WEBVTT

00:00:00.928 --> 00:00:03.915
Birkaç yıl önce ilginç
bir söylenti kulağıma geldi.

00:00:04.389 --> 00:00:06.777
Bir hayvan yemi şirketinin yetkilisi

00:00:06.801 --> 00:00:09.376
bir kutu köpek yemi ile
yıllık genel kurul toplantısına

00:00:09.376 --> 00:00:10.541
gider ve

00:00:10.565 --> 00:00:12.666
getirdiği mamayı yermiş.

00:00:12.690 --> 00:00:16.243
Bu, onun diğerlerini ikna etme yoluymuş,
çünkü yemek kendisine iyi gelirse

00:00:16.267 --> 00:00:17.944
hayvanlarına da iyi gelecektir.

00:00:17.968 --> 00:00:20.774
Bu strateji artık "dogfooding" 
(ürününü kullanarak tanıtma)

00:00:20.774 --> 00:00:23.347
olarak bilinen ve
iş dünyasında yaygın bir strateji.

00:00:23.357 --> 00:00:25.325
Herkes gitsin köpek yemi yesin
demek değil

00:00:25.325 --> 00:00:27.500
ama iş dünyası insanları 
kendi ürünlerini,

00:00:27.524 --> 00:00:29.061
ürünlerine olan güvenlerini

00:00:29.085 --> 00:00:30.790
göstermek için kullanıyor demek bu.

00:00:30.814 --> 00:00:32.739
Günümüzde yaygın bir uygulamadır.

00:00:32.763 --> 00:00:35.858
Gerçekten ilginç olduğunu 
düşündüğüm şey ise

00:00:35.882 --> 00:00:37.073
istisnalarla karşılaşmak;

00:00:37.073 --> 00:00:39.568
yani kendi ürünlerini kullanmayan

00:00:39.568 --> 00:00:41.382
iş dünyası insanları ve şirketleriyle.

00:00:41.406 --> 00:00:44.527
Görünen o ki özellikle 
bir endüstri alanında bu çok sık,

00:00:44.551 --> 00:00:45.711
oldukça düzenli oluyor,

00:00:45.735 --> 00:00:48.169
ekran merkezli teknoloji sanayiinde yani.

NOTE Paragraph

00:00:48.193 --> 00:00:52.587
2010 yılında Steve Jobs
iPad'i çıkarttığında

00:00:52.611 --> 00:00:56.353
onu ''olağanüstü'' 
bir cihaz olarak tanıttı.

00:00:56.377 --> 00:00:58.917
''Görmüş olduğunuz en iyi
internette gezinme deneyimi;

00:00:58.941 --> 00:01:01.674
dizüstünden çok daha iyi,
akıllı telefondan çok daha iyi.

00:01:01.698 --> 00:01:03.225
İnanılmaz bir deneyim.''

00:01:03.249 --> 00:01:06.034
Birkaç ay sonra, kendisini
New York Times'tan

00:01:06.058 --> 00:01:07.214
bir gazeteci arar.

00:01:07.238 --> 00:01:08.957
Uzun bir telefon görüşmesi yaparlar.

00:01:08.957 --> 00:01:09.931
Konuşmanın sonunda,

00:01:09.955 --> 00:01:13.345
gazeteci kolay gibi görünen 
bir soru ortaya atıverir.

00:01:13.369 --> 00:01:15.944
''Çocuklarınız iPad'e 
bayılıyor olmalı.'' der.

00:01:16.803 --> 00:01:18.432
Buna verilecek cevap bellidir,

00:01:18.456 --> 00:01:21.075
fakat Jobs'un cevabı
gazeteciyi hayrete düşürür.

00:01:21.099 --> 00:01:22.290
Bayağı şaşırmıştır.

00:01:22.314 --> 00:01:24.889
Çünkü Jobs,
''Çocuklarım hiç kullanmadı.

00:01:24.913 --> 00:01:27.875
''Onların evde kullandığı teknolojiyi
sınırlıyoruz.'' demiştir.

NOTE Paragraph

00:01:27.875 --> 00:01:31.722
Teknoloji dünyasında bu çok yaygın.

