0:00:00.928,0:00:03.915
Birkaç yıl önce ilginç[br]bir söylenti kulağıma geldi.

0:00:04.389,0:00:06.777
Bir hayvan yemi şirketinin yetkilisi

0:00:06.801,0:00:09.376
bir kutu köpek yemi ile[br]yıllık genel kurul toplantısına

0:00:09.376,0:00:10.541
gider ve

0:00:10.565,0:00:12.666
getirdiği mamayı yermiş.

0:00:12.690,0:00:16.243
Bu, onun diğerlerini ikna etme yoluymuş,[br]çünkü yemek kendisine iyi gelirse

0:00:16.267,0:00:17.944
hayvanlarına da iyi gelecektir.

0:00:17.968,0:00:20.774
Bu strateji artık "dogfooding" [br](ürününü kullanarak tanıtma)

0:00:20.774,0:00:23.347
olarak bilinen ve[br]iş dünyasında yaygın bir strateji.

0:00:23.357,0:00:25.325
Herkes gitsin köpek yemi yesin[br]demek değil

0:00:25.325,0:00:27.500
ama iş dünyası insanları [br]kendi ürünlerini,

0:00:27.524,0:00:29.061
ürünlerine olan güvenlerini

0:00:29.085,0:00:30.790
göstermek için kullanıyor demek bu.

0:00:30.814,0:00:32.739
Günümüzde yaygın bir uygulamadır.

0:00:32.763,0:00:35.858
Gerçekten ilginç olduğunu [br]düşündüğüm şey ise

0:00:35.882,0:00:37.073
istisnalarla karşılaşmak;

0:00:37.073,0:00:39.568
yani kendi ürünlerini kullanmayan

0:00:39.568,0:00:41.382
iş dünyası insanları ve şirketleriyle.

0:00:41.406,0:00:44.527
Görünen o ki özellikle [br]bir endüstri alanında bu çok sık,

0:00:44.551,0:00:45.711
oldukça düzenli oluyor,

0:00:45.735,0:00:48.169
ekran merkezli teknoloji sanayiinde yani.

0:00:48.193,0:00:52.587
2010 yılında Steve Jobs[br]iPad'i çıkarttığında

0:00:52.611,0:00:56.353
onu ''olağanüstü'' [br]bir cihaz olarak tanıttı.

0:00:56.377,0:00:58.917
''Görmüş olduğunuz en iyi[br]internette gezinme deneyimi;

0:00:58.941,0:01:01.674
dizüstünden çok daha iyi,[br]akıllı telefondan çok daha iyi.

0:01:01.698,0:01:03.225
İnanılmaz bir deneyim.''

0:01:03.249,0:01:06.034
Birkaç ay sonra, kendisini[br]New York Times'tan

0:01:06.058,0:01:07.214
bir gazeteci arar.

0:01:07.238,0:01:08.957
Uzun bir telefon görüşmesi yaparlar.

0:01:08.957,0:01:09.931
Konuşmanın sonunda,

0:01:09.955,0:01:13.345
gazeteci kolay gibi görünen [br]bir soru ortaya atıverir.

0:01:13.369,0:01:15.944
''Çocuklarınız iPad'e [br]bayılıyor olmalı.'' der.

0:01:16.803,0:01:18.432
Buna verilecek cevap bellidir,

0:01:18.456,0:01:21.075
fakat Jobs'un cevabı[br]gazeteciyi hayrete düşürür.

0:01:21.099,0:01:22.290
Bayağı şaşırmıştır.

0:01:22.314,0:01:24.889
Çünkü Jobs,[br]''Çocuklarım hiç kullanmadı.

0:01:24.913,0:01:27.875
''Onların evde kullandığı teknolojiyi[br]sınırlıyoruz.'' demiştir.

0:01:27.875,0:01:31.722
Teknoloji dünyasında bu çok yaygın.

0:01:31.746,0:01:34.181
Hatta Silikon Vadisi yakınında

0:01:34.205,0:01:36.488
Yarımada'ya ait Waldorf Okulu [br]adlı bir okul var,

0:01:36.502,0:01:39.666
burada sekizinci sınıfa kadar [br]ekran kullanmıyorlar.

0:01:39.690,0:01:41.732
Okulun en ilginç yanı ise

0:01:41.756,0:01:43.905
bu okula giden çocukların[br]%75'inin ebeveyninin

0:01:43.905,0:01:46.896
Silikon Vadisi'nin üst düzey[br]teknoloji uzmanları olmasıdır.

