WEBVTT

00:00:00.499 --> 00:00:06.040
Gəlin 0,15-i 
adi kəsr şəklində yazaq.

00:00:06.040 --> 00:00:07.900
İlk olaraq bu ədədin
mərtəbə

00:00:07.900 --> 00:00:10.550
vahidlərinə baxmalıyıq.

00:00:10.550 --> 00:00:13.370
Belə ki, bu 1 onda birlər
mərtəbəsindədir,

00:00:13.370 --> 00:00:16.550
Bunu, 1 vur 1/10 kimi
düşünə bilərik.

00:00:16.550 --> 00:00:20.590
Bu 5 isə yüzdə birlər
mərtəbəsindədir.

00:00:20.590 --> 00:00:23.700
Bunu, 5 vur 1/100 kimi
düşünə bilərik.

00:00:23.700 --> 00:00:26.320
Əgər bunu yenidən yazsaq,

00:00:26.320 --> 00:00:30.080
bu 1, 1 vur 1/10
deməkdir,

00:00:30.080 --> 00:00:33.480
elə isə 1/10 üstəgəl--

00:00:33.480 --> 00:00:36.860
bu 5, 5 vur 1/100
deməkdir,

00:00:36.860 --> 00:00:40.380
elə isə üstəgəl 5/100.

00:00:40.380 --> 00:00:41.910
Əgər bunları toplamaq
istəsək,

00:00:41.910 --> 00:00:43.870
ortaq məxrəc tapmalıyıq.

00:00:43.870 --> 00:00:45.890
Ortaq məxrəc 100-dür.

00:00:45.890 --> 00:00:49.480
100, ən kiçik ortaq
bölünəndir.

00:00:49.480 --> 00:00:52.720
100, həm 10-a, həm də 100-ə
bölünür.

00:00:52.720 --> 00:00:55.734
Bu, 100-də nəsə

00:00:55.734 --> 00:00:59.516
üstəgəl 100-də nəsə yaza bilərik.

00:00:59.516 --> 00:01:00.640
Bu dəyişməyəcək.

00:01:00.640 --> 00:01:02.750
Bu, 5/100-dür.

00:01:02.750 --> 00:01:04.650
Əgər burada məxrəci

00:01:04.650 --> 00:01:07.894
10-a vursaq, o zaman

00:01:07.894 --> 00:01:10.310
surəti də gərək 
10-a vuraq.

00:01:10.310 --> 00:01:12.686
Elə isə bu, 10/100
edəcək.

00:01:12.686 --> 00:01:13.810
İndi cəmi tapa bilərik.

00:01:13.810 --> 00:01:20.660
Bu ikisini toplasaq,
5 üstəgəl 10, deməli 15/100 edir.

00:01:20.660 --> 00:01:23.010
Ancaq bunu daha tez də

00:01:23.010 --> 00:01:23.860
edə bilərdik.

00:01:23.860 --> 00:01:26.109
Belə ki, bu ədədin
ən kiçik mərtəbəsi

00:01:26.109 --> 00:01:27.260
yüzdə birlərdir.

00:01:27.260 --> 00:01:29.590
Buna onda bir demək
əvəzinə,

00:01:29.590 --> 00:01:30.860
yüzdə on deyə bilərik

00:01:30.860 --> 00:01:35.710
və ya buna bütövlükdə
yüzdə on beş deyə bilərik.

00:01:35.710 --> 00:01:37.914
İndi isə, əgər bunu sadələşdirsək,

00:01:37.914 --> 00:01:40.330
surət və məxrəc

00:01:40.330 --> 00:01:42.030
5-ə bölünür.

00:01:42.030 --> 00:01:44.590
Elə isə gəlin ikisini də 5-ə 
bölək.

00:01:44.590 --> 00:01:48.410
Surətdə, 15 böl 5, edir 3.

00:01:48.410 --> 00:01:51.800
Məxrəcdə isə, 
100 böl 5, edir 20.

00:01:51.800 --> 00:01:55.890
Bu qədər.