00:01:31.746 --> 00:01:34.181
Hatta Silikon Vadisi yakınında

00:01:34.205 --> 00:01:36.488
Yarımada'ya ait Waldorf Okulu 
adlı bir okul var,

00:01:36.502 --> 00:01:39.666
burada sekizinci sınıfa kadar 
ekran kullanmıyorlar.

00:01:39.690 --> 00:01:41.732
Okulun en ilginç yanı ise

00:01:41.756 --> 00:01:43.905
bu okula giden çocukların
%75'inin ebeveyninin

00:01:43.905 --> 00:01:46.896
Silikon Vadisi'nin üst düzey
teknoloji uzmanları olmasıdır.

00:01:47.342 --> 00:01:50.857
Bunu ilk duyduğumda çok ilginç
ve şaşırtıcı geldi,

00:01:50.881 --> 00:01:53.913
sonra ekranların bana,
aileme ve sevdiklerime

00:01:53.937 --> 00:01:55.894
ve hatta tüm insanlara neler yaptığını

00:01:55.918 --> 00:01:57.180
düşünmeye başladım.

NOTE Paragraph

00:01:57.204 --> 00:01:59.126
O yüzden son beş yıldır

00:01:59.150 --> 00:02:01.183
bir işletme ve psikoloji profesörü olarak

00:02:01.207 --> 00:02:03.911
ekranların hayatımızdaki
etkisi üzerine çalışıyorum.

00:02:04.889 --> 00:02:08.971
Öncelikle ne kadar zamanımızı
aldıklarını anlatarak başlamak istiyorum,

00:02:08.995 --> 00:02:11.501
sonra da zaman kavramı 
hakkında konuşabiliriz.

00:02:11.525 --> 00:02:14.192
Burada gördüğünüz,
24 saatlik ortalama bir iş günü,

00:02:14.216 --> 00:02:16.554
3 farklı dönemi gösteriyor:

00:02:16.578 --> 00:02:18.580
2007; 10 yıl öncesi,

00:02:18.604 --> 00:02:20.063
2015

00:02:20.087 --> 00:02:23.105
ve topladığım veriler, tam olarak
sadece geçen haftaya ait.

00:02:23.129 --> 00:02:24.878
Aslında çoğu şey

00:02:24.902 --> 00:02:26.053
pek de değişmemiş gibi.

00:02:27.320 --> 00:02:30.095
Günde ortalama 7,5 - 8 saat uyuyoruz;

00:02:30.119 --> 00:02:33.436
bazı insanlar bunun biraz düştüğünü
söylese de pek değişmedi.

00:02:33.460 --> 00:02:36.714
Günde 8,5 - 9 saat çalışıyoruz.

00:02:36.738 --> 00:02:38.500
Yaşamsal faaliyetler içine giriyoruz;

00:02:38.500 --> 00:02:41.621
yemek yemek, banyo yapmak
ve çocuklara bakmak gibi,

00:02:41.645 --> 00:02:42.801
günde 3 saat kadar.

NOTE Paragraph

00:02:42.825 --> 00:02:44.353
Geriye bu beyaz boşluk kalıyor.

00:02:44.377 --> 00:02:46.044
İşte bu bizim kişisel zamanımız.

00:02:46.068 --> 00:02:48.856
Bu boşluk bizim için çok önemli.

00:02:49.294 --> 00:02:52.168
Bizi birey yapan işler yaptığımız
zaman dilimi bu.

00:02:52.192 --> 00:02:55.293
Hobilerimiz, yakın ilişkilerimiz,

00:02:55.317 --> 00:02:58.199
hayata dair düşüncelerimiz 
ve yaratıcılığımız,

00:02:58.223 --> 00:03:00.037
geçmişe dair bakışımız,


00:03:00.061 --> 00:03:01.921
hayata anlam yükleyişimiz
burada oluyor.

00:03:01.945 --> 00:03:03.773
Bunu biraz iş hayatından da alıyoruz

00:03:03.797 --> 00:03:05.712
ama insanlar geriye dönüp baktıklarında

00:03:05.736 --> 00:03:07.740
ve hayatlarının sonunda hayatlarının

00:03:07.764 --> 00:03:09.007
neye benzediğine dair

00:03:09.031 --> 00:03:10.918
söyledikleri son şeylere bakıyorsunuz.

