0:00:10.170,0:00:11.172 Bạn đã bao giờ nhận thấy 0:00:11.172,0:00:12.570 trăng tròn thì trông lớn hơn 0:00:12.570,0:00:14.042 khi ở gần đường chân trời 0:00:14.042,0:00:15.976 hơn là khi trên đỉnh đầu? 0:00:15.976,0:00:17.530 Nếu vậy, bạn không phải là người duy nhất đâu. 0:00:17.530,0:00:19.730 Người ta đã tự hỏi về hiệu ứng kỳ lạ này 0:00:19.730,0:00:21.105 kể từ thời cổ đại, 0:00:21.105,0:00:23.600 và đáng ngạc nhiên thay, chúng ta vẫn chưa có 0:00:23.600,0:00:24.315 được một lời giải thích xác đáng nào, 0:00:24.315,0:00:26.358 nhưng đó không phải là vì thiếu cố gắng. 0:00:26.358,0:00:28.626 Một số trong những tư duy vĩ đại nhất trong lịch sử- 0:00:28.626,0:00:29.395 Aristotle, 0:00:29.395,0:00:30.084 Ptolemaios, 0:00:30.084,0:00:30.816 Da Vinci, 0:00:30.816,0:00:31.560 Decartes 0:00:31.560,0:00:33.286 -Tất cả họ đều đã trăn trở về vấn đề này 0:00:33.286,0:00:36.645 và thất bại trong việc tìm ra[br]một lời giải thích đầy đủ cho nó. 0:00:36.645,0:00:38.317 Một trong những ý tưởng đầu tiên được đề xuất 0:00:38.317,0:00:40.426 đó là hình ảnh của mặt trăng trên bầu trời 0:00:40.426,0:00:42.797 thực sự là lớn hơn khi ở gần chân trời. 0:00:42.797,0:00:45.728 Có lẽ bầu khí quyển trái đất hoạt động như một ống kính khổng lồ, 0:00:45.728,0:00:48.343 phóng to Mặt Trăng khi nó lên cao và đứng yên tại chỗ. 0:00:48.343,0:00:50.680 Nhưng điều giải thích này không phù hợp. 0:00:50.680,0:00:52.816 Trên bất cứ điều gì, sự khúc xạ của khí quyển 0:00:52.816,0:00:55.100 sẽ làm cho mặt trăng nhìn hơi nhỏ hơn. 0:00:55.100,0:00:56.561 Hơn nữa, nếu bạn thực sự đánh giá 0:00:56.561,0:00:57.926 kích thước của phần nhìn thấy được của mặt trăng 0:00:57.926,0:00:59.940 tại các vị trí khác nhau, 0:00:59.940,0:01:00.594 nó không thay đổi gì cả. 0:01:00.594,0:01:02.438 Thế thì tại sao có nó vẫn có vẻ lớn hơn 0:01:02.438,0:01:03.822 khi nó ở trên cao? 0:01:03.822,0:01:06.141 Điều này có thể là một số dạng ảo ảnh quang học. 0:01:06.141,0:01:08.207 Câu hỏi là dạng nào? 0:01:08.207,0:01:11.113 Một trong những câu trả lời có thể là ảo ảnh Ebbinghaus, 0:01:11.113,0:01:13.327 nơi các vật giống hệt nhau có thể được nhìn thấy khác hẳn 0:01:13.327,0:01:14.796 vì kích thước tương đối 0:01:14.796,0:01:17.100 của những vật bao quanh chúng. 0:01:17.100,0:01:21.295 Đây là hai vòng tròn ở trung tâm có cùng kích thước 0:01:21.295,0:01:23.323 Có lẽ mặt trăng trông lớn hơn khi gần chân trời 0:01:23.323,0:01:25.206 bởi vì nó ở cạnh những cây nhỏ, 0:01:25.206,0:01:25.843 những nhà ở, 0:01:25.843,0:01:27.680 và những tòa tháp xa xa, 0:01:27.680,0:01:29.143 Nhưng khi mặt trăng lên cao hơn, 0:01:29.143,0:01:31.648 thì nó sẽ lọt thỏm vào màn đêm rộng lớn. 0:01:31.648,0:01:34.128 và có vẻ nhỏ hơn khi so sánh 0:01:34.128,0:01:37.096 Một khả năng khác là ảo ảnh Ponzo nổi tiếng. 0:01:37.096,0:01:39.515 Nếu bạn đã bao giờ cố gắng để vẽ tranh phong cảnh, 0:01:39.515,0:01:41.864 bạn biết rằng cái gì càng gần đường chân trời 0:01:41.864,0:01:43.818 thì các bạn càng phải vẽ nó nhỏ hơn. 0:01:43.818,0:01:46.593 Não của chúng ta tự động bù đắp cho việc này 0:01:46.593,0:01:48.706 bằng nhìn nhận vật mà gần đường chân trời 0:01:48.706,0:01:50.876 sẽ lớn hơn kích thước thật của nó. 0:01:50.876,0:01:52.787 Hai màu vàng trong bản vẽ này 0:01:52.787,0:01:53.904 có kích thước tương tự, 0:01:53.904,0:01:55.572 nhưng một có vẻ lớn hơn 0:01:55.572,0:01:57.412 bởi vì chúng ta giải thích nó như là hiện tượng lùi 0:01:57.412,0:01:59.042 xa hơn vào đường chân trời. 0:01:59.042,0:02:01.379 Vì vậy, giữa Ponzo và Ebbinghaus, 0:02:01.379,0:02:02.911 hình như chúng ta đã giải quyết được những bí ẩn 0:02:02.911,0:02:03.995 của ảo ảnh mặt trăng, 0:02:03.995,0:02:06.375 nhưng, thật không may, là có một vài chi tiết 0:02:06.375,0:02:08.354 làm phức tạp hóa mọi chuyện. 