1
00:00:00,588 --> 00:00:05,886
Thich Nhat Hanh zen maisuak erantzuten du

2
00:00:07,332 --> 00:00:31,493
Zein da praktikatzen duzun
gauzarik zailena?

3
00:00:33,302 --> 00:00:36,492
Zein da praktikatzen duzun
gauzarik zailena?

4
00:00:39,498 --> 00:00:44,788
Zeure buruari ez uztea
etsipenean itotzen.

5
00:00:45,440 --> 00:00:47,773
Hori da gauzarik zailena.

6
00:00:48,430 --> 00:00:51,232
Etsipenez itotzea baita

7
00:00:51,419 --> 00:00:54,520
gerta dakizukeen gauzarik txarrena.

8
00:00:56,635 --> 00:01:00,031
Gogoan dut gerra garaia.

9
00:01:01,707 --> 00:01:07,301
Ez genuen argia ikusten.

10
00:01:09,602 --> 00:01:12,161
Tunelaren amaiera.

11
00:01:12,398 --> 00:01:16,600
Ematen zuen gerrak
betirako iraungo zuela.

12
00:01:17,952 --> 00:01:22,106
Gazteak niregana zetozen galdetzera:

13
00:01:22,421 --> 00:01:24,187
'Thay maitea,

14
00:01:24,407 --> 00:01:27,661
gerra laster amaituko dela uste al duzu?'

15
00:01:30,680 --> 00:01:33,574
Oso zaila zen erantzutea.

16
00:01:33,854 --> 00:01:38,326
Zuk zeuk ez baituzu tunelaren
amaierako argia ikusi.

17
00:01:38,980 --> 00:01:41,472
Baina ez nekiela esaten banuen,

18
00:01:41,789 --> 00:01:50,796
eurengan etsipen-haziak
ureztatzen nituen.

19
00:01:55,105 --> 00:02:00,064
Beraz Thayk arnasa hartu zuen

20
00:02:00,564 --> 00:02:02,524
eta hau esan zien:

21
00:02:02,787 --> 00:02:04,425
'Lagun maiteak,

22
00:02:04,641 --> 00:02:08,041
Budak esan zuen
dena ez-iraunkorra dela.

23
00:02:08,221 --> 00:02:11,770
Gerra ere ez-iraunkor behar du izan.

24
00:02:12,144 --> 00:02:14,486
Egunen batean amaitu beharko da.

25
00:02:14,674 --> 00:02:17,987
Jarrai dezagun bakearen aldeko lanarekin'.

26
00:02:19,242 --> 00:02:21,365
Gerra garaian,

27
00:02:21,586 --> 00:02:26,756
gu, monje, moja eta praktikante gazteok,

28
00:02:27,128 --> 00:02:31,290
Gizarte Zerbitzurako Gazte Eskola
eratu genuen,

29
00:02:32,155 --> 00:02:36,626
John F. Kennedyk sortutako
Bake Gorputzen antzera.

30
00:02:37,547 --> 00:02:41,286
Gerra eremuetara joaten ginen
eta zaurituei laguntzen genien.

31
00:02:43,742 --> 00:02:48,735
Errefuxiatu-guneak sortzen
lagundu genuen,

32
00:02:49,047 --> 00:02:54,293
ohizko bizitzara bueltatzeko
aukera ematen genien.

33
00:02:56,173 --> 00:03:00,897
Bonbardatutako herriak
berreraiki genituen.

34
00:03:03,836 --> 00:03:06,748
Tra Loc izeneko herri bat zegoen

35
00:03:06,894 --> 00:03:10,911
desmilitarizatutako eremutik gertu,

36
00:03:11,624 --> 00:03:14,269
ipar eta hegoaldea banatzen zuen eremua.

37
00:03:15,275 --> 00:03:20,236
Tra Loc herria bonbardatu zuten,
guztiz suntsitu.