00:03:10.942 --> 00:03:14.643
İşte şu beyaz kişisel zaman diliminde 
o anlara dair konuşuyorlar.

00:03:14.667 --> 00:03:16.670
Bizim için adeta kutsal ve önemli alan.

NOTE Paragraph

00:03:16.694 --> 00:03:18.575
Şimdi size 
zaman içerisinde bu boşluğun

00:03:18.575 --> 00:03:21.821
ne kadarının ekranlar tarafından
işgal edildiğini göstereceğim.

00:03:21.845 --> 00:03:23.170
2007 yılında,

00:03:23.194 --> 00:03:24.345
işte bu kadar.

00:03:24.369 --> 00:03:27.349
Bu Apple'ın iPhone'u çıkarttığı yıl.

00:03:27.373 --> 00:03:28.571
Sekiz yıl sonra,

00:03:29.239 --> 00:03:30.460
işte bu kadar.

00:03:31.318 --> 00:03:33.107
Şimdi ise bu kadar.

00:03:33.131 --> 00:03:36.569
Bu boş zamanın ne kadarını ekranlarımızın
başında harcadığımıza bakın.

00:03:36.593 --> 00:03:39.896
Bu sarı alan, bu ince şerit
mucizenin olduğu yer.

00:03:39.920 --> 00:03:41.502
Benliğiniz işte bu kısımda.

00:03:41.526 --> 00:03:43.558
Şimdi ise küçücük bir kutunun içinde.

NOTE Paragraph

00:03:44.243 --> 00:03:45.868
Peki bu konuda ne yapacağız?

00:03:45.892 --> 00:03:47.249
İlk sorum şu:

00:03:47.273 --> 00:03:49.132
Kırmızı alan nasıl görünüyor?

00:03:49.156 --> 00:03:51.261
Ekranlar elbette ki pek çok açıdan

00:03:51.285 --> 00:03:52.713
mucizevi şeyler.

00:03:52.737 --> 00:03:53.994
Ben New York'ta yaşıyorum,

00:03:54.018 --> 00:03:56.016
ailemin çoğu Avustralya'da,

00:03:56.040 --> 00:03:57.470
bir yaşında da bir oğlum var.

00:03:57.494 --> 00:04:01.392
Onları oğluma ekran yardımıyla
tanıtabiliyorum.

00:04:01.416 --> 00:04:03.506
Bunu 15-20 yıl önce böyle

00:04:03.530 --> 00:04:04.688
yapamazdınız.

00:04:04.712 --> 00:04:06.869
Yani pek çok artısı var.

NOTE Paragraph

00:04:06.893 --> 00:04:08.739
Kendinize şu soruyu sorabilirsiniz:

00:04:08.763 --> 00:04:10.846
Bu sürede neler oluyor?

00:04:10.870 --> 00:04:13.308
Kullandığımız uygulamalar bize ne katıyor?

00:04:13.332 --> 00:04:14.606
Katkı sağlayanları var.

00:04:14.630 --> 00:04:17.072
Bu uygulamaları kullanırken 
insanları durdurup

00:04:17.096 --> 00:04:18.684
o an ne hissettiklerini sorsanız

00:04:18.708 --> 00:04:21.104
bu uygulamaların oldukça
keyif verdiğini söylerler;

00:04:21.128 --> 00:04:24.488
şu dinlenme, egzersiz, hava, 
okuma, eğitim ve sağlıkla ilgili

00:04:24.512 --> 00:04:26.055
olanlar.

00:04:26.079 --> 00:04:29.213
Bunların her biri için günde
ortalama 9 dakika harcıyorlar.

00:04:29.237 --> 00:04:31.567
Bu uygulamalar onları 
daha az mutlu ediyor.

00:04:32.099 --> 00:04:35.697
Diğer yarısını durdurup
ne hissettiklerini sorduğunuzda

00:04:35.697 --> 00:04:37.835
bunları kullanmaktan 
keyif almadığını söyler.