0:01:47.342,0:01:50.857
Bunu ilk duyduğumda çok ilginç[br]ve şaşırtıcı geldi,

0:01:50.881,0:01:53.913
sonra ekranların bana,[br]aileme ve sevdiklerime

0:01:53.937,0:01:55.894
ve hatta tüm insanlara neler yaptığını

0:01:55.918,0:01:57.180
düşünmeye başladım.

0:01:57.204,0:01:59.126
O yüzden son beş yıldır

0:01:59.150,0:02:01.183
bir işletme ve psikoloji profesörü olarak

0:02:01.207,0:02:03.911
ekranların hayatımızdaki[br]etkisi üzerine çalışıyorum.

0:02:04.889,0:02:08.971
Öncelikle ne kadar zamanımızı[br]aldıklarını anlatarak başlamak istiyorum,

0:02:08.995,0:02:11.501
sonra da zaman kavramı [br]hakkında konuşabiliriz.

0:02:11.525,0:02:14.192
Burada gördüğünüz,[br]24 saatlik ortalama bir iş günü,

0:02:14.216,0:02:16.554
3 farklı dönemi gösteriyor:

0:02:16.578,0:02:18.580
2007; 10 yıl öncesi,

0:02:18.604,0:02:20.063
2015

0:02:20.087,0:02:23.105
ve topladığım veriler, tam olarak[br]sadece geçen haftaya ait.

0:02:23.129,0:02:24.878
Aslında çoğu şey

0:02:24.902,0:02:26.053
pek de değişmemiş gibi.

0:02:27.320,0:02:30.095
Günde ortalama 7,5 - 8 saat uyuyoruz;

0:02:30.119,0:02:33.436
bazı insanlar bunun biraz düştüğünü[br]söylese de pek değişmedi.

0:02:33.460,0:02:36.714
Günde 8,5 - 9 saat çalışıyoruz.

0:02:36.738,0:02:38.500
Yaşamsal faaliyetler içine giriyoruz;

0:02:38.500,0:02:41.621
yemek yemek, banyo yapmak[br]ve çocuklara bakmak gibi,

0:02:41.645,0:02:42.801
günde 3 saat kadar.

0:02:42.825,0:02:44.353
Geriye bu beyaz boşluk kalıyor.

0:02:44.377,0:02:46.044
İşte bu bizim kişisel zamanımız.

0:02:46.068,0:02:48.856
Bu boşluk bizim için çok önemli.

0:02:49.294,0:02:52.168
Bizi birey yapan işler yaptığımız[br]zaman dilimi bu.

0:02:52.192,0:02:55.293
Hobilerimiz, yakın ilişkilerimiz,

0:02:55.317,0:02:58.199
hayata dair düşüncelerimiz [br]ve yaratıcılığımız,

0:02:58.223,0:03:00.037
geçmişe dair bakışımız,[br]

0:03:00.061,0:03:01.921
hayata anlam yükleyişimiz[br]burada oluyor.

0:03:01.945,0:03:03.773
Bunu biraz iş hayatından da alıyoruz

0:03:03.797,0:03:05.712
ama insanlar geriye dönüp baktıklarında

0:03:05.736,0:03:07.740
ve hayatlarının sonunda hayatlarının

0:03:07.764,0:03:09.007
neye benzediğine dair

0:03:09.031,0:03:10.918
söyledikleri son şeylere bakıyorsunuz.

0:03:10.942,0:03:14.643
İşte şu beyaz kişisel zaman diliminde [br]o anlara dair konuşuyorlar.

0:03:14.667,0:03:16.670
Bizim için adeta kutsal ve önemli alan.

0:03:16.694,0:03:18.575
Şimdi size [br]zaman içerisinde bu boşluğun

0:03:18.575,0:03:21.821
ne kadarının ekranlar tarafından[br]işgal edildiğini göstereceğim.

0:03:21.845,0:03:23.170
2007 yılında,

0:03:23.194,0:03:24.345
işte bu kadar.

0:03:24.369,0:03:27.349
Bu Apple'ın iPhone'u çıkarttığı yıl.

0:03:27.373,0:03:28.571
Sekiz yıl sonra,

0:03:29.239,0:03:30.460
işte bu kadar.

0:03:31.318,0:03:33.107
Şimdi ise bu kadar.

0:03:33.131,0:03:36.569
Bu boş zamanın ne kadarını ekranlarımızın[br]başında harcadığımıza bakın.

0:03:36.593,0:03:39.896
Bu sarı alan, bu ince şerit[br]mucizenin olduğu yer.

0:03:39.920,0:03:41.502
Benliğiniz işte bu kısımda.