38
00:03:21,168 --> 00:03:23,561
Gure giza langile gazteek,

39
00:03:23,763 --> 00:03:27,145
monje, moja eta praktikante laikoak barne,

40
00:03:27,314 --> 00:03:30,837
herria berreraiki zuten.

41
00:03:32,360 --> 00:03:35,332
Baina berriz bonbardatu
eta suntsitu zuten.

42
00:03:37,399 --> 00:03:40,835
Giza langileek idatzi ziguten

43
00:03:41,606 --> 00:03:45,593
eta galdetu ziguten ia berriz
eraiki behar zuten herri hura.

44
00:03:46,120 --> 00:03:48,767
Esan genien: 'Egin'.

45
00:03:49,119 --> 00:03:51,143
Eta berreraiki genuen.

46
00:03:51,329 --> 00:03:53,600
Eta berriz bonbardatu zuten.

47
00:03:55,515 --> 00:03:57,263
Lau bider.

48
00:03:58,497 --> 00:04:00,392
Lana uzten bagenuen,

49
00:04:01,628 --> 00:04:04,744
etsipena sortuko genuen.

50
00:04:04,939 --> 00:04:11,298
Horregatik behin eta berriro
berreraiki genuen herri hura.

51
00:04:11,743 --> 00:04:15,507
Beraz gauzarik zailena
itxaropena ez galtzea da,

52
00:04:16,323 --> 00:04:19,017
ez errenditzea, amore ematea.

53
00:04:19,199 --> 00:04:21,572
Hori da zailena.

54
00:04:21,792 --> 00:04:25,600
Gerra bi igaro ditugu.

55
00:04:28,500 --> 00:04:33,430
Ikusi genituen frantziar soldaduak
etortzen, erailtzen eta hiltzen.

56
00:04:34,681 --> 00:04:38,468
Ikusi genituen amerikar gazteak
etortzen, erailtzen eta hiltzen.

57
00:04:38,651 --> 00:04:44,037
50.000 gazte amerikar
hil zituzten Vietnamen.

58
00:04:44,819 --> 00:04:50,942
Milaka gazte zauritu zituzten

59
00:04:52,544 --> 00:04:56,911
eta askok tratamendu psikologikoa
jaso behar izan zuten.

60
00:04:57,183 --> 00:05:01,655
Sufrimendu larriz betetako
horrelako egoera batean,

61
00:05:01,932 --> 00:05:05,756
praktika bat ez badugu,
ezin gara bizirik atera.

62
00:05:07,281 --> 00:05:09,759
Praktikatzen dugu modu batez

63
00:05:09,967 --> 00:05:17,114
non itxaropena eta errukia
gorde ditzakegun.

64
00:05:25,061 --> 00:05:31,341
Kazetariek hori buruz
galdetzen zigutenean,

65
00:05:31,830 --> 00:05:36,621
ia zer uste genuen gazte amerikarrak

66
00:05:40,110 --> 00:05:43,986
Vietnamera etorri
eta bertan hiltzen ikustean,

67
00:05:44,497 --> 00:05:48,227
esaten genien: 'Biktimak dira,
ez ditugu gorrotatzen.

68
00:05:49,342 --> 00:05:54,453
Oso azkarra ez den politika baten
biktimak dira.

69
00:05:56,520 --> 00:05:59,709
Beldurrean oinarritzen den politika.

70
00:06:03,520 --> 00:06:11,320
Komunistek Asiako hego-ekialdea
menderatuko duten beldurra.

71
00:06:16,373 --> 00:06:18,055
Biktimak dira.

72
00:06:18,232 --> 00:06:20,560
Hona etorri eta hiltzera
behartzen dituzte.'

73
00:06:21,184 --> 00:06:24,121
Ulermenari esker
ez zaude haserre.

74
00:06:27,428 --> 00:06:34,561
1966an, Thay Ameriketara
etortzera gonbidatu zuten.

75
00:06:36,800 --> 00:06:45,575
Gerrari buruz amerikarrei
hitz egiteko aukera izan zuen.