00:04:37.859 --> 00:04:39.490
İşin ilginç yanı,

00:04:39.514 --> 00:04:41.224
flört, sosyal ağ, oyun, eğlence,

00:04:41.248 --> 00:04:43.974
haberler ve internette gezinme gibi

00:04:43.998 --> 00:04:46.604
şeylerin her birine insanlar
günde 27 dakika harcıyor.

00:04:46.628 --> 00:04:50.180
Bizi mutlu etmeyen uygulamalara
üç kat daha fazla zaman harcıyoruz.

00:04:50.204 --> 00:04:51.872
Pek akıllıca görünmüyor.

NOTE Paragraph

00:04:52.886 --> 00:04:55.554
Bizi mutsuz eden uygulamalara
bu kadar zaman harcamamızın

00:04:55.554 --> 00:04:56.600
sebeplerinden biri

00:04:56.624 --> 00:04:58.246
durma güdümüzü elimizden almaları.

00:04:58.246 --> 00:05:00.559
Durma güdüsü 20. yüzyılda her yerdeydi.

00:05:00.583 --> 00:05:02.447
Yaptığımız her şeyde vardı.

00:05:02.471 --> 00:05:05.887
Durma güdüsü hayata 
devam etmek için bir işarettir,

00:05:05.911 --> 00:05:08.608
yeni bir şey yapmak,
farklı bir şey yapmak için.

00:05:08.632 --> 00:05:11.828
Gazeteleri bir düşünün;
sonuna gelirsiniz,

00:05:11.852 --> 00:05:14.149
gazeteyi katlar ve yerine koyarsınız.

00:05:14.173 --> 00:05:17.331
Dergiler ve kitaplar için de aynı,
bir bölümün sonuna gelirsiniz,

00:05:17.355 --> 00:05:20.132
devam edip etmemek için
bir an düşünürsünüz.

00:05:20.504 --> 00:05:23.202
Televizyonda dizi izlersiniz, sona erer

00:05:23.226 --> 00:05:25.631
ve yeni bölüm için bir hafta beklersiniz.

00:05:25.655 --> 00:05:27.409
Bu durma güdüleri her yerdeydi.

00:05:27.433 --> 00:05:31.183
Bugün ise medyayı tüketme şeklimizde
hiçbir durma güdüsü yok.

00:05:31.923 --> 00:05:33.498
Haber bandı bitmek bilmiyor,

00:05:33.522 --> 00:05:37.195
hiçbir şeyin sonu yok:
Twitter, Facebook, Instagram,

00:05:37.219 --> 00:05:40.361
e-posta, mesajlaşma, haberler.

00:05:40.385 --> 00:05:43.355
Diğer kaynakları da kontrol edecek olsanız

00:05:43.379 --> 00:05:45.720
öylece devam edebilirsiniz.

NOTE Paragraph

00:05:45.744 --> 00:05:50.154
Ne yapacağımız hakkında
Batı Avrupa'yı örnek alabiliriz,

00:05:50.178 --> 00:05:53.579
iş yeri için 
çok sayıda güzel fikirler var.

00:05:53.603 --> 00:05:56.011
Bir örnek:
Bu Hollandalı bir tasarım firması.

00:05:56.035 --> 00:05:59.421
Yaptıkları şey masaları
tavana doğru kaydırmak.

00:05:59.445 --> 00:06:00.597
Her gün akşam saat 6'da,

00:06:00.621 --> 00:06:03.428
kime e-posta gönderdiğiniz
veya ne yaptığınızın önemi yok,

00:06:03.452 --> 00:06:04.979
masalar tavana doğru yükseliyor.

NOTE Paragraph

00:06:04.979 --> 00:06:06.061
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:06:06.085 --> 00:06:07.335
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:06:07.359 --> 00:06:11.602
Haftada dört gün, boş alan
yoga stüdyosuna çevriliyor,

00:06:11.626 --> 00:06:13.257
haftada bir gün ise dans kulübüne.

00:06:13.281 --> 00:06:15.810
Hangisine katılmak istediğiniz
tamamen size kalmış.