0:03:41.526,0:03:43.558
Şimdi ise küçücük bir kutunun içinde.

0:03:44.243,0:03:45.868
Peki bu konuda ne yapacağız?

0:03:45.892,0:03:47.249
İlk sorum şu:

0:03:47.273,0:03:49.132
Kırmızı alan nasıl görünüyor?

0:03:49.156,0:03:51.261
Ekranlar elbette ki pek çok açıdan

0:03:51.285,0:03:52.713
mucizevi şeyler.

0:03:52.737,0:03:53.994
Ben New York'ta yaşıyorum,

0:03:54.018,0:03:56.016
ailemin çoğu Avustralya'da,

0:03:56.040,0:03:57.470
bir yaşında da bir oğlum var.

0:03:57.494,0:04:01.392
Onları oğluma ekran yardımıyla[br]tanıtabiliyorum.

0:04:01.416,0:04:03.506
Bunu 15-20 yıl önce böyle

0:04:03.530,0:04:04.688
yapamazdınız.

0:04:04.712,0:04:06.869
Yani pek çok artısı var.

0:04:06.893,0:04:08.739
Kendinize şu soruyu sorabilirsiniz:

0:04:08.763,0:04:10.846
Bu sürede neler oluyor?

0:04:10.870,0:04:13.308
Kullandığımız uygulamalar bize ne katıyor?

0:04:13.332,0:04:14.606
Katkı sağlayanları var.

0:04:14.630,0:04:17.072
Bu uygulamaları kullanırken [br]insanları durdurup

0:04:17.096,0:04:18.684
o an ne hissettiklerini sorsanız

0:04:18.708,0:04:21.104
bu uygulamaların oldukça[br]keyif verdiğini söylerler;

0:04:21.128,0:04:24.488
şu dinlenme, egzersiz, hava, [br]okuma, eğitim ve sağlıkla ilgili

0:04:24.512,0:04:26.055
olanlar.

0:04:26.079,0:04:29.213
Bunların her biri için günde[br]ortalama 9 dakika harcıyorlar.

0:04:29.237,0:04:31.567
Bu uygulamalar onları [br]daha az mutlu ediyor.

0:04:32.099,0:04:35.697
Diğer yarısını durdurup[br]ne hissettiklerini sorduğunuzda

0:04:35.697,0:04:37.835
bunları kullanmaktan [br]keyif almadığını söyler.

0:04:37.859,0:04:39.490
İşin ilginç yanı,

0:04:39.514,0:04:41.224
flört, sosyal ağ, oyun, eğlence,

0:04:41.248,0:04:43.974
haberler ve internette gezinme gibi

0:04:43.998,0:04:46.604
şeylerin her birine insanlar[br]günde 27 dakika harcıyor.

0:04:46.628,0:04:50.180
Bizi mutlu etmeyen uygulamalara[br]üç kat daha fazla zaman harcıyoruz.

0:04:50.204,0:04:51.872
Pek akıllıca görünmüyor.

0:04:52.886,0:04:55.554
Bizi mutsuz eden uygulamalara[br]bu kadar zaman harcamamızın

0:04:55.554,0:04:56.600
sebeplerinden biri

0:04:56.624,0:04:58.246
durma güdümüzü elimizden almaları.

0:04:58.246,0:05:00.559
Durma güdüsü 20. yüzyılda her yerdeydi.

0:05:00.583,0:05:02.447
Yaptığımız her şeyde vardı.

0:05:02.471,0:05:05.887
Durma güdüsü hayata [br]devam etmek için bir işarettir,

0:05:05.911,0:05:08.608
yeni bir şey yapmak,[br]farklı bir şey yapmak için.

0:05:08.632,0:05:11.828
Gazeteleri bir düşünün;[br]sonuna gelirsiniz,

0:05:11.852,0:05:14.149
gazeteyi katlar ve yerine koyarsınız.

0:05:14.173,0:05:17.331
Dergiler ve kitaplar için de aynı,[br]bir bölümün sonuna gelirsiniz,

0:05:17.355,0:05:20.132
devam edip etmemek için[br]bir an düşünürsünüz.

0:05:20.504,0:05:23.202
Televizyonda dizi izlersiniz, sona erer

0:05:23.226,0:05:25.631
ve yeni bölüm için bir hafta beklersiniz.

0:05:25.655,0:05:27.409
Bu durma güdüleri her yerdeydi.

0:05:27.433,0:05:31.183
Bugün ise medyayı tüketme şeklimizde[br]hiçbir durma güdüsü yok.

