WEBVTT

00:00:01.042 --> 00:00:04.362
De moza, tiña uns menstruos horribles.

00:00:04.660 --> 00:00:06.540
Tiña unhas cambras paralizantes.

00:00:06.540 --> 00:00:10.139
Deitaba sangue na roupa e nas sabas

00:00:10.333 --> 00:00:12.463
e tiña diarrea menstrual.

00:00:12.792 --> 00:00:15.768
Perdía clase un ou dous días ao mes.

00:00:16.032 --> 00:00:20.000
Lembro sentarme no sofá 
cos panos quentes e pensar:

00:00:20.353 --> 00:00:22.693
Que está a pasar aquí?

00:00:22.767 --> 00:00:27.364
Cando comía, non producía saliva
nas miñas glándulas salivares.

00:00:27.398 --> 00:00:28.780
Cando ía camiñar

00:00:28.800 --> 00:00:31.961
non segregaba sinovia nos xeonllos, 
"fluído articular".

00:00:32.011 --> 00:00:35.640
Por que a menstruación era tan distinta?

00:00:35.875 --> 00:00:37.899
Quería respostas para estas cuestións

00:00:38.119 --> 00:00:40.077
mais non tiña a quen preguntar.

00:00:40.107 --> 00:00:42.561
A miña nai non sabía nada sobre a regra

00:00:42.565 --> 00:00:45.879
agás que era sucio e vergoñento
e que eu non debía falar diso.

00:00:45.993 --> 00:00:47.914
Pregunteilles ás amigas

00:00:47.928 --> 00:00:50.463
e todas falaban con eufemismos.

00:00:50.587 --> 00:00:53.863
Cando á fin tiven a coraxe de ir ao médico

00:00:53.903 --> 00:00:55.754
falar dos meus períodos penosos

00:00:55.788 --> 00:00:57.849
dixéronme que comese fígado.

00:00:57.877 --> 00:00:59.326
(Risos)

00:00:59.980 --> 00:01:05.056
Cando ía a drogaría comprar
os meus produtos para a regra,

00:01:05.080 --> 00:01:08.494
o paquete de 48 compresas extra grandes,

00:01:08.538 --> 00:01:12.059
cando cada compresa medía
coma unha caixa de panos.

00:01:12.093 --> 00:01:13.071
(Risos)

00:01:13.105 --> 00:01:14.666
Xa sabedes de que estou a falar.

00:01:14.700 --> 00:01:17.674
Nin imaxinades canto avanzou
a tecnoloxía absorbente.

00:01:17.708 --> 00:01:19.438
(Risos)

00:01:19.762 --> 00:01:22.536
Adoitaba comprar 
os meus produtos menstruais

00:01:22.536 --> 00:01:25.589
no corredor de hixiene feminina.

00:01:25.657 --> 00:01:27.723
Lembro estar alí de pé pensando:

00:01:27.857 --> 00:01:30.634
"E por que o papel hixiénico non está
no de hixiene anal?"

00:01:30.674 --> 00:01:31.732
(Risos)

00:01:31.780 --> 00:01:33.258
É dicir, que sucede?

00:01:33.322 --> 00:01:36.183
Por que non podemos falar dos períodos?

00:01:36.357 --> 00:01:40.489
E non é polo sangue, como diría Freud,

00:01:40.523 --> 00:01:41.791
porque se así fose

00:01:41.835 --> 00:01:44.808
aquí estaría un otorrinolaringólogo

00:01:44.832 --> 00:01:47.966
falando dos tabús 
do sangrado de nariz, non é?

00:01:48.000 --> 00:01:50.406
Nin sequera se trata do período en si.

00:01:50.500 --> 00:01:53.551
Daquela, ao librarnos dos tóxicos
e vergoñentos períodos,

00:01:53.625 --> 00:01:55.805
ao chegar a menopausa,

00:01:55.805 --> 00:01:57.768
pasaríamos a un maiorstatus social.