00:06:15.834 --> 00:06:17.751
Bu gerçekten harika bir 
durdurucu kural,

00:06:17.751 --> 00:06:19.432
çünkü günün sonunda

00:06:19.456 --> 00:06:21.493
her şey duruyor, çalışmak mümkün değil.

00:06:21.517 --> 00:06:24.961
Alman araba şirketi firması Daimler'de
başka bir harika strateji var.

00:06:24.985 --> 00:06:26.515
Tatile çıktığınızda,

00:06:26.539 --> 00:06:28.743
''Bu kişi şu an tatilde,

00:06:28.767 --> 00:06:30.730
mutlaka size geri döneceklerdir.'' yerine

00:06:30.730 --> 00:06:33.736
''Bu kişi tatilde, o yüzden
e-postanızı sildik.

00:06:33.760 --> 00:06:36.436
Bu kişi e-postanızı hiçbir zaman 
görmeyecek.'' diyorlar.

NOTE Paragraph

00:06:36.436 --> 00:06:37.446
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:06:37.470 --> 00:06:40.111
''İki hafta içinde yeniden
e-posta gönderebilir

00:06:40.135 --> 00:06:41.951
veya başka biriyle görüşebilirsiniz.''

NOTE Paragraph

00:06:41.951 --> 00:06:42.673
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:06:42.697 --> 00:06:43.869
Yani...

NOTE Paragraph

00:06:43.893 --> 00:06:47.535
(Alkışlar)

NOTE Paragraph

00:06:48.882 --> 00:06:50.560
Nasıl olduğunu hayal edebilirsiniz.

00:06:50.560 --> 00:06:53.002
Tatile gidersiniz
ve gerçekten tatilde olursunuz.

00:06:53.026 --> 00:06:54.995
Bu şirketin çalışanları

00:06:55.019 --> 00:06:57.381
izinde olduklarını
gerçekten hissediyorlar.

NOTE Paragraph

00:06:57.405 --> 00:06:59.322
Fakat bu evde, kendi hayatımızda

00:06:59.346 --> 00:07:01.645
ne yapmamız gerektiğine dair
çok şey anlatmıyor.

00:07:01.669 --> 00:07:03.351
Ben de bir kaç öneri sunayım.

00:07:03.375 --> 00:07:07.868
Saat 5 ve 6 arasında telefonumu 
kullanmayacağım demek çok zor değil.

00:07:07.892 --> 00:07:11.323
Sorun şu ki saat 5 ve 6 arası
farklı günlerde farklı görünüyor.

00:07:11.347 --> 00:07:13.534
Daha iyi bir strateji şunu demektir:

00:07:13.558 --> 00:07:15.027
Her gün belli işler yapıyorum,

00:07:15.051 --> 00:07:17.405
her gün olan belli durumlar var,

00:07:17.429 --> 00:07:18.688
yemek yemek gibi.

00:07:18.712 --> 00:07:20.030
Bazen yalnız olacağım,

00:07:20.054 --> 00:07:21.560
bazen de başkalarıyla,

00:07:21.584 --> 00:07:22.863
bazen restoranda,

00:07:22.887 --> 00:07:24.075
bazen evde,

00:07:24.099 --> 00:07:27.745
ama benimsediğim ilke şu:
Yemekte asla telefon olmayacak.

00:07:28.123 --> 00:07:29.557
Telefon uzak,

00:07:29.581 --> 00:07:31.102
mümkün olduğu kadar uzak olmalı.

00:07:31.102 --> 00:07:33.375
Çünkü karşı koyma konusunda
oldukça kötüyüz.

00:07:33.399 --> 00:07:36.470
Yemek başladığında,
o durma güdüsü geldiğinde,

00:07:36.494 --> 00:07:37.650
telefon uzaklara gidecek

00:07:37.674 --> 00:07:39.392
ve o cezbedicilikten sakınacaksınız.

NOTE Paragraph

00:07:39.392 --> 00:07:41.083
İlk başta zor olacak.

00:07:41.107 --> 00:07:42.779
FOMO (geri kalma korkusu) geçirdim.