0:05:31.923,0:05:33.498
Haber bandı bitmek bilmiyor,

0:05:33.522,0:05:37.195
hiçbir şeyin sonu yok:[br]Twitter, Facebook, Instagram,

0:05:37.219,0:05:40.361
e-posta, mesajlaşma, haberler.

0:05:40.385,0:05:43.355
Diğer kaynakları da kontrol edecek olsanız

0:05:43.379,0:05:45.720
öylece devam edebilirsiniz.

0:05:45.744,0:05:50.154
Ne yapacağımız hakkında[br]Batı Avrupa'yı örnek alabiliriz,

0:05:50.178,0:05:53.579
iş yeri için [br]çok sayıda güzel fikirler var.

0:05:53.603,0:05:56.011
Bir örnek:[br]Bu Hollandalı bir tasarım firması.

0:05:56.035,0:05:59.421
Yaptıkları şey masaları[br]tavana doğru kaydırmak.

0:05:59.445,0:06:00.597
Her gün akşam saat 6'da,

0:06:00.621,0:06:03.428
kime e-posta gönderdiğiniz[br]veya ne yaptığınızın önemi yok,

0:06:03.452,0:06:04.979
masalar tavana doğru yükseliyor.

0:06:04.979,0:06:06.061
(Kahkahalar)

0:06:06.085,0:06:07.335
(Alkışlar)

0:06:07.359,0:06:11.602
Haftada dört gün, boş alan[br]yoga stüdyosuna çevriliyor,

0:06:11.626,0:06:13.257
haftada bir gün ise dans kulübüne.

0:06:13.281,0:06:15.810
Hangisine katılmak istediğiniz[br]tamamen size kalmış.

0:06:15.834,0:06:17.751
Bu gerçekten harika bir [br]durdurucu kural,

0:06:17.751,0:06:19.432
çünkü günün sonunda

0:06:19.456,0:06:21.493
her şey duruyor, çalışmak mümkün değil.

0:06:21.517,0:06:24.961
Alman araba şirketi firması Daimler'de[br]başka bir harika strateji var.

0:06:24.985,0:06:26.515
Tatile çıktığınızda,

0:06:26.539,0:06:28.743
''Bu kişi şu an tatilde,

0:06:28.767,0:06:30.730
mutlaka size geri döneceklerdir.'' yerine

0:06:30.730,0:06:33.736
''Bu kişi tatilde, o yüzden[br]e-postanızı sildik.

0:06:33.760,0:06:36.436
Bu kişi e-postanızı hiçbir zaman [br]görmeyecek.'' diyorlar.

0:06:36.436,0:06:37.446
(Kahkahalar)

0:06:37.470,0:06:40.111
''İki hafta içinde yeniden[br]e-posta gönderebilir

0:06:40.135,0:06:41.951
veya başka biriyle görüşebilirsiniz.''

0:06:41.951,0:06:42.673
(Kahkahalar)

0:06:42.697,0:06:43.869
Yani...

0:06:43.893,0:06:47.535
(Alkışlar)

0:06:48.882,0:06:50.560
Nasıl olduğunu hayal edebilirsiniz.

0:06:50.560,0:06:53.002
Tatile gidersiniz[br]ve gerçekten tatilde olursunuz.

0:06:53.026,0:06:54.995
Bu şirketin çalışanları

0:06:55.019,0:06:57.381
izinde olduklarını[br]gerçekten hissediyorlar.

0:06:57.405,0:06:59.322
Fakat bu evde, kendi hayatımızda

0:06:59.346,0:07:01.645
ne yapmamız gerektiğine dair[br]çok şey anlatmıyor.

0:07:01.669,0:07:03.351
Ben de bir kaç öneri sunayım.

0:07:03.375,0:07:07.868
Saat 5 ve 6 arasında telefonumu [br]kullanmayacağım demek çok zor değil.

0:07:07.892,0:07:11.323
Sorun şu ki saat 5 ve 6 arası[br]farklı günlerde farklı görünüyor.

0:07:11.347,0:07:13.534
Daha iyi bir strateji şunu demektir:

0:07:13.558,0:07:15.027
Her gün belli işler yapıyorum,

0:07:15.051,0:07:17.405
her gün olan belli durumlar var,

0:07:17.429,0:07:18.688
yemek yemek gibi.

0:07:18.712,0:07:20.030
Bazen yalnız olacağım,

0:07:20.054,0:07:21.560
bazen de başkalarıyla,

0:07:21.584,0:07:22.863
bazen restoranda,

0:07:22.887,0:07:24.075
bazen evde,

0:07:24.099,0:07:27.745
ama benimsediğim ilke şu:[br]Yemekte asla telefon olmayacak.