00:01:57.792 --> 00:02:00.059
(Risos)

00:02:00.083 --> 00:02:04.061
(Aplausos)

00:02:04.688 --> 00:02:08.198
Trátase dunha sociedade patriarcal
dedicada a oprimir as mulleres

00:02:08.232 --> 00:02:11.133
e usa cousas distintas 
en distintos momentos da nosa vida.

00:02:11.437 --> 00:02:12.867
A menstruación úsase

00:02:12.867 --> 00:02:16.014
durante o que en medicina 
chamamos idade fértil.

00:02:16.094 --> 00:02:18.960
Éche así case desde o inicio dos tempos.

00:02:19.000 --> 00:02:22.179
Moitas culturas creron as mulleres
seren quen de toller cultivos,

00:02:22.204 --> 00:02:24.624
estragar o leite ou murchar as flores.

00:02:24.692 --> 00:02:26.528
Cando apareceu a relixión,

00:02:26.532 --> 00:02:28.973
os mitos da pureza fíxérono aínda peor.

00:02:29.167 --> 00:02:31.476
A medicina non era de grande axuda.

00:02:31.500 --> 00:02:33.143
Nas décadas de 1920 e 1930

00:02:33.167 --> 00:02:37.684
dicíase que as mulleres elaboraban algo
chamado menotoxina.

00:02:37.708 --> 00:02:40.308
Podiamos mirrar as flores 
tan só pasando á súa beira.

00:02:40.316 --> 00:02:41.347
(Risos)

00:02:41.417 --> 00:02:44.003
Así ocorre cando non hai diversidade.

00:02:44.067 --> 00:02:46.614
Non había ningunha muller
a levantar a man e dicir:

00:02:46.758 --> 00:02:49.477
"O certo é que iso non sucede".

00:02:49.630 --> 00:02:52.946
E cando non podes falar
sobre o que pasa no teu corpo,

00:02:52.980 --> 00:02:54.868
como rompes eses mitos?

00:02:54.986 --> 00:02:57.003
Porque non precisas ser médico

00:02:57.003 --> 00:02:59.106
para negar a toxicidade do menstruo.

00:02:59.150 --> 00:03:03.869
Como se implantaría senón o embrión 
nun refugallo tóxico?

00:03:04.668 --> 00:03:08.268
Se todas tivésemos esa secreta menotoxina

00:03:08.292 --> 00:03:11.519
poderiamos ir devastando colleitas 
e derramando o leite.

00:03:11.553 --> 00:03:12.571
(Risos)

00:03:12.625 --> 00:03:16.711
Por que non usariamos eses poderes
de patrulla X para conseguir antes o voto?

00:03:16.759 --> 00:03:18.609
(Risos)

00:03:18.633 --> 00:03:22.433
(Aplausos)

00:03:23.187 --> 00:03:24.614
Mesmo agora,

00:03:24.678 --> 00:03:26.984
cando tuiteo sobre a diarrea menstrual,

00:03:26.998 --> 00:03:28.266
como fai calquera,

00:03:28.329 --> 00:03:29.664
(Risos)

00:03:30.208 --> 00:03:33.896
comento que afecta a un 28 % das mulleres.

00:03:34.000 --> 00:03:37.539
A cada vez, alguén achégase e dime:

00:03:37.708 --> 00:03:40.416
"Coidaba que era a única".

00:03:40.867 --> 00:03:43.766
Así de efectiva é esta cultura da vergoña,

00:03:43.839 --> 00:03:47.083
as mulleres non poden sequera 
compartir as súas experiencias.

00:03:47.293 --> 00:03:48.728
De modo que comecei a cavilar:

00:03:48.832 --> 00:03:52.214
"E se todo o mundo soubese dos períodos
coma un xinecólogo?

00:03:52.214 --> 00:03:53.851
Non sería xenial?"

00:03:53.875 --> 00:03:55.601
Daquela todos saberían o que eu sei.