0:02:08.384,0:02:11.352 Chỉ có một vấn đề, nếu chỉ là hiệu ứng Ebbinghaus 0:02:11.352,0:02:12.884 thì chúng ta có thể nghĩ rằng những ảo ảnh Mặt Trăng 0:02:12.884,0:02:16.112 sẽ biến mất đối phi công bay cao trên những đám mây 0:02:16.112,0:02:18.066 vì khi đó sẽ không có bất kỳ vật thể nào khác nhỏ hơn 0:02:18.066,0:02:19.599 gần chân trời. 0:02:19.599,0:02:22.603 Nhưng trong thực tế, các phi công và các thủy thủ trên đại dương 0:02:22.603,0:02:24.825 vẫn khẳng định rằng họ thấy ảo ảnh mặt trăng 0:02:24.825,0:02:27.525 Mặt khác, nếu nó là chỉ khả năng tự điều chỉnh của não bộ 0:02:27.525,0:02:29.663 cho kích thước của các vật thể gần chân trời, 0:02:29.663,0:02:31.196 thì chúng ta sẽ trông đợi ảo ảnh Mặt Trăng 0:02:31.196,0:02:33.488 có thể nhìn thấy trong hệ hành tinh, 0:02:33.488,0:02:34.449 nơi toàn bộ bầu trời, 0:02:34.449,0:02:35.619 bao gồm đường chân trời, 0:02:35.619,0:02:38.789 được hiển thị trên một mái vòm hình cầu phía trên chúng ta. 0:02:38.789,0:02:40.430 Nghiên cứu đã chỉ ra ,tuy nhiên, 0:02:40.430,0:02:42.141 rằng điều này đã không xảy ra. 0:02:42.141,0:02:43.257 Để làm cho vấn đề tồi tệ hơn, 0:02:43.257,0:02:45.929 có vẻ như ảo ảnh mặt trăng biến mất hoàn toàn 0:02:45.929,0:02:47.011 nếu bạn chỉ cần cuối xuống 0:02:47.011,0:02:49.071 và nhìn vào mặt trăng giữa hai chân của bạn. 0:02:49.071,0:02:51.379 Bây giờ, điều này trở nên thật buồn cười! 0:02:52.470,0:02:54.551 Một trong những lời giải thích hứa hẹn nhất tới ngày hôm nay 0:02:54.551,0:02:57.384 được gọi là hội tụ Micropsia. 0:02:57.384,0:02:59.568 Bộ não của chúng ta đánh giá khoảng cách đến các vật thể 0:02:59.568,0:03:01.108 và kích thước rõ ràng của chúng 0:03:01.108,0:03:03.064 bởi trọng tâm của mắt của chúng ta. 0:03:03.064,0:03:04.528 Khi nhìn vào đường chân trời, 0:03:04.528,0:03:06.861 mắt của bạn tập trung vào khoảng cách ở xa 0:03:06.861,0:03:09.200 và bộ não của bạn biết rằng bạn đang nhìn ra xa. 0:03:09.200,0:03:11.178 Mặt trăng xuất hiện ở một kích thước nhất định. 0:03:11.178,0:03:12.860 Bộ não của bạn nghĩ rằng nó là xa, 0:03:12.860,0:03:13.705 mà thật ra là thế, 0:03:13.705,0:03:16.585 Vì vậy, bạn tự nhiên kết luận mặt trăng phải lớn. 0:03:16.585,0:03:18.619 Nhưng khi nhìn lên bầu trời đêm, 0:03:18.619,0:03:20.505 không có gì cho mắt của bạn tập trung vào, 0:03:20.505,0:03:22.344 vì thế nó mặc định là tập trung vào phần còn lại, 0:03:22.344,0:03:25.261 đó là một điểm chỉ cách một vài mét. 0:03:25.261,0:03:27.185 Bây giờ, bộ não của bạn nghĩ rằng mặt trăng rất gần 0:03:27.185,0:03:28.343 so với thực tế, 0:03:28.343,0:03:29.430 Vì vậy, bạn tự nhiên kết luận rằng 0:03:29.430,0:03:32.169 Mặt Trăng cũng không lớn như bạn nghĩ . 0:03:32.169,0:03:33.811 Thay vì giải thích lý do tại sao mặt trăng 0:03:33.811,0:03:35.639 trông rất lớn ở gần chân trời, 0:03:35.639,0:03:37.432 Hội tụ Microspia giải thích 0:03:37.432,0:03:40.312 tại sao mặt trăng trông quá nhỏ khi trên không. 0:03:40.312,0:03:42.125 Vẫn không hài lòng à? 0:03:42.125,0:03:44.851 Vâng, thẳng thắn mà nói, nhiều khoa học gia cũng thế, 0:03:44.851,0:03:47.841 vì vậy cuộc tranh luận về những ảo ảnh mặt trăng vẫn còn rất dữ dội 0:03:47.841,0:03:50.346 và có thể tiếp tục chừng nào chúng ta còn nhìn thấy nó 0:03:50.346,0:03:51.440 trên bầu trời đêm.