0:07:28.123,0:07:29.557
Telefon uzak,

0:07:29.581,0:07:31.102
mümkün olduğu kadar uzak olmalı.

0:07:31.102,0:07:33.375
Çünkü karşı koyma konusunda[br]oldukça kötüyüz.

0:07:33.399,0:07:36.470
Yemek başladığında,[br]o durma güdüsü geldiğinde,

0:07:36.494,0:07:37.650
telefon uzaklara gidecek

0:07:37.674,0:07:39.392
ve o cezbedicilikten sakınacaksınız.

0:07:39.392,0:07:41.083
İlk başta zor olacak.

0:07:41.107,0:07:42.779
FOMO (geri kalma korkusu) geçirdim.

0:07:42.779,0:07:43.819
(Kahkahalar)

0:07:43.843,0:07:45.009
Mücadele ettim.

0:07:45.369,0:07:47.299
Zamanla alışıyorsunuz ama.

0:07:47.323,0:07:50.571
Bir ilacı bıraktığınızda olduğu gibi[br]gerileme duygusunu aşıyorsunuz.

0:07:50.571,0:07:53.320
Sonra hayat daha renkli ve zengin,[br]çok daha ilginç oluyor,

0:07:54.433,0:07:56.123
daha güzel sohbetler gerçekleşiyor.

0:07:56.123,0:07:59.131
Orada sizinle olan insanlarla [br]daha güzel bağ kuruyorsunuz.

0:07:59.155,0:08:00.799
Bu bence harika bir strateji,

0:08:00.823,0:08:03.562
işe yaradığını da biliyoruz çünkü[br]insanlar bunu yaptığında

0:08:03.562,0:08:05.926
-bunu deneyen çok insan izledim,

0:08:05.950,0:08:07.120
bu yayılıyor.

0:08:07.144,0:08:08.460
Çok iyi hissediyorlar,

0:08:08.484,0:08:11.576
sabahın ilk saatinde yapmaya başlıyorlar.

0:08:11.600,0:08:14.725
Haftasonları telefonlarını[br]uçak moduna alıyorlar.

0:08:14.749,0:08:18.486
Bu şekilde telefonunuz sadece[br]bir fotoğraf makinesi oluyor.

0:08:18.510,0:08:19.845
Etkili bir fikir gerçekten,

0:08:19.869,0:08:23.498
Bunu yapan insanlar hayattan[br]daha fazla zevk alıyor.

0:08:23.973,0:08:25.562
Peki buradan alınacak ders ne?

0:08:25.586,0:08:27.825
Ekranlar mucizevi;[br]bunu söylemiştim zaten,

0:08:27.849,0:08:29.201
doğru olduğunu biliyorum.

0:08:29.225,0:08:33.845
Ancak onu kullanış şeklimiz çok uzun[br]bir yolda çok hızlı araba sürmek gibi,

0:08:33.869,0:08:37.032
arabanın içindesiniz[br]gaz pedalına sonuna kadar basıyorsunuz,

0:08:37.056,0:08:39.104
frene basmak zor olacaktır.

0:08:39.128,0:08:40.620
Seçim yapabilirsiniz.

0:08:41.510,0:08:45.673
İsterseniz harika okyanus manzaralarının[br]yanından geçebilirsiniz,

0:08:45.697,0:08:48.793
veya camdan fotoğraf çekebilirsiniz,[br]- bu kolay olan yol -

0:08:48.817,0:08:52.357
veya kenara çekilip frene basar,

0:08:52.381,0:08:53.853
arabayı durdurur,

0:08:53.877,0:08:55.030
dışarı çıkar,

0:08:55.054,0:08:56.935
ayakkabı ve çoraplarınızı çıkarıp

0:08:56.959,0:08:59.224
kumda birkaç adım atar,

0:08:59.248,0:09:01.488
ayaklarınızın altındaki [br]kumu hissedersiniz,

0:09:01.512,0:09:02.663
okyanusa doğru yürür,

0:09:02.687,0:09:05.040
dalganın bileklerinize çarpmasına[br]izin verirsiniz.

0:09:05.207,0:09:08.022
Hayatınız daha zengin[br]ve anlamlı olacaktır,

0:09:08.046,0:09:10.264
çünkü bu tecrübeyi yaşıyorsunuz,

0:09:10.288,0:09:12.684
çünkü telefonunuzu [br]arabada bırakmıştınız.

0:09:12.708,0:09:13.879
Teşekkür ederim.

0:09:13.903,0:09:16.204
(Alkışlar)