00:03:55.625 --> 00:03:56.976
Como que a menstruación

00:03:57.000 --> 00:03:59.476
é un fenómeno moi particular
entre os mamíferos.

00:03:59.540 --> 00:04:01.516
A maioría dos mamíferos teñen estro.

00:04:01.570 --> 00:04:04.339
Menstrúan os humanos, algúns primates,

00:04:04.473 --> 00:04:05.741
algúns morcegos,

00:04:05.935 --> 00:04:08.652
a musaraña elefante e o rato espiñento.

00:04:08.875 --> 00:04:12.351
O que sucede coa menstruación
é que o cerebro induce ao ovario

00:04:12.351 --> 00:04:14.577
para comezar a producir un óvulo.

00:04:14.601 --> 00:04:15.768
Libérase o estróxeno

00:04:15.792 --> 00:04:18.226
e comeza a construír 
o revestimento do útero,

00:04:18.226 --> 00:04:20.359
célula sobre célula, coma os ladrillos.

00:04:20.417 --> 00:04:23.338
Que pasa se constrúes un muro
demasiado alto sen cemento?

00:04:23.388 --> 00:04:24.833
É inestábel.

00:04:24.917 --> 00:04:26.518
Que sucede cando ovulas?

00:04:26.542 --> 00:04:28.684
Liberas unha hormona chamada proxesterona

00:04:28.778 --> 00:04:32.916
que é proxestacional, prepara o útero.

00:04:33.000 --> 00:04:36.226
Actúa coma o cemento 
e mantén os ladrillos pegados.

00:04:36.250 --> 00:04:38.643
Tamén provoca algunhas mudanzas

00:04:38.667 --> 00:04:42.351
que permiten ao revestimento 
ser máis hospitalario para a implantación.

00:04:42.375 --> 00:04:43.763
Se non hai embarazo,

00:04:43.773 --> 00:04:44.512
(Zas)

00:04:44.512 --> 00:04:45.881
o revestimento marcha,

00:04:45.895 --> 00:04:48.896
hai un sangrado desde os vasos sanguíneos 
e iso é o período.

00:04:49.000 --> 00:04:51.309
Sempre atopei este punto moi interesante.

00:04:51.393 --> 00:04:52.851
Porque co estro,

00:04:52.875 --> 00:04:56.220
o sinal último para preparar o útero

00:04:56.220 --> 00:04:58.699
de feito vén do embrión.

00:04:58.833 --> 00:05:00.643
Pero coa menstruación,

00:05:00.667 --> 00:05:03.178
esa elección vén do ovario.

00:05:03.292 --> 00:05:07.148
Como se a escolla estivese codificada 
no noso aparato reprodutor.

00:05:07.212 --> 00:05:13.397
(Aclamacións e aplausos)

00:05:15.545 --> 00:05:18.074
OK, agora sabemos por que hai sangue.

00:05:18.118 --> 00:05:19.926
Unha cantidade significativa.

00:05:19.960 --> 00:05:22.018
Son de 30 a 90 mililitros de sangue,

00:05:22.042 --> 00:05:23.601
que son entre 30 e 90 gramos.

00:05:23.625 --> 00:05:24.893
E pode ser máis,

00:05:24.917 --> 00:05:27.948
sei que parece máis moitas das veces.

00:05:27.962 --> 00:05:29.239
Eu ben o sei.

00:05:29.333 --> 00:05:31.226
Por que temos tanto sangue?

00:05:31.250 --> 00:05:34.514
Por que non agarda aí 
ata o ciclo seguinte?

00:05:34.528 --> 00:05:37.268
Non quedaches preñada, 
por que non pode ficar?

00:05:37.292 --> 00:05:40.894
Imaxina se cada mes engrosa
e engrosa e engrosa,

00:05:40.958 --> 00:05:43.684
imaxina que período tsunami ía ser.