NOTE Paragraph

00:07:42.779 --> 00:07:43.819
(Kahkahalar)

NOTE Paragraph

00:07:43.843 --> 00:07:45.009
Mücadele ettim.

NOTE Paragraph

00:07:45.369 --> 00:07:47.299
Zamanla alışıyorsunuz ama.

00:07:47.323 --> 00:07:50.571
Bir ilacı bıraktığınızda olduğu gibi
gerileme duygusunu aşıyorsunuz.

00:07:50.571 --> 00:07:53.320
Sonra hayat daha renkli ve zengin,
çok daha ilginç oluyor,

00:07:54.433 --> 00:07:56.123
daha güzel sohbetler gerçekleşiyor.

00:07:56.123 --> 00:07:59.131
Orada sizinle olan insanlarla 
daha güzel bağ kuruyorsunuz.

00:07:59.155 --> 00:08:00.799
Bu bence harika bir strateji,

00:08:00.823 --> 00:08:03.562
işe yaradığını da biliyoruz çünkü
insanlar bunu yaptığında

00:08:03.562 --> 00:08:05.926
-bunu deneyen çok insan izledim,

00:08:05.950 --> 00:08:07.120
bu yayılıyor.

00:08:07.144 --> 00:08:08.460
Çok iyi hissediyorlar,

00:08:08.484 --> 00:08:11.576
sabahın ilk saatinde yapmaya başlıyorlar.

00:08:11.600 --> 00:08:14.725
Haftasonları telefonlarını
uçak moduna alıyorlar.

00:08:14.749 --> 00:08:18.486
Bu şekilde telefonunuz sadece
bir fotoğraf makinesi oluyor.

00:08:18.510 --> 00:08:19.845
Etkili bir fikir gerçekten,

00:08:19.869 --> 00:08:23.498
Bunu yapan insanlar hayattan
daha fazla zevk alıyor.

NOTE Paragraph

00:08:23.973 --> 00:08:25.562
Peki buradan alınacak ders ne?

00:08:25.586 --> 00:08:27.825
Ekranlar mucizevi;
bunu söylemiştim zaten,

00:08:27.849 --> 00:08:29.201
doğru olduğunu biliyorum.

00:08:29.225 --> 00:08:33.845
Ancak onu kullanış şeklimiz çok uzun
bir yolda çok hızlı araba sürmek gibi,

00:08:33.869 --> 00:08:37.032
arabanın içindesiniz
gaz pedalına sonuna kadar basıyorsunuz,

00:08:37.056 --> 00:08:39.104
frene basmak zor olacaktır.

00:08:39.128 --> 00:08:40.620
Seçim yapabilirsiniz.

00:08:41.510 --> 00:08:45.673
İsterseniz harika okyanus manzaralarının
yanından geçebilirsiniz,

00:08:45.697 --> 00:08:48.793
veya camdan fotoğraf çekebilirsiniz,
- bu kolay olan yol -

00:08:48.817 --> 00:08:52.357
veya kenara çekilip frene basar,

00:08:52.381 --> 00:08:53.853
arabayı durdurur,

00:08:53.877 --> 00:08:55.030
dışarı çıkar,

00:08:55.054 --> 00:08:56.935
ayakkabı ve çoraplarınızı çıkarıp

00:08:56.959 --> 00:08:59.224
kumda birkaç adım atar,

00:08:59.248 --> 00:09:01.488
ayaklarınızın altındaki 
kumu hissedersiniz,

00:09:01.512 --> 00:09:02.663
okyanusa doğru yürür,

00:09:02.687 --> 00:09:05.040
dalganın bileklerinize çarpmasına
izin verirsiniz.

00:09:05.207 --> 00:09:08.022
Hayatınız daha zengin
ve anlamlı olacaktır,

00:09:08.046 --> 00:09:10.264
çünkü bu tecrübeyi yaşıyorsunuz,

00:09:10.288 --> 00:09:12.684
çünkü telefonunuzu 
arabada bırakmıştınız.

NOTE Paragraph

00:09:12.708 --> 00:09:13.879
Teşekkür ederim.

00:09:13.903 --> 00:09:16.204
(Alkışlar)