่สุดภาพนี้ก็ถูกเผยแพร่
ในตำราเรียนและห้องเรียน

65
00:03:53,461 --> 00:03:57,516
เพื่ออธิบายถึงวิธีการที่เรารับรส

66
00:03:57,516 --> 00:04:01,336
แต่บางทีปัจจัยที่ส่งผลให้เกิด
การเข้าใจคลาดเคลื่อนมากที่สุด

67
00:04:01,336 --> 00:04:03,976
คือความง่ายของการเล่าเรื่อง

68
00:04:03,976 --> 00:04:04,966
หลาย ๆ ครั้ง

69
00:04:04,966 --> 00:04:10,148
แผนที่ดังกล่าวเติมเต็มความต้องการเรื่องราว
ที่ชัดเจนของเราเกี่ยวกับโลกรอบตัว

70
00:04:10,148 --> 00:04:14,998
สิ่งที่โลกวิทยาศาสตร์อันยุ่งเหยิง
ไม่ได้ให้กับเราเท่าไหร่นัก

71
00:04:14,998 --> 00:04:15,868
ตัวอย่างเช่น

72
00:04:15,868 --> 00:04:21,044
รสชาติที่เรารับได้นั้นซับซ้อน
กว่าที่งานของฮานิกบอก

73
00:04:21,044 --> 00:04:26,617
อูมามิ ก็เป็นหนึ่งในรสชาติ
และได้รับการยอมรับให้เป็นรสที่ห้าของเรา

74
00:04:26,617 --> 00:04:29,767
หลายคนยังถกเถียงกันถึง
รสชาติต่าง ๆ

75
00:04:29,767 --> 00:04:34,498
อย่าง รสมัน ๆ รสด่าง รสเหมือนโลหะ
และรสเหมือนน้ำ

76
00:04:34,498 --> 00:04:36,268
ทุกครั้งที่เราได้ยินเรื่องราวดี ๆ

77
00:04:36,268 --> 00:04:39,815
มันยากที่จะเปลี่ยนความเข้าใจของเรา
ต่อข้อมูลนั้น ๆ

78
00:04:39,815 --> 00:04:42,315
แม้จะมีหลักฐานใหม่ ๆ มาแย้งก็ตาม

79
00:04:42,315 --> 00:04:47,181
ดังนั้น ครั้งหน้าหากคุณเห็นแผนภาพอย่างง่าย
หรืออ่านเรื่องราวที่น่าประหลาดใจ

80
00:04:47,181 --> 00:04:49,911
พยายามคงไว้ซึ่งสมมติฐานอย่างเหมาะสม

81
00:04:49,911 --> 00:04:52,617
เพราะความเข้าใจผิดอาจทิ้งความขม

82
00:04:52,617 --> 00:04:54,907
เอาไว้ที่ทุกส่วนของลิ้นของคุณ