00:05:43.708 --> 00:05:45.351
(Risos)

00:05:45.375 --> 00:05:47.684
Non podemos reabsorbelo 
porque é demasiado.

00:05:47.768 --> 00:05:51.219
É demasiado porque necesitamos 
un revestimento do útero groso

00:05:51.229 --> 00:05:53.569
por unha razón moi específica.

00:05:53.667 --> 00:05:59.043
O embarazo impón aos nosos corpos 
unha importante peaxe biolóxica.

00:05:59.097 --> 00:06:00.739
Está a mortalidade materna,

00:06:00.793 --> 00:06:02.476
a peaxe do aleitamento,

00:06:02.500 --> 00:06:06.509
e está a peaxe de criar un neno 
ata que é independente.

00:06:06.543 --> 00:06:07.811
E a evolución...

00:06:07.855 --> 00:06:10.083
(Risos)

00:06:10.687 --> 00:06:13.053
A algunhas tárdanos máis ca a outras.

00:06:13.167 --> 00:06:14.823
(Risos)

00:06:15.387 --> 00:06:18.985
Pero a evolución coñece
a proporción risco-beneficio.

00:06:19.035 --> 00:06:23.586
Pretende maximizar a oportunidade 
dun resultado beneficioso.

00:06:23.660 --> 00:06:26.569
Como se maximiza a posibilidade 
dun resultado beneficioso?

00:06:26.583 --> 00:06:28.768
Obtendo os embrións de maior calidade.

00:06:28.792 --> 00:06:31.018
Como consegues os embrións
de maior calidade?

00:06:31.042 --> 00:06:32.863
Fas que se esforcen.

00:06:32.887 --> 00:06:35.321
Poslles unha carreira de obstáculos.

00:06:35.415 --> 00:06:38.506
Durante os milenios da nosa evolución

00:06:38.520 --> 00:06:41.463
semellou haber no útero
unha carreira armamentística:

00:06:41.497 --> 00:06:43.893
un revestimento cada vez 
máis e máis e máis espeso

00:06:43.917 --> 00:06:45.744
e o embrión volvéndose máis invasivo

00:06:45.788 --> 00:06:47.245
ata que acadamos esta tregua

00:06:47.259 --> 00:06:49.596
co endometrio do útero que temos agora.

00:06:49.890 --> 00:06:51.616
Temos este revestimento espeso

00:06:51.640 --> 00:06:53.534
e agora ten que saír.

00:06:53.828 --> 00:06:55.899
Como paras a hemorraxia?

00:06:55.933 --> 00:06:58.666
Podes deter o sangue do nariz beliscándoo.

00:06:58.680 --> 00:07:01.139
Se te cortas nunha perna,
aplicas presión sobre ela.

00:07:01.163 --> 00:07:02.744
Paramos a hemorraxia con presión.

00:07:02.838 --> 00:07:04.379
Cando menstruamos,

00:07:04.403 --> 00:07:06.474
o endometrio libera substancias

00:07:06.508 --> 00:07:09.476
que se converten en produtosquímicos
chamados prostaglandinas

00:07:09.480 --> 00:07:11.706
e outros mediadores inflamatorios.

00:07:11.750 --> 00:07:13.768
Estes fan que o útero se retorza,

00:07:13.792 --> 00:07:15.851
que aperte sobre eses vasos sanguíneos

00:07:15.855 --> 00:07:17.559
para deter a hemorraxia.

00:07:17.583 --> 00:07:19.824
Tamén pode variar 
o fluxo de sangue ao útero

00:07:19.858 --> 00:07:22.855
e pode causar inflamación,
que intensifica a dor.

00:07:22.905 --> 00:07:25.991
Preguntaredes: "canta presión se produce?"

00:07:26.015 --> 00:07:29.164
Hai uns estudos en que
se presentaron voluntarias

00:07:29.168 --> 00:07:31.446
unhas mulleres incríbeis
para pór no seu útero

00:07:31.480 --> 00:07:32.862
catéteres de presión

00:07:32.862 --> 00:07:35.021
durante todo o ciclo menstrual.