76
00:06:47,851 --> 00:06:53,033
Bazegoen gazte amerikar bat
oso haserre zegoena,

77
00:06:53,592 --> 00:06:58,025
tente jarri eta Thayri
hau esan ziona:

78
00:06:59,641 --> 00:07:01,640
'Ez zinateke hemen egon beharko.

79
00:07:01,871 --> 00:07:08,175
Vietnamen borrokatu beharko zenuke
amerikar inperialismoaren kontra.

80
00:07:09,440 --> 00:07:12,814
Bertan dauden soldadu amerikarrak
akabatu beharko zenituzke.'

81
00:07:13,840 --> 00:07:15,936
Thayk hau erantzun zion:

82
00:07:16,221 --> 00:07:19,600
'Gerraren sustraiak
hemen daudela uste dut.

83
00:07:19,808 --> 00:07:22,148
Ez Vietnamen.

84
00:07:22,633 --> 00:07:26,013
Vietnamera etorri ziren
gazte amerikarrak

85
00:07:26,215 --> 00:07:28,543
biktimak dira benetan.

86
00:07:28,793 --> 00:07:31,374
Beraz hona etorri behar nuen
amerikarrei esateko

87
00:07:32,246 --> 00:07:35,848
gerra honek ez diola
Vietnami batere laguntzen.'

88
00:07:37,033 --> 00:07:41,834
Ulermen eta erruki hori barik

89
00:07:43,576 --> 00:07:48,292
haserre eta gorrotoan
itoko zara.

90
00:07:48,607 --> 00:07:51,256
Ez zara gai izango
horrela hitz egiteko

91
00:07:51,400 --> 00:07:53,776
eta amerikarrei ulertzen lagundu

92
00:07:53,942 --> 00:07:58,868
politikaz aldatzeko.

93
00:08:06,099 --> 00:08:12,903
Ameriketan bazegoen Vietnamgo
gerraren kontrako bake mugimendu bat.

94
00:08:21,678 --> 00:08:25,414
Jendeak bakea eskatu
eta ez zuenez lortzen,

95
00:08:25,600 --> 00:08:27,991
asko haserretu ziren.

96
00:08:28,506 --> 00:08:31,573
Haserre asko zegoen
bake mugimenduan.

97
00:08:33,951 --> 00:08:36,991
Thay Ameriketara joan eta
talde hauei hitz egin zienean,

98
00:08:37,151 --> 00:08:40,583
esan zien: 'Haserrez beteta bazaudete

99
00:08:40,634 --> 00:08:42,425
ezin duzue bakea ukitu.

100
00:08:42,588 --> 00:08:46,015
Bake izan behar duzue
bakea egin baino lehen.

101
00:08:48,232 --> 00:08:51,236
Oso garrantzitsua da ulertzea.

102
00:08:51,448 --> 00:08:55,491
Amodiozko gutuna idazten
jakin behar duzue,

103
00:08:56,456 --> 00:08:59,135
presidentearentzako,
Kongresurako,

104
00:09:00,022 --> 00:09:03,560
esateko ez duzuela gerra babesten.

105
00:09:03,770 --> 00:09:07,529
Gutun garratza, haserrea idazten baduzue

106
00:09:07,860 --> 00:09:09,880
ez dute irakurriko.'

107
00:09:09,979 --> 00:09:13,360
Thay gai izan zen horrela hitz egiteko

108
00:09:13,615 --> 00:09:18,244
eta nolabait gerra amaitzen laguntzeko.

109
00:09:23,440 --> 00:09:25,294
Sufrimendua ulertzeak

110
00:09:27,813 --> 00:09:31,784
zugan errukia sortarazten du.

111
00:09:34,198 --> 00:09:38,194
Etsipenetik, haserretik
libratuko zara

112
00:09:38,324 --> 00:09:40,713
eta bakearen kausari
lagunduko diozu.

113
00:09:42,406 --> 00:09:47,417
konektatu,
inspiratu, elikatu

114
00:09:47,932 --> 00:09:54,251
(Kanpaia)