00:07:35.125 --> 00:07:38.168
Benditas sexan, non teriamos 
todo este coñecemento sen elas.

00:07:38.192 --> 00:07:40.216
Un coñecemento moi importante

00:07:40.250 --> 00:07:43.059
porque a presión que se xera no útero

00:07:43.083 --> 00:07:44.351
durante a menstruación

00:07:44.375 --> 00:07:46.536
é de 120 milímetros de mercurio.

00:07:46.620 --> 00:07:48.013
"Iso canto é?" preguntaredes.

00:07:48.057 --> 00:07:50.946
É a mesma presión que se produce

00:07:50.960 --> 00:07:53.208
cando estás empurrando
na segunda fase do parto.

00:07:53.232 --> 00:07:54.324
(Murmurios do público)

00:07:54.342 --> 00:07:55.190
Logo ben.

00:07:55.190 --> 00:07:58.893
Para as que tivestes un parto medicalizado

00:07:58.917 --> 00:08:01.309
vén sendo coma cando 
o medidor de presión arterial

00:08:01.333 --> 00:08:03.619
xa non está tan apertado coma ao inicio

00:08:03.643 --> 00:08:05.018
pero mesmo así nótalo tenso

00:08:05.042 --> 00:08:06.393
e desexas que pare.

00:08:06.417 --> 00:08:08.559
Convérteo en algo diferente, non si?

00:08:08.587 --> 00:08:12.190
Se comezas a pensar
na dor da menstruación,

00:08:12.210 --> 00:08:15.081
non criticarías 
se alguén ten que perder clases

00:08:15.115 --> 00:08:17.644
porque está na segunda fase do parto
e empurrando,

00:08:17.658 --> 00:08:19.119
non lle chamarías feble.

00:08:19.143 --> 00:08:21.911
Diríamos: "Mi madriña, 
que lonxe chegaches!", certo?

00:08:21.941 --> 00:08:22.993
(Risos)

00:08:23.067 --> 00:08:25.681
E non negariamos o control da dor

00:08:25.705 --> 00:08:28.981
a mulleres con dor típica de parto, non é?

00:08:29.015 --> 00:08:32.499
É importante que lle chamemos "típica"
a esta dor e non "normal"

00:08:32.513 --> 00:08:35.508
porque cando dicimos normal, 
é doado ignorala.

00:08:35.542 --> 00:08:39.018
Por contra, ao dicir que é típica
debemos abordala.

00:08:39.052 --> 00:08:43.188
Temos varios modos de atender
a dor menstrual.

00:08:43.222 --> 00:08:45.543
Un é o que chamamos unidade TENS

00:08:45.597 --> 00:08:47.546
que podes levar baixo a roupa

00:08:47.560 --> 00:08:50.581
e que envía impulsos eléctricos 
aos nervios e músculos.

00:08:50.625 --> 00:08:52.434
Ninguén sabe ben como funciona

00:08:52.458 --> 00:08:54.907
pero cremos que se debe
á teoría da comporta da dor,

00:08:55.000 --> 00:08:56.559
que é a revulsión.

00:08:56.583 --> 00:09:00.301
A mesma razón pola que 
cando te mancas, refrégaste.

00:09:00.375 --> 00:09:03.950
As vibracións viaxan cara ao cerebro 
máis rápidas cá dor.

00:09:04.008 --> 00:09:05.583
Tamén temos medicamentos,

00:09:05.583 --> 00:09:08.351
os antiinflamatorios non-esteroides.

00:09:08.375 --> 00:09:11.953
O que fan é bloquear 
a liberación de prostaglandinas.

00:09:12.067 --> 00:09:15.889
Poden reducir a dor menstrual 
no 80 por cento das mulleres.

00:09:16.083 --> 00:09:19.851
Tamén reducen o volume de sangue 
entre un 30 e un 40 por cento

00:09:19.875 --> 00:09:22.248
e poden axudar coa diarrea menstrual.

00:09:22.312 --> 00:09:24.851
Tamén temos a contracepción hormonal,

00:09:24.875 --> 00:09:27.143
que nos dá un endometrio máis fino

00:09:27.167 --> 00:09:29.476
e que por tanto produce
menos prostaglandinas.

00:09:29.500 --> 00:09:32.611
Con menos sangue,
menos necesidade de cambras.

00:09:32.778 --> 00:09:35.643
Agora, se eses tratamentos vos fallan...

00:09:35.667 --> 00:09:37.893
Éche moi importante a elección do termo

00:09:37.917 --> 00:09:40.309
porque nós nunca lle fallamos 
ao tratamento,

00:09:40.333 --> 00:09:42.934
o tratamento fállanos a nós.

00:09:42.958 --> 00:09:45.101
Se o tratamento falla,

00:09:45.125 --> 00:09:46.602
podes estar entre as persoas

00:09:46.626 --> 00:09:50.604
que teñen resistencia 
aos antiinflamatorios non-esteroides.

00:09:50.708 --> 00:09:52.268
Non o comprendemos ben aínda,

00:09:52.268 --> 00:09:54.393
xa que hai varios mecanismos complexos,

00:09:54.397 --> 00:09:57.816
por que esas medicacións 
non funcionan con algunhas mulleres.

00:09:58.000 --> 00:10:01.009
Pode ser tamén que haxa

00:10:01.043 --> 00:10:03.696
outros motivos para esas regras dolorosas.

00:10:03.750 --> 00:10:06.434
Podes padecer o que chamamos endometriose,

00:10:06.458 --> 00:10:09.458
que fai que a capa co útero creza 
na cavidade pelviana,

00:10:09.482 --> 00:10:12.881
causando inflamación, 
cicatrices e adherencias.

00:10:13.125 --> 00:10:16.518
E pode haber outros mecanismos
que aínda non entendemos ben,

00:10:16.542 --> 00:10:19.726
porque cabe a posibilidade 
de que o limiar de dor sexa diferente

00:10:19.750 --> 00:10:22.434
debido a complexos mecanismos biolóxicos.

00:10:22.458 --> 00:10:25.643
Pero só poderemos descubrilo
se falamos sobre isto.

00:10:25.667 --> 00:10:28.768
Non debería ser un acto de feminismo

00:10:28.792 --> 00:10:30.934
saber como funciona o noso corpo.

00:10:30.958 --> 00:10:32.226
Non debería...

00:10:32.250 --> 00:10:37.178
(Aplausos)

00:10:37.682 --> 00:10:41.098
Non debería ser un acto de feminismo

00:10:41.442 --> 00:10:44.084
pedir axuda cando estás a sufrir.

00:10:45.020 --> 00:10:50.063
A era dos tabús menstruais acabou.

00:10:50.583 --> 00:10:54.898
(Aclamacións e aplausos)

00:10:55.173 --> 00:10:57.476
A única maldición aquí

00:10:57.500 --> 00:11:01.101
é a capacidade de convencer 
a metade da poboación

00:11:01.125 --> 00:11:05.518
de que a mesma maquinaria biolóxica 
que perpetúa a especie,

00:11:05.542 --> 00:11:08.018
que nos dá todo o que temos,

00:11:08.042 --> 00:11:10.601
dalgunha maneira é sucia ou tóxica.

00:11:10.735 --> 00:11:13.204
E non o vou consentir.

00:11:13.718 --> 00:11:17.453
(Aplausos)

00:11:18.340 --> 00:11:20.961
Como rompemos esa maldición?

00:11:21.395 --> 00:11:22.954
Con coñecemento.

00:11:22.958 --> 00:11:24.226
Moitas grazas.

00:11:24.250 --> 00:11:28.928
(Salva de